USA: વિટામિન B12ની ઉણપ એ એક સામાન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા (Vitamin B12 deficiency is a problem) છે. વિટામિન B12ની ઉણપના લક્ષણો (Vitamin B12 Deficiency Symptoms) શરીરના ભાગો એટલે કે હાથ અને પગમાં જોવા મળે છે. જેના ગંભીર પરિણામ આવી શકે છે. પરંતુ ડોકટરો ઘણીવાર તેની અવગણના કરે છે. વેઈન સ્ટેટ યુનિવર્સિટીની ડિયાન ક્રેસે પોતાના અનુભવના આધારે આ માહિતી આપી છે. વર્ષ 2022 ના ઉનાળા દરમિયાન તેની કૂતરી (સ્કાઉટ) સાથે કેટલાક મહિનાઓ સુધી તેમનો અનુભવ શેર કર્યો.
ઉદાહરણ: ડિયાન ક્રેસે જણાવ્યુ કે, ''સ્કાઉટ લગભગ દરરોજ સવારે 3 વાગ્યે ઉલટી કરે છે અને દરેક વખતે ઉલટી ગળી જાય છે. જેના કારણે તેનું નિદાન મુશ્કેલ બન્યું હતું.'' આ પછી પશુચિકિત્સક અને ડિયાન ક્રેસ સમસ્યાનું મૂળ જાણવા માંગતા હતા. પછી એક દિવસ સ્કાઉટે હેયરબોલ ઉલટી કરી. હેયરબોલ ઉલટી કાઢી નાખ્યા પછી ઉલ્ટી બંધ થઈ ગઈ. સ્કાઉટને હજુ પણ સારવારની જરૂર હતી, તેમ છતાં, તેનું શરીર વિટામિન B12 બનાવવાની પ્રક્રિયામાં અવરોધ ઊભું કરી રહ્યું હતું.'
વિટામીન B12ની ઉણપ એક સમસ્યા: ડિયાન ક્રેસ જણાવે છે કે, B12 એ એક આવશ્યક પોષક તત્વ છે. જે રક્ત કોશિકાઓ, ચેતા અને શરીરમાં અન્ય ઘણી મહત્વપૂર્ણ પ્રક્રિયાઓની યોગ્ય કામગીરી માટે જરૂરી છે. તે પોતે ડાયેટિશિયન છે અને કોલેજના વિદ્યાર્થીઓને ન્યુટ્રિશન અને ફૂડ સાયન્સ શીખવે છે. પરંતુ તેમ છતાં તે B 12ની ઉણપની કસોટી ચૂકી ગયા. તેની ઉણપને કારણે તેનો કૂતરામાં થાક જોવા મળ્યો હતો. વિટામીન B12ની ઉણપ એ એક સામાન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે. જેના ગંભીર પરિણામો આવી શકે છે. પરંતુ ઘણી વખત ડોકટરો દ્વારા તેમની અવગણના કરવામાં આવે છે. તેની ઉણપ યુએસ વસ્તીના લગભગ 6 ટકાથી 20 ટકાને અસર કરે છે.
B12 ખોરાકમાં દુર્લભ: તે માત્ર પ્રાણી સ્ત્રોતોમાંથી ખોરાકમાં જોવા મળે છે. સદનસીબે મનુષ્યને દરરોજ માત્ર 2.4 માઇક્રોગ્રામ B12ની જરૂર હોય છે. શરીરમાં B12ની પૂરતી માત્રા વિના, એકંદર આરોગ્ય અને જીવનની ગુણવત્તા પર નકારાત્મક અસર થાય છે. વિટામિન B12ની ઉણપને કારણે શરીરમાં તમામ પ્રકારની સમસ્યાઓ થાય છે. વિટામિન B12ની ઉણપના લક્ષણો શરીરના ભાગો એટલે કે હાથ, પગમાં જોવા મળે છે. શરીરના આ ભાગોમાં એક વિચિત્ર કળતર અનુભવવા લાગે છે. હંમેશા થાક લાગે છે.
વિટામિન B12ની ઉણપના લક્ષણો: વિટામિન B12ની ઉણપના ચિહ્નો અને લક્ષણો B12ની ઉણપનું પ્રાથમિક લક્ષણ થાક છે. થાક અથવા થાકનું સ્તર જે એટલું ગંભીર છે કે, તે રોજિંદા જીવનની પ્રવૃત્તિઓને અસર કરે છે. અન્ય લક્ષણો ન્યુરોલોજિક છે, જેમાં મૂંઝવણ, હતાશા અને વર્તનમાં સંતુલન જાળવવામાં મુશ્કેલી જેવી બાબતોનો સમાવેશ થઈ શકે છે. B12ની ઉણપ માટેના જોખમી પરિબળો સેંકડો વિવિધ દવાઓ છે. જે શુષ્ક મોંનું કારણ બની શકે છે. જેના પરિણામે ખૂબ ઓછી લાળ ઉત્પન્ન થાય છે. B12ની ઉણપનું બીજું સંભવિત કારણ પેટમાં એસિડનું નીચું સ્તર છે. જો તમે અલ્સર વિરોધી દવાઓ લો છો, જે પેટમાં એસિડ ઘટાડે છે જે અલ્સરનું કારણ બને છે. B12ની ઉણપનું બીજું સામાન્ય કારણ સ્વાદુપિંડનું અયોગ્ય કાર્ય છે. ક્ષતિગ્રસ્ત સ્વાદુપિંડવાળા લગભગ ત્રીજા દર્દીઓમાં B12ની ઉણપ હોય છે.
ડૉક્ટરની સલાહ: વિટામિન B12 દૂધ અને દૂધની બનાવટોમાં પણ જોવા મળે છે. તેના સેવનથી શરીરમાં વિટામિન અને કેલ્શિયમની ઉણપ દૂર થાય છે. આ માટે ડેરી ઉત્પાદનોને આહારમાં ચોક્કસપણે સામેલ કરો. આ સિવાય સીફૂડ જેમ કે, સૅલ્મોન ફિશ, ટુના ફિશ, રેડ મીટ, બીન્સ, ડ્રાય ફ્રૂટ્સ અને શેલફિશ વગેરેનો આહારમાં ચોક્કસપણે સમાવેશ કરો.
B12ની ઉણપની સારવાર: કેટલાક આરોગ્ય કર્મચારીઓ નિયમિતપણે B12 અને અન્ય વિટામિનના સ્તરને માપે છે. જો તમને B12ની ઉણપના સંભવિત લક્ષણોનો અનુભવ થાય, તો તમારે તપાસ માટે ડૉક્ટરની મુલાકાત લેવી જોઈએ. તેની સાથે બ્લડ ટેસ્ટ કરાવવો જોઈએ જેથી તેની ઉણપ જાણી શકાય. B12 સપ્લીમેન્ટ લેવાના થોડા મહિના પછી થાક અને અન્ય લક્ષણો અદૃશ્ય થવા લાગે છે. લોકો આ રીતે નિષ્ક્રિય પ્રકારની સારવાર કરે છે. B12 ની ઉણપને કારણે, તમારી અન્ય રોગોની સારવાર પર પણ અસર થાય છે. ઉણપમાંથી સાજા થવામાં અથવા સંપૂર્ણપણે સાજા થવામાં એક વર્ષ જેટલો સમય લાગી શકે છે, પરંતુ યોગ્ય સારવાર પછી, તમારી સ્થિતિ સામાન્ય થઈ શકે છે.
