पाटणा/नालंदा : बिहारचे मुख्यमंत्री नितीश कुमार (Bihar CM Nitish Kumar) यांनी 2015 मध्ये राजगीरमधील प्रत्येक घरात शुद्ध गंगाजल पोहोचवण्याची घोषणा केली होती. रविवारी, मुख्यमंत्र्यांनी राजगीरमध्ये 'हर घर गंगाजल' (inaugurated the Har Ghar Gangajal scheme) पाणीपुरवठा योजनेचे उद्‌घाटन (Har Ghar Gangajal water supply scheme) केले आणि 7 वर्षांत घोषणा पूर्णत्वास आणत आपले वचन पूर्ण केले. यावेळी त्यांनी नवीन प्रकल्पातून पुरवल्या जाणाऱ्या पिण्याच्या पाण्याची शुद्धता तपासण्याचा संदेशही दिला. नितीश यांनी प्रभाग क्रमांक-19 मधील पाइपलाइनद्वारे नरेश प्रसाद आणि विनोद प्रसाद यांच्या घरापर्यंत पोहोचलेल्या गंगाजलाचा नळ उघडून पाणी प्यायले.
28 नोव्हेंबरला गयामध्ये उद्‌घाटन: नितीश कुमार 28 नोव्हेंबरला गया आणि बोध गयामध्ये योजनेचे उद्‌घाटन करतील, तर योजनेच्या दुसऱ्या टप्प्यात जून 2023 पर्यंत नवादामध्ये 'हर घर गंगाजल' पोहोचण्याचे लक्ष्य आहे. बिहार सरकारचे जलसंपदा आणि माहिती आणि जनसंपर्क मंत्री संजय कुमार झा म्हणाले की, 'गंगा पाणीपुरवठा योजना' ही मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांची 'भगीरथ प्रार्थना' आहे.
मंत्रिमंडळाच्या विशेष बैठकीत योजनेला मंजुरी मिळाली: संजय कुमार झा म्हणाले की, विहीर तहानलेल्याजवळ जात नाही, तहानलेल्याला विहिरीवर जावे लागते, अशी म्हण सामान्यतः प्रचलित आहे. पण, अभियंता मुख्यमंत्री नितीशकुमार यांचे मोठे स्वप्न होते. 'जल-जीवन-हरियाली' या त्यांच्या दूरगामी मोहिमेअंतर्गत, त्यांनी गंगा नदीचे अतिरिक्त पाणी पिण्याचे पाणी म्हणून वापरण्याची अनोखी संकल्पना दक्षिण बिहारमधील पाण्याची समस्या असलेल्या शहरांमध्ये नेऊन ठेवली. त्यांच्या अध्यक्षतेखाली डिसेंबर 2019 मध्ये गया येथे झालेल्या विशेष मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत अत्यंत महत्त्वाकांक्षी 'गंगा पाणीपुरवठा योजना' मंजूर करण्यात आली.
राजगीरच्या 19 वॉर्डांमध्ये गंगा पाणीपुरवठा योजना पोहोचेल: संजय कुमार झा म्हणाले की, या योजनेंतर्गत राजगीर शहरातील 19 वॉर्डांमध्ये सुमारे 8031 घरे, गया शहरातील 53 वॉर्डांमध्ये सुमारे 75000 घरे आणि बोधच्या 19 वॉर्डांमध्ये सुमारे 6000 घरे आहेत. गया शहराला मिळणार शुद्ध पिण्याचे पाणी, 'हर घर गंगाजल'च्या रूपात पुरवठा होणार आहे. योजनेंतर्गत प्रति व्यक्ती प्रतिदिन १३५ लिटर शुद्ध पाणी पुरवण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे. याशिवाय शहरातील संस्था, रुग्णालये, हॉटेल्स आदींनाही पाण्याचा पुरवठा करण्यात येणार आहे, जेणेकरून या शहरांमध्ये मोठ्या संख्येने येणाऱ्या पर्यटक आणि भाविकांना शुद्ध पाण्याचा पुरवठा करता येईल.
1.89 कोटी लिटर गंगाजल पुरवठा होणार : चार जिल्ह्यांतील 15 लाख लोकांना दररोज 1.89 कोटी लिटर गंगाजल मिळणार आहे, सरकार प्रत्येक व्यक्तीवर 32000 रुपये खर्च करत आहे. मुख्यमंत्री नितीशकुमार यांचा हा ड्रीम प्रोजेक्ट असल्याने मुख्यमंत्री सातत्याने या योजनेचा आढावा घेत आहेत. जलसंपदा विभागाने 2019 मध्ये गंगा पाणीपुरवठा योजनेवर काम सुरू केले. 2019 मध्ये नोव्हेंबर महिन्यात गया येथे मंत्रिमंडळाची बैठक झाली आणि त्यात या योजनेला मंजुरी देण्यात आली. हा आराखडा ३ वर्षात तयार करण्यात आला आहे. अशाप्रकारे 2021 मध्येच ते सुरू करण्याची तयारी होती, मात्र कोरोनामुळे ते लांबणीवर पडले आहे. आता 27 नोव्हेंबरला राजगीर आणि 28 नोव्हेंबरला गया बोधगयामध्ये प्रत्येक घरात गंगाजल पोहोचवण्याची योजना सुरू आहे.
12 महिन्यांसाठी पाणी पुरवठा केला जाईल: गंगाजल राजगीर, बोधगया आणि नवाडा येथे 190 किलोमीटरच्या पाइपच्या साहाय्याने मारांची ते पटना येथील मोकामापर्यंत नेण्यात आले आहे. यासाठी मोठे पंप बसविण्यात आले असून गंगाजल 4 महिन्यांसाठी साठवून 12 महिन्यांसाठी पुरविण्यात येणार आहे. राजगीर, बोधगया, गया आणि नवादा येथील 3 जलाशयांमधून पाणीपुरवठा केला जाणार आहे. राजगीरच्या गया, तेतर आणि अबगील्लाला पहारतल्ली आणि घोडा कटोरा येथे जलाशय बांधण्यात आले आहेत. तेतारमध्ये 18.53 एमसीए म्हणजेच दशलक्ष घनमीटर क्षमतेचा जलाशय आणि अबगिल्ला पहारतल्ली येथे 1.29 दशलक्ष घनमीटर आणि राजगीरमधील घोडा कटोरा परिसरात 9.81 दशलक्ष घनमीटर क्षमतेचा जलाशय तयार करण्यात आला आहे.
नवाड्यात 'गंगा उद्धव योजने'ची चाचणी यशस्वी : याआधी नितीश यांचा ड्रीम प्रोजेक्ट (सीएम नितीश ड्रीम प्रोजेक्ट) 'गंगा उद्धव योजने'ची नवाड्यात चाचणी यशस्वी झाली आहे. नवादा जिल्ह्यातील नर्दीगंज ब्लॉकमधील मोतनाजे गावात निर्माणाधीन गंगाजल उद्भव प्रकल्पाची चाचणी घेण्यात आली. पाइपलाइनद्वारे गंगेचे पाणी पाटणा जिल्ह्यातील हथिदाहून नालंदामार्गे नवाडा येथे पोहोचले.
मुख्यमंत्र्यांचा ड्रीम प्रोजेक्ट : वास्तविक गंगा उद्भव योजना हा मुख्यमंत्र्यांचा ड्रीम प्रोजेक्ट आहे. पहिल्या टप्प्यात 2836 कोटी रुपये खर्च केले जात आहेत. गंगा नदीचे पाणी मोकामाच्या हथीदाह ते नवाडा येथे १९० किलोमीटरच्या पाइपलाइनद्वारे नेण्यासाठी चाचणी घेण्यात आली असून, जलसंपदा विभागाच्या म्हणण्यानुसार ती यशस्वी झाली आहे. या योजनेंतर्गत गंगा नदीचे पाणी आता गया, बोधगया आणि राजगीर येथील घरांमध्ये पोहोचणार आहे.
