ETV Bharat / international

'International Day for Countering Hate Speech 2023': ಇತಿಹಾಸ, ಮಹತ್ವವೇನು?

ದ್ವೇಷ ಭಾಷಣವನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದಿನ 2023: ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಗತಿಯಿಂದಾಗಿ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣದ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಪರಿಣಾಮಗಳು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಅಸಮಾನತೆ, ತಾರತಮ್ಯ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಅನೇಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜೂನ್ 18 ರಂದು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ 'ದ್ವೇಷ ಭಾಷಣವನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದಿನ'ವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ.

Representative image
ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕ ಚಿತ್ರ
author img

By

Published : Jun 18, 2023, 4:22 AM IST

International Day for Countering Hate Speech: ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಾಲವನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣ, ವಾಕ್ಚಾತುರ್ಯವನ್ನು ಹರಡುವ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣಗಳು ಜಾಗತಿಕ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣಗಳು ಸಮುದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಘರ್ಷ ಮತ್ತು ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಮತ್ತು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆಯಬೇಕಿದೆ ಎಂಬ ಚರ್ಚೆ ಜೋರಾಗಿ ಸಾಗಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ: ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣವು ಯುಎನ್ ಚಾರ್ಟರ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ತತ್ವಗಳಾದ ಸಮಾನತೆ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಘನತೆ, ಗೌರವ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸಂಗತತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಜಾಗತಿಕ ಹೋರಾಟವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಜೂನ್ 18 ಅನ್ನು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ 'ದ್ವೇಷ ಭಾಷಣವನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದಿನ' ಎಂದು ಆಚರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ "ದ್ವೇಷ ಭಾಷಣವು ಯಾವುದೇ ಭಾಷಣ ಅಥವಾ ಬರವಣಿಗೆಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಗುಂಪು ಅಥವಾ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುವ ಅಥವಾ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಧರ್ಮ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ, ಬಣ್ಣ, ಲಿಂಗ, ಜನಾಂಗೀಯತೆ, ಜನಾಂಗ, ವಂಶಸ್ಥರು ಅಥವಾ ಇತರ ಗುರುತಿನ ಅಂಶಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಭಜನೆ ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ". ಈ ದಿನದಂದು, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯು ವಿವಿಧ ಸರ್ಕಾರಗಳು, ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜ ಗುಂಪುಗಳು, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು, ಪರಿಹರಿಸಲು ಮತ್ತು ಎದುರಿಸಲು ಪ್ರಚಾರದ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ.

'Social Media 4 Peace': ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಯುನೆಸ್ಕೋ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣದ ಹರಡುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಟ್ವಿಟರ್​​​​ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಯುನೆಸ್ಕೋದ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಈ ಜಾಗತಿಕ ವಿದ್ಯಮಾನವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಯುನೆಸ್ಕೋ ಯೋಜನೆಯನ್ನು 'Social Media 4 Peace' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದಿಂದ ಹಣವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

'ಸೋಷಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ 4 ಪೀಸ್' ಮೂಲಕ ಯುನೆಸ್ಕೋ ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣಗಳ ಹರಡುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಅನ್ಯದ್ವೇಷ, ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆ, ಯೆಹೂದಿ ವಿರೋಧಿ, ವರ್ಣಭೇದ ನೀತಿ, ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಸ್ತ್ರೀ ದ್ವೇಷ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿರೋಧಿ ದ್ವೇಷದ ಹರಡುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ನಂತರ, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಮತ್ತು ದ್ವೇಷ ಭಾಷಣದ ಮೇಲೆ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಯುಎನ್ ಸೆಕ್ರೆಟರಿ ಜನರಲ್ ಆಂಟೋನಿಯೊ ಗುಟೆರಸ್ ಅವರು ಜೂನ್ 18, 2019 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ನಿರ್ಣಯವು ಜೂನ್ 18 ಅನ್ನು 'ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣವನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದಿನ' ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣವನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಅದರ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕಾಮೆಂಟ್ ಅನ್ನು ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದೇ ಎಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಕಷ್ಟವಾಗಬಹುದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವರ್ಚುಯಲ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹಳಷ್ಟು ಜನರಿರು ದ್ವೇಷಪೂರಿತ ವಿಷಯದೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.

ಆದರೆ, ನೀವು ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಬಲಿಪಶುವಾಗದಿದ್ದರೂ ಸಹ ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ನಿಲುವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಪ್ರಪಂಚವು ತುಂಬಾ ಅಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗೊಂದಲವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲು ಭಾಷಣವನ್ನು ಅಸ್ತ್ರವಾಗಿ ಬಳಸಬಾರದು ಎಂಬುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ವಕೀಲ ಅಲೆಸ್ ಬಿಲಿಯಾಟ್ಸ್ಕಿಗೆ ನೊಬೆಲ್​ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

International Day for Countering Hate Speech: ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಾಲವನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣ, ವಾಕ್ಚಾತುರ್ಯವನ್ನು ಹರಡುವ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣಗಳು ಜಾಗತಿಕ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣಗಳು ಸಮುದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಘರ್ಷ ಮತ್ತು ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಮತ್ತು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆಯಬೇಕಿದೆ ಎಂಬ ಚರ್ಚೆ ಜೋರಾಗಿ ಸಾಗಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ: ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣವು ಯುಎನ್ ಚಾರ್ಟರ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ತತ್ವಗಳಾದ ಸಮಾನತೆ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಘನತೆ, ಗೌರವ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸಂಗತತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಜಾಗತಿಕ ಹೋರಾಟವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಜೂನ್ 18 ಅನ್ನು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ 'ದ್ವೇಷ ಭಾಷಣವನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದಿನ' ಎಂದು ಆಚರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ "ದ್ವೇಷ ಭಾಷಣವು ಯಾವುದೇ ಭಾಷಣ ಅಥವಾ ಬರವಣಿಗೆಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಗುಂಪು ಅಥವಾ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುವ ಅಥವಾ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಧರ್ಮ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ, ಬಣ್ಣ, ಲಿಂಗ, ಜನಾಂಗೀಯತೆ, ಜನಾಂಗ, ವಂಶಸ್ಥರು ಅಥವಾ ಇತರ ಗುರುತಿನ ಅಂಶಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಭಜನೆ ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ". ಈ ದಿನದಂದು, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯು ವಿವಿಧ ಸರ್ಕಾರಗಳು, ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜ ಗುಂಪುಗಳು, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು, ಪರಿಹರಿಸಲು ಮತ್ತು ಎದುರಿಸಲು ಪ್ರಚಾರದ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ.

'Social Media 4 Peace': ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಯುನೆಸ್ಕೋ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣದ ಹರಡುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಟ್ವಿಟರ್​​​​ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಯುನೆಸ್ಕೋದ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಈ ಜಾಗತಿಕ ವಿದ್ಯಮಾನವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಯುನೆಸ್ಕೋ ಯೋಜನೆಯನ್ನು 'Social Media 4 Peace' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದಿಂದ ಹಣವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

'ಸೋಷಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ 4 ಪೀಸ್' ಮೂಲಕ ಯುನೆಸ್ಕೋ ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣಗಳ ಹರಡುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಅನ್ಯದ್ವೇಷ, ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆ, ಯೆಹೂದಿ ವಿರೋಧಿ, ವರ್ಣಭೇದ ನೀತಿ, ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಸ್ತ್ರೀ ದ್ವೇಷ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿರೋಧಿ ದ್ವೇಷದ ಹರಡುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ನಂತರ, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಮತ್ತು ದ್ವೇಷ ಭಾಷಣದ ಮೇಲೆ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಯುಎನ್ ಸೆಕ್ರೆಟರಿ ಜನರಲ್ ಆಂಟೋನಿಯೊ ಗುಟೆರಸ್ ಅವರು ಜೂನ್ 18, 2019 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ನಿರ್ಣಯವು ಜೂನ್ 18 ಅನ್ನು 'ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣವನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದಿನ' ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣವನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಅದರ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕಾಮೆಂಟ್ ಅನ್ನು ದ್ವೇಷದ ಭಾಷಣ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದೇ ಎಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಕಷ್ಟವಾಗಬಹುದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವರ್ಚುಯಲ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹಳಷ್ಟು ಜನರಿರು ದ್ವೇಷಪೂರಿತ ವಿಷಯದೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.

ಆದರೆ, ನೀವು ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಬಲಿಪಶುವಾಗದಿದ್ದರೂ ಸಹ ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ನಿಲುವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಪ್ರಪಂಚವು ತುಂಬಾ ಅಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗೊಂದಲವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲು ಭಾಷಣವನ್ನು ಅಸ್ತ್ರವಾಗಿ ಬಳಸಬಾರದು ಎಂಬುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ವಕೀಲ ಅಲೆಸ್ ಬಿಲಿಯಾಟ್ಸ್ಕಿಗೆ ನೊಬೆಲ್​ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.