ETV Bharat / technology

ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮನೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ರಹಸ್ಯ ಭೇದಿಸಲು ರೋಬೋಟ್​​​​​ ರೂಪಿಸಿದ ಐಐಟಿ ಬಾಂಬೆ: ಏನಿದು ಸಂಶೋಧನೆ? - HOW ANIMALS FIND WAY BACK HOME

author img

By ETV Bharat Karnataka Team

Published : Aug 28, 2024, 9:36 AM IST

ಪ್ರಾಣಿಗಳ ವರ್ತನೆ ಹಾಗೂ ಅವು ಆಹಾರ ಹುಡುಕುವ ಬಗೆ ಮತ್ತು ಮನೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ರೋಬೋಟ್​ ಅನ್ನು ಐಐಟಿ ಬಾಂಬ್​ ರೂಪಿಸಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಚಲನೆಯನ್ನು ಈ ರೋಬೋಟ್​ಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಐಐಟಿ ಬಾಂಬೆ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಮುಂದಾಗಿದೆ.

Using Robot IIT Bombay Researchers Discover How Animals Find Their Way Back Home
Using Robot IIT Bombay Researchers Discover How Animals Find Their Way Back Home (IIT Bombay)

ಮುಂಬೈ: ಪ್ರಾಣಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅನೇಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಮಗೆ ಪರಿಚಯವಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಮನೆಗೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಕಂಡು ಹಿಡಿಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿವೆ. ಇವು ಮಾನವರನ್ನು ಅಚ್ಚರಿಗೆ ದೂಡುತ್ತಿರುವುದಂತೂ ಸುಳ್ಳಲ್ಲ. ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಈ ಸಹಜ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ನಾವು ಹೋಮಿಂಗ್​ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇವೆ. ವಲಸೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಸಾವಿರಾರು ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು ಹಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇರುವೆಗಳು ತಮ್ಮ ನೆಲೆಯಿಂದ ಹೊರ ಹೋಗಿ ಆಹಾರ ಹೆಕ್ಕಿ ಮತ್ತೆ ತಮ್ಮ ಗೂಡು ಸೇರುತ್ತವೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅವು ತಾವು ಸಾಗಿ ಬಂದ ದಾರಿಯನ್ನು ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಬಳಿಕ ತನ್ನ ಮೂಲ ನೆಲೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಈ ಸಹಜ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಇದೀಗ ಐಐಟಿ ಬಾಂಬ್​ ಸಂಶೋಧಕರು ಅಧ್ಯಯನ ನಿರತರಾಗಿದ್ದು, ಇದಕ್ಕೆ ರೋಬೋಟ್​ಗಳನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ದೂರದವರೆಗೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸಲು ಪಾರಿವಾಳಗಳನ್ನು ಮಾನವ ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಗೊತ್ತೇ ಇದೆ. ಆದರೆ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಮನೆಗೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದೇ ಮಾನವನಿಗೆ ಕಾಡುತ್ತಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಉತ್ತರ ಸಿಗದ ಹಲವು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿವೆ. ಇದನ್ನು ಭೇದಿಸಲು ಈಗ ಐಐಟಿ ಬಾಂಬ್​ ಮುಂದಾಗಿದೆ.

ರಹಸ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ರೋಬೋಟ್​ಗಳ ಬಳಕೆ: ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಬಾಂಬೆಯ ಸಂಶೋಧಕರು ಈ ಆಕರ್ಷಕ ವಿದ್ಯಮಾನದ ಹಿಂದಿನ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡಲು ರೋಬೋಟ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪಿನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಗುರಿ ಸಕ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಜೀವಂತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿದೆ ಅಂತಿದ್ದಾರೆ ಐಐಟಿ ಬಾಂಬೆಯ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಡಾ. ನಿತಿನ್​​​ ಕುಮಾರ್​.

ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ಗಾತ್ರದ ಸ್ವಯಂ ಚಾಲಿತ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮೆಬಲ್ ರೋಬೋಟ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಇಂತಹ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ನಾವು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹೋಮಿಂಗ್​ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ನಿರತರಾಗಿದ್ದೇವೆ. ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಜೀವಂತ ಜೀವಿಗಳ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಅನುಕರಿಸಲು ನಾವು ಈ ರೋಬೋಟ್‌ಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಐಐಟಿ ಬಾಂಬೆಯ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಡಾ. ನಿತಿನ್ ಕುಮಾರ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಡಾ. ಕುಮಾರ್ ಅವರ ತಂಡವು ಇಂತಹ ರೋಬೋಟ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ. ಅದು ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಆಹಾರ ಹುಡುಕುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಹೋಮಿಂಗ್ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರೋಬೋಟ್ ಅನ್ನು ತನ್ನದೇ ಆದ ಸ್ವಂತಿಕೆ ಮೇಲೆ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಚಲಿಸುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಆಹಾರವನ್ನು ಹುಡುಕುವ (ಫೊರೇಜಿಂಗ್), ತದನಂತರ ಮನೆಗೆ ಮರಳಲು (ಹೋಮಿಂಗ್) ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಬೆಳಕನ್ನು ಬಳಸುವುದಾಗಿದೆ. ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಹೋಮಿಂಗ್‌ಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ರೋಬೋಟ್ ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಅರೆ-ಯಾದೃಚ್ಚಿಕ ರೀತಿ: ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಆಹಾರವನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಹೇಗೆ ಸುತ್ತಾಡಬಹುದು ಎಂಬಂತೆ, ಅರೆ-ಯಾದೃಚ್ಚಿಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಲು ರೋಬೋಟ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಚಲನೆಯನ್ನು ಆ್ಯಕ್ಟಿವ್ ಬ್ರೌನಿಯನ್ (ಎಬಿ) ಚಲನೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮಾದರಿ ಜೀವಂತ ಡೈನಾಮಿಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಅನುಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಆವರ್ತಕ ಪ್ರಸರಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ರೋಬೋಟ್‌ ಆಗಾಗ್ಗೆ ತನ್ನ ದಿಕ್ಕು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಲು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಟ್ಟದ ಯಾದೃಚ್ಚಿಕ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ರೋಬೋಟ್ ಮನೆಗೆ ಮರಳಬೇಕಾದಾಗ ಅದು ಬೇರೆ ಮೋಡ್‌ಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಶೋಧಕರು ರೋಬೋಟ್ ಅನ್ನು ಬೆಳಕಿನ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್ (ಬೆಳಕಿನ ತೀವ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಮೇಣ ಬದಲಾವಣೆ) ಯೊಂದಿಗೆ ಹೊಳೆಯುವಂತೆ ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ರೋಬೋಟ್ ಅನ್ನು ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ ದಾರಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗುವಂತೆ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ನ್ಯಾವಿಗೇಟ್ ಮಾಡಲು ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸೂರ್ಯ ಅಥವಾ ಇತರ ಪರಿಸರದ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಳಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮಿಂಗ್​​ನಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಮರುಹೊಂದಿಸುವಿಕೆಯ ಮಹತ್ಬ: ರೋಬೋಟ್ ಮನೆಗೆ ಮರಳಲು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಸಮಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಅಧ್ಯಯನ ತಂಡವು ಬಯಸಿತ್ತು. ಅದರ ಹೋಮಿಂಗ್ ಹಾದಿಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ವಿಚಲನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ವಿಪರ್ಯಾಸವೆಂದರೆ, ರೋಬೋಟ್ ಯಶಸ್ವಿ ಹೋಮಿಂಗ್‌ಗಾಗಿ ಅದರ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಸರಿಹೊಂದಿಸಬೇಕಾದ ಆವರ್ತನವಾದ ಮರುಹೊಂದಿಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಅದರ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿನ ಯಾದೃಚ್ಚಿಕತೆ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನದ ವೇಳೆ ಡಾ. ನಿತಿನ್​ ಕುಮಾರ್​ ತಂಡ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ.

