अमिताभ बच्चन यांचे जीवन : लहरों से डरकर नौका पार नहीं होती, कोशिश करनें वालों की कभी हार नहीं होती. या कवितेतील ओळींना अनुसरुन सार्थक जीवन जगणारे अमिताभ बच्चन (11th October is 80th birthday) (megastar Amitabh Bachchan) हे हिंदी चित्रपटांचे अभिनेते आहेत. हिंदी चित्रपटसृष्टीत चार दशकांहून अधिक काळ घालवलेल्या (his life journey) अमिताभ बच्चन यांना त्यांच्या चित्रपटांमधून 'अँग्री यंग मॅन' ही पदवी मिळाली आहे. तो हिंदी चित्रपटसृष्टीतील सर्वात मोठा आणि प्रभावशाली अभिनेता मानला जातो. लोक त्यांना 'शतकाचे महानायक' म्हणूनही ओळखतात आणि प्रेमाने बिग बी, शहेनशाह म्हणतात. Happy Birthday Amitabh
न आवडणारे क्षेत्र : शतकातील या महान नायकाने राजकारणातही आपले नशीब आजमावले होते. ते राजीव गांधी यांचे जवळचे मित्र होते, म्हणून त्यांनी काँग्रेस पक्षात प्रवेश केला आणि आठव्या सार्वत्रिक निवडणुकीत अलाहाबादमधून पराक्रमी नेते एच.एन. बहुगुणा यांचा पराभव केला. पण राजकारणातील हे जग त्यांना खूप आवडले नाही आणि अवघ्या तीन वर्षांत त्यांनी यातून निरोप घेतला.
पार्श्वभूमी : अमिताभ बच्चन यांचा जन्म उत्तर प्रदेशातील अलाहाबाद जिल्ह्यात झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव हरिवंशराय बच्चन होते. त्यांचे वडील हिंदी जगतातील प्रसिद्ध कवी आहेत. त्यांच्या आईचे नाव तेजी बच्चन होते. त्यांना अजिताभ नावाचा एक लहान भाऊही आहे. अमिताभ यांचे आधी इन्कलाब असे नाव होते, पण त्यांच्या वडिलांचे सहकारी कवी सुमित्रानंदन पंत यांच्या सांगण्यावरून त्यांचे नाव अमिताभ ठेवण्यात आले.
वाचन : अमिताभ बच्चन हे नैनितालच्या शेरवुड कॉलेजचे विद्यार्थी आहेत. यानंतर त्यांनी दिल्ली विद्यापीठाच्या किरोरी माल महाविद्यालयातून शिक्षण घेतले. ते अभ्यासातही हुशार होते आणि वर्गातील चांगल्या विद्यार्थ्यांमध्ये त्याची गणना होत होती. कुठेतरी हे गुण त्यांच्या वडिलांकडून आले कारण, त्यांचे वडील हरिवंशराय बच्चन एक प्रसिद्ध कवीही होते.
लग्न : अमिताभ बच्चन यांचे लग्न जया बच्चन यांच्याशी झाले असून त्यांना दोन मुले आहेत. अभिषेक बच्चन त्यांचा मुलगा आणि श्वेता नंदा त्यांची मुलगी. रेखासोबतच्या त्याच्या अफेअरचीही खूप चर्चा झाली आणि लोकांच्या गप्पांचा विषय बनला.
करिअर : अमिताभ बच्चन यांनी 'भुवन शोम' चित्रपटातून चित्रपटांमध्ये आवाज निवेदक म्हणून सुरुवात केली, परंतु अभिनेता म्हणून त्यांची कारकीर्द 'सात हिंदुस्तानी' चित्रपटापासून सुरू झाली. यानंतर तिने अनेक चित्रपट केले पण त्यात फारसे यश मिळाले नाही. 'जंजीर' हा चित्रपट त्यांच्या करिअरचा टर्निंग पॉइंट ठरला. यानंतर त्यांनी केवळ हिट चित्रपटांचीच धूम ठोकली नाही, तर यासोबतच ते प्रत्येक प्रेक्षकांमध्ये लोकप्रिय झाले आणि चित्रपटसृष्टीतही त्यांनी आपल्या अभिनयाचा ठसा उमटवला.
प्रसिद्ध चित्रपट : सात हिंदुस्तानी, आनंद, जंजीर, अभिमान, सौदागर, चुपके चुपके, दीवार, शोले, कभी कभी, अमर अकबर अँथनी, त्रिशूल, डॉन, मुकद्दर का सिकंदर, मि. नटवरलाल, अनक्लेम, सिलसिला, कालिया, सत्ता पे सत्ता, नमक हलाल, शक्ती, कुली, मद्यपी, आदमी, शहेनशाह, अग्निपथ, गॉड विटनेस, मोहब्बतें, बागबान, ब्लॅक, टाइम, सरकार, शुगर कम, भूतनाथ, पा, सत्याग्रह, शमिताब अशा उत्कृष्ट चित्रपटांनी त्याला शतकातील सुपरहिरो बनवले.
