ન્યુઝ ડેસ્ક: ફુદીનાના તાજા સ્વાદ અને સુગંધનો કોણ પ્રતિકાર કરી શકે? તીવ્ર ગંધ હોવા ઉપરાંત, ફુદીનામાં અસંખ્ય સ્વાસ્થ્ય લાભો છે, તેથી જ તેનો ઉપયોગ ઘણા આયુર્વેદિક ઉપચારો અને અન્ય દવાઓમાં થાય છે. ભોપાલ સ્થિત આયુર્વેદિક નિષ્ણાત ડૉ. રાજેશ શર્મા (Ayurvedic expert Dr. Rajesh Sharma) જણાવે છે કે, ફુદીનો વાટા અને કફ દોષની અસરોને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે અને તે ગરમ શક્તિ ધરાવે છે. તેના સેવનથી પેટ, ભૂખ, તાવ, લીવર અને પેશાબ સંબંધી સમસ્યાઓથી રાહત મળે છે.
આ પણ વાંચો: ખરેખર વધુ મિસકેરેજ અથવા સ્ટિલબર્થ વાળી સ્ત્રીઓને સ્ટ્રોકનું જોખમ છે વધારે....
ઘરગથ્થુ ઉપચારોમાં ફુદીનોનો ઉપયોગ: ડૉ. દિવ્યા શર્મા, જે દિલ્હીના ડાયેટિશિયન અને ન્યુટ્રિશનિસ્ટ (dietitian and nutritionist Dr. Divya Sharma) છે, તેઓ પણ ફુદીનાના સ્વાસ્થ્ય માટેના ફાયદાઓને બિરદાવે છે. ફુદીનો અનેક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓથી રાહત અપાવી શકે છે. બોસ્ટનની ટફ્ટ્સ યુનિવર્સિટીમાં થોડા વર્ષો પહેલા ફુદીનાના ફાયદાઓ પર હાથ ધરવામાં આવેલા સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું હતું કે, તેમાં એન્ટિમાઇક્રોબાયલ, એન્ટિસેપ્ટિક, એન્ટિવાયરલ, એન્ટિઓક્સિડેટીવ, એન્ટિટ્યુમર તેમજ એન્ટિ-એલર્જિક ગુણધર્મો છે. ડો. દિવ્યાએ ઉલ્લેખ કર્યો છે કે, આ ગુણો ઉપરાંત, ફુદીનામાં મેન્થોલ, આયર્ન, ચરબી, પ્રોટીન, કાર્બોહાઇડ્રેટ, મેંગેનીઝ, વિટામિન સી, વિટામિન-એ, રિબોફ્લેવિન અને કોપર જેવા પોષક તત્વો હોય છે. આ ગુણધર્મો અને સામગ્રીઓના કારણે જ પ્રાચીન સમયથી આયુર્વેદિક દવાઓ, નિસર્ગોપચાર અને ઘરગથ્થુ ઉપચારોમાં ફુદીનોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. અહીં અમારા નિષ્ણાતો દ્વારા ઉલ્લેખિત કેટલાક સ્વાસ્થ્ય લાભો છે:
પેટ સંબંધિત સમસ્યાઓ
ડૉ. દિવ્યા સમજાવે છે કે, ઇરિટેબલ બોવેલ સિન્ડ્રોમ (irritable bowel syndrome) એ પેટનો સામાન્ય વિકાર છે, જે પેટમાં દુખાવો, ઝાડા અને કબજિયાતનું કારણ બને છે. આ કિસ્સામાં ફુદીનાની ચા, તેનો ઉકાળો અથવા ફુદીનાનું પાણી પીવું ફાયદાકારક બની શકે છે. તેણી સમજાવે છે કે, ફુદીનામાં ફાયટોન્યુટ્રિઅન્ટ્સ અને એન્ટીઑકિસડન્ટો હોય છે જે પાચનમાં મદદ કરે છે અને ગેસ, ઉબકા, ઉલટી અને અન્ય સંબંધિત સમસ્યાઓને અટકાવે છે.
ઉબકા અને ઉલ્ટી
નેશનલ સેન્ટર ફોર બાયોટેક્નોલોજી ઇન્ફોર્મેશન (National Center for Biotechnology Information) માં પ્રકાશિત એક સંશોધન જણાવે છે કે, પેપરમિન્ટ તેલનો ઉપયોગ પણ ખૂબ અસરકારક છે. સંશોધન મુજબ, ઉબકા અને ઉલટીની સમસ્યાની સાથે સાથે ઘણી સમસ્યાઓની સારવાર માટે તેલનો ઉપયોગ એરોમાથેરાપીમાં થાય છે. તે જ સમયે, જર્નલ ઑફ મેડિસિનલ પ્લાન્ટ્સ દ્વારા કરવામાં આવેલા અન્ય સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે, ફુદીનાનો રસ અથવા તેના આવશ્યક તેલમાં દુખાવો દૂર કરવાના ગુણો છે.
આ પણ વાંચો: જાણો વિટામિન E થી કઈ રીતે થઈ શકે છે ત્વચાને ફાયદો
તણાવ અને હતાશા
થોડા વર્ષો પહેલા નોટિંગહામમાં યોજાયેલી સાયકોલોજિકલ સોસાયટીની વાર્ષિક કોન્ફરન્સમાં રજૂ કરાયેલા સંશોધનમાં સૂચવવામાં આવ્યું હતું કે, ફુદીનાની ચા તંદુરસ્ત પુખ્ત વયના લોકોની યાદશક્તિને સુધારી શકે છે. અભ્યાસમાં, સહભાગીઓને ફુદીનાની ચા, કેમોલી ચા અને ગરમ પાણી આપવામાં આવ્યું હતું. પરિણામોમાં જાણવા મળ્યું છે કે, જેમણે પેપરમિન્ટ ટી પીધી હતી તેઓમાં કેમોમાઈલ ચા અને ગરમ પાણી પીનારાઓની સરખામણીમાં લાંબા ગાળાની યાદશક્તિ અને સતર્કતામાં નોંધપાત્ર સુધારો જોવા મળ્યો હતો. ડૉ. દિવ્યા કહે છે (dietitian and nutritionist Dr. Divya Sharma) કે, માત્ર ચા જ નહીં, પરંતુ તેની સુગંધ પણ તણાવ અને ડિપ્રેશનના લક્ષણોનો સામનો કરવા માટે ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
વાળ અને ત્વચા માટે
તેના ફાયદાઓને લીધે ફુદીનાના અર્ક અથવા રસનો ઉપયોગ વાળ અને ત્વચાની સંભાળના વિવિધ ઉત્પાદનોમાં થાય છે. તેનું કારણ એ છે કે, ફુદીનામાં વિપુલ પ્રમાણમાં એન્ટીઓક્સીડેટીવ ગુણો હોય છે, જે ત્વચા પર વૃદ્ધત્વની અસર ઘટાડવા તેમજ ફ્રી રેડિકલને કારણે થતા નુકસાનને ઘટાડવામાં ફાયદાકારક છે. આ સિવાય ફુદીનામાં બળતરા વિરોધી ગુણ હોય છે અને તેનો ઉપયોગ વાળની શુષ્કતા, નીરસતા અને તૂટવાને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તેનાથી ડેન્ડ્રફ જેવી સમસ્યામાંથી પણ રાહત મળે છે.
મૌખિક આરોગ્ય
ફુદીનો બેશક મૌખિક સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે. તમે ટૂથપેસ્ટ, માઉથવોશ અને અન્ય ઓરલ હેલ્થ પ્રોડક્ટ્સમાં ફુદીનાને સક્રિય ઘટક તરીકે જોયા જ હશે. ડો. રાજેશ જણાવે (Ayurvedic expert Dr. Rajesh Sharma) છે કે, ફુદીનાના પાન ચાવવાથી અથવા ફુદીનાના પાણીથી મોં કોગળા કરવાથી શ્વાસની દુર્ગંધ દૂર કરવામાં મદદ મળે છે. આ ઉપરાંત, ફુદીનાના પાવડરનો ઉપયોગ કરીને બ્રશ કરવાથી, ફુદીનાના તેલનો ઉપયોગ કરવો અથવા ઉકાળો ખાવાથી મોઢાના ચાંદા અને દાંતના દુખાવામાં રાહત મળે છે.
શ્વાસ સંબંધી સમસ્યાઓ
ડો. રાજેશ સમજાવે છે કે, ફુદીનામાં ગરમ શક્તિ હોય છે અને તે વાટા અને કફ દોષની (Vata and Kapha doshas) અસરોને ઘટાડવાની ક્ષમતા ધરાવે છે, તેથી તેનું સેવન શ્વસન માર્ગમાં કફના સંચયની સમસ્યાનો સામનો કરવામાં મદદ કરે છે. શ્વાસ સંબંધી અન્ય સમસ્યાઓ જેમ કે, અસ્થમામાં પણ તે ફાયદાકારક છે. પુદીનાનું નિયમિત સેવન કરવાથી છાતીની ભીડ ઓછી થાય છે. ઉપરાંત, બદલાતા હવામાન દરમિયાન ફુદીનાના પાનનો ઉકાળો પીવાથી મોસમી ચેપ તેમજ તાવનો સામનો કરવામાં મદદ મળે છે.
