આજની પ્રેરણા

ભૌતિક લાભની ઈચ્છા ન રાખતા અને માત્ર પરમ ભગવાનમાં જ મગ્ન રહેતા પુરુષો દ્વારા દિવ્ય ભક્તિ સાથે કરવામાં આવતી આ ત્રણ પ્રકારની તપસ્યાઓને સાત્વિક તપસ્યા કહેવામાં આવે છે. જે તપ ગર્વથી કરવામાં આવે છે અને આદર, આતિથ્ય અને આરાધના થાય છે તેને રાજસી કહે છે. તે કાયમી કે શાશ્વત નથી. મૂર્ખતાથી સ્વ-અત્યાચાર માટે અથવા અન્યનો નાશ કરવા અથવા નુકસાન પહોંચાડવા માટે કરવામાં આવતી તપસ્યાને તામસી કહે છે. સતોગુણી લોકો દેવતાઓની પૂજા કરે છે, રજોગુણી યક્ષ અને રાક્ષસોની પૂજા કરે છે અને તમોગુણી લોકો ભૂત અને આત્માઓની પૂજા કરે છે. યોગીઓ હંમેશા બ્રહ્મ પ્રાપ્તિ માટે શાસ્ત્રીય પદ્ધતિ અનુસાર યજ્ઞ, દાન અને તપની તમામ પ્રવૃત્તિઓ ઓમથી શરૂ કરે છે. જે દાન કર્તવ્ય તરીકે, પ્રતિશોધની અપેક્ષા વિના, યોગ્ય સમયે અને સ્થાને અને લાયક વ્યક્તિને આપવામાં આવે છે, તે સાત્વિક માનવામાં આવે છે. જે દાન પ્રતિશોધની ભાવનાથી કે કર્મના ફળની ઈચ્છાથી કે અનિચ્છાએ કરવામાં આવે છે તેને રજોગુણી કહે છે. જે દાન અપવિત્ર સ્થાને, અયોગ્ય સમયે, અયોગ્ય વ્યક્તિને અથવા યોગ્ય ધ્યાન અને સન્માન વિના આપવામાં આવે છે, તેને તામસી કહે છે. શ્રદ્ધા વિના બલિદાન, દાન અથવા તપના સ્વરૂપમાં જે પણ કરવામાં આવે છે તે નશ્વર છે. તે અવાસ્તવિક કહેવાય છે અને આ જન્મમાં તેમજ આગામી જન્મમાં વેડફાઈ જાય છે. યજ્ઞોમાં એ જ યજ્ઞ સાત્ત્વિક છે, જે ફળની ઈચ્છા રાખતા ન હોય તેવા લોકો શાસ્ત્રોની સૂચનાઓ અનુસાર પોતાનું કર્તવ્ય સમજીને કરે છે. જે બલિદાન અમુક ભૌતિક લાભ માટે ગર્વથી કરવામાં આવે છે, તે શાહી છે.