વલસાડ વિશ્વ આદિવાસી દિવસની ઠેર ઠેર ઉજવણી World tribal day 2022કરવામાં આવી છે. ભારત ભરમાં અનેક આદિવાસી સમાજના લોકો વસવાટ કરે છે. તેમના રિતી રીવાજો અને તહેવારો નિમિત્તે થતા નૃત્યો Tribal culture પણ અલગ અલગ હોય છે. ધરમપુરના જાગીરી ગામે આવેલ હેમ આશ્રમના બાળકો ભારતના તમામ આદિવાસી સમાજના નૃત્યોને ઓળખે અને જાણે તે માટે હેમ આશ્રમ જાગીરી પરિસરમાં વિશ્વ આદિવાસી દિવસ ઉજવવામાં આવ્યો હતો.
આદિવાસી નૃત્યો બાળકોએ રજૂ કર્યા આ કર્યક્રમમાં દેશના 9 મુખ્ય આદિવાસી સમાજના જાણીતા નૃત્યો બાળકોએ પોતે રજૂ કર્યા હતા. તેઓએ સંથાલ, મિઝો વાંસ નૃત્ય, ખાસી નૃત્ય, રથવા નૃત્ય, એલેલકકરાડી નૃત્ય, બોડો નૃત્ય, લૂર નૃત્ય, ગોંડ નૃત્ય અને ગેડી નૃત્ય કર્યું. વિવિધ નૃત્યનો હેતુ એ હતો કે જેમની સંસ્કૃતિ, ભાષાઓ અને આપણા જેવા સુંદર નૃત્ય સ્વરૂપો છે અને આપણે એકલા નથી.
પૂર્વીય ભારતમાં જોવા મળતું સંથાલ અથવા સંતાલ નૃત્ય સંથાલ અથવા સંતાલ એ ભારતના સૌથી મોટા આદિવાસી જૂથોમાંનું એક છે, જે મોટેભાગે ઝારખંડ, પશ્ચિમ બંગાળ, ઓડિશા, બિહાર અને આસામમાં જોવા મળે છે. તેઓ સંથાલ જાતિના સામાજિક મુદ્દાઓને વિવિધ ક્ષેત્રે ઉઠાવવા માટે તેમનો પરંપરાગત નૃત્ય કરે છે.
વાંસ નૃત્ય બીજું આદિવાસી નૃત્ય વાંસ નૃત્ય હતું. વાંસ નૃત્ય મિઝોરમની મહાન પરંપરાઓનો એક ભાગ છે. આ નૃત્ય સ્વરૂપમાં, વાંસને જમીન પર આડી અથવા ક્રોસ રચનામાં રાખવામાં આવે છે. વાંસ નૃત્ય વિવિધ ઉત્સવના પ્રસંગો પર કરવામાં આવે છે જેમ કે છપચાર કુટ, વસંત સમયનો તહેવાર. આ ઉત્સવ દર વર્ષે માર્ચમાં યોજવામાં આવે છે, તે સમયગાળા દરમિયાન જ્યારે વાંસના વૃક્ષોને કાપીને સૂકવવા માટે છોડી દેવામાં આવે છે જેથી કરીને તેને કૃષિ હેતુઓ માટે ખેતરો સાફ કરવા માટે બાળી શકાય. પ્રક્રિયાને 'ઝુમ' તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
તહેવાર ત્રણ દિવસ સુધી ચાલે ત્રીજું નૃત્ય ખાસી નૃત્ય રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. ખાસી લોકો ઉત્તર-પૂર્વ ભારતમાં મેઘાલયનો એક વંશીય જૂથ છે. આસામના સરહદી રાજ્યમાં નોંધપાત્ર વસ્તી સાથે. ખાસી નૃત્ય ખાસીઓના સૌથી મહત્વપૂર્ણ તહેવારોમાંના એક તહેવાર ઉપર કરવામાં આવે છે કા શદ સુક મૈંસીમ અથવા આનંદી હૃદયનો નૃત્ય. તે એપ્રિલમાં શિલોંગમાં આયોજિત વાર્ષિક થેંક્સગિવિંગ ડાન્સ છે. પુરૂષો અને સ્ત્રીઓ, પરંપરાગત સુંદર પોશાક પહેરીને, ડ્રમ અને વાંસળીના તાલે નૃત્ય કરે છે. આ તહેવાર ત્રણ દિવસ સુધી ચાલે છે.
રથવા કે રાઠવા નૃત્ય રથવા નૃત્ય હતું. રાઠવા આદિવાસીઓ મોટે ભાગે ગુજરાતના દક્ષિણપૂર્વીય ભાગના પર્વતીય વિસ્તારોમાં અને મધ્યપ્રદેશમાં પણ જોવા મળે છે. જેમના દ્વારા હાથમાં રૂમાલ અને વાંસળીના તાલે નૃત્ય કરવામાં આવે છે. ગુજરાતના પંચમહાલ અને ગોધરા જેવા વિસ્તારમાં પણ આ પ્રકારના નૃત્યો જોવા મળે છે જેને ટીમલી તરીકે પણ લોકો ઓળખે છે.
આ પણ વાંચો વિશ્વ આદિવાસી દિવસની નવસારીના વાંસદા તાલુકામાં ભવ્ય ઉજવણી કરવામાં આવી
એલેલકકરાડી નૃત્ય પલ્લકડ જિલ્લામાં જાણીતું નૃત્ય પાંચમું નૃત્ય એલેલકકરાડી નૃત્ય રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. પલક્કડ જિલ્લાના અટ્ટપ્પડીના ઈરુલર નામના આદિવાસી જૂથનું એલેલક્કારાડી જાણીતું નૃત્ય સ્વરૂપ છે. આ નૃત્યમાં જંગલી રીંછ સાથે આદિવાસીઓની લડાઈ દર્શાવવામાં આવી છે, જે ઘણીવાર તેમના ગામડાઓ પર હુમલો કરે છે. આ નૃત્યમાં પુરૂષો, મહિલાઓ અને બાળકોનો આખો સમુદાય ભાગ લે છે.
આસામનું જાણીતું બોડો નૃત્ય છઠ્ઠું નૃત્ય બોડો નૃત્ય રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. બોડો, ભારતના આસામ રાજ્યમાં સૌથી મોટો વંશીય ભાષાકીય જૂથ છે. તેઓ પશ્ચિમ બંગાળ અને ઉત્તર પૂર્વ ભારતમાં પણ જોવા મળે છે. બોડો નૃત્ય તેમના રંગબેરંગી હાથથી વણાયેલા પરંપરાગત પોશાકમાં કરવામાં આવે છે.
હરિયાણામાં માત્ર મહિલાઓ દ્વારા યોજાતું લૂર નૃત્ય સાતમું નૃત્ય લૂર ડાન્સનું આયોજન કરાયું હતું. લૂર પણ માત્ર સ્ત્રીઓ દ્વારા નૃત્ય કરવામાં આવે છે તે હરિયાણાના 'બાગર' વિસ્તારના વતની છે. હોળી દરમિયાન છોકરીઓ દ્વારા લૂર ડાન્સ કરવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો આદિવાસી વિસ્તારને લઈને સરકારની મોટી જાહેરાત, મળશે આ મોટા લાભ
ગોંડ નૃત્ય આઠમું નૃત્ય ગોંડ નૃત્ય રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. ગોંડી અથવા ગોંડ અથવા કોઈતુર એ દ્રવિડિયન એથનો ભાષાકીય જૂથ છે. તેઓ ભારતના સૌથી મોટા જૂથોમાંના એક છે. તેઓ મધ્ય પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, છત્તીસગઢ, ઉત્તર પ્રદેશ, તેલંગાણા, આંધ્ર પ્રદેશ, બિહાર અને ઓડિશા રાજ્યોમાં ફેલાયેલા છે.વિશેષ તહેવારો ઉપર તેનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
લાકડાનો સહારો તરીકે ઉપયોગ કરી આકર્ષક નૃત્ય એટલે ગેડી નૃત્ય છેલ્લું નૃત્ય ગેડી ડાન્સ નું આયોજન કરાયું હતું. ગેડી નૃત્ય મધ્યપ્રદેશ અને છત્તીસગઢના બસ્તર પ્રદેશમાં કરવામાં આવે છે. લાકડીના સહારે વિશેષ આકર્ષક નૃત્ય કરવામાં આવે છે. આ સ્વરૂપ હિંદુ સાવન મહિનામાં ચોમાસાની ઉજવણી માટે રજૂ કરવામાં આવે છે.
બાળકોએ વિવિધ નૃત્યો રજૂ કર્યા નોંધનીય છે કે હેમ આશ્રમના સંચાલક બાબલ ભાઈ ગાડર અને શીતલબહેન ગાડર ધરમપુરથી 35 કિમી દૂર આવેલ જાગીરી ગામે હેમ આશ્રમ ચલાવી રહ્યા છે. જ્યાં આદિવાસી સમાજના બાળકોને અંગ્રેજી માધ્યમનું શિક્ષણ આપી રહ્યા છે. તમામ બાળકોએ વિવિધ નૃત્યો રજૂ કરી સૌને મંત્રમુગ્ધ કર્યા હતા. તમામ બાળકોને પ્રોત્સાહન રૂપે ઇનામો પણ આપવામાં આવ્યા હતા.
