മൊരേന: മധ്യപ്രദേശിലെ മൊരേനയിലെ കുപ്രസിദ്ധമായ ചമ്പൽ താഴ്‌വരയിലെ ചൗസത്ത് യോഗിനി ക്ഷേത്രം ഒരു അത്ഭുതമായി മാറുകയാണ്. ക്ഷേത്രത്തിന്‍റെ വാസ്തുവില്‍ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾകൊണ്ടാണ് ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്‍റ് നിർമിച്ചതെന്ന് വിദഗ്‌ധർ പറയുന്നു. പാർലമെന്‍റ് മന്ദിരത്തിന് സമാനമായ എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ചൗസത് യോഗിനി ക്ഷേത്രം ചമ്പൽ താഴ്‌വരയിലെ മലയിടുക്കുകളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട ഒരു കുന്നിൻ മുകളിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ശിവ പ്രതിഷ്ഠ ഉള്ള ക്ഷേത്രം നിർമിച്ചിരിക്കുന്നത് 101 കല്‍തൂണുകൾ കൊണ്ടാണ്. വൃത്താകൃതിയിലുള്ള ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തിൽ 64 അറകളാണുള്ളത്. ക്ഷേത്രത്തിന്‍റെ കേന്ദ്രസ്ഥാനത്ത് ഒരു വലിയ ശിവലിംഗമുണ്ട്.
പാർലമെന്‍റ് മന്ദിര നിർമാണത്തിന് പ്രചോദനമായ ചമ്പല്‍ ക്ഷേത്രം മന്ത്രവാദങ്ങളുടെ കേന്ദ്രമായി അറിയപ്പെടുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം ആർക്കിയോളജിക്കല്‍ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ സംരക്ഷണത്തിലാണ്. നിഗൂഢ ശക്തികളുള്ള ക്ഷേത്രത്തില്‍ മന്ത്രവാദ ക്രിയകൾക്കായി നിരവധി പേർ സന്ദർശിക്കാറുണ്ടെന്ന് ജില്ലാ പുരാവസ്തു ഗവേഷണ ഉദ്യോഗസ്ഥനായ അശോക് ശർമ്മ പറഞ്ഞു. ഇത് ഒരു പുരാവസ്തു അത്ഭുതമാണെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. പാർലമെന്‍റിന്‍റെ രൂപകൽപ്പനയ്ക്ക് ക്ഷേത്രത്തിന്‍റെ വാസ്തു വിദ്യ പ്രചോദനമായിട്ടുണ്ടെന്നും ശർമ ഉറപ്പുനൽകി.ക്ഷേത്രം സന്ദർശിച്ച എഡ്വിൻ ലുറ്റിയെൻസിന്‍റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള സംഘം ക്ഷേത്രത്തിന്‍റെ രേഖാ ചിത്രം വരയ്ക്കുകയും പിന്നീട് ഇതില്‍ നിന്ന് പ്രചോദനം കൊണ്ടാണ് പാർലമെന്‍റ് നിർമിച്ചതെന്നും അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേർത്തു.മിതവാലി ജില്ലയില്‍ നിന്ന് 45 കിലോമീറ്റർ അകലെയുള്ള റിഥോറ പ്രദേശത്താണ് ക്ഷേത്രമുള്ളത്. പ്രതിഹാര വംശത്തിലുള്ള ഭരണാധികാരികളാണ് ഈ പ്രദേശം സ്ഥാപിച്ചത്. വൃത്താകൃതിയിലുള്ള ക്ഷേത്ര ഇടനാഴികളിലൂടെ കടന്ന് പോകാൻ സന്ദർശകർ കുനിഞ്ഞ് നടക്കേണ്ടിവരും. ക്ഷേത്രത്തില്‍ നടക്കുന്ന നിഗൂഢ പൂജകളാണ് ഈ അസാമാന പ്രതിഭാസത്തിന് കാരണമെന്നും പ്രദേശവാസികൾ പറയുന്നു.ചുവപ്പും തവിട്ടുനിറങ്ങളുള്ള മണൽക്കല്ല് ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിച്ച ക്ഷേത്രം വളരെ ദൂരത്ത് നിന്നും മനസിലാക്കാൻ സാധിക്കും വിധത്തിലുള്ളതാണ്. പാർലമെന്‍റ് ഹൗസുമായി അദ്ഭുതകരമായ സാമ്യം പുലർത്തുന്ന റിഥോറ പ്രദേശം വിദൂരത്തുനിന്നും സമീപത്തുനിന്നും സഞ്ചാരികളെ ആകർഷിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ശരിയായ പ്രചാരണത്തിന്‍റെ അഭാവം കാരണം വേണ്ടത്ര സന്ദർശകരെ ആകർഷിക്കാൻ സാധിക്കുന്നില്ല. വൈദ്യുതി, വെള്ളം, റോഡുകൾ, സുരക്ഷ എന്നിവയുടെ അഭാവമാണ് വിദേശികളുടെ എണ്ണത്തില്‍ കുറവ് വരുന്നത്.
