ETV Bharat / bharat

World Osteoporosis Day : ऑस्टिओपोरोसिस म्हणजे काय? जाणून घ्या कारणे, लक्षणे व आहार कसा असावा

'जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस' (World Osteoporosis Day) दरवर्षी 20 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जातो. हा दिवस साजरा करण्यामागचा उद्देश लोकांना ऑस्टिओपोरोसिसची लक्षणे आणि उपचारांबद्दल जागरूक करणे हा होय. ऑस्टियोपोरोसिसमध्ये, हाडे खूप कमकुवत होतात, ज्यामुळे फ्रॅक्चरचा धोका वाढतो. जसजसे वय वाढत जाते. तसतसे हाडे कमकुवत होऊ लागतात आणि ऑस्टिओपोरोसिस होण्याची शक्यता वाढते.osteoporosis causes and symptoms. Good Health

World Osteoporosis Day
जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस
author img

By

Published : Oct 18, 2022, 4:14 PM IST

वाढत्या वयाबरोबर आजार येत राहतात त्यापैकी एक हाडांची झीज आहे. तसे, या समस्येसाठी केवळ वयाला दोष देणे योग्य ठरणार नाही, काही प्रमाणात हा आजार पोषण आहाराचा अभाव आणि खराब जीवनशैलीमुळे होतो. त्यामुळेच आता तरुणांमध्येही ही समस्या दिसून येत आहे. लोकांना या समस्येबद्दल माहिती व्हावी आणि त्याबद्दल जागृत व्हावे, यासाठी दरवर्षी 20 ऑक्टोबर रोजी 'जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस' (World Osteoporosis Day) साजरा केला जातो.osteoporosis causes and symptoms. Good Health

ऑस्टियोपोरोसिसची म्हणजे काय : ऑस्टियोपोरोसिस ही हाडांशी संबंधित समस्या आहे, ज्यामध्ये हाडांना ताकद नसते. थोडीशी दुखापत किंवा टक्कर झाली तरी ते तुटते. ही समस्या विशेषतः वृद्धावस्थेत दिसून येते. कंबरेची हाडे, पेशींच्या आजूबाजूची हाडे आणि नितंबाच्या हाडांना ऑस्टिओपोरोसिसचा सर्वाधिक फटका बसतो. जगण्यासाठी व्यायामासोबतच सकस आणि संतुलित आहार घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.

अशी झाली या दिवसाची सुरुवात : 20 ऑक्टोबर 1996 मध्ये पहिल्यांदा 'जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस' साजरा करण्यात आला. ज्याची सुरुवात युनायटेड किंगडमच्या नॅशनल ऑस्टिओपोरोसिस सोसायटीने युरोपियन कमिशनच्या सहकार्याने केलेल्या मोहिमेने झाली. तेव्हापासून, या दिवशी 1997 मध्ये, आंतरराष्ट्रीय ऑस्टियोपोरोसिस फाउंडेशन आणि 1998, 1999 मध्ये जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) एकत्रितपणे जागतिक ऑस्टियोपोरोसिस दिन साजरा केला आणि अनेक महत्त्वपूर्ण गोष्टी केल्यात.

हा दिवस साजरा करण्याचा उद्देश : जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस 90 पेक्षा जास्त देशांमध्ये साजरा केला जातो. या दिवशी विविध कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले आहे. सन 2019 मध्येच 'विचार ऑस्टियोपोरोसिस' मोहीम देखील सुरू करण्यात आली. ज्याचा उद्देश ऑस्टिओपोरोसिसची समस्या, त्याची कारणे, लक्षणे आणि प्रतिबंधात्मक उपाय लोकांन पुढे आणणे हा होता.

ऑस्टिओपोरोसिसची लक्षणे : याचे प्रमुख लक्षण म्हणजे हाडांना असणारे फ्रॅक्चर होय. या आजाराच्या प्रभावामुळे हाडे मोडतात. प्रथमदर्शनी या आजाराची कोणतीच लक्षणे दिसत नसली, तरी कमरेचा खालचा भाग व मानेचा त्रास होण्यास सुरुवात होते. हिवाळ्यामध्ये हाडांचे दुखणे वाढते, शारीरिक उर्जा निर्माण करणाऱ्या प्रक्रियेत कमतरता जाणवू लागते.

पोषक आहाराने होऊ शकतो धोका कमी : आहारामुळे ऑस्टिओपोरोसिसचा धोकाही कमी होतो. काही खाद्यपदार्थ हाडे मजबूत करण्याचे काम करतात. या गोष्टींचा आहारात समावेश करून तुम्ही ऑस्टिओपोरोसिस टाळू शकता. जाणुन घेऊया कोणते आहेत ते पदार्थ.(How should the diet be)

हिरव्या भाज्या : हिरव्या भाज्या, सरसों चा साग आणि पालक, मेथी यासारख्या हिरव्या पालेभाज्यांचा आहारात समावेश करा. ते कॅलरीजमध्ये कमी आहेत आणि जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि अँटिऑक्सिडंट्समध्ये समृद्ध आहेत. या भाज्या ऑस्टिओपोरोसिस वाढण्यापासून रोखतात. हिरव्या भाज्यांमध्ये कॅल्शियम, मॅंगनीज आणि व्हिटॅमिन के मुबलक प्रमाणात आढळतात आणि या सर्व गोष्टी हाडे मजबूत करण्याचे काम करतात.

