ક્રેનબેરી ફ્રુટ: તાજેતરના એક રિસર્ચમાં સામે આવ્યું છે કે, માત્ર યાદશક્તિ વધારવામાં (BOOST MEMORY) જ નહીં, પરંતુ ક્રેનબેરીના સેવનથી લિપોપ્રોટીન કોલેસ્ટ્રોલ (Lipoprotein cholesterol) એટલે કે એલડીએલનું સ્તર પણ ઘટે છે. ફ્રન્ટિયર્સ ઇન ન્યુટ્રિશનમાં પ્રકાશિત થયેલા આ અભ્યાસમાં 50 થી 80 વર્ષની વયના પુખ્ત વયના લોકો પર સંશોધન કરવામાં આવ્યું હતું. સંશોધનના અંતે, દરરોજ નિર્ધારિત માત્રામાં ક્રેનબેરીનું સેવન કર્યા પછી સહભાગીઓની યાદશક્તિમાં સુધારો જોવા મળ્યો હતો. સંશોધનમાં અભ્યાસ માટે, સંશોધકોએ 142 પુરુષો અને સ્ત્રીઓને વિષય બનાવ્યો હતો.
આ પણ વાંચો: શું તમે જાણો છો પૂરતું પાણી પીવાના ફાયદા અને ગેરફાયદા ?
સંશોધનના ધોરણો: આ સંશોધનમાં એવા લોકોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો નથી કે, જેમને પહેલાથી જ યાદશક્તિ સંબંધિત કોઈપણ પ્રકારની સમસ્યા હતી અથવા જેઓ કોઈ ચોક્કસ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાને કારણે કોઈપણ પ્રકારની દવા લેતા હતા. સંશોધનમાં, સહભાગીઓની શારીરિક અને માનસિક સ્થિતિને ચકાસવા માટે સૌપ્રથમ તેમના લોહી અને પેશાબના નમૂના લેવામાં આવ્યા હતા અને તેમની સંપૂર્ણ શારીરિક તપાસ અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય ચકાસવા માટે તેમની જ્ઞાનાત્મક સ્ક્રીનીંગ ટેસ્ટ (Cognitive screening test) પણ કરવામાં આવી હતી.
MRI સ્કેન કરવામાં આવ્યું: આ ઉપરાંત તપાસમાં એ પણ માહિતી લેવામાં આવી હતી કે, શું સહભાગીઓ પહેલાથી જ ફ્લેવોનોઈડથી ભરપૂર ખોરાક લેતા હતા કે નહીં. વાસ્તવમાં 'ફ્લેવોનોઈડ્સ' (Flavonoids) એ છોડના સંયોજનોનો સમૂહ છે જે શાકભાજી, ફળો અને રેડ વાઈન વગેરેમાં જોવા મળે છે અને સ્વાસ્થ્યને ઘણી રીતે ફાયદો કરે છે. તમામ પરીક્ષણો પછી, પસંદ કરેલા સહભાગીઓનું ફરીથી પૂર્વ-હસ્તક્ષેપ બેઝલાઇન પ્રક્રિયા સાથે પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું, તેમજ તેમની જ્ઞાનાત્મક ક્ષમતાઓને માપવા માટે વારંવાર પરીક્ષણો કરવામાં આવ્યા હતા. આ વખતે તેમનું MRI સ્કેન પણ કરવામાં આવ્યું હતું.
આ પણ વાંચો: શું આપના વાળ ખરતા બંધ નથી થતા આ વાંચો બધો ઉપાય છે તમારા હાથમાં
ટેસ્ટ કેવી રીતે કરવામાં આવ્યો: આ બધી પ્રક્રિયાઓ પછી, પસંદ કરાયેલા સહભાગીઓને 12 અઠવાડિયા માટે સૂકા ક્રેનબેરી પાવડર અને પ્લેસબો પાવડરના (Cranberry powder and placebo powder) બે પૅચેટ આપવામાં આવ્યા હતા. જેમાં તેણે સવાર-સાંજ એક-એક સેચેટ લેવાની હતી. ક્રેનબેરી પાવડરની આ કુલ માત્રા લગભગ એક કપ તાજા ક્રાનબેરીની સમકક્ષ હતી. પરીક્ષણ પૂર્ણ થયા પછી, સંશોધકોએ ફરીથી સહભાગીઓના લોહી અને પેશાબના નમૂનાઓની તપાસ કરી અને તેમનું શારીરિક સ્વાસ્થ્ય ચકાસવા માટે અન્ય ટેસ્ટ પણ કર્યા હતા. તે જ સમયે, તેના માનસિક સ્વાસ્થ્યની તપાસ કરવા માટે ફરીથી જ્ઞાનાત્મક સ્ક્રીનીંગ પરીક્ષણોની શ્રેણી પૂર્ણ કરવામાં આવી હતી અને તેનું MRI પણ કરવામાં આવ્યું હતું.
સંશોધનનાં પરિણામો: યુનાઇટેડ કિંગડમની યુનિવર્સિટી ઓફ ઇસ્ટ એંગ્લિયા ખાતે મોલેક્યુલર ન્યુટ્રિશનનાં વરિષ્ઠ સંશોધક ડૉ. ડેવિડ વૌઝૌરે જણાવ્યું હતું કે, ફલેવોનોઇડ્સથી ભરપૂર ખોરાક લેવાથી જ્ઞાનાત્મક ઘટાડો અને ઉન્માદનું જોખમ ઓછું થાય છે. તેઓ સમજાવે છે કે, ક્રેનબેરીમાં બે પ્રકારના ફ્લેવોનોઈડ્સ, એન્થોસાયનિન્સ અને પ્રોએન્થોસાયનિડિન, પુષ્કળ પ્રમાણમાં જોવા મળે છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. જે સહભાગીઓએ ક્રેનબેરીના અર્કનું સેવન કર્યું હતું તેમની દ્રશ્ય એપિસોડિક મેમરી કામગીરીમાં સુધારો થયો હતો. જો કે, તેમની મૌખિક એપિસોડિક મેમરી, વર્કિંગ મેમરી એટલે કે થોડા સમય માટે માહિતીને મનમાં રાખવાની ક્ષમતા અથવા એક્ઝિક્યુટિવ કામગીરી એટલે કે ધ્યેય-નિર્દેશિત વર્તન માટે જરૂરી જટિલ માનસિક પ્રક્રિયાઓ માં કોઈ ફેરફાર થયો ન હતો. ક્રેનબેરી સપ્લિમેન્ટ્સ (Cranberry supplements) લેતા સહભાગીઓમાં LDL કોલેસ્ટ્રોલમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો.
