ન્યુઝ ડેસ્ક : આજે પિતૃ પક્ષનો પ્રથમ દિવસ છે. મોટી સંખ્યામાં લોકો તેમના પૂર્વજોના દેહનું દાન કરવા ગયા પહોંચી રહ્યા છે. પરંતુ આ બધાની વચ્ચે તમારા મનમાં એક પ્રશ્ન અવશ્ય ઊભો થતો હશે કે, પિતૃપક્ષનું શું મહત્વ છે અને આપણે પિતૃઓને પિંડ (rice or kheer pind used in pinddaan) કેમ આપીએ છીએ? આનાથી પણ મોટો અને પ્રશ્ન એ છે કે પૂર્વજોને માત્ર રાંધેલા ચોખા અથવા ખીર શા માટે આપવામાં આવે છે, શું છે તેની પાછળની માન્યતા તેના વિશે વિગતવાર જાણીએ.
પિતૃઓને ગોળ પિંડ આપવામાં આવે છે: પૂર્વજો પિંડની ઈચ્છા રાખતા હોવાનો પુરાણમાં ઉલ્લેખ છે. તેમને ઘઉં, જવ, ચોખા કે ખીરનું પિંડ ગમે છે. શરીરનો આકાર ગોળાકાર હોય છે, જેમ ગર્ભ માતાના ગર્ભાશયમાં રહે છે. જ્યારે મૃત્યુ થાય છે, ત્યારે આત્મા શરીરમાંથી સમાન ગોળ આકારમાં બહાર આવે છે. આ વાત ધાર્મિક અને વૈજ્ઞાનિક સ્તરે સાબિત થાય છે. પિતૃ જીલ આકારમાં જન્મ લે છે અને તે જ આકારમાં આ દુનિયા છોડી દે છે. તેથી જ તેમને ગોળાકાર શરીર ગમે છે. ગયા જીમાં, ઘણી બધી સામગ્રીઓનું ગોળ પિંડદાન દરરોજ ઘણી પિંડ વેદીઓ પર આપવામાં આવે છે.
પંડિતો આ માને છે: પુરોહિત રાજાચાર્ય કહે છે કે, શ્રાદ્ધ પક્ષ અશ્વિન મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની પ્રતિપદાથી (Pratipada shradha 2022) શરૂ થાય છે. હિન્દુઓ ખાસ કરીને ભારતમાં શ્રાદ્ધ પક્ષની ઉજવણી કરે છે. શ્રાદ્ધ પક્ષમાં, તે આપણને પૃથ્વિલોક અને પરલોક બંનેના અસ્તિત્વની છાપ આપે છે. આપણા પૂર્વજો શ્રાદ્ધ પક્ષ દરમિયાન હવામાં મળીને વધુ અદ્રશ્ય સ્વરૂપમાં પૃથ્વી પર આવે છે. તેમના આત્માની શાંતિ માટે, તેઓ પિંડ દાનને તર્પણ કરતા જોઈને સંતુષ્ટ અને ખુશ થાય છે અને તે પછી તેઓ તેમના ગંતવ્ય સ્થાન એટલે કે મોક્ષ ધામમાં જાય છે.
પિતૃ પક્ષ 2022 ક્યારે શરૂ થાય છે: પિતૃ પક્ષ ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાથી શરૂ થાય છે. ભાદ્રપદ મહિનાની પૂર્ણિમાની તિથિ 10 સપ્ટેમ્બરે છે, તેથી પિતૃ પક્ષ અશ્વિન મહિનાની કૃષ્ણ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિથી 11 સપ્ટેમ્બરે (pitru paksha 2022 tithi) શરૂ થઈ રહ્યો છે, તે 25 સપ્ટેમ્બરે સમાપ્ત થશે. આ દરમિયાન પિતૃઓની કૃપા મેળવવા માટે તેમની પૂજા કરવી જોઈએ. પિંડદાનમાં ચોખા અથવા ખીરનો પિંડ વપરાય છે
ગયામાં પિતૃ પક્ષ શા માટે?: હિંદુ ધર્મમાં, વ્યક્તિના મૃત્યુ પછી, તેને પિતૃ કહેવામાં આવે છે. માન્યતા અનુસાર, મૃતકનું શ્રાદ્ધ કે તર્પણ ન કરવાથી પિતૃઓની આત્માને શાંતિ મળતી નથી, જેના કારણે ઘરમાં પિતૃ દોષ રહે છે અને ઘરમાં અનેક પ્રકારની સમસ્યાઓ ઉભી થાય છે. તે જ સમયે, જેના માતા-પિતા ખુશ છે તેના ઘરમાં કોઈ મુશ્કેલી નથી. આવી સ્થિતિમાં પિતૃપક્ષના 15 દિવસ પિતૃઓને પ્રસન્ન કરવા માટે અશ્વિન મહિનામાં સમર્પિત કરવામાં આવે છે, આ દરમિયાન પિતૃઓને પ્રસન્ન કરવા માટે શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે.
ગયા શ્રાદ્ધનો ક્રમઃ ગયા શ્રાદ્ધનો ક્રમ 1 દિવસથી 17 દિવસ સુધીનો હોય છે. જે લોકો 1 દિવસમાં ગયા શ્રાદ્ધ કરે છે તેઓ વિષ્ણુપદ ફાલ્ગુ નદી અને અક્ષય વટમાં શ્રાદ્ધ પિંડનું દાન કરીને સફળતા અપાવે છે. તે એક દર્શનને ગયા શ્રાદ્ધ કહેવાય છે. તે જ સમયે, 7 દિવસનું કર્મ ફક્ત તે લોકો માટે છે જેઓ ફળદાયી શ્રાદ્ધ કરે છે. આ 7 દિવસ ઉપરાંત વૈતરણી ભસ્મકુટમાં સ્નાન-તર્પણ-પિંડ-દાનાડી, ગયા વગેરેમાં ગાય-સંવર્ધન વગેરે પણ કરે છે. આ સિવાય 17 દિવસનું શ્રાદ્ધ પણ છે. જાણો આ 17 દિવસોમાં પિંડ દાનનો નિયમ શું છે.
