नवी दिल्ली - संयुक्त राष्ट्र संस्थांनी कोविड-19चे आर्थिक दुष्परिणाम सूचित केले आहेत. तसेच, वाढत्या असमानतेमुळे आशिया खंड आणि पॅसिफिक क्षेत्रामधील कोट्यवधी लोक कुपोषणाला बळी पडण्याची समस्या वाढेल, असे सांगण्यात आले आहे.
मुले आणि माता आहार यांची स्थिती विशेषतः असुरक्षित बनली आहे
- कोविड-19 च्या अर्थकारणावर झालेल्या दुष्परिणामांमुळे जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या आशिया आणि पॅसिफिकमधील जवळजवळ दोन अब्ज लोकांचे आहार आणि पोषण सुधारण्याचे प्रयत्न कमजोर होण्याचा धोका निर्माण झाला आहे. साथीचा रोग होण्याच्या आधीपासूनच हे लोक कमकुवत आर्थिक स्थितीमुळे आरोग्यदायी आहार घेऊ शकलेले नव्हते. त्यांची स्थिती आणखीनच बिघण्याची शक्यता निर्माण झाली असल्याचे संयुक्त राष्ट्रांच्या चार विशेष संस्थांनी प्रकाशित केलेल्या नवीन अहवालात म्हटले आहे.
- अहवालात असे आढळले आहे की, कोविड -19 चा उद्रेक होण्याआधीच 1.9 अब्ज लोक आरोग्यदायी आहार घेण्यास आर्थिकदृष्ट्या असमर्थ होते. आता कोविड-19 च्या परिस्थितीचे अर्थव्यवस्थेवर आणि वैयक्तिक रोजगारावर झालेले दुष्परिणाम पाहता पोषण आहाराबाबतची स्थिती अधिकच बिघडली आहे. याचा लोकांच्या राहणीमानावर थेट परिणाम झाला आहे.
- फळे, भाज्या व दुग्धजन्य पदार्थांच्या वाढत्या किमतींमुळे आशिया आणि पॅसिफिक क्षेत्रामधील गरीब लोकांसाठी आरोग्यदायी आहार मिळवणे जवळजवळ अशक्य झाले आहे. यामुळे सर्वांसाठी आणि विशेषतः माता व लहान मुलांसाठी आर्थिकदृष्ट्या परवडण्याजोग्या किमतीत अन्न सुरक्षा आणि पोषण निश्चितपणे उपलब्ध करणे कठीण झाले आहे.
- 2019 मध्ये आशिया आणि पॅसिफिक क्षेत्रामधील 350 दशलक्षाहून अधिक लोक कुपोषित होते किंवा ही संख्या जगातील एकूण लोकसंख्येच्या जवळपास निम्मी होती, असेही म्हणता येईल. या संपूर्ण प्रदेशात, अंदाजे 74.5 दशलक्ष मुले 5 वर्षांखालील वयाची मुले त्यांच्या वयाच्या दृष्टीने उंचीने खूपच कमी होती आणि 31.5 दशलक्ष लहान मुले त्यांच्या उंचीच्या तुलनेत अगदीच अशक्त (बारकुळी) होती. यापैकी बहुतेक मुले दक्षिण आशियात राहतात आणि जवळजवळ 56 दशलक्ष वयाच्या मानाने कमी उंचीची असतात आणि 25 दशलक्षाहून अधिक हळकुळी असतात. त्याच वेळी, जादा वजन आणि लठ्ठपणाही वेगाने वाढत आहे. विशेषत: आग्नेय आशिया आणि पॅसिफिक क्षेत्रातील लहान मुलांपैकी अंदाजे 5 वर्षांपेक्षा कमी वयाची 14.5 दशलक्ष मुले अधिक वजनाची किंवा लठ्ठ आहेत.
- हलक्या प्रतीचा आहार आणि अपुरा पोषण आहार ही एक सततची समस्या बनली आहे. आरोग्यदायी आहाराची किंमत अशा आहाराच्या तुलनेत बर्‍याच प्रमाणात जास्त आहे, ज्यामध्ये पुरेशा कॅलरीज उपलब्ध आहेत परंतु, पोषणमूल्यांचा अभाव आहे. यातून परवडणार्‍या अन्नाच्या किमतीत पौष्टिक अन्नाचा पर्याय सर्वांपर्यंत पोचविण्यासाठीच्या खाद्यप्रणालीत लक्षणीयरीत्या फरक असल्याचे दर्शवते. स्त्रिया आणि मुलांसाठी त्यांच्या पोषणाच्या गरजेचा विचार केला असता, या किमतीही अधिक आहेत.
- आशिया आणि पॅसिफिक क्षेत्रामधील खाद्य प्रणालींचे बहुतांश कुटुंबांना परवडणाऱ्या, सहजपणे उपलब्ध होणाऱ्या पौष्टिक, सुरक्षित आणि टिकाऊ आहार प्रणालीत रूपांतर करणे आवश्यक असल्याचे अहवालाने सूचित केले आहे. पौष्टिक आणि निरोगी आहार प्रत्येकाला प्रत्येक ठिकाणी उपलब्ध असणे आवश्यक आहे. तसे होणे निश्चित करण्यासाठी अहवालाने एकत्रीकृत दृष्टीकोन आणि धोरणांची आवश्यकता असल्याची शिफारस केली आहे. पोषक आहापर आर्थिकदृष्ट्या परवडत नसल्याच्या मुद्द्यांवर मात करण्यासाठी आणि निरोगी माता व बाल आहार सुनिश्चित करण्यासाठी हे चरण महत्त्वपूर्ण आहेत.
