નવી દિલ્હી: નવા લોકોને મળતી વખતે, જૂથની સામે બોલતી વખતે અથવા કોઈ મહત્ત્વની પરીક્ષા આપતી વખતે, મોટાભાગના લોકો નર્વસ અથવા અસ્વસ્થતા અનુભવે છે. આ સંપૂર્ણપણે સામાન્ય છે અને સામાન્ય રીતે પરિસ્થિતિ પસાર થઈ જાય તે પછી અદૃશ્ય થઈ જાય છે. જો કે, કેટલાક લોકો માટે, ચિંતા માત્ર પસાર થવાની લાગણી કરતાં વધુ છે, તે ક્રોનિક છે અને રોજિંદા જીવનમાં નોંધપાત્ર રીતે દખલ કરી શકે છે.
આ પણ વાંચો: શું તમે જાણો છો એલચીના ગુણો અને તેના ફાયદા...
શું છે સામાજિક ચિંતા ડિસઓર્ડર: SAD (Social Anxiety Disorder) ધરાવતા લોકો વારંવાર સામાજિક પરિસ્થિતિઓમાં તીવ્ર ભય અને ચિંતાનો અનુભવ કરે છે, પછી ભલે આ માટે કોઈ સ્પષ્ટ કારણ ન હોય. તેઓ અન્ય લોકો દ્વારા મૂલ્યાંકન અથવા મૂલ્યાંકન કરવામાં વધુ પડતા ચિંતિત હોઈ શકે છે અને પરિણામે, તેઓ સામાજિક પ્રવૃત્તિઓને સંપૂર્ણપણે ટાળી શકે છે. SAD ગંભીર કિસ્સાઓમાં કાર્ય, શાળા અને વ્યક્તિગત સંબંધો પર નોંધપાત્ર અસર કરી શકે છે. સામાજિક અસ્વસ્થતા (social activities) ડિસઓર્ડર એક અપંગ સ્થિતિ હોઈ શકે છે, જે વ્યક્તિના જીવનના દરેક પાસાને અસર કરે છે. તીવ્ર ડર, ધડકન હૃદય, પરસેવો અને બોલવામાં મુશ્કેલી એ બધા લક્ષણો છે. કુટુંબ, મિત્રો અથવા વ્યાવસાયિકોનું સમર્થન નેટવર્ક સ્થાપિત કરવું મહત્વપૂર્ણ છે, જે પ્રોત્સાહન અને સમજણ આપી શકે. નિયમિત ધોરણે વ્યક્તિના કમ્ફર્ટ ઝોનને દબાણ કરતી પ્રવૃત્તિઓમાં જોડાવું પણ ફાયદાકારક છે. આ વ્યક્તિના "કમ્ફર્ટ ઝોન" ને ધીમે ધીમે વિસ્તરણ કરવામાં અને એકંદર ચિંતા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
સામાજિક અસ્વસ્થતાનો સામનો: સામાજિક અસ્વસ્થતા ધરાવતા લોકો તેમની સ્થિતિનો સામનો કરવાનું શીખી શકે છે અને આ પગલાં લઈને પરિપૂર્ણ જીવન જીવી શકે છે. જ્યારે SAD (Social Anxiety Disorder) માટે કોઈ ઈલાજ નથી, ઘણા લોકોને લાગે છે કે ઉપચાર, દવા અથવા બેનું મિશ્રણ તેમને તેમના લક્ષણોનું સંચાલન કરવામાં અને પરિપૂર્ણ જીવન જીવવામાં મદદ કરી શકે છે. જો તમે માનતા હોવ કે તમે SAD થી પીડિત છો, તો માનસિક સ્વાસ્થ્ય વ્યાવસાયિકની મદદ લો. સામાજિક અસ્વસ્થતાનો સામનો કરવા માટે તમે તમારી જાતે કરી શકો તે માટે અહીં ઘણી બધી બાબતો છે.
નકારાત્મક અથવા બિનસહાયક વિચારોને પડકાર આપો: જો તમે સતત વિચારી રહ્યાં છો તમારા વિશે નકારાત્મક બાબતો, તે કોઈ આશ્ચર્ય નથી કે તમે સામાજિક પરિસ્થિતિઓમાં (social anxiety) બેચેન અનુભવો છો!જ્યારે તમને આ વિચારો આવે ત્યારે તમારી જાતને પકડવાનો પ્રયાસ કરો અને તેમને વધુ સકારાત્મક પ્રકાશમાં ફરીથી બનાવો.
વર્તમાન ક્ષણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો: જ્યારે તમે બેચેન અનુભવો છો, ત્યારે ભવિષ્યમાં શું થઈ શકે છે તેની ચિંતામાં અથવા ભૂતકાળના અનુભવો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું સરળ છે. તેના બદલે, તમારું ધ્યાન અહીં અને હમણાં પર કેન્દ્રિત કરવાનો પ્રયાસ કરો. તમારા શ્વાસ પર ધ્યાન આપો અને તમે તમારા શરીરમાં જે સંવેદનાઓ અનુભવી રહ્યા છો તેના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો.
તમારી જાતને સામાજિક પરિસ્થિતિઓમાં ઉજાગર કરો: જો સામાજિક પરિસ્થિતિમાં હોવાનો વિચાર જબરજસ્ત હોય, તો નાની શરૂઆત કરો. કદાચ કરિયાણાની દુકાનના કેશિયર સાથે વાતચીત કરીને અથવા પડોશીને હેલો કહીને શરૂઆત કરો.
આ પણ વાંચો: જાણો કેવી રીતે વિટામિન B6ની ઉણપથી થઈ શકશે ચિંતા દૂર...
જેમ જેમ તમે વધુ આરામદાયક બનશો તેમ તમે ધીમે-ધીમે તમારી જાતને વધુ પડકારજનક પરિસ્થિતિઓમાં ઉજાગર કરી શકો છો.
આરામની પ્રવૃત્તિઓમાં વ્યસ્ત રહો: એવી વસ્તુઓ કરવી જે તમને આરામ કરવામાં મદદ કરે છે, તે અસ્વસ્થતાના લક્ષણોને ઘટાડવાની અસરકારક રીત હોઈ શકે છે. કેટલાક લોકોને લાગે છે કે યોગ, ધ્યાન અથવા ઊંડા શ્વાસ લેવાની કસરત તેમને શાંત અને હળવાશ અનુભવવામાં મદદ કરે છે.
તંદુરસ્ત જીવનશૈલીની પસંદગી કરો: તમારી જાતની શારીરિક રીતે કાળજી લેવાથી સામાજિક અસ્વસ્થતાના લક્ષણોને ઘટાડવામાં પણ મદદ મળી શકે છે. સંતુલિત આહાર લેવો, નિયમિત વ્યાયામ (Regular exercise) મેળવવો અને પૂરતી ઊંઘ મેળવવી એ ચિંતાને નિયંત્રિત કરવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
બોક્સ શ્વાસ: બોક્સ શ્વાસ (Box breathing) એ એક શક્તિશાળી, છતાં સરળ, છૂટછાટ તકનીક છે જેનો હેતુ શ્વાસને તેની સામાન્ય લયમાં પરત કરવાનો છે. તે મનને સાફ કરવામાં, શરીરને આરામ કરવામાં, તાણ મુક્ત કરવામાં અને ધ્યાન સુધારવામાં મદદ કરે છે. ચારની ગણતરીમાં શ્વાસ લો, ચાર ગણતરી માટે શ્વાસ રોકો, ચાર ગણતરી માટે શ્વાસ બહાર કાઢો અને ચાર ગણતરી માટે શ્વાસને ફરીથી પકડી રાખો. જ્યારે જરૂર હોય ત્યારે થોડી મિનિટો માટે આ કરો. જો તમે સામાજિક અસ્વસ્થતાથી પીડાતા હો, તો જાણો કે તમે એકલા નથી. ઘણા લોકો આ સ્થિતિને પાર કરી ગયા છે અને સુખી, પરિપૂર્ણ જીવન જીવી રહ્યા છે. તમે પણ, યોગ્ય સારવાર અને સમર્થન સાથે આ કરી શકો છો.