दूध : दूध हाडांसाठी खूप फायदेशीर मानले जाते. कॅल्शियम, व्हिटॅमिन डी, फॉस्फरस, पोटॅशियम आणि मॅग्नेशियम यांसारखे पोषक घटक दुधात आढळतात. संशोधनानुसार, दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांचे सेवन ऑस्टियोपोरोसिस टाळू शकते आणि फ्रॅक्चरचा धोका कमी करू शकते.

द्राक्ष : द्राक्ष एक आंबट फळ असून त्यात व्हिटॅमिन सी भरपूर असते. व्हिटॅमिन सी हाडांना नुकसान होण्यापासून वाचवते. व्हिटॅमिन सीमध्ये आढळणारे अँटिऑक्सिडंट रोग प्रतिकारशक्ती आणि कॅल्शियमचे शोषण वाढवते. हाडे मजबूत करण्यासाठी, आपल्या आहारात ताजी फळे आणि व्हिटॅमिन सी समृद्ध भाज्या समाविष्ट करा. यामुळे तुम्हाला हाडांचे आजार होणार नाहीत.

सॅल्मन मासे : सॅल्मन फिश- सॅल्मन, सार्डिन आणि मॅकरेल यांसारखे फॅटी मासे ओमेगा-३ फॅटी ऍसिडचे उत्तम स्रोत आहेत. ओमेगा-३ फॅटी ऍसिडस् हाडांच्या आरोग्यासाठी खूप महत्त्वाची असतात. त्यामध्ये व्हिटॅमिन डी देखील असते, जे कॅल्शियम शोषण्यास आणि हाडे वाढवणारे पोषक तत्वांमध्ये मदत करते. याशिवाय चरबीयुक्त मासे हृदयरोग आणि थायरॉईडच्या समस्या दूर करतात.

अंडी : अंडी केवळ प्रथिनांनी युक्त नसून ते हाडांसाठीही चांगले मानले जातात. अंड्यांमध्ये व्हिटॅमिन डी देखील आढळते ज्यामुळे हाडे मजबूत होतात. शरीरातील व्हिटॅमिन डी वाढवण्यासाठी अंडी हा सर्वोत्तम आणि स्वस्त पर्याय आहे. व्हिटॅमिन डी असलेल्या इतर पदार्थांसोबत अंडी खाल्ल्याने हाडांची ताकद वाढते आणि तुम्हाला ऑस्टिओपोरोसिसची समस्या होणार नाही.osteoporosis causes and symptoms. Good Health

वाढत्या वयाबरोबर आजार येत राहतात त्यापैकी एक हाडांची झीज आहे. तसे, या समस्येसाठी केवळ वयाला दोष देणे योग्य ठरणार नाही, काही प्रमाणात हा आजार पोषण आहाराचा अभाव आणि खराब जीवनशैलीमुळे होतो. त्यामुळेच आता तरुणांमध्येही ही समस्या दिसून येत आहे. लोकांना या समस्येबद्दल माहिती व्हावी आणि त्याबद्दल जागृत व्हावे, यासाठी दरवर्षी 20 ऑक्टोबर रोजी 'जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस' (World Osteoporosis Day) साजरा केला जातो.osteoporosis causes and symptoms. Good Health

ऑस्टियोपोरोसिसची म्हणजे काय : ऑस्टियोपोरोसिस ही हाडांशी संबंधित समस्या आहे, ज्यामध्ये हाडांना ताकद नसते. थोडीशी दुखापत किंवा टक्कर झाली तरी ते तुटते. ही समस्या विशेषतः वृद्धावस्थेत दिसून येते. कंबरेची हाडे, पेशींच्या आजूबाजूची हाडे आणि नितंबाच्या हाडांना ऑस्टिओपोरोसिसचा सर्वाधिक फटका बसतो. जगण्यासाठी व्यायामासोबतच सकस आणि संतुलित आहार घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.

अशी झाली या दिवसाची सुरुवात : 20 ऑक्टोबर 1996 मध्ये पहिल्यांदा 'जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस' साजरा करण्यात आला. ज्याची सुरुवात युनायटेड किंगडमच्या नॅशनल ऑस्टिओपोरोसिस सोसायटीने युरोपियन कमिशनच्या सहकार्याने केलेल्या मोहिमेने झाली. तेव्हापासून, या दिवशी 1997 मध्ये, आंतरराष्ट्रीय ऑस्टियोपोरोसिस फाउंडेशन आणि 1998, 1999 मध्ये जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) एकत्रितपणे जागतिक ऑस्टियोपोरोसिस दिन साजरा केला आणि अनेक महत्त्वपूर्ण गोष्टी केल्यात.

