बेंगळुरू (कर्नाटक) : कर्नाटक विधानसभा निवडणुकीत 2023 मध्येही, सर्व पक्ष मुख्यतः आपल्या जुन्या आणि दिग्गज नेत्यांवर विश्वास ठेवत आहेत. एकतर त्यांची पुढची पिढी लोकप्रिय नाही, किंवा कोणताही पक्ष धोका पत्करायला तयार नाही, असे दिसते. यामुळेच काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते एस सिद्धरामय्या, भाजपचे दिग्गज नेते बीएस येडियुरप्पा आणि एचडी देवेगौडा आणि एचडी कुमारस्वामी जेडीएसच्या वतीने सक्रिय आहेत. येडियुरप्पा निवडणूक लढवणार नाहीत, पण पक्षाने त्यांना पुन्हा पुढे आणले आहे. देवेगौडा माजी पंतप्रधान राहिले आहेत आणि उर्वरित तीन नेते मुख्यमंत्री राहिले आहेत.
भाजपकडून येडियुरप्पाच: एका बैठकीदरम्यान गृहमंत्री अमित यांनी येडियुरप्पा यांच्या नेतृत्वाखाली पुढे जाणार असल्याचे स्पष्ट केले होते. पक्षांतर्गत विरोध असला तरी भाजपला कोणताही धोका पत्करायचा नाही, असे त्यांचे म्हणणे स्पष्ट होते. काँग्रेस आणि जेडीएसला फक्त येडियुरप्पाच टक्कर देऊ शकतात, असे त्यांना वाटते. मुख्यमंत्री बोम्मई हे स्वतः लिंगायत समाजाचे आहेत हे सर्वश्रुत आहे, परंतु असे असतानाही ते येडियुरप्पा यांच्यासारखे मास लीडर म्हणून उदयास येऊ शकले नाहीत, त्यामुळे राज्यभरात त्यांची मान्यता आहे.
भाजपने केले होते बाजूला: येडियुरप्पांवर कितीही आरोप झाले तरी त्यांची लोकप्रियता आजही कायम आहे. मधल्या काळात पक्षाने त्यांना नक्कीच बाजूला केले, पण त्यांच्याशिवाय पुढे जाण्यात अडचण येणार हे लक्षात आल्यावर पक्षाने त्यांना योग्य तो मान द्यायला सुरुवात केली. त्यांना संसदीय मंडळाचे सदस्य केले. भाजपला यावेळी आपले लिंगायत मत कोणत्याही प्रकारे एकत्र ठेवायचे आहे आणि येडियुरप्पा हे लिंगायत समाजातील सर्वात लोकप्रिय नेते आहेत. जास्तीत जास्त रॅलीत सहभागी व्हावे, असेही पक्षाकडून सांगण्यात येत आहे.
काँग्रेसकडून सिद्धरामय्या: असेच काहीसे काँग्रेस नेते सिद्धरामय्या यांच्याबाबतही म्हणता येईल. सिद्धरामय्या हे काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते असून, ते मुख्यमंत्री राहिले आहेत. सिद्धरामय्या यांनी आपण शेवटचा डाव खेळत असल्याचे जाहीर केले आहे. सध्या सिद्धरामय्या काँग्रेसचे सर्वात लोकप्रिय नेते आहेत. पक्षाकडे डीके शिवकुमार, जी परमेश्वरा आणि मल्लिकार्जुन खरगे यांच्यासारखे नेते प्रदेशाध्यक्ष आहेत. खर्गे आता राष्ट्रीय काँग्रेसचे अध्यक्ष आहेत. पण असे मानले जाते की, काँग्रेसच्या बाजूने सिद्धरामय्या हे संपूर्ण राज्यात सर्वात लोकप्रिय नेते आहेत. ते कुरुबा समाजातील आहेत.
काँग्रेसचा देवेगौडांवर विश्वास: एचडी देवेगौडा हे सर्वात जुने नेते आहेत हे जेडीएसबद्दल सर्वांनाच माहिती आहे. ते माजी पंतप्रधान राहिले आहेत. देवेगौडा यांच्यानंतर त्यांचे पुत्र एचडी कुमारस्वामी पक्षाचे नेतृत्व करत आहेत. देवेगौडा यांचे वय झाले आहे, त्यामुळे प्रचाराची मुख्य कमान एचडी कुमारस्वामी यांच्याकडे आहे. ते वोक्कलिगा समुदायातून येतात, ज्याचे राज्यभर मोठे प्रस्थ आहे. तसे पाहता, तिन्ही पक्षांमध्ये आणखी काही नेते आहेत, त्यांनी आपल्या बाजूने प्रयत्न केले, पण यश मिळू शकले नाही.
इतर नेते मर्यादित: भाजप नेते जडगीश शेट्टर हे लिंगायत आहेत. पण येडियुरप्पा यांच्या तुलनेत त्यांची लोकप्रियता मर्यादित आहे. त्याचप्रमाणे भाजपचे खासदार डीव्ही सदानंद गौडा हे वोक्कलिगा समुदायातून आले आहेत, पण ते देवेगौडा यांच्याइतके लोकप्रिय नाहीत. काँग्रेसचे वीरप्पा मोईली हे मागासलेल्या जातीतून आलेले आहेत, पण सिद्धरामय्यांसारखे लोक त्यांच्या मागे उभे नाहीत. रेवन्ना जेडीएसमधील ज्येष्ठ नेते आहेत मात्र ते हसनपुरते मर्यादित आहेत.
मास लीडर नाहीत: याचा अर्थ स्पष्ट आहे की, भाजप, काँग्रेस किंवा जेडीएस असो, कर्नाटकातील सर्वच पक्षांनी दुसऱ्या फळीतील नेत्यांना जेवढे मजबूत करायला हवे होते तेवढे बळ दिलेले नाही. कदाचित त्यांच्यापैकी काहींना संधी मिळाली असेल, पण त्यांच्यापैकी कोणीही या दिग्गजांची जागा घेऊ शकेल, अशी त्यांची प्रतिमा बनवली नाही. राजकीय विश्लेषक मनोहर यादववती म्हणाले की, मास लीडरची केवळ राजकारणातच नाही तर सर्वच क्षेत्रात कमतरता आहे. ते म्हणाले, 'राजकारणात जो मास लीडर आहे, तो दुसऱ्या फळीतील नेत्यांना पुढे जाऊ देणे आणि वाढवणे ही त्याची जबाबदारी आहे. कर्नाटकातील काही नेत्यांनी प्रयत्न केले, पण त्यांना यश आले नाही.
