ETV Bharat / bharat

Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ આ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે

રામનવમીનો તહેવાર, ભગવાન રામની જન્મજયંતિ (Ram Navami 2022), દેશભરમાં ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. ખાસ કરીને બિકાનેરના વિશેષ મંદિરમાં પણ (Raghunath temple of Bikaner) આવો જ ધુમ્મસ જોવા મળે છે, કારણ કે અહીં ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ અહીં બિરાજમાન છે, લક્ષ્મણ સિયા રામ સાથે નથી. રસપ્રદ વાત એ છે કે રઘુનાથ મંદિર સાથે જોડાયેલી આ વાર્તા લગભગ 500 વર્ષ જૂની છે!

Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે
Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે
author img

By

Published : Apr 10, 2022, 10:37 AM IST

બિકાને (રાજસ્થાન) : રઘુનાથ મંદિર 500 વર્ષ જૂનું છે. કૃપા નિધાન શ્રી રામની જન્મજયંતિ (Ram Navami 2022) પર અહીં મેળો ભરાય છે. રઘુનાથજીના દર્શન કરીને લોકો ભાવુક થઈને પાછા ફરે છે. પૂરા બે વર્ષ બાદ ભક્તોની મનોકામના (Raghunath temple of Bikaner ) પૂર્ણ થઈ રહી છે અને ચહેરા પર આનંદ જોવા મળી રહ્યો છે, તેને કોરોનાને કારણે બ્રેક લાગી હતી. રઘુનાથ મંદિર હવે ભક્તોની લાંબી કતારમાંથી હસતું જોવા મળી રહ્યું છે.

Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે
Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે

આ પણ વાંચો: ગૃહ મંત્રાલયે CAPF જવાનો માટે હવાઈ સેવા શરૂ કરી, એક મહિના માટે 19 કરોડ રૂપિયા મંજૂર

500 વર્ષ જૂનું મંદિર: જ્યાં સિયારામ સાથે કોઈ લખાણ નથી! લગભગ 500 વર્ષ જૂનું બિકાનેરનું રઘુનાથ મંદિર અહીં આવતા લોકોના મનમાં અનેક સવાલો ઉભા કરે છે. લોકોએ અનુજ લખનને ભગવાન રામ સાથે ન જોવાની ઝાટકણી કાઢી. અહીં ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ ભગવાન રામ, સીતા સાથે (ram lakhan sita krishna) લક્ષ્મણના સ્થાને બિરાજમાન છે. સામાન્ય રીતે રામ મંદિરમાં ગમે ત્યાં સીતા માતા, લક્ષ્મણ ભગવાન શ્રી રામ સાથે હાજર હોય છે, પરંતુ રઘુનાથ મંદિરમાં ભગવાન શ્રી રામ અને માતા સીતાની પ્રતિમા સાથે શ્રી કૃષ્ણની મૂર્તિ બિરાજમાન છે.

Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે
Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે

મિત્રો, ભક્ત અને શ્રી ભગવાન: આ વાર્તા ખૂબ જ રસપ્રદ અને ભક્તની ભક્તિ સાથે સંબંધિત છે. જે પેઢી દર પેઢી સાંભળવામાં આવે છે. મંદિરના પૂજારી મનીષ સ્વામીએ ભક્તની ભક્તિનું વર્ણન કર્યું. જે ભક્તો તેમના શ્રી રામના દર્શન કરવા આવે છે તેઓ પૂર્વજો તરફથી આવતી કથા સંભળાવે છે. આવા જ એક ભક્ત છે ભવાનરાલાલ. એવું કહેવાય છે કે, આનો કોઈ કાનૂની પુરાવો નથી, પરંતુ એવું કહેવાય છે કે ગોસ્વામી તુલસીદાસ તેમના મિત્ર નંદદાસને મળવા વૃંદાવન ગયા હતા. પરત ફરતી વખતે તેને રાત્રે જવાનું કહ્યું હતું. કારણ કે, તેણે શ્રીરામના દર્શન કર્યા વિના અન્ન-જળ લીધું ન હતું. તેણે તેની શંકા તેના મિત્ર નંદદાસ સાથે શેર કરી.

Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે
Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે

શ્રી કૃષ્ણ ભયે રઘુનાથ: મિત્રએ તેના મિત્રના દુઃખ દૂર કરવા માટે તેના પ્રિય ભગવાન શ્રી કૃષ્ણનું સ્મરણ કર્યું, તેમને પ્રાર્થના કરી ચમત્કાર થયો. ભગવાને ભક્તની ઈચ્છા માની. શ્રી કૃષ્ણ તુલસીદાસજીને રામ સ્વરૂપે પ્રગટ થયા.

એક વધુ વાર્તા: આની પાછળ એક વધુ વાત છે કે, એક વખત ગોસ્વામી તુલસીદાસ વૃંદાવન ગયા હતા અને ત્યાં તેમણે તેમના પ્રિય શ્રી રામને દર્શન માટે પ્રાર્થના કરી હતી. વૃંદાવન એ ભગવાન કૃષ્ણની નગરી છે, તેથી ભગવાન શ્રી રામ ત્યાં કૃષ્ણના રૂપમાં પ્રગટ થયા. એવું પણ કહેવાય છે કે, આ વિભાવનાઓને કારણે ભગવાન શ્રી રામનું નામ રઘુનાથ રાખવામાં આવ્યું હતું, કારણ કે ભગવાન શ્રી રામ રઘુકુલના છે અને તેઓ રઘુવંશ તરીકે પણ ઓળખાય છે અને શ્રીનાથજી કૃષ્ણનું સ્વરૂપ છે. આવી સ્થિતિમાં ભગવાન શ્રી રામનું રઘુનાથ નામ પણ અમલમાં આવ્યું અને આ પરંપરા હેઠળ રઘુનાથ મંદિરની સ્થાપના પણ થઈ.

આ પણ વાંચો: PM Modi greetings on Ram Navami: વડાપ્રધાન મોદીએ પાઠવી રામનવમીની શુભેચ્છા

શ્રી રામ કુંડળી વાંચનની પરંપરાઃ આ રઘુનાથ મંદિરમાં એક વિશેષ વિશેષતા માટે બીજી પરંપરા છેલ્લા 100 વર્ષથી સતત ચાલી રહી છે. હકીકતમાં, લગભગ 108 વર્ષ પહેલા મંદિરમાં જ ભગવાન શ્રી રામની જન્મ પત્રિકાનું વાંચન મંદિરમાં જ સ્થાપિત ભગવાન હનુમાનજીની મૂર્તિની સામે શરૂ થયું હતું અને ત્યારથી આ પરંપરા શરૂ થઈ હતી. ભગવાન રામના જન્મ પછી, જન્મ પત્રિકા અહીં વાંચવામાં આવે છે અને તે પછી ફરીથી જન્મ પત્રિકા મંદિરમાં જ સુરક્ષિત રાખવામાં આવે છે. દર વર્ષે રામનવમીના અવસરે આ જન્મપત્રક વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર બહાર કાઢવામાં આવે છે અને વાંચ્યા પછી તેને મંદિરમાં પાછું રાખવામાં આવે છે.

બિકાને (રાજસ્થાન) : રઘુનાથ મંદિર 500 વર્ષ જૂનું છે. કૃપા નિધાન શ્રી રામની જન્મજયંતિ (Ram Navami 2022) પર અહીં મેળો ભરાય છે. રઘુનાથજીના દર્શન કરીને લોકો ભાવુક થઈને પાછા ફરે છે. પૂરા બે વર્ષ બાદ ભક્તોની મનોકામના (Raghunath temple of Bikaner ) પૂર્ણ થઈ રહી છે અને ચહેરા પર આનંદ જોવા મળી રહ્યો છે, તેને કોરોનાને કારણે બ્રેક લાગી હતી. રઘુનાથ મંદિર હવે ભક્તોની લાંબી કતારમાંથી હસતું જોવા મળી રહ્યું છે.

Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે
Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે

આ પણ વાંચો: ગૃહ મંત્રાલયે CAPF જવાનો માટે હવાઈ સેવા શરૂ કરી, એક મહિના માટે 19 કરોડ રૂપિયા મંજૂર

500 વર્ષ જૂનું મંદિર: જ્યાં સિયારામ સાથે કોઈ લખાણ નથી! લગભગ 500 વર્ષ જૂનું બિકાનેરનું રઘુનાથ મંદિર અહીં આવતા લોકોના મનમાં અનેક સવાલો ઉભા કરે છે. લોકોએ અનુજ લખનને ભગવાન રામ સાથે ન જોવાની ઝાટકણી કાઢી. અહીં ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ ભગવાન રામ, સીતા સાથે (ram lakhan sita krishna) લક્ષ્મણના સ્થાને બિરાજમાન છે. સામાન્ય રીતે રામ મંદિરમાં ગમે ત્યાં સીતા માતા, લક્ષ્મણ ભગવાન શ્રી રામ સાથે હાજર હોય છે, પરંતુ રઘુનાથ મંદિરમાં ભગવાન શ્રી રામ અને માતા સીતાની પ્રતિમા સાથે શ્રી કૃષ્ણની મૂર્તિ બિરાજમાન છે.

Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે
Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે

મિત્રો, ભક્ત અને શ્રી ભગવાન: આ વાર્તા ખૂબ જ રસપ્રદ અને ભક્તની ભક્તિ સાથે સંબંધિત છે. જે પેઢી દર પેઢી સાંભળવામાં આવે છે. મંદિરના પૂજારી મનીષ સ્વામીએ ભક્તની ભક્તિનું વર્ણન કર્યું. જે ભક્તો તેમના શ્રી રામના દર્શન કરવા આવે છે તેઓ પૂર્વજો તરફથી આવતી કથા સંભળાવે છે. આવા જ એક ભક્ત છે ભવાનરાલાલ. એવું કહેવાય છે કે, આનો કોઈ કાનૂની પુરાવો નથી, પરંતુ એવું કહેવાય છે કે ગોસ્વામી તુલસીદાસ તેમના મિત્ર નંદદાસને મળવા વૃંદાવન ગયા હતા. પરત ફરતી વખતે તેને રાત્રે જવાનું કહ્યું હતું. કારણ કે, તેણે શ્રીરામના દર્શન કર્યા વિના અન્ન-જળ લીધું ન હતું. તેણે તેની શંકા તેના મિત્ર નંદદાસ સાથે શેર કરી.

Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે
Ram Navami 2022: બિકાનેરનુ વિશેષ મંદિર જ્યાં સિયા રામ સાથે લક્ષ્મણ નહિ શ્રી કૃષ્ણ બિરાજે છે

શ્રી કૃષ્ણ ભયે રઘુનાથ: મિત્રએ તેના મિત્રના દુઃખ દૂર કરવા માટે તેના પ્રિય ભગવાન શ્રી કૃષ્ણનું સ્મરણ કર્યું, તેમને પ્રાર્થના કરી ચમત્કાર થયો. ભગવાને ભક્તની ઈચ્છા માની. શ્રી કૃષ્ણ તુલસીદાસજીને રામ સ્વરૂપે પ્રગટ થયા.

એક વધુ વાર્તા: આની પાછળ એક વધુ વાત છે કે, એક વખત ગોસ્વામી તુલસીદાસ વૃંદાવન ગયા હતા અને ત્યાં તેમણે તેમના પ્રિય શ્રી રામને દર્શન માટે પ્રાર્થના કરી હતી. વૃંદાવન એ ભગવાન કૃષ્ણની નગરી છે, તેથી ભગવાન શ્રી રામ ત્યાં કૃષ્ણના રૂપમાં પ્રગટ થયા. એવું પણ કહેવાય છે કે, આ વિભાવનાઓને કારણે ભગવાન શ્રી રામનું નામ રઘુનાથ રાખવામાં આવ્યું હતું, કારણ કે ભગવાન શ્રી રામ રઘુકુલના છે અને તેઓ રઘુવંશ તરીકે પણ ઓળખાય છે અને શ્રીનાથજી કૃષ્ણનું સ્વરૂપ છે. આવી સ્થિતિમાં ભગવાન શ્રી રામનું રઘુનાથ નામ પણ અમલમાં આવ્યું અને આ પરંપરા હેઠળ રઘુનાથ મંદિરની સ્થાપના પણ થઈ.

આ પણ વાંચો: PM Modi greetings on Ram Navami: વડાપ્રધાન મોદીએ પાઠવી રામનવમીની શુભેચ્છા

શ્રી રામ કુંડળી વાંચનની પરંપરાઃ આ રઘુનાથ મંદિરમાં એક વિશેષ વિશેