ಚಂಡೀಗಢ: ದಾನಿಗಳು ಮಾಡುವ ರಕ್ತವು ಜೀವ ಉಳಿಸುವ ಮೂಲಿಕೆಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಪಘಾತ ಅಥವಾ ರಕ್ತಹೀನತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡುವುದು ಪುಣ್ಯದ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ರಕ್ತದಾನವನ್ನು ಮಹಾದಾನ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ರಕ್ತದಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಅನೇಕ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಗಳಿವೆ. ಇದರಿಂದ ಅನೇಕ ಜನರು ರಕ್ತದಾನದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಉಳಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ರಕ್ತದಾನದಿಂದ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ರೀತಿಯ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಬೇಕಿದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಮತ್ತು ರಕ್ತದಾನದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಜೂನ್ 14ರಂದು ವಿಶ್ವ ರಕ್ತದಾನಿಗಳ ದಿನ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ರಕ್ತದಾನ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈಗ ರಕ್ತದಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ. ಅನೇಕರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಲು ಹಿಂಜರಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ರಕ್ತದಾನದಿಂದ ಅನೇಕ ಜೀವಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಬಹುದು. ಇಂದಿನ ವಿಜ್ಞಾನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಎಷ್ಟು ಮುಂದುವರಿದಿವೆ ಎಂದರೆ, ರಕ್ತದಿಂದ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದೇ ಯೂನಿಟ್ ರಕ್ತದಿಂದ 4 ಜನರ ಜೀವವನ್ನು ಉಳಿಸಬಹುದು. ರಕ್ತದಾನದ ಕುರಿತು ಡಾ. ಎಚ್.ಎಸ್. ಖರಬಂದ ಅವರು ಹೀಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.
ರಕ್ತದಾನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ?: ರಕ್ತದಾನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ತಪ್ಪು. ರಕ್ತದಾನದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಕೇವಲ ಒಂದು ಗಂಟೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಹಂತವಾಗಿ ಬಿಪಿ ಮತ್ತು ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್ ಅನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದು, 2 ರಿಂದ 3 ನಿಮಿಷಗಳ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ನಂತರ ಒಂದು ಗಂಟೆಯಳಗೆ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.
'ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಿದರೆ ನೋವು ಬರುತ್ತದೆಯೇ?: ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡುವಾಗ ಸಾಕಷ್ಟು ನೋವು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಯೂ ಇದೆ. ಆದರೆ, ರಕ್ತವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ವೇಳೆ ಮಾತ್ರ ಸೂಜಿ ಚುಚ್ಚಿದಾಗ ಸ್ವಲ್ಪ ನೋವವು ಆಗುತ್ತದೆ. ಉಳಿದಂತೆ ಬೇರೆಯಾವುದೇ ನೋವು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.
ನಿಮಗೆ ಅಪರೂಪದ ರಕ್ತದ ಗುಂಪು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬೇಕಾ?: ನಿಮ್ಮ ರಕ್ತದ ಗುಂಪು ಅಪರೂಪವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ನೀವು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂಬ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಯೂ ಅನೇಕರಲ್ಲಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಗುಂಪಿನ ವ್ಯಕ್ತಿ 17ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು. ಒ ಪಾಸಿಟಿವ್ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ರಕ್ತ ನೀಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಎಬಿ ಪಾಸಿಟಿವ್ ಹೆಚ್ಚಿನವರಿಂದ ರಕ್ತವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ರಕ್ತದಾನ ದೌರ್ಬಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆಯೇ?: ಇದು ಹಲವರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡುವ ದೊಡ್ಡ ಸುಳ್ಳು ಮತ್ತು ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆ. ಒಂದು ಯೂನಿಟ್ ರಕ್ತವನ್ನು ದೇಹದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಿದರೆ, ಅದರ ಬದಲಿ ದೇಹದೊಳಗೆ 24 ಗಂಟೆಗಳ ಒಳಗೆ ರಿಕವರಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ವೃದ್ಧಾಪ್ಯದಲ್ಲಿ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದೇ?: ದೇಹ ಆರೋಗ್ಯವಾಗಿದ್ದರೆ, 80 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೂ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು. ವೃದ್ಧಾಪ್ಯದಲ್ಲಿ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಸರಿಯಲ್ಲ.
ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ ರೋಗಿಗಳು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ: ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಬಿಪಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 180ರಿಂದ 100 ಬಿಪಿ ಇರುವವರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡದಂತೆ ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಕಾಯಿಲೆಗೆ ಔಷಧಿ ಸೇವಿಸುವವರೂ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು. ಯಾವುದೇ ಔಷಧವು ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಕರಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಅಡ್ಡ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ.
ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ 168 ರಕ್ತ ವರ್ಗಾವಣೆ ಕೇಂದ್ರಗಳು: ಪಂಜಾಬ್ ಕೂಡ 168 ರಕ್ತ ವರ್ಗಾವಣೆ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ 45 ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 7 ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಮಿಲಿಟರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿವೆ. 114 ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸೇರಿವೆ. ಯಾವುದೇ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಅಥವಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಪರವಾನಗಿ ಇದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ರಕ್ತ ವರ್ಗಾವಣೆ ಕೇಂದ್ರ ಇರಬೇಕೆಂಬುದು ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಮ. ಪರವಾನಗಿ ಇಲ್ಲದೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಥವಾ ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ರಕ್ತ ವರ್ಗಾವಣೆ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಸಿಎಸ್ ಹೊಂದಿರುವ 129 ರಕ್ತ ಕೇಂದ್ರಗಳು ರಕ್ತ ಮತ್ತು ಘಟಕಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಈ ಪೈಕಿ 26 ಸರ್ಕಾರಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿದ್ದು, ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಖಾಸಗಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ ಕೆಲವು ರಕ್ತ ಶೇಖರಣಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಿದ್ದು, ತುರ್ತು ಸೇವೆಗಾಗಿ ರಕ್ತವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕೂವರೆ ಲಕ್ಷ ಯೂನಿಟ್ ರಕ್ತ ಲಭ್ಯ: ರಕ್ತ ಸೇವೆಗಳ ಇಲಾಖೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 3 ಕೋಟಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ 4.5 ಲಕ್ಷ ಯೂನಿಟ್ ರಕ್ತವನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಕ್ತದ ಆಯುಷ್ಯ ಕೇವಲ 1 ತಿಂಗಳು, ಅದನ್ನು ಮೀರಿ ರಕ್ತವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದ, ವರ್ಷದುದ್ದಕ್ಕೂ ರಕ್ತದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ರಕ್ತದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯು ತಲಾ 1 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿದ್ದರೆ, ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಅವಶ್ಯಕತೆಯು ತಲಾ ಒಂದೂವರೆ ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿದೆ. ಪಂಜಾಬ್ ಗಡಿ ರಾಜ್ಯವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಗಡಿ ರಾಜ್ಯವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಹಿಮಾಚಲ, ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಜಮ್ಮು ಕಾಶ್ಮೀರ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣಗಳಿಗೂ ರಕ್ತ ಪೂರೈಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ರಕ್ತವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯವಿರುವಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ರಕ್ತವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಲುಧಿಯಾನ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಕ್ತದ ಘಟಕಗಳು: ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಲುಧಿಯಾನ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ರಕ್ತದ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ ರಕ್ತವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಬ್ಲಡ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ತನ್ನ ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ರಕ್ತವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ, ರಕ್ತವು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಜೀವಿತಾವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಭಾರತೀಯ ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯದ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕೇವಲ 5 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ರಕ್ತವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಇಡಬಹುದು. ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಸಂಚಿತ ಅಪರಾಧ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
2022-23 ರಲ್ಲಿ, ಪಂಜಾಬ್ ರಕ್ತ ಸೇವಾ ಇಲಾಖೆಯು ಅಮೃತಸರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ 22,971 ಯೂನಿಟ್ ರಕ್ತವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ, ಬರ್ನಾಲಾದಲ್ಲಿ 4875, ಬಟಿಂಡಾದಲ್ಲಿ 9671, ಫರೀದ್‌ಕೋಟ್‌ನಲ್ಲಿ 19,796, ಫತೇಗಢ್ ಸಾಹಿಬ್‌ನಲ್ಲಿ 1,704, ಫಿರೋಜ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ 8,978, ಜಲಂಧರ್ 1,598, ಕಪುರ್ತಲಾದಲ್ಲಿ 9147, ಲುಧಿಯಾನದಲ್ಲಿ 5,212 ಹಾಗೂ 11,831, ಮಾನ್ಸಾದಲ್ಲಿ 4,827, ಮೊಗಾದಲ್ಲಿ 8,351, ಮುಕ್ತ್ಸರ್‌ನಲ್ಲಿ 8,189, ನವನ್‌ಶಹರ್‌ನಲ್ಲಿ 131, ಪಠಾಣ್‌ಕೋಟ್‌ನಲ್ಲಿ 10,563 ಮತ್ತು 28,819 ಮತ್ತು ಪಟಿಯಾಲದಲ್ಲಿ 28,819 ಮತ್ತು ಪಟಿಯಾಲದಲ್ಲಿ R954 ಈ ಅಂಕಿ ಅಂಶವು ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ. ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ ರಕ್ತವನ್ನು ಹೇಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು?: ರೋಗಿಗೆ ರಕ್ತ ಬೇಕಾದರೆ ಅಥವಾ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ, ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಆಡಳಿತವು ಸ್ವತಃ ಅದನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ರಕ್ತದ ಕೊರತೆಯಿಂದ ರೋಗಿಯ ಸಂಬಂಧಿಕರಿಂದ ರಕ್ತವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ರಕ್ತವನ್ನು ರೋಗಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊದಲು ರೋಗಿಯ ರಕ್ತದ ಗುಂಪನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ರಕ್ತವನ್ನು ರೋಗಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ರಕ್ತದ ನೋಂದಣಿ, ರಕ್ತನಿಧಿ ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಸೇವೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಇ ಸಿಗರೇಟ್ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಭಾರತದ ಶೇ 60ರಷ್ಟು ಯುವ ಜನತೆ.. ಕಾದಿದೆ ಗಂಡಾಂತರ!