बक्षीस : अमिताभ यांना तीनदा सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार मिळाला आहे. याशिवाय त्यांना 14 वेळा फिल्मफेअर पुरस्कारही मिळाला आहे. चित्रपटांव्यतिरिक्त, तो एक गायक, निर्माता आणि टीव्ही प्रस्तुतकर्ता देखील आहे. भारत सरकारनेही त्यांना पद्मश्री आणि पद्मभूषण देऊन गौरविले आहे.
अमिताभ बच्चन यांच्याबद्दल मनोरंजक माहिती : अमिताभ बच्चन यांना शतकातील मेगास्टार म्हटले जाते. तो हिंदी चित्रपटांचा सर्वात मोठा सुपरस्टार मानला जातो. 'जंजीर' चित्रपटातून त्यांना खरी ओळख मिळाली. हा चित्रपट अमिताभ यांच्या आधी प्रसिद्ध अभिनेते राजकुमारसह अनेक बड्या कलाकारांना ऑफर करण्यात आला होता, पण दिग्दर्शकाच्या केसांच्या तेलाचा चांगला वास येत नसल्याचे सांगत राजकुमारने चित्रपट नाकारला.
फिल्मफेअरमध्ये सर्वाधिक नामांकन : 70 आणि 80 च्या युगात अमिताभ बच्चन यांचाच फिल्मी दुनियेत दबदबा होता. यामुळे फ्रेंच दिग्दर्शक फ्रँकोइस ट्रूफ्यू यांनी त्याला 'वन मॅन इंडस्ट्री' असे नाव दिले. त्यांच्या कारकिर्दीत त्यांनी सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्यासाठी 3 राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांसह अनेक पुरस्कार मिळवले आहेत. आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव आणि अनेक पुरस्कार सोहळ्यांमध्ये त्यांना अनेक पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे. त्यांनी 14 फिल्मफेअर पुरस्कारही जिंकले आहेत. त्यांना फिल्मफेअरमध्ये सर्वाधिक 39 वेळा नामांकन मिळाले आहे.
अँग्री यंग मॅन चा उदय : चित्रपटांमध्ये बोलले जाणारे त्यांचे संवाद आजही लोकांच्या हृदयात ताजे आहेत. त्यांच्या सुपरहिट कारकिर्दीत त्यांच्या चित्रपटांच्या संवादांनीही महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. त्यांना भारत सरकारकडून 1984 मध्ये पद्मश्री, 2001 मध्ये पद्मभूषण आणि 2015 मध्ये पद्मविभूषण सारखे सन्मान मिळाले आहेत. कारकिर्दीच्या सुरुवातीच्या काळात त्यांना अनेक अडचणींचा सामना (Koshish Karne Walo Ki kabhi har nahi hoti) करावा लागला. त्यांचे चित्रपट सतत फ्लाॅप ठरत होते. त्यानंतर त्यांनी घरी परतण्याचा निर्णय घेतला होता. पण जंजीर हा चित्रपट त्यांच्या करिअरचा टर्निंग पॉइंट ठरला आणि तेव्हापासुन चित्रपटसृष्टीत 'अँग्री यंग मॅन'चा उदय झाला.
आवाजाचा बादशाहा : आज अमिताभ बच्चन यांचा आवाज संपूर्ण जगाला पटला आहे, एक काळ असा होता जेव्हा त्यांचा आवाज त्यांच्या कारकिर्दीत अडथळा ठरत होता आणि त्यांना नाकारण्यात आले होते. मात्र, नंतर त्यांचा आवाज त्यांची ताकद बनला. कारण त्यांचा आवाज इतरांपेक्षा खूप वेगळा आणि भारी होता. त्यानंतर अनेक दिग्दर्शकांनी त्यांना अनेक चित्रपटांतून त्यांची कथा सांगायला लावली. अनेक कार्यक्रमांचे सूत्रसंचालनही त्यांनी केले. त्यात कौन बनेगा करोडपती ह्या टिव्ही शो चे त्यांनी आपल्या भादरस्त आवाजात केलेले सुत्रसंचालन गेल्या अनेक वर्षांपासुन लोकप्रिय ठरत आहे.
अमिताभ यांच्या कारकिर्दीतील वाईट टप्पा : त्यांचे चित्रपट चित्रुटसृष्टीला चांगला नफा मिळवुन देत होते. आणि तेव्हाच अचानक २६ जुलै १९८२ रोजी कुली चित्रपटाच्या शूटिंगदरम्यान त्यांना गंभीर दुखापत झाली. वास्तविक, चित्रपटाच्या एका अ‍ॅक्शन सीक्वेन्समध्ये अभिनेता पुनीत इस्सार याला अमिताभला ठोसा मारावा लागते आणि टेबलावर आदळून अमिताभ जमिनीवर पडतात, असे दाखवायचे असते. पण टेबलाच्या दिशेने उडी मारताच अमिताभ यांना गंभीर दुखापत होते. त्यात त्यांना प्रचंड रक्तस्त्राव होतो. मात्र, अत्यंत गंभीर दुखापतीमधुनही सावरुन आजही अनिताभ हे अत्यंत ऊर्जावान आयुष्य जगत आहेत, हे खरे. Happy Birthday Amitabh
