રૂદ્રપ્રયાગઃ કોરોનાના સમયગાળા બાદ પાટા (Chardham Yatra 2022) પર પરત શરૂ થયેલી કેદારનાથધામ યાત્રાએ આ વખતે જિલ્લાને ઘણી ભેટ આપી છે. યાત્રા સાથે પ્રત્યક્ષ રીતે જોડાયેલા લોકો બે વર્ષથી સરળ યાત્રાની રાહ જોઈ રહ્યા હતા, આ વર્ષે રેકોર્ડ 15 લાખ 63 હજારથી વધુ યાત્રીઓએ કેદારનાથ ધામ પહોંચીને લાંબા સમયથી સ્થાનિક રોજગારની આશાએ બેઠેલા લોકોમાં ખુશી લાવી છે. જિલ્લામાં કાર્યરત મહિલા જૂથો માટે પણ આ પ્રવાસ સુખદ પુરવાર થયો હતો. કોરોના કાળ પછી આ વર્ષે મહિલા (Woman's self help group) જૂથોના બિઝનેસને નવી ઊંચાઈ મળી છે. કેદારનાથ યાત્રા સાથે જોડાયેલા વિવિધ મહિલા જૂથોએ આ વર્ષે લગભગ 48 લાખ રૂપિયાનો બિઝનેસ કર્યો છે.
સીધો સહયોગ આપ્યોઃ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના આત્મનિર્ભરતા અને સ્વરોજગારના મંત્રને અપનાવીને અસરગ્રસ્ત જિલ્લાની મહિલાઓ કેદારનાથ યાત્રામાં સીધો સહયોગ આપી રહી છે. જિલ્લાની મહિલાઓ બાબા કેદારનાથ ધામ માટે સ્થાનિક ઉત્પાદનોમાંથી બનાવેલો પ્રસાદ તૈયાર કરવાની સાથે યાત્રા રૂટ પર રેસ્ટોરાં, કાફે ચલાવીને અન્ય ઉત્પાદનોનું વેચાણ કરીને આત્મનિર્ભર બની રહી છે. જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ મયુર દીક્ષિતે જણાવ્યું હતું કે સ્થાનિક ઉત્પાદનોમાંથી બનાવેલો પ્રસાદ અને બાબા કેદારનાથના સંભારણા સમાન છે. કેદારનાથ ધામમાં વિશ્વભરમાંથી આવતા શ્રદ્ધાળુઓને ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે છે.
પ્રવાસમાં યોગદાનઃ આ સાથે મહિલાઓ સ્થાનિક મધ, હર્બલ ધૂપ સહિત અનેક ઉત્પાદનો તૈયાર કરીને પ્રવાસીઓને ઉપલબ્ધ કરાવી રહી છે. આ ઉપરાંત સારસ રેસ્ટોરન્ટ અને હિલાન્સ કાફે પણ યાત્રાના રૂટ પર સ્થાનિક ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓ ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે કાર્યરત છે. લગભગ 20 મહિલાઓનું જૂથો સાથે જોડાઈને અને પ્રવાસમાં યોગદાન આપીને, તે આત્મનિર્ભરતા તરફ મજબૂત પગલાં લઈ રહી છે. વહીવટીતંત્ર વિવિધ યોજનાઓ દ્વારા મહિલાઓને સ્વરોજગાર સાથે જોડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે.
43.50 લાખનો વેપારઃ કેદારનાથમાં મહિલાઓએ પ્રસાદ વેચીને 43.50 લાખ રૂપિયાનો બિઝનેસ કર્યો છે. કેદારનાથ ધામમાં જિલ્લાની મહિલાઓ દ્વારા તૈયાર કરાયેલા પ્રસાદનું માર્કેટિંગ કરનાર વેપારી અર્જુન કુર્મંચલીએ જણાવ્યું કે, કોરોના પીરિયડ પછી શરૂ થયેલી આ યાત્રા ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થઈ છે. તેણે વિવિધ હેલિપેડ અને મંદિર પરિસરમાં તીર્થયાત્રીઓને આશરે રૂ. 43 લાખનો પ્રસાદ વેચ્યો હતો. તે જ સમયે, સમગ્ર જિલ્લામાંથી લગભગ 20 મહિલા સ્વ-સહાય જૂથો પાસે ચાવલાઈના લાડુ, હર્બલ ધૂપ, ચુરમા, બેલપત્રી, મધ, શણ અને રેશમની થેલીઓ વગેરે ઉપલબ્ધ છે.
પ્રસાદ વહેચ્યોઃ આ સિવાય ગંગા જળ માટેનો વાસણ અને મંદિરની રાખ પણ પ્રસાદ પેકેજનો ભાગ છે. સમગ્ર પેકેજની કિંમત 250 રૂપિયા નક્કી કરવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત મંદિર સમિતિ અને હેલી કંપનીઓને 50 રૂપિયાની રોયલ્ટી આપવામાં આવે છે.NRLM બ્લોક કોઓર્ડિનેટર સતીશ સકલાણીએ જણાવ્યું કે દેવીધર ઉન્નતિ ક્લસ્ટરે સમગ્ર યાત્રા દરમિયાન ઓનલાઈન અને ઓફલાઈન માધ્યમથી પ્રસાદ વેચીને લગભગ 42 હજાર રૂપિયાનો બિઝનેસ કર્યો છે.
સ્થાનિક ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન: કેદારનાથ પ્રસાદ નિર્માતા ફેડરેશનના પ્રમુખ લક્ષ્મણ સિંહ સજવાને જણાવ્યું કે આ વર્ષે તેમણે કેદારનાથમાં લગભગ 50 ક્વિન્ટલ ચવલાઈના લાડુ અને ચુરમા તૈયાર કરીને વેચ્યા છે. છેલ્લા છ મહિનામાં તેમણે 60 મહિલાઓને રોજગારી આપી. જેમાં NRLM હેઠળ રચાયેલા જૂથો દ્વારા 30 મહિલાઓ નિયમિતપણે તેમની સાથે સંકળાયેલી છે. આખી મુસાફરી દરમિયાન તેણે લગભગ 22 લાખ રૂપિયાના લાડુ અને ચુરમા વેચ્યા. ગ્રુપ સાથે જોડાયેલી મહિલાઓને રોજના 300 રૂપિયા આપવા ઉપરાંત તેઓ સમયાંતરે ટ્રેનિંગ પણ આપે છે. સજવાને કહ્યું કે વર્ષ 2017માં પ્રસાદ સ્કીમની શરૂઆત પહેલા ચલ્લાઈનું ઉત્પાદન ખૂબ જ મર્યાદિત થઈ ગયું હતું, જ્યારે હવે તેનું ઉત્પાદન વધી ગયું છે. તેઓ ખેડૂતો પાસેથી રૂ. 55 પ્રતિ કિલોના ભાવે આમળાં ખરીદે છે. આગામી વર્ષ માટે ખેડૂતોને 100 ક્વિન્ટલ આમળાનું ઉત્પાદન કરવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. આ ઉપરાંત બેલપત્રીનું ઉત્પાદન કરતા ખેડૂતોને પણ આ યોજનાનો સીધો લાભ મળી રહ્યો છે.
