અમદાવાદ: ઝવેરચંદ મેઘાણીએ 'સૌરાષ્ટ્રની રસધાર', 'સોરઠ તારા વહેતા પાણી', 'તુલસી ક્યારો', 'સોરઠી બહારવટિયા' 'માણસાઈના દિવા', જેવા લોકજીવનના અનેક પ્રખ્યાત પુસ્તકો લખ્યા હતા. તેમનું 'કસુંબીનો રંગ' શૌર્ય ગીત આજે પણ ગુજરાતીઓ માટે ગૌરવની વાત છે. રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીએ તેમની કાવ્યશક્તિથી પ્રભાવિત થઈને 'રાષ્ટ્રીય શાયરનું' બિરુદ આપ્યું હતું. ઝવેરચંદ મેઘાણી 'ફૂલછાબ' સમાચાર પત્રના તંત્રી રહી ચૂંક્યા છે. તેમના માનમાં 1999માં તેમના ફોટા વાળી ટપાલ ટિકિટ બહાર પાડવામાં આવી હતી.
ચોટીલાની પોલીસ લાઈન અને પોલીસ પરિવારમાં જન્મેલાં ઝવેરચંદ મેઘાણીનું લાઈન બોય તરીકે ગુજરાત પોલીસ સવિશેષ ગૌરવ અનુભવે છે, ઉલ્લેખનીય છે કે, ત્યારે આજના દિવસે ચોટીલા ખાતે રાષ્ટ્રીય શાયર ઝવેરચંદ મેઘાણીના જન્મ સ્મારકે તેમના પૌત્ર અને ઝવેરચંદ મેઘાણી સ્મૃતિ સંસ્થાનના સ્થાપક પિનાકી નાનક મેઘાણી, સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાના પોલીસ અધિક્ષક મહેન્દ્ર બગડીયા, વિભાગીય નાયબ પોલીસ અધિક્ષક ડી. વી. બસીયા, ચોટીલા પોલીસ ઈન્સપેકટર સહિત પોલીસ પરિવાર, મેઘાણી-ચાહકો અને સાહિત્ય-પ્રેમીઓ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં. રાજકોટ રેન્જના નાયબ પોલીસ મહાનિરીક્ષક સંદીપ સિંઘે પણ શુભેચ્છા પાઠવી હતી.
વિશ્વભરમાં વસતાં દરેક ગુજરાતી ઝવેરચંદ મેઘાણીના પ્રેરણાદાયી જીવન-કવનમાંથી પ્રેરિત થાય છે. સાહિત્ય, લોકસાહિત્ય, પત્રકારત્વ તેમ જ આઝાદીની લડતમાં તેમનું અનન્ય અને અમૂલ્ય યોગદાનને ક્યારેય વિસરાશે નહીં તેવી પોલીસ અધિક્ષક મહેન્દ્ર બગડીયાએ લાગણીભેર ભાવાંજલિ અર્પી હતી. ઝવેરચંદ મેઘાણીના જીવનના પ્રેરક પ્રસંગોને પિનાકી મેઘાણીએ વાગોળ્યા હતા. વિશ્વ અહિંસા નિબંધ સ્પર્ધામાં વિજેતા થયેલ ચોટીલાની શાળાની ત્રણ વિદ્યાર્થીનીઓનું પોલીસ અધિક્ષક મહેન્દ્ર બગડીયા દ્વારા અભિવાદન કરવામાં આવ્યું હતું. પિનાકી મેઘાણીના માતા સ્વ. કુસુમબેન મેઘાણીની પુણ્યસ્મૃતિમાં દરેકને 500 રૂપિયાનો પ્રોત્સાહન પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો હતો.
- રાષ્ટ્રીય શાયર ઝવેરચંદ મેઘાણીની 124મી જન્મ જયંતી
- ઝવેરચંદ મેઘાણીને તેમના જન્મસ્થળ ખાતે ભાવાંજલિ અર્પણ કરાઈ
- ઝવેરચંદ મેઘાણીનું સાહિત્ય, લોકસાહિત્ય, પત્રકારત્વ, આઝાદીની લડતમાં અમૂલ્ય યોગદાન
ગુજરાત સરકારના રમતગમત, યુવા અને સાંસ્કૃતિક પ્રવૃત્તિઓ વિભાગના ગ્રંથાલય ખાતા દ્વારા જન્મસ્થળની સામે આવેલ સરકારી તાલુકા પુસ્તકાલય ખાતે સમગ્ર મેઘાણી-સાહિત્ય પુસ્તક પ્રદર્શનનું પણ ખાસ આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.
124મી મેઘાણી-જયંતી નિમિત્તે વંચિત સમાજ, નિરાધાર વિધવા બહેનો, વિચરતી જાતિ સમુદાય, દિવ્યાંગ–વિકલાંગનાં જરૂરિયાતમંદ પરિવારોને અનાજ અને અન્ય જીવન-ઉપયોગી સામગ્રીની કીટ વિતરણના સેવાયજ્ઞનો આરંભ પિનાકી મેઘાણી અને ઝવેરચંદ મેઘાણી સ્મૃતિ સંસ્થાન દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે. ફરજ પર કોરોનાને લીધે શહીદ થયેલા વાલ્મીકિ સમાજનાં કોરોના વોરિયર સફાઈ કામદાર ભાઈઓ-બહેનોના જરૂરીયાતમંદ પરિવારોને વિશેષરૂપે સહાય આપવામાં આવે છે.
વર્ષ 2021માં રાષ્ટ્રીય શાયર ઝવેરચંદ મેઘાણીની 125મી જન્મ જયંતી આવે છે, તે નિમિત્તે ચોટીલા સ્થિત જન્મસ્થળના ઐતિહાસિક મકાન તથા આજુબાજુમાં આવેલ અન્ય ઐતિહાસિક મકાનો, ઈમારતો, જગ્યાઓને સાંકળીને ભવ્ય સ્મારક સંકુલ તરીકે વિકસાવવામાં આવે તથા આ સંકુલમાં ઝવેરચંદ મેઘાણીના જીવન અને કાર્યને નિરૂપતું અઘતન દૅશ્ય શ્રાવ્ય, મલ્ટીમિડિયા પ્રદર્શન ઉપરાંત સંશોધન કેન્દ્ર, ગ્રંથાલય અને વાચન કક્ષ, ઑડીટોરિયમ, મેઘાણી પ્રતિમા પણ સ્થાપિત કરવામાં આવે તેવી વિશ્વભરમાં વસતાં સેંકડો ગુજરાતીઓની લોક લાગણી છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે, રાષ્ટ્રીય શાયર ઝવેરચંદ મેઘાણીની 124મી જન્મ જયંતી નિમિત્તે મુખ્યપ્રધાન વિજય રૂપાણી અને ભાજપ પ્રદેશ સી.આર પાટીલે તેમને યાદ કર્યા હતા.