हैदराबाद: अलिकडच्या वर्षांत, बहुतेक लोकांनी निश्चित उत्पन्न मिळविण्यासाठी मुदत ठेवींमध्ये गुंतवणूक केली होती. अल्पावधीतच, अनेक पर्यायी गुंतवणुकीच्या योजना आपल्यासमोर आल्याने परिस्थिती नाटकीयरित्या बदलली आहे. विशेष म्हणजे, फिनटेक फर्म्सच्या आगमनाने सरासरी ठेवीदारांसाठी गुंतवणुकीचा संपूर्ण मार्ग बदलला आहे. भरघोस व्याजदर देणार्‍या नाविन्यपूर्ण योजना आणून ते सर्वांना आकर्षित करत आहेत.
सर्वसाधारणपणे, गुंतवणूकदार त्यांच्या गुंतवणुकीसाठी आणि खात्रीशीर परताव्यासाठी सुरक्षितता शोधतात. यामुळेच अनेकजण ठेवींमध्ये बँका आणि पोस्ट ऑफिससारख्या सुरक्षित गुंतवणूक योजनांना प्राधान्य ( Bank fixed deposits easier to make ) देतात. आर्थिक बाबींबद्दल नवीन जागरूकता आल्यानंतर, काही जण थोडीशी जोखीम पत्करून नवीन योजनांकडे वळत ( High return investments put deposits at high risk ) आहेत, तर मुदत ठेवींवर अवलंबून आहेत. फिनटेक कंपन्या पारंपरिक मुदत ठेवींना अधिक सुरक्षित पर्याय देऊन या ट्रेंडचा फायदा घेत आहेत.
RBI मान्यताप्राप्त नॉन-बँकिंग वित्तीय कंपन्या (NBFCs) FD ला स्पर्धात्मक पर्याय ऑफर करण्यात अग्रेसर ( NBFC based deposits tech driven difficult ) आहेत. या सर्व एनबीएफसी नवीन वयाच्या कंपन्या आहेत. ज्या बाजारात नवीन संधी शोधण्यास उत्सुक आहेत. उदाहरणार्थ, काही कंपन्या 14-15 टक्के व्याजाने गृह आणि कार कर्ज देण्यास पुढे येतात. तसेच, ते त्यांच्या ठेवीदारांना 12-13 टक्के व्याज देण्याचे वचन देतात. हे अव्यवहार्य आहे हे आपल्या सर्वांना माहीत आहे. अशा फर्ममध्ये, तुमच्या ठेवी अधिक एक्सपोजर होतील. जर या NBFC कर्जाची वसुली करू शकत नसतील, तर तुम्ही तुमची मूळ रक्कम देखील गमावू शकता, उच्च व्याज सोडून द्या.
NBFC ठेवीदार आणि कर्जदार यांच्यात मध्यस्थ म्हणून काम ( NBFCs just play mediatory role ) करतात -
आपण हे लक्षात घेतले पाहिजे की, या NBFC ठेवीदार आणि कर्जदार यांच्यात मध्यस्थ म्हणून काम ( NBFCs just play mediatory role ) करतात. जर फर्म बंद झाली तर आम्ही आमचे पैसे पूर्णपणे गमावतो. कर्ज कोणी घेतले, किती वसूल झाले, व्याजाचे काय झाले याचा तपशील कोणीही देऊ शकणार नाही. बँकांमध्ये मुदत ठेव उघडण्यासाठी तुम्हाला जास्त माहिती असण्याची गरज नाही. तुम्ही तुमच्या स्वतःच्या बँकेत गेलात जिथे तुमचे खाते आहे तर तेथील कर्मचारी तुमच्या नावावर एफडी उघडण्यास मदत करतील. NBFC च्या बाबतीत हे पूर्णपणे वेगळे आहे. ठेवी तंत्रज्ञानावर आधारित असतात. कर्जदार आणि फिनटेक फर्म यांच्यात करार केले जातील. ही गुंतागुंतीची प्रक्रिया समजून घेणे थोडे कठीण आहे.
NBFC ची मुख्य भूमिका कर्जदार आणि कर्ज प्राप्तकर्त्यांना जोडण्यात आहे. ते काही मापदंड, नियम आणि मर्यादांच्या आधारे कर्ज प्राप्तकर्त्यांची निवड करतील. कर्ज मंजूर करण्यापूर्वी बँकांकडून घेतलेली कठोर काळजी या कंपन्या विचारात घेत नाहीत. त्यामुळे त्यांना कर्ज वसुलीत अडचणी येत आहेत. अवघड भाग असा आहे की करारामध्येच एक कलम असेल की जर अटी व शर्तीनुसार कर्ज वसूल केले नाही तर NBFC ची कोणतीही जबाबदारी राहणार ( NBFCs do not take responsibility for loan recovery ) नाही. त्यामुळे, काही चूक झाल्यास अंतिम तोटा गुंतवणूकदारच होईल.
कोणतेही कायदेशीर संरक्षण उपलब्ध ( Some NBFCs have no legal safeguards ) आहे की नाही हे आपण सुनिश्चित केले पाहिजे. क्वचितच ते आमच्याद्वारे केलेल्या गुंतवणुकीचे प्रमाणपत्र देतात. काही कंपन्या स्पष्टपणे सांगतात की करार हा तुमच्या सर्व गुंतवणुकीचा आधार ( Certificates for your deposits not just agreements ) असतो. अशा परिस्थितीत, अनपेक्षित परिस्थितीत तुमचे पैसे परत मिळवण्यासाठी कायदेशीर संघर्ष करणे कठीण होईल.
आजकाल अनेक कंपन्या जास्त व्याज देत आहेत. त्यामुळे अनेक लोक या कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करत आहेत. जोखीम सावलीप्रमाणे उच्च परतावा योजनेचे अनुसरण करेल या वस्तुस्थितीकडे ते दुर्लक्ष करतात. जेव्हा तुम्ही तुमच्या कष्टाने कमावलेले पैसे धोक्यात घालण्यास तयार असाल तेव्हाच तुम्ही उच्च-व्याज योजनांचा शोध घ्यावा.
