સાન ફ્રાન્સિસ્કો: એક નવા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે, એક કપ કોફી પીધા પછી વ્યક્તિઓ જે ઉર્જાદાયક અસર અનુભવે છે તે માત્ર સાદા કેફીનના સેવનથી નકલ કરી શકાતી નથી. ફ્રન્ટિયર્સ ઇન બિહેવિયરલ ન્યુરોસાયન્સ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસ મુજબ, સાદી કેફીન માત્ર એક કપ કોફી પીવાની અસરને આંશિક રીતે પુનઃઉત્પાદિત કરે છે. મગજમાં સતર્કતા વધારવા ઉપરાંત, કોફી કાર્યકારી યાદશક્તિ અને મગજમાં લક્ષ્ય-નિર્દેશિત વર્તનને પણ અસર કરે છે.
નિયંત્રિત કરી શકે તેવા પરિબળો: અભ્યાસના સહ-લેખક નુનો સોસાના જણાવ્યા અનુસાર, 'સામાન્ય અપેક્ષા છે કે કોફી સતર્કતા અને સાયકોમોટર કાર્યક્ષમતાને વધારે છે. જ્યારે તમે જૈવિક ઘટનાની અંતર્ગત પદ્ધતિને વધુ સારી રીતે સમજો છો, ત્યારે તમે તેને નિયંત્રિત કરી શકે તેવા પરિબળો અને તે મિકેનિઝમના સંભવિત લાભો શોધવા માટેના રસ્તાઓ ખોલો છો.'
દરરોજ ઓછામાં ઓછા એક કપ કોફી: અભ્યાસ પહેલા, જે સહભાગીઓ દરરોજ ઓછામાં ઓછા એક કપ કોફી પીતા હતા તેમને 3 કલાક માટે કેફીનયુક્ત પીણાં પીવાથી દૂર રહેવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. સંશોધકોના મતે, કોફી અને કેફીન બંને પીવાથી મગજના ડિફોલ્ટ મોડ નેટવર્કમાં ચેતાકોષીય જોડાણો ઘટે છે, જે આત્મનિરીક્ષણ અને સ્વ-પ્રતિબિંબ પ્રક્રિયાઓમાં સામેલ છે.
કેફીન લીધું ત્યારે આવી અસરો જોવા મળી નથી: કોફી પીવાથી મગજના વધુ અદ્યતન ન્યુરલ નેટવર્કમાં કનેક્ટિવિટી સુધરી શકે છે જે દ્રષ્ટિને નિયંત્રિત કરે છે, તેમજ કાર્યકારી મેમરી, જ્ઞાનાત્મક નિયંત્રણ અને ધ્યેય-નિર્દેશિત વર્તન સાથે સંકળાયેલા અન્ય ક્ષેત્રોમાં જ્યારે સહભાગીઓએ માત્ર કેફીન લીધું ત્યારે આવી અસરો જોવા મળી નથી.
કાર્યાત્મક જોડાણમાં ઘટાડો: અભ્યાસના સહ-લેખક મારિયા પીકો-પેરેઝે જણાવ્યું હતું કે, "તીવ્ર કોફીના સેવનથી ડિફૉલ્ટ મોડ નેટવર્કના મગજના વિસ્તારો વચ્ચે કાર્યાત્મક જોડાણમાં ઘટાડો થાય છે. કોફી પીધા પછી, વિષયો ક્રિયા માટે વધુ તૈયાર હતા અને બાહ્ય ઉત્તેજના પ્રત્યે વધુ સજાગ હતા.
મનોવૈજ્ઞાનિક લાભો: નવા તારણો દર્શાવે છે કે, ભલે કેફીનયુક્ત પીણાં કોફીની સમાન અસરો ધરાવે છે, તેમ છતાં કોફી પીવા સાથે સંકળાયેલા કેટલાક ફાયદાઓ છે, જેમાં તે પીણાની ગંધ અને સ્વાદનો સમાવેશ થાય છે, તેમજ તે પીણા પીવા સાથે સંકળાયેલા મનોવૈજ્ઞાનિક લાભો પણ છે.
આ પણ વાંચો:
