નવી દિલ્હી: છેલ્લાં બે વર્ષોને એવા સમયગાળા તરીકે વર્ણવી શકાય કે જ્યાં ભારતના પૂર્વોત્તર રાજ્યો-મુખ્યત્વે આસામ, મણિપુર અને નાગાલેન્ડના બળવાખોર (NE insurgents) જૂથોનું નસીબ અચાનકથી અંધકારમય ભવિષ્યની અંધકારમય સમાચાર વચ્ચે યોયોની જેમ ઝૂમી રહ્યું હતું. સાનુકૂળ રાજકીય વાસ્તવિકતાના મદદરૂપ રૂપરેખાઓ દ્વારા સંચાલિત આશાવાદ આગળ અને આગળ વધારા રહ્યા છે.
નવો સંયુક્ત મોરચો
પરંતુ હાલમાં, આમાંના ઘણા સંગઠનો હવે મ્યાનમારમાં કોન્યાક નાગા-પ્રભુત્વ ધરાવતા ચેન હોયત વિસ્તારમાં એક નવો સંયુક્ત મોરચો બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, આ મુદ્દાથી પરિચિત ગુપ્તચર અને સુરક્ષા સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર જ્યારે એક તરફ, એકતાને મજબૂત બનાવવાની ચાલ ચાલી રહી છે, બીજી બાજુ, આ નવા પોશાક સહીત ભરતીમાં પણ વધારો થઈ રહ્યો છે, જે સમયાંતરે વિવિધ મીડિયા અહેવાલો સૂચવે છે.
નાગા બળવાખોરી ચળવળની ભરતી
ભારતના નાગાલેન્ડ રાજ્ય (Nagaland state of India) ના સમગ્ર મ્યાનમારમાં સ્થિત જંગલવાળો ચેન હોયત વિસ્તાર અને તેની નજીકના વિસ્તારો નાગા બળવાખોરી ચળવળ (Naga Insurgency Movement) ની ભરતી અને સમર્થકો માટે ફળદ્રુપ જમીન માનવામાં આવે છે. ઘણીવાર મ્યાનમારની સૈન્ય માટે બોમ્બિંગ ઝોન જેને 'ટાટમાડૉ' Tatmadaw પણ કહેવામાં આવે છે, આ પ્રદેશ મોટાભાગે નેપિડાવ (Naypyidaw)ના નિયંત્રણની બહાર રહ્યો છે. વર્ષ 2022ની શરૂઆતમાં અસંખ્ય NE બળવાખોર સંગઠનો પ્રમાણમાં મજબૂત સ્થિતિમાં જોવા મળ્યા છે જે મુખ્યત્વે નવી શોધને કારણે છે.
પરિસ્થિતિમાં તીવ્ર ફેરફાર
તાજેતરના ભૂતકાળમાં, મ્યાનમારના વંશીય સશસ્ત્ર સંગઠનો (EAO) સાથે NE બળવાખોરોએ મળીને 'Tatmadaw' સામે લડ્યા હતા. એક સમયે નાગા, આસામી અને મણિપુરી વિદ્રોહીઓ માટે યજમાન તરીકેની ભૂમિકા ભજવનાર EAO હજુ પણ 'તત્માદવ' સામે લડી રહ્યા છે, પરંતુ બળવાખોરોએ સૂક્ષ્મ રીતે યુક્તિ બદલી છે. તે 1 ફેબ્રુઆરી, 2021ના રોજ અચાનક તત્માદવના વડા દ્વારા પ્રિ-ડોન બળવો હતો. વરિષ્ઠ જનરલ મીન આંગ હલાઈંગે આંગ સાન સુ કીની આગેવાની હેઠળના લોકશાહી સાથેના દેશના 10 વર્ષ લાંબા પ્રયોગને અચાનક સમાપ્ત કરીને પરિસ્થિતિમાં તીવ્ર ફેરફાર કર્યો.
ગાલવાન ખીણની હિંસા
ભારત-ચીન દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં અચાનક ડૂબકી મારવાના સંદર્ભમાં જોવામાં આવે ત્યારે પરિસ્થિતિમાં મુશ્કેલી વધી જાય છે, જે મે 2020માં પૂર્વી લદ્દાખના પેંગોંગ ત્સોમાં કટ્ટરપંથીના હુમલાથી શરૂ થઈ હતી. ગાલવાન ખીણની હિંસા દરમિયાન આ ખટાશના સંબંધો ટોચ પર હતા. જૂન 20, 2020, વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) ની બંને બાજુએ એક વિશાળ અને અભૂતપૂર્વ એકત્રીકરણ અને સૈનિકોની જમાવટમાં પરિણમે તે પહેલાં, તે બંને પક્ષો વચ્ચે, ઓછામાં ઓછા 25 સૈનિકો મૃત્યુ પામ્યા .
બળવાખોર જૂથોએ ચીનમાં તાલીમ લીધી
નાગાઓ અને મિઝોસ સહિત ભારતના ઉત્તરપૂર્વના ઘણા બળવાખોર જૂથોએ ચીનમાં તાલીમ લીધી હતી ઉપરાંત ભૂતકાળમાં ચીનની રાજ્ય અને બિન-રાજ્ય સંસ્થાઓ પાસેથી નોંધપાત્ર સમર્થન મેળવ્યું હતું. વર્તમાન સંદર્ભમાં આ સંગઠનો સાથે ચીનની સંડોવણીની હદ ભારતના ઉત્તરપૂર્વમાં બળવાખોરોના ભવિષ્યમાં નિર્ણાયક પરિબળ બની રહેશે.
આ પણ વાંચો:
