नवी दिल्ली नोएडाचे ट्विन टॉवर्स स्फोटकांनी पाडण्यासाठी काऊंटडाऊन सुरू झाले आहे. काही तासांनंतर, ट्विन टॉवर ध्वस्त होऊन Twin Tower Demolition जाईल. त्यामुळे अनेकांची स्वप्नेही उद्ध्वस्त होणार entire process of demolishing twin towers आहेत. पण भ्रष्टाचाराच्या पायावर कितीही उंच इमारत बांधली आणि नियमांना बगल दिली तरी एक दिवस त्याचे नशीब असेच होते, याचे हे उदाहरण ठरेल. Noida Supertech Twin Towers to be demolished on 28 august
सर्वोच्च न्यायालयाने दिला आहे आदेश नोएडाच्या सेक्टर 93A मध्ये असलेला प्रसिद्ध सुपरटेकचा ट्विन टॉवर रविवार, 28 ऑगस्ट रोजी पाडण्यात येणार आहे. देशात प्रथमच एवढी उंच इमारत नवीन तंत्रज्ञानाने पाडली जाणार आहे. भ्रष्टाचाराच्या पायावर उभारलेल्या सुपरटेक एमराल्ड हाऊसिंग सोसायटीच्या Supertech Emerald Housing Society अॅपेक्स आणि सायन या दोन टॉवर्सची उंची सुमारे १०१ आणि ९४ मीटर आहे. तो पाडण्याची जबाबदारी एडफिस इंजिनीअरिंग कंपनीची आहे. सेंट्रल बिल्डिंग रिसर्च इन्स्टिट्यूटने यासाठी एनओसी दिली आणि त्याचा स्टेटस रिपोर्ट सादर केल्यानंतर सर्वोच्च न्यायालयाने बांधकाम पाडण्यास मान्यता दिली.
परिसर करणार रिकामे ट्विन टॉवर्सबाबत नोएडा प्राधिकरणाच्या निर्णयानुसार एमराल्ड कोर्ट ग्रुप हाऊसिंग आणि एटीएस व्हिलेजच्या फ्लॅटधारकांना 28 ऑगस्ट 2022 रोजी सकाळी 7 वाजता त्यांचे संबंधित अपार्टमेंट रिकामे करावे लागेल. एमराल्ड कोर्ट ग्रुप हाऊसिंग आणि एटीएस व्हिलेजचे सुरक्षा कर्मचारी दुपारी 12 वाजेपर्यंत या परिसराची देखरेख करण्यासाठी राहू शकतात. सुरक्षा कर्मचाऱ्यांनाही दुपारी 12 वाजेपर्यंत दोन्ही परिसर रिकामे करावे लागतील. दोन्ही सोसायट्यांमध्ये राहणाऱ्या लोकांनाही त्यांची वाहने आवारातून हटवावी लागणार आहेत. आदेशानुसार, एखाद्या सदनिकाधारकाकडे एकापेक्षा जास्त वाहने असल्यास आणि जागेच्या बाहेर वाहन पार्क करण्याची व्यवस्था नसल्यास प्राधिकरण वाहने पार्किंगसाठी पर्यायी व्यवस्था करणार आहे.
वाहतूक वळवली, अनेक प्रतिबंध Noida Traffic Plan रविवार, 28 ऑगस्ट रोजी ट्विन टॉवर्स पाडल्यावर फ्लॅट मालकांना एडिफिस इंजिनीअरिंगने दिलेल्या मंजुरीनंतर दुपारी 4 नंतर आपापल्या घरी परतता येईल. तत्पूर्वी ट्विन टॉवर्स सुरक्षित पाडण्यासाठी नागरिक, वाहने, प्राणी यांची वाहतूक काही अंतरापर्यंत पूर्णपणे बंद ठेवण्यात येणार आहे. उत्तरेला एमराल्ड कोर्टाच्या बाजूने बांधण्यात आलेला रस्ता, दक्षिणेला दिल्लीकडे जाणाऱ्या एक्स्प्रेस वेचा सर्व्हिस रोड, पूर्वेला सृष्टी आणि एटीएस व्हिलेज दरम्यान बांधलेला रस्ता आणि उद्यानाला जोडलेला उड्डाणपूल यासाठी बहिष्कृत क्षेत्रे निश्चित करण्यात आली आहेत. नोएडा ग्रेटर, नोएडा एक्स्प्रेस वेवरील वाहतूक दुपारी 2.15 ते 2.45 पर्यंत पूर्णपणे बंद राहील. ट्विन टॉवर्ससमोरील उद्यानाच्या मागे बांधण्यात आलेल्या रस्त्यावर आपत्कालीन सेवेसाठी आवश्यक अग्निशमन दल, रुग्णवाहिका आदी उभ्या केल्या जातील.
वाहतूक पोलिस काय म्हणतात नोएडा ट्रॅफिकचे डीसीपी गणेश प्रसाद साहा यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, ट्विन टॉवर प्रकरणात डायव्हर्जन ब्लू प्रिंट तयार करण्यात आली आहे. दोन्ही दिवशी सुमारे सहा ते सात तास एक्स्प्रेस वेवरील वाहतुकीवर परिणाम होणार आहे. लवकरच योजना अंतिम होईल.
दोन्ही टॉवरमध्ये स्फोटके बसवण्याचे काम पूर्ण ट्विन टॉवर्समध्ये स्फोटके बसवण्याचे काम पूर्ण झाले आहे. त्यात 3700 किलो स्फोटके पेरण्यात आली आहेत. टॉवर सायन 29 मजली आणि एपेक्स 32 मजलीच्या सर्व मजल्यांवर स्फोटके पेरण्यात आली आहेत. वरच्या मजल्यावरून सुरुवात करण्यात आली होती. पहिल्या दिवशी दोन्ही टॉवरच्या तीन मजल्यांमध्ये स्फोटके पेरण्यात आली होती. कंपनीने गेल्या २२ ऑगस्टपर्यंत स्फोटके बसवण्याचे काम पूर्ण केले होते.
RWA अजूनही असमाधानी एमराल्ड कोर्ट आरडब्ल्यूएचे अध्यक्ष यूबीएस तेवतिया यांनी सांगितले की, सुपरटेकने यापूर्वी 40 खांबांची दुरुस्ती सुरू केली होती. आक्षेप घेतल्यानंतर त्यांनी इतर फक्त 10 खांबांची दुरुस्ती करण्याचे आश्वासन दिले. ते म्हणतात की, येथे किमान 300 खांब आणि स्तंभांची दुरुस्ती व्हायला हवी होती. बिल्डरने स्वत: स्ट्रक्चरल ऑडिट केले नाही आणि आता केवळ स्वतःच्या ऑडिटच्या आधारे चिन्हांकित केलेल्या खांबांची दुरुस्ती केली जात आहे. ते म्हणतात की हे 50 खांब केवळ नमुन्यासाठी चिन्हांकित केले होते. त्यापेक्षा जास्त दुरुस्तीची गरज आहे. RWA म्हणते की ट्विन टॉवर्सच्या आजूबाजूच्या टॉवर्सना धूळ इत्यादीपासून वाचवण्यासाठी Jio फायबर टेक्सटाइलने झाकण्यात आले आहे. त्याचा परिणाम महिला, वृद्ध, रुग्ण आदींवर होत आहे. त्या बाजूच्या फ्लॅटमधील लोकांना अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागत आहे. लोक खिडकी उघडणेही टाळत आहेत.
स्फोटानंतर संभाव्य कंपनाचा तपास अहवाल तयार एमराल्ड कोर्ट आणि एटीएस व्हिलेज आरडब्ल्यूए यांनी ट्विन टॉवर्सच्या शेजारील टॉवर्सची मजबुती तपासण्यासाठी स्ट्रक्चरल ऑडिट करण्याची मागणी केली होती. मात्र, एडिफिसने स्फोटामुळे होणाऱ्या संभाव्य कंपनांवर ब्रिटनमधील एका कंपनीकडून अहवाल तयार केला आहे. टॉवर पडल्यानंतर कमाल कंपन 34 मिमी प्रति सेकंद असू शकते, असे सांगण्यात आले आहे. हा अहवाल भूकंप क्षेत्र 5 अंतर्गत 300 मिमी प्रति सेकंद कंपनाच्या मानकाच्या आधारे तयार करण्यात आला आहे. अशा स्थितीत स्ट्रक्चरल ऑडिटची गरज नसल्याचे एडिफिसचे म्हणणे आहे. तथापि, प्राधिकरणाने दिलेल्या सूचनांनुसार, सेंट्रल बिल्डिंग रिसर्च इन्स्टिट्यूट तपासणी केल्यानंतर आपला सल्ला देईल. यासाठी बिल्डरने सीबीआरआयला 70 लाख रुपये भरले आहेत.
रिमोट 150 मीटर अंतरावर असेल, आकाशात उडणार मोठी धूळ स्फोटानंतर एमराल्ड कोर्ट आणि एटीएस व्हिलेज परिसरात मलबा आणि धूळ जाऊ नये यासाठी 30 मीटर उंच लोखंडी पत्रा बसवण्यात आला आहे. शेवटच्या स्फोटाच्या दिवशी म्हणजे रविवारी रिमोट 150 मीटर दूर असेल. येथे सहा वरिष्ठ अधिकारी उपस्थित असतील, त्यापैकी एक स्फोटासाठी रिमोटचे बटण दाबेल. इमारतीमध्ये झालेल्या स्फोटादरम्यान जवळपासच्या सर्व रस्त्यांवर 30 मिनिटांसाठी वाहतूक रोखण्यात येणार आहे. पाडल्यानंतर किती धूळ उडेल याचा अंदाज बांधता येत नाही. मात्र काही काळ आकाशात धूळ उडणार हे निश्चित आहे.
पोलिसांच्या एनओसीमध्ये या गोष्टी सांगितल्या या स्फोटात जीवित अथवा वित्तहानी झाल्यास एडफिस अभियांत्रिकी ही कार्यकारी संस्था जबाबदार राहील. शेवटच्या स्फोटानंतर संपूर्ण ढिगाऱ्याची तपासणी करावी लागणार आहे. त्यात असे स्फोटक असण्याची शक्यता आहे, ज्याचा वापर झाला नसावा. त्यामुळे ते काढण्याचे काम एडिफिस इंजिनीअरिंगकडून केले जाणार आहे.
मलबा कुठे जाईल, त्याचे काय होणार ही 32 मजली इमारती कोसळल्याने सुमारे 35,000 घनमीटर मलबा आणि धूळ निर्माण होईल. तेथून 21 हजार घनमीटर डेब्रिज काढून 5 ते 6 हेक्टर निर्जन जमिनीवर टाकण्यात येणार आहे. उर्वरित मलबा ट्विन टॉवर्सच्या तळमजल्यावर भरला जाईल. ट्रक ढिगारा वाहून नेण्यासाठी सुमारे 1,200 ते 1,300 ट्रिप करतील.
काय आहे संपूर्ण प्रकरण what is twin tower case 2006 मध्ये, नोएडा प्राधिकरणाने सेक्टर 93A मध्ये 17.29 एकर म्हणजेच सुमारे 70 हजार चौरस मीटर जमीन सुपरटेक बिल्डरला दिली होती. या सेक्टरमध्ये एमराल्ड कोर्ट ग्रुप हाउसिंग प्रकल्पांतर्गत 15 टॉवर बांधण्यात आले. प्रत्येक टॉवरमध्ये 11 मजली इमारत बांधण्यात आली. 2009 मध्ये, सुपरटेक बिल्डरने नोएडा प्राधिकरणाकडे एक सुधारित योजना सादर केली आणि त्याअंतर्गत, एपेक्स आणि सायन नावाच्या या ट्विन टॉवर्ससाठी एफएआर खरेदी केले. बिल्डरने दोन्ही टॉवरसाठी 24 मजल्यांचा आराखडा मंजूर करून 40 मजल्यानुसार 857 फ्लॅट बनवले. 600 फ्लॅटचे बुकिंग झाले. मात्र नंतर खरेदीदारांनी विरोध सुरू केला. टॉवर पाडण्यासाठी अलाहाबाद उच्च न्यायालयात याचिका दाखल करण्यात आली होती. उच्च न्यायालयाने 11 एप्रिल 2014 रोजी दोन्ही टॉवर पाडण्याचे आदेश दिले. त्यानंतर हे प्रकरण सर्वोच्च न्यायालयात पोहोचले. हे टॉवर पाडण्याच्या अलाहाबाद उच्च न्यायालयाच्या आदेशाला दिल्ली एनसीआरची मोठी कंपनी असलेल्या सुपरटेक लिमिटेडने सर्वोच्च न्यायालयात आव्हान दिले. मात्र उच्च न्यायालयाच्या आदेशावर सर्वोच्च न्यायालयानेही आपली मोहर उमटवली होती. हे बेकायदा बांधकाम नोएडा प्राधिकरणाचे अधिकारी आणि सुपरटेक यांच्यातील संगनमताचा परिणाम आहे, असे सर्वोच्च न्यायालयाने सुनावणीत म्हटले आहे.
यापूर्वी भारतात अशीच पाडली होती इमारत 2020 मध्ये केरळच्या एर्नाकुलम जिल्ह्यातील मराडू येथे 55 मीटर उंच चार मजली टॉवर देखील न्यायालयाच्या आदेशानुसार पाडण्यात आला. नोएडा ट्विन टॉवर्स पाडण्याचे कंत्राट देण्यात आलेल्या एडिफिस कंपनीने 11 जानेवारी 2020 रोजी चार बहुमजली टॉवर स्फोटकांसह पाडले होते. मराडू किनारी भागात नियमांकडे दुर्लक्ष करून बहुमजली टॉवर बांधण्यात आली होती. यामध्ये 356 फ्लॅट बनवण्यात आले होते.
सर्वप्रथम ब्राझीलमध्ये पाडण्यात आली होती इमारत सर्वप्रथम 1975 मध्ये ब्राझीलमध्ये विल्सन मेंडेस नावाची 110 मीटर उंचीची इमारत मेट्रो स्थानकासाठी पाडण्यात आली. आतापर्यंत जगभरात 50 मीटरपेक्षा जास्त उंचीचे 200 टॉवर पाडण्यात आले आहेत. मोडकळीस आलेल्या जगातील सर्वात उंच इमारतींमध्ये संयुक्त अरब अमिरातीच्या मीना प्लाझाचाही समावेश आहे. त्याची उंची 168.5 मीटर होती. 2020 मध्ये ही इमारत पाडण्यात आली.