हा दिवस साजरा करण्याचा उद्देश : जागतिक ऑस्टिओपोरोसिस दिवस 90 पेक्षा जास्त देशांमध्ये साजरा केला जातो. या दिवशी विविध कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले आहे. सन 2019 मध्येच 'विचार ऑस्टियोपोरोसिस' मोहीम देखील सुरू करण्यात आली. ज्याचा उद्देश ऑस्टिओपोरोसिसची समस्या, त्याची कारणे, लक्षणे आणि प्रतिबंधात्मक उपाय लोकांन पुढे आणणे हा होता.

ऑस्टिओपोरोसिसची लक्षणे : याचे प्रमुख लक्षण म्हणजे हाडांना असणारे फ्रॅक्चर होय. या आजाराच्या प्रभावामुळे हाडे मोडतात. प्रथमदर्शनी या आजाराची कोणतीच लक्षणे दिसत नसली, तरी कमरेचा खालचा भाग व मानेचा त्रास होण्यास सुरुवात होते. हिवाळ्यामध्ये हाडांचे दुखणे वाढते, शारीरिक उर्जा निर्माण करणाऱ्या प्रक्रियेत कमतरता जाणवू लागते.

पोषक आहाराने होऊ शकतो धोका कमी : आहारामुळे ऑस्टिओपोरोसिसचा धोकाही कमी होतो. काही खाद्यपदार्थ हाडे मजबूत करण्याचे काम करतात. या गोष्टींचा आहारात समावेश करून तुम्ही ऑस्टिओपोरोसिस टाळू शकता. जाणुन घेऊया कोणते आहेत ते पदार्थ.(How should the diet be)

हिरव्या भाज्या : हिरव्या भाज्या, सरसों चा साग आणि पालक, मेथी यासारख्या हिरव्या पालेभाज्यांचा आहारात समावेश करा. ते कॅलरीजमध्ये कमी आहेत आणि जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि अँटिऑक्सिडंट्समध्ये समृद्ध आहेत. या भाज्या ऑस्टिओपोरोसिस वाढण्यापासून रोखतात. हिरव्या भाज्यांमध्ये कॅल्शियम, मॅंगनीज आणि व्हिटॅमिन के मुबलक प्रमाणात आढळतात आणि या सर्व गोष्टी हाडे मजबूत करण्याचे काम करतात.

दूध : दूध हाडांसाठी खूप फायदेशीर मानले जाते. कॅल्शियम, व्हिटॅमिन डी, फॉस्फरस, पोटॅशियम आणि मॅग्नेशियम यांसारखे पोषक घटक दुधात आढळतात. संशोधनानुसार, दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांचे सेवन ऑस्टियोपोरोसिस टाळू शकते आणि फ्रॅक्चरचा धोका कमी करू शकते.

द्राक्ष : द्राक्ष एक आंबट फळ असून त्यात व्हिटॅमिन सी भरपूर असते. व्हिटॅमिन सी हाडांना नुकसान होण्यापासून वाचवते. व्हिटॅमिन सीमध्ये आढळणारे अँटिऑक्सिडंट रोग प्रतिकारशक्ती आणि कॅल्शियमचे शोषण वाढवते. हाडे मजबूत करण्यासाठी, आपल्या आहारात ताजी फळे आणि व्हिटॅमिन सी समृद्ध भाज्या समाविष्ट करा. यामुळे तुम्हाला हाडांचे आजार होणार नाहीत.

सॅल्मन मासे : सॅल्मन फिश- सॅल्मन, सार्डिन आणि मॅकरेल यांसारखे फॅटी मासे ओमेगा-३ फॅटी ऍसिडचे उत्तम स्रोत आहेत. ओमेगा-३ फॅटी ऍसिडस् हाडांच्या आरोग्यासाठी खूप महत्त्वाची असतात. त्यामध्ये व्हिटॅमिन डी देखील असते, जे कॅल्शियम शोषण्यास आणि हाडे वाढवणारे पोषक तत्वांमध्ये मदत करते. याशिवाय चरबीयुक्त मासे हृदयरोग आणि थायरॉईडच्या समस्या दूर करतात.

अंडी : अंडी केवळ प्रथिनांनी युक्त नसून ते हाडांसाठीही चांगले मानले जातात. अंड्यांमध्ये व्हिटॅमिन डी देखील आढळते ज्यामुळे हाडे मजबूत होतात. शरीरातील व्हिटॅमिन डी वाढवण्यासाठी अंडी हा सर्वोत्तम आणि स्वस्त पर्याय आहे. व्हिटॅमिन डी असलेल्या इतर पदार्थांसोबत अंडी खाल्ल्याने हाडांची ताकद वाढते आणि तुम्हाला ऑस्टिओपोरोसिसची समस्या होणार नाही.osteoporosis causes and symptoms. Good Health

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.