ಯಾದೃಚ್ಚಿಕತೆಯ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾದ ಮರುಹೊಂದಿಸುವಿಕೆಯ ದರವನ್ನ ಅಧ್ಯಯನ ತಂಡ ಕಂಡು ಹಿಡಿದಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿದ ಯಾದೃಚ್ಚಿಕತೆಯ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಅಧ್ಯಯನದ ವೇಳೆ ಕಂಡು ಬಂದಿವೆ. ಅದನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅದನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಯಶಸ್ವಿ ಹೋಮಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಮ್ಮ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಶಬ್ದ ಅಥವಾ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತತೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೇ, ಮನೆಗೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಮರುಹೊಂದಿಸಲು ವಿಕಸನಗೊಂಡಿರಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಅಧ್ಯಯನ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಿಮಿತ ಮಿತಿಯೊಳಗೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ: ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿರುವ ಡಾ. ನಿತಿನ್​ ಕುಮಾರ್, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಮ್ಮ ನೆಲೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೀಮಿತ ಮಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಹೋಮಿಂಗ್ ಚಲನೆಯು ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅಧ್ಯಯನದ ವೇಳೆ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ತಮ್ಮ ಮನೆಯ ದಿಕ್ಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶಿತ ದಿಕ್ಕಿನಿಂದ ವಿಮುಖರಾದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ತಮ್ಮ ಕೋರ್ಸ್ ಅನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಸರಿಪಡಿಸಿದರೆ, ಅವರು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಸೀಮಿತ ಸಮಯದೊಳಗೆ ಮನೆಗೆ ತಲುಪುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಈ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸಮಯ’ ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ: ತಮ್ಮ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಕಪ್ ಮಾಡಲು ಸಂಶೋಧಕರು ಮೊದಲ - ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸಮಯ’ ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮಾದರಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ರೋಬೋಟ್ ತನ್ನ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಮನೆಗೆ ತಲುಪಲು ಎಷ್ಟು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕಂಡು ಹಿಡಿಯಲು ಈ ಮಾದರಿಯು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಈ ಮಾದರಿಯು ರೋಬೋಟ್‌ನ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ ಅದರ ಹೋಮಿಂಗ್ ಮಾರ್ಗಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯಿತು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಅದರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮಾದರಿಯು ಮರುಹೊಂದಿಸುವಿಕೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒಂದು ತಂತ್ರವಾಗಿ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹೋಮಿಂಗ್​​ನ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಸಂಚರಣೆಗೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕೋರ್ಸ್ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಂಶೋಧಕರು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ದೈಹಿಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ತಂಡವು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸಿಮ್ಯುಲೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ಸಹ ನಡೆಸಿತು, ಅಲ್ಲಿ ರೋಬೋಟ್‌ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ನಡೆಯನ್ನು ಅನುಕರಿಸಿತು. ಈ ವರ್ಚುವಲ್ ರೋಬೋಟ್ ಸಕ್ರಿಯ ಬ್ರೌನಿಯನ್ ಚಲನೆಯನ್ನು ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಮರುಹೊಂದಿಸುವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಅದರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ನಿಖರವಾಗಿ ಮನೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.

ಇದನ್ನು ಓದಿ:ಪ್ರೀತಿಯ ಪದಕ್ಕೆ ಮಿಡಿಯುವ ಮೆದುಳು; ಅಪ್ಪ-ಅಮ್ಮನ ಪ್ರೇಮಕ್ಕಿದೆ ಅಮೂಲ್ಯ ಸ್ಥಾನ - Love And Brain

ಮುಂಬೈ: ಪ್ರಾಣಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅನೇಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಮಗೆ ಪರಿಚಯವಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಮನೆಗೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಕಂಡು ಹಿಡಿಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿವೆ. ಇವು ಮಾನವರನ್ನು ಅಚ್ಚರಿಗೆ ದೂಡುತ್ತಿರುವುದಂತೂ ಸುಳ್ಳಲ್ಲ. ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಈ ಸಹಜ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ನಾವು ಹೋಮಿಂಗ್​ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇವೆ. ವಲಸೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಸಾವಿರಾರು ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು ಹಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇರುವೆಗಳು ತಮ್ಮ ನೆಲೆಯಿಂದ ಹೊರ ಹೋಗಿ ಆಹಾರ ಹೆಕ್ಕಿ ಮತ್ತೆ ತಮ್ಮ ಗೂಡು ಸೇರುತ್ತವೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅವು ತಾವು ಸಾಗಿ ಬಂದ ದಾರಿಯನ್ನು ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಬಳಿಕ ತನ್ನ ಮೂಲ ನೆಲೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಈ ಸಹಜ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಇದೀಗ ಐಐಟಿ ಬಾಂಬ್​ ಸಂಶೋಧಕರು ಅಧ್ಯಯನ ನಿರತರಾಗಿದ್ದು, ಇದಕ್ಕೆ ರೋಬೋಟ್​ಗಳನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ದೂರದವರೆಗೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸಲು ಪಾರಿವಾಳಗಳನ್ನು ಮಾನವ ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಗೊತ್ತೇ ಇದೆ. ಆದರೆ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಮನೆಗೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದೇ ಮಾನವನಿಗೆ ಕಾಡುತ್ತಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಉತ್ತರ ಸಿಗದ ಹಲವು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿವೆ. ಇದನ್ನು ಭೇದಿಸಲು ಈಗ ಐಐಟಿ ಬಾಂಬ್​ ಮುಂದಾಗಿದೆ.

