ETV Bharat / science-and-technology

5Gની સુવિધા સારી પણ આરોગ્ય પર કેન્સર જેવી ઘાતક અસર કરી શકે - વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન

ભારત સ્વદેશી 5G પહોંચાડનાર (India deliver indigenous 5G) પ્રથમ દેશ બનવાની તૈયારીમાં છે, ત્યારે સિનિયર કન્સલ્ટન્ટ ડો. કર્નલ વિજય દત્તા (Dr. Col Vijay Dutta, Senior Consultant) એ જણાવ્યું હતું કે સૈદ્ધાંતિક રીતે રેડિયો મેગ્નેટિક તરંગોના સંપર્કમાં આવવાથી શરીરના વિવિધ ભાગોમાં કેન્સરની ઘટનાઓ વધી શકે છે. જો કે, 5G સાથે સંકળાયેલા જોખમો (5g technology effect on human health) ના કોઈ દસ્તાવેજ નથી.

જાણો માનવ સ્વાસ્થ્ય પર 5G ટેક્નોલોજીની અસર
જાણો માનવ સ્વાસ્થ્ય પર 5G ટેક્નોલોજીની અસર
author img

By

Published : Aug 10, 2022, 5:56 PM IST

Updated : Aug 10, 2022, 6:20 PM IST

નવી દિલ્હી: ભારત સ્વદેશી 5G પહોંચાડનાર (India deliver indigenous 5G) પ્રથમ દેશ બનવાની તૈયારીમાં છે, પરંતુ નિષ્ણાતોએ શુક્રવારે 5G ટેક્નોલોજીને સંભવિત (5g technology effect on human health) આરોગ્યના જોખમો સાથે જોડવાની ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. આ અંગે ચર્ચા જગાવી છે. 5G અથવા પાંચમી પેઢી, નવીનતમ વાયરલેસ મોબાઇલ ફોન (Wireless mobile phone technology 5G) ટેક્નોલોજી છે, જે સૌપ્રથમ 2019 માં વ્યાપકપણે ઉપયોગમાં લેવામાં આવી હતી. તેનાથી 4Gની ક્ષમતામાં સુધારો થશે.

આ પણ વાંચો : ડૉ. વિક્રમ સારાભાઈના કારણે જ ભારતે અંતરિક્ષ વિજ્ઞાનમાં પોતાનું સ્થાન જમાવ્યું, જાણો તેમના વિશે...

ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક રેડિયેશન : ઝડપી કનેક્ટિવિટી ઉપરાંત, તે તેની ઉચ્ચ બેન્ડવિડ્થ અને ઓછી વિલંબને કારણે ગેમિંગ, મનોરંજનમાં નવા ઉપયોગો પણ ખોલશે. તે ઇ-હેલ્થ (Telemedicine, remote surveillance, telesurgery) ને મજબૂત કરવા સહિતની નવી એપ્લિકેશનોની વિશાળ શ્રેણી અને કાર્યક્ષમતા વધારવાની પણ અપેક્ષા રાખે છે. 5G એક પ્રકારની ઊર્જા ઉત્પન્ન કરીને કામ કરે છે, જેને ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક રેડિયેશન (Electromagnetic radiation) કહેવામાં આવે છે. તે અગાઉના વાયરલેસ નેટવર્ક કરતાં વધુ ફ્રિકવન્સીનો ઉપયોગ કરે છે, જે તેને ઝડપી અને વધુ કાર્યક્ષમ બનાવે છે. ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ફ્રીક્વન્સીઝ, જેમ કે 5G દ્વારા ઉત્પાદિત, ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ફિલ્ડ (5G electromagnetic field) (5G EMF) નામનું ક્ષેત્ર બનાવશે, જે કેટલાક માને છે કે માનવ સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસરો છે. અભ્યાસો સમગ્ર સ્પેક્ટ્રમમાં ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ક્ષેત્રોની આરોગ્ય અસરો દર્શાવે છે. જો કે, પરિણામો અસંગત છે.

માનવ સ્વાસ્થ્ય અસર : ડૉ. કર્નલ વિજય દત્તા, વરિષ્ઠ કન્સલ્ટન્ટ, ઈન્ડિયન સ્પાઈનલ ઈન્જરી સેન્ટર (Indian Spinal Injury Centre), ઈન્ટરનલ મેડિસિન એન્ડ પલ્મોનોલોજી (Internal Medicine and Pulmonology), IANS ને જણાવ્યું, "જો કે, 4G, 5G વધુ સારું થઈ શકશે નહીં. ત્યાં કોઈ દસ્તાવેજીકૃત સંકળાયેલ જોખમ નથી (5g effect on human health), સૈદ્ધાંતિક રીતે રેડિયો ચુંબકીય તરંગો (Radio magnetic waves) ના સંપર્કમાં આવવાથી શરીરના વિવિધ ભાગોમાં કેન્સરની ઘટનાઓ વધી શકે છે. તમારા મગજની નજીક છે, તેથી તે વધુ સંભવ છે. રેડિયો ચુંબકીય તરંગો સંભવિતપણે હૃદયની લયને ખલેલ પહોંચાડી શકે છે અને પેસમેકર પરના લોકો વધુ જોખમમાં છે. ટાવર્સની નજીકના લોકો વધુ જોખમમાં છે જોખમ જેટલું વધારે છે તેટલું મોટું જોખમ. ટેક્નોલોજી કોમ્યુનિકેશન માટે વરદાન છે, પરંતુ માનવ સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે."

આ પણ વાંચો : આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવ: બેલેસ્ટિક મિસાઈલ પર સૌથી વધુ રીસર્ચ કરનાર ડૉ. APJ અબ્દુલ કલામ

WHO નો પક્ષ : વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (World Health Organization) અનુસાર, "આજ સુધી અને ઘણા સંશોધન પછી, વાયરલેસ ટેક્નોલોજીના સંપર્કમાં કોઈ પ્રતિકૂળ સ્વાસ્થ્ય અસરોને નિર્ણાયક રીતે જોડવામાં આવી નથી." ડબ્લ્યુએચઓએ જણાવ્યું હતું કે રેડિયો ફ્રીક્વન્સી ફીલ્ડ અને માનવ શરીર વચ્ચેની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાની મુખ્ય પદ્ધતિ ટિશ્યુ હીટિંગ છે. રેડિયો ફ્રિકવન્સી એક્સપોઝર (radio frequency exposure) લેવલના પરિણામે વર્તમાન ટેક્નોલોજી માનવ શરીરમાં તાપમાનમાં વધારો કરે છે. જેમ જેમ આવર્તન વધે છે તેમ, શરીરના પેશીઓમાં ઓછું પ્રવેશ થાય છે અને ઊર્જાનું શોષણ શરીરની સપાટી (ત્વચા અને આંખો) સુધી મર્યાદિત હોય છે, એમ વૈશ્વિક આરોગ્ય સંસ્થાએ જણાવ્યું હતું. પૂરી પાડવામાં આવેલ છે કે એકંદર જોખમ આંતરરાષ્ટ્રીય માર્ગદર્શિકાની નીચે રહે છે, જાહેર આરોગ્ય માટે કોઈ પરિણામોની અપેક્ષા નથી.

અન્ય દેશોમાં અસર: કાઉન્ટરપોઈન્ટ રિસર્ચના સંશોધન વિશ્લેષક, સંશોધન વિશ્લેષક ચારુ પાલીવાલે આઈએએનએસ (Charu Paliwal, Research Analyst, Counterpoint Research) ને જણાવ્યું, "ભારત 5G લૉન્ચ કરનાર પ્રથમ દેશ નથી. લગભગ 50 દેશોએ અમારી પહેલાં આ ટેક્નોલોજી લૉન્ચ કરી છે. ઉપરાંત, આમાંના મોટાભાગના દેશો જેમ કે યુએસ, કોરિયા, જાપાન, યુકેએ એક વર્ષ પહેલા 5G લોન્ચ કર્યું હતું (5G in US, Korea, Japan, UK launched) જો લોકો માટે કેટલીક ચિંતાઓ અથવા કેટલાક વાસ્તવિક સ્વાસ્થ્ય જોખમો હોય, તો અમે અત્યાર સુધીમાં તે કેસ જોયા હોત. લાગે છે કે આપણે આ તબક્કે કોઈપણ સ્વાસ્થ્ય જોખમો વિશે ચિંતિત રહેવાની જરૂર છે. આ દાવાઓને ચકાસી શકે તેવા કોઈ અભ્યાસ નથી."

આ પણ વાંચો: પ્રખ્યાત કોમેડિયન રાજુ શ્રીવાસ્તવને હાર્ટ એટેક આવ્યો, હોસ્પિટલમાં દાખલ

COAIની બાજુ: સેલ્યુલર ઓપરેટર્સ એસોસિએશન ઓફ ઈન્ડિયા (Cellular Operators Association of India) અનુસાર, ભારતમાં ડિજિટાઈઝેશનની રેસમાં, 5G કૃષિ, શિક્ષણ, આરોગ્યસંભાળ, રોબોટ્સ જેવા ક્ષેત્રોમાં વિકાસને વેગ આપશે. ઉદ્યોગ મંડળે આ વર્ષની શરૂઆતમાં પણ કહ્યું હતું કે સ્વાસ્થ્ય પર 5G ની પ્રતિકૂળ અસરો અંગેની કોઈપણ ચિંતા સંપૂર્ણપણે ખોટી છે. ઉપલબ્ધ પુરાવા સમર્થન આપે છે કે આગામી પેઢીની ટેકનોલોજી સુરક્ષિત છે. મેગા 5G સ્પેક્ટ્રમ હરાજી (5G spectrum auction) જે 1 ઓગસ્ટના રોજ સમાપ્ત થઈ હતી તેને સાત દિવસમાં 40 રાઉન્ડમાં રૂ. 1.5 લાખ કરોડ (5G auction) કરતાં વધુ મૂલ્યની રેકોર્ડ બિડ મળી હતી.

સૌથી વધુ બોલી: મુકેશ અંબાણીની આગેવાની (Mukesh Ambani led Jio 5G ) હેઠળની Jio 5G ભારતની 5G સ્પેક્ટ્રમની હરાજીમાં ટોચના બિડર તરીકે ઉભરી આવી, તેણે રૂ. 88,078 કરોડમાં 24,740 MHz સ્પેક્ટ્રમ હસ્તગત કર્યું. Jio પછી સુનીલ મિત્તલની ભારતી એરટેલ (Sunil Mittal led Bharti Airtel 5G) છે, જેની પાસે રૂ. 43,084 કરોડના મૂલ્યના વિવિધ બેન્ડ્સમાં 19,867 MHz સ્પેક્ટ્રમ છે. ત્રીજા સ્થાને વોડાફોન આઈડિયા 5જીને રૂ. 18,784 કરોડમાં 2,668 મેગાહર્ટઝ મળ્યું, જ્યારે અદાણી ગ્રુપ 5જી (Adani Group 5G) ના એક યુનિટને રૂ. 212 કરોડમાં 26 ગીગાહર્ટ્ઝ બેન્ડમાં 400 મેગાહર્ટઝ સ્પેક્ટ્રમ મળ્યું.

નવી દિલ્હી: ભારત સ્વદેશી 5G પહોંચાડનાર (India deliver indigenous 5G) પ્રથમ દેશ બનવાની તૈયારીમાં છે, પરંતુ નિષ્ણાતોએ શુક્રવારે 5G ટેક્નોલોજીને સંભવિત (5g technology effect on human health) આરોગ્યના જોખમો સાથે જોડવાની ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. આ અંગે ચર્ચા જગાવી છે. 5G અથવા પાંચમી પેઢી, નવીનતમ વાયરલેસ મોબાઇલ ફોન (Wireless mobile phone technology 5G) ટેક્નોલોજી છે, જે સૌપ્રથમ 2019 માં વ્યાપકપણે ઉપયોગમાં લેવામાં આવી હતી. તેનાથી 4Gની ક્ષમતામાં સુધારો થશે.

આ પણ વાંચો : ડૉ. વિક્રમ સારાભાઈના કારણે જ ભારતે અંતરિક્ષ વિજ્ઞાનમાં પોતાનું સ્થાન જમાવ્યું, જાણો તેમના વિશે...

ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક રેડિયેશન : ઝડપી કનેક્ટિવિટી ઉપરાંત, તે તેની ઉચ્ચ બેન્ડવિડ્થ અને ઓછી વિલંબને કારણે ગેમિંગ, મનોરંજનમાં નવા ઉપયોગો પણ ખોલશે. તે ઇ-હેલ્થ (Telemedicine, remote surveillance, telesurgery) ને મજબૂત કરવા સહિતની નવી એપ્લિકેશનોની વિશાળ શ્રેણી અને કાર્યક્ષમતા વધારવાની પણ અપેક્ષા રાખે છે. 5G એક પ્રકારની ઊર્જા ઉત્પન્ન કરીને કામ કરે છે, જેને ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક રેડિયેશન (Electromagnetic radiation) કહેવામાં આવે છે. તે અગાઉના વાયરલેસ નેટવર્ક કરતાં વધુ ફ્રિકવન્સીનો ઉપયોગ કરે છે, જે તેને ઝડપી અને વધુ કાર્યક્ષમ બનાવે છે. ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ફ્રીક્વન્સીઝ, જેમ કે 5G દ્વારા ઉત્પાદિત, ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ફિલ્ડ (5G electromagnetic field) (5G EMF) નામનું ક્ષેત્ર બનાવશે, જે કેટલાક માને છે કે માનવ સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસરો છે. અભ્યાસો સમગ્ર સ્પેક્ટ્રમમાં ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ક્ષેત્રોની આરોગ્ય અસરો દર્શાવે છે. જો કે, પરિણામો અસંગત છે.

માનવ સ્વાસ્થ્ય અસર : ડૉ. કર્નલ વિજય દત્તા, વરિષ્ઠ કન્સલ્ટન્ટ, ઈન્ડિયન સ્પાઈનલ ઈન્જરી સેન્ટર (Indian Spinal Injury Centre), ઈન્ટરનલ મેડિસિન એન્ડ પલ્મોનોલોજી (Internal Medicine and Pulmonology), IANS ને જણાવ્યું, "જો કે, 4G, 5G વધુ સારું થઈ શકશે નહીં. ત્યાં કોઈ દસ્તાવેજીકૃત સંકળાયેલ જોખમ નથી (5g effect on human health), સૈદ્ધાંતિક રીતે રેડિયો ચુંબકીય તરંગો (Radio magnetic waves) ના સંપર્કમાં આવવાથી શરીરના વિવિધ ભાગોમાં કેન્સરની ઘટનાઓ વધી શકે છે. તમારા મગજની નજીક છે, તેથી તે વધુ સંભવ છે. રેડિયો ચુંબકીય તરંગો સંભવિતપણે હૃદયની લયને ખલેલ પહોંચાડી શકે છે અને પેસમેકર પરના લોકો વધુ જોખમમાં છે. ટાવર્સની નજીકના લોકો વધુ જોખમમાં છે જોખમ જેટલું વધારે છે તેટલું મોટું જોખમ. ટેક્નોલોજી કોમ્યુનિકેશન માટે વરદાન છે, પરંતુ માનવ સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે."

આ પણ વાંચો : આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવ: બેલેસ્ટિક મિસાઈલ પર સૌથી વધુ રીસર્ચ કરનાર ડૉ. APJ અબ્દુલ કલામ

WHO નો પક્ષ : વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (World Health Organization) અનુસાર, "આજ સુધી અને ઘણા સંશોધન પછી, વાયરલેસ ટેક્નોલોજીના સંપર્કમાં કોઈ પ્રતિકૂળ સ્વાસ્થ્ય અસરોને નિર્ણાયક રીતે જોડવામાં આવી નથી." ડબ્લ્યુએચઓએ જણાવ્યું હતું કે રેડિયો ફ્રીક્વન્સી ફીલ્ડ અને માનવ શરીર વચ્ચેની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાની મુખ્ય પદ્ધતિ ટિશ્યુ હીટિંગ છે. રેડિયો ફ્રિકવન્સી એક્સપોઝર (radio frequency exposure) લેવલના પરિણામે વર્તમાન ટેક્નોલોજી માનવ શરીરમાં તાપમાનમાં વધારો કરે છે. જેમ જેમ આવર્તન વધે છે તેમ, શરીરના પેશીઓમાં ઓછું પ્રવેશ થાય છે અને ઊર્જાનું શોષણ શરીરની સપાટી (ત્વચા અને આંખો) સુધી મર્યાદિત હોય છે, એમ વૈશ્વિક આરોગ્ય સંસ્થાએ જણાવ્યું હતું. પૂરી પાડવામાં આવેલ છે કે એકંદર જોખમ આંતરરાષ્ટ્રીય માર્ગદર્શિકાની નીચે રહે છે, જાહેર આરોગ્ય માટે કોઈ પરિણામોની અપેક્ષા નથી.

અન્ય દેશોમાં અસર: કાઉન્ટરપોઈન્ટ રિસર્ચના સંશોધન વિશ્લેષક, સંશોધન વિશ્લેષક ચારુ પાલીવાલે આઈએએનએસ (Charu Paliwal, Research Analyst, Counterpoint Research) ને જણાવ્યું, "ભારત 5G લૉન્ચ કરનાર પ્રથમ દેશ નથી. લગભગ 50 દેશોએ અમારી પહેલાં આ ટેક્નોલોજી લૉન્ચ કરી છે. ઉપરાંત, આમાંના મોટાભાગના દેશો જેમ કે યુએસ, કોરિયા, જાપાન, યુકેએ એક વર્ષ પહેલા 5G લોન્ચ કર્યું હતું (5G in US, Korea, Japan, UK launched) જો લોકો માટે કેટલીક ચિંતાઓ અથવા કેટલાક વાસ્તવિક સ્વાસ્થ્ય જોખમો હોય, તો અમે અત્યાર સુધીમાં તે કેસ જોયા હોત. લાગે છે કે આપણે આ તબક્કે કોઈપણ સ્વાસ્થ્ય જોખમો વિશે ચિંતિત રહેવાની જરૂર છે. આ દાવાઓને ચકાસી શકે તેવા કોઈ અભ્યાસ નથી."

આ પણ વાંચો: પ્રખ્યાત કોમેડિયન રાજુ શ્રીવાસ્તવને હાર્ટ એટેક આવ્યો, હોસ્પિટલમાં દાખલ

COAIની બાજુ: સેલ્યુલર ઓપરેટર્સ એસોસિએશન ઓફ ઈન્ડિયા (Cellular Operators Association of India) અનુસાર, ભારતમાં ડિજિટાઈઝેશનની રેસમાં, 5G કૃષિ, શિક્ષણ, આરોગ્યસંભાળ, રોબોટ્સ જેવા ક્ષેત્રોમાં વિકાસને વેગ આપશે. ઉદ્યોગ મંડળે આ વર્ષની શરૂઆતમાં પણ કહ્યું હતું કે સ્વાસ્થ્ય પર 5G ની પ્રતિકૂળ અસરો અંગેની કોઈપણ ચિંતા સંપૂર્ણપણે ખોટી છે. ઉપલબ્ધ પુરાવા સમર્થન આપે છે કે આગામી પેઢીની ટેકનોલોજી સુરક્ષિત છે. મેગા 5G સ્પેક્ટ્રમ હરાજી (5G spectrum auction) જે 1 ઓગસ્ટના રોજ સમાપ્ત થઈ હતી તેને સાત દિવસમાં 40 રાઉન્ડમાં રૂ. 1.5 લાખ કરોડ (5G auction) કરતાં વધુ મૂલ્યની રેકોર્ડ બિડ મળી હતી.

સૌથી વધુ બોલી: મુકેશ અંબાણીની આગેવાની (Mukesh Ambani led Jio 5G ) હેઠળની Jio 5G ભારતની 5G સ્પેક્ટ્રમની હરાજીમાં ટોચના બિડર તરીકે ઉભરી આવી, તેણે રૂ. 88,078 કરોડમાં 24,740 MHz સ્પેક્ટ્રમ હસ્તગત કર્યું. Jio પછી સુનીલ મિત્તલની ભારતી એરટેલ (Sunil Mittal led Bharti Airtel 5G) છે, જેની પાસે રૂ. 43,084 કરોડના મૂલ્યના વિવિધ બેન્ડ્સમાં 19,867 MHz સ્પેક્ટ્રમ છે. ત્રીજા સ્થાને વોડાફોન આઈડિયા 5જીને રૂ. 18,784 કરોડમાં 2,668 મેગાહર્ટઝ મળ્યું, જ્યારે અદાણી ગ્રુપ 5જી (Adani Group 5G) ના એક યુનિટને રૂ. 212 કરોડમાં 26 ગીગાહર્ટ્ઝ બેન્ડમાં 400 મેગાહર્ટઝ સ્પેક્ટ્રમ મળ્યું.

Last Updated : Aug 10, 2022, 6:20 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.