नवी दिल्ली : Kharge Vs Tharoor: 17 ऑक्टोबर रोजी होणाऱ्या काँग्रेस अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीसाठी Congress presidential polls रविवारी पक्षात उत्साहाचे वातावरण होते. 24 वर्षांनंतर होणाऱ्या या निवडणुकीकडे उत्सुकतेने लक्ष दिले जात आहे, कारण सर्वात जुन्या पक्षाच्या अध्यक्षपदी बिगर गांधींची निवड होणार congress non gandhi president आहे. मात्र, गांधी कुटुंब पक्षाचे नेतृत्व करत राहणार आहे. 2024 च्या लोकसभा निवडणुकीपूर्वी संघटन मजबूत करणे, राज्य निवडणुकांमध्ये विजय सुनिश्चित करणे आणि विरोधी एकता निर्माण करणे यासारख्या भविष्यातील आव्हानांना तोंड देण्यासाठी नवीन अध्यक्षांनी एकत्रितपणे काम करणे अपेक्षित आहे.
या संदर्भात एआयसीसीचे प्रभारी सचिव वामशी चंद रेड्डी यांनी ईटीव्ही भारतला सांगितले की, काँग्रेस अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीसाठी पक्षात उत्साह आहे. केवळ काँग्रेस पक्षच अशा निवडणुका घेतो, असे ते म्हणाले. निवडणूक ही सकारात्मक बाब आहे, पक्ष आणि कार्यकर्ते ती योग्य भावनेने घेत आहेत. रेड्डी म्हणाले की, दोन्ही उमेदवार हे अतिशय सकारात्मकतेने घेत आहेत. ते शक्य तिथे एकमेकांना पूरक आहेत. खऱ्या स्पर्धेच्या भावनेतून हे घडत आहे. जो कोणी जिंकेल, आमच्याकडे राहुल गांधींच्या रूपाने एक नेता असेल आणि पक्षाध्यक्ष जो संघटनात्मक समस्या आणि पक्ष व्यवस्थापनाची काळजी घेईल.
काँग्रेसमध्ये शेवटची अध्यक्षपदाची निवडणूक 2000 मध्ये झाली होती ज्यात सोनिया गांधींनी जितेंद्र प्रसाद यांचा मोठ्या फरकाने पराभव केला होता. याआधी त्यांनी 1998 मध्ये पक्षाची धुरा सांभाळली होती. काँग्रेसचे शेवटचे बिगर गांधी अध्यक्ष 1996 मध्ये होते, जेव्हा सीताराम केसरी शरद पवार आणि राजेश पायलट यांचा पराभव करून पक्षाच्या सर्वोच्च पदावर निवडून आले होते. त्याच क्रमाने, 17 ऑक्टोबर 2022 रोजी, मल्लिकार्जुन खर्गे आणि शशी थरूर यांच्यापैकी 9000 हून अधिक PCC प्रतिनिधी पुढील गैर-गांधी अध्यक्षाची निवड करतील. राहुल गांधींनी उमेदवारी अर्ज भरण्यास नकार दिल्यानंतर हे दोन्ही नेते मैदानात उतरले. 2017 मध्ये राहुल गांधी यांची पक्षाध्यक्षपदी एकमताने निवड झाली होती, पण लोकसभा निवडणुकीतील पराभवाची जबाबदारी स्वीकारून त्यांनी 2019 मध्ये राजीनामा दिला होता. तेव्हापासून सोनिया गांधी हंगामी अध्यक्ष राहिल्या.
नवीन अध्यक्षपदाची सूत्रे हाती घेतल्यानंतर पक्षात गांधी घराण्याची भूमिका काय असेल, अशी चर्चा गेल्या काही आठवड्यांपासून सुरू होती. यावर वामशी रेड्डी यांनी माजी केंद्रीय मंत्री पी चिदंबरम यांनी अलीकडेच व्यक्त केलेल्या मतांचा हवाला दिला की, राजकीय पक्षात नेता आणि अध्यक्ष असतात आणि नेता देखील अध्यक्ष असू शकतो किंवा तो अध्यक्षांपासून वेगळा असू शकतो.
रेड्डी म्हणाले की, राहुल गांधींच्या रूपाने आपल्याकडे असा नेता असेल जो जनतेच्या प्रश्नांवर लक्ष केंद्रित करेल आणि पक्षाध्यक्ष म्हणून दुसरा कोणीतरी संघटना सांभाळेल. ते म्हणाले की लोकशाहीत मते जिंकणारे नेते असतात आणि तेच सर्वात महत्त्वाचे असतात. भारत जोडो यात्रेत राहुल गांधींना जनतेचा मोठा पाठिंबा मिळत आहे. त्यामुळे काँग्रेसचा आत्मविश्वास दुणावला आहे. अध्यक्षपदाच्या दोन्ही प्रमुख दावेदारांनी संघटना मजबूत करण्याचा निर्धार पुन्हा केला आहे. पक्षात सत्तेच्या विकेंद्रीकरणावर भर देण्याबाबत थरूर सातत्याने बोलत आहेत. तर खरगे यांनी उदयपूर घोषणेच्या त्या महत्त्वाच्या मुद्यांची अंमलबजावणी करण्याबाबत सांगितले आहे, ज्यात पक्षाचे निम्मे पदाधिकारी ५० वर्षांपेक्षा कमी वयाचे असतील. एका व्यक्तीला एक पद आणि एकाच कुटुंबातील एका व्यक्तीला तिकीट देण्याबाबत ते बोलत आहेत.
उदयपूर घोषणेची अंमलबजावणी करण्यासाठी सोनिया गांधी यांनी एक टास्क फोर्स स्थापन केला आहे. विजयी झाल्यास या प्रक्रियेला गती देऊ, असे आश्वासन खर्गे यांनी दिले आहे. प्रचारादरम्यान दोन्ही प्रतिनिधींनी संपूर्ण देशाचा दौरा केला आणि आपापल्या विचाराने प्रतिनिधींना आकर्षित करण्याचा प्रयत्न केला. मात्र, थरूर यांना खर्गे यांच्या तुलनेत कमी पाठिंबा मिळाला, हेही वास्तव आहे. कुठेतरी खरगे यांना 'अधिकृत' उमेदवार म्हणून स्वीकारले जात आहे, कदाचित सोनिया गांधींच्या आशीर्वादामुळे.
मात्र, पक्षाचे निवडणूक प्रभारी मुधुसूदन मिस्त्री यांनी दोन्ही उमेदवारांपैकी कोणीही पक्षाचे अधिकृत उमेदवार नसल्याचे स्पष्टपणे सांगितले. मतदानात भाग घेणारे प्रतिनिधी त्यांच्या विवेकबुद्धीनुसार मतदान करतील. पीसीसी प्रतिनिधी राज्य मुख्यालयात मतदान करतील. राज्यांचे प्रभारी असलेल्या पक्षाच्या पदाधिकाऱ्यांना त्यांच्या गृहराज्यांमध्ये मतदान करण्यास सांगण्यात आले आहे. किंवा ते पक्षाच्या मुख्यालयात मतदान देखील करू शकतात, जेणेकरून ते इतर प्रतिनिधींवर प्रभाव टाकू शकत नाहीत. राहुल गांधी हे यूपीचे प्रतिनिधी आहेत. कर्नाटकातील बेल्लारी येथील संगनकल्लू येथे ते मतदान करणार आहेत. त्यांच्यासोबत इतर ४० प्रतिनिधी (विविध राज्यांतील) देखील मतदानात भाग घेतील.
मिस्त्री म्हणाले की, देशभरात एकूण 36 मतदान केंद्रे स्थापन करण्यात आली आहेत, तर 67 बूथ आहेत. सर्व मतदारांना विशेष ओळखपत्रे देण्यात आली आहेत. सकाळी 10 ते दुपारी 4 या वेळेत मतदान होणार आहे. गुप्त मतदान होणार आहे. १९ ऑक्टोबरला निकाल लागणार आहे.