ರಹಸ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ರೋಬೋಟ್​ಗಳ ಬಳಕೆ: ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಬಾಂಬೆಯ ಸಂಶೋಧಕರು ಈ ಆಕರ್ಷಕ ವಿದ್ಯಮಾನದ ಹಿಂದಿನ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡಲು ರೋಬೋಟ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪಿನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಗುರಿ ಸಕ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಜೀವಂತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿದೆ ಅಂತಿದ್ದಾರೆ ಐಐಟಿ ಬಾಂಬೆಯ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಡಾ. ನಿತಿನ್​​​ ಕುಮಾರ್​.

ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ಗಾತ್ರದ ಸ್ವಯಂ ಚಾಲಿತ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮೆಬಲ್ ರೋಬೋಟ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಇಂತಹ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ನಾವು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹೋಮಿಂಗ್​ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ನಿರತರಾಗಿದ್ದೇವೆ. ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಜೀವಂತ ಜೀವಿಗಳ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಅನುಕರಿಸಲು ನಾವು ಈ ರೋಬೋಟ್‌ಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಐಐಟಿ ಬಾಂಬೆಯ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಡಾ. ನಿತಿನ್ ಕುಮಾರ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಡಾ. ಕುಮಾರ್ ಅವರ ತಂಡವು ಇಂತಹ ರೋಬೋಟ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ. ಅದು ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಆಹಾರ ಹುಡುಕುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಹೋಮಿಂಗ್ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರೋಬೋಟ್ ಅನ್ನು ತನ್ನದೇ ಆದ ಸ್ವಂತಿಕೆ ಮೇಲೆ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಚಲಿಸುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಆಹಾರವನ್ನು ಹುಡುಕುವ (ಫೊರೇಜಿಂಗ್), ತದನಂತರ ಮನೆಗೆ ಮರಳಲು (ಹೋಮಿಂಗ್) ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಬೆಳಕನ್ನು ಬಳಸುವುದಾಗಿದೆ. ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಹೋಮಿಂಗ್‌ಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ರೋಬೋಟ್ ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಅರೆ-ಯಾದೃಚ್ಚಿಕ ರೀತಿ: ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಆಹಾರವನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಹೇಗೆ ಸುತ್ತಾಡಬಹುದು ಎಂಬಂತೆ, ಅರೆ-ಯಾದೃಚ್ಚಿಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಲು ರೋಬೋಟ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಚಲನೆಯನ್ನು ಆ್ಯಕ್ಟಿವ್ ಬ್ರೌನಿಯನ್ (ಎಬಿ) ಚಲನೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮಾದರಿ ಜೀವಂತ ಡೈನಾಮಿಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಅನುಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಆವರ್ತಕ ಪ್ರಸರಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ರೋಬೋಟ್‌ ಆಗಾಗ್ಗೆ ತನ್ನ ದಿಕ್ಕು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಲು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಟ್ಟದ ಯಾದೃಚ್ಚಿಕ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ರೋಬೋಟ್ ಮನೆಗೆ ಮರಳಬೇಕಾದಾಗ ಅದು ಬೇರೆ ಮೋಡ್‌ಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಶೋಧಕರು ರೋಬೋಟ್ ಅನ್ನು ಬೆಳಕಿನ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್ (ಬೆಳಕಿನ ತೀವ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಮೇಣ ಬದಲಾವಣೆ) ಯೊಂದಿಗೆ ಹೊಳೆಯುವಂತೆ ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ರೋಬೋಟ್ ಅನ್ನು ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ ದಾರಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗುವಂತೆ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ನ್ಯಾವಿಗೇಟ್ ಮಾಡಲು ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸೂರ್ಯ ಅಥವಾ ಇತರ ಪರಿಸರದ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಳಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮಿಂಗ್​​ನಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಮರುಹೊಂದಿಸುವಿಕೆಯ ಮಹತ್ಬ: ರೋಬೋಟ್ ಮನೆಗೆ ಮರಳಲು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಸಮಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಅಧ್ಯಯನ ತಂಡವು ಬಯಸಿತ್ತು. ಅದರ ಹೋಮಿಂಗ್ ಹಾದಿಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ವಿಚಲನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ವಿಪರ್ಯಾಸವೆಂದರೆ, ರೋಬೋಟ್ ಯಶಸ್ವಿ ಹೋಮಿಂಗ್‌ಗಾಗಿ ಅದರ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಸರಿಹೊಂದಿಸಬೇಕಾದ ಆವರ್ತನವಾದ ಮರುಹೊಂದಿಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಅದರ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿನ ಯಾದೃಚ್ಚಿಕತೆ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನದ ವೇಳೆ ಡಾ. ನಿತಿನ್​ ಕುಮಾರ್​ ತಂಡ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ.

ಯಾದೃಚ್ಚಿಕತೆಯ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾದ ಮರುಹೊಂದಿಸುವಿಕೆಯ ದರವನ್ನ ಅಧ್ಯಯನ ತಂಡ ಕಂಡು ಹಿಡಿದಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿದ ಯಾದೃಚ್ಚಿಕತೆಯ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಅಧ್ಯಯನದ ವೇಳೆ ಕಂಡು ಬಂದಿವೆ. ಅದನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅದನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಯಶಸ್ವಿ ಹೋಮಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಮ್ಮ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಶಬ್ದ ಅಥವಾ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತತೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೇ, ಮನೆಗೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಮರುಹೊಂದಿಸಲು ವಿಕಸನಗೊಂಡಿರಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಅಧ್ಯಯನ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಿಮಿತ ಮಿತಿಯೊಳಗೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ: ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿರುವ ಡಾ. ನಿತಿನ್​ ಕುಮಾರ್, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಮ್ಮ ನೆಲೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೀಮಿತ ಮಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಹೋಮಿಂಗ್ ಚಲನೆಯು ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅಧ್ಯಯನದ ವೇಳೆ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ತಮ್ಮ ಮನೆಯ ದಿಕ್ಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶಿತ ದಿಕ್ಕಿನಿಂದ ವಿಮುಖರಾದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ತಮ್ಮ ಕೋರ್ಸ್ ಅನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಸರಿಪಡಿಸಿದರೆ, ಅವರು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಸೀಮಿತ ಸಮಯದೊಳಗೆ ಮನೆಗೆ ತಲುಪುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಈ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸಮಯ’ ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ: ತಮ್ಮ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಕಪ್ ಮಾಡಲು ಸಂಶೋಧಕರು ಮೊದಲ - ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸಮಯ’ ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮಾದರಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ರೋಬೋಟ್ ತನ್ನ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಮನೆಗೆ ತಲುಪಲು ಎಷ್ಟು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕಂಡು ಹಿಡಿಯಲು ಈ ಮಾದರಿಯು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಈ ಮಾದರಿಯು ರೋಬೋಟ್‌ನ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ ಅದರ ಹೋಮಿಂಗ್ ಮಾರ್ಗಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯಿತು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಅದರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮಾದರಿಯು ಮರುಹೊಂದಿಸುವಿಕೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒಂದು ತಂತ್ರವಾಗಿ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹೋಮಿಂಗ್​​ನ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಸಂಚರಣೆಗೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕೋರ್ಸ್ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಂಶೋಧಕರು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ದೈಹಿಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ತಂಡವು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸಿಮ್ಯುಲೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ಸಹ ನಡೆಸಿತು, ಅಲ್ಲಿ ರೋಬೋಟ್‌ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ನಡೆಯನ್ನು ಅನುಕರಿಸಿತು. ಈ ವರ್ಚುವಲ್ ರೋಬೋಟ್ ಸಕ್ರಿಯ ಬ್ರೌನಿಯನ್ ಚಲನೆಯನ್ನು ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಮರುಹೊಂದಿಸುವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಅದರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ನಿಖರವಾಗಿ ಮನೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.

ಇದನ್ನು ಓದಿ:ಪ್ರೀತಿಯ ಪದಕ್ಕೆ ಮಿಡಿಯುವ ಮೆದುಳು; ಅಪ್ಪ-ಅಮ್ಮನ ಪ್ರೇಮಕ್ಕಿದೆ ಅಮೂಲ್ಯ ಸ್ಥಾನ - Love And Brain

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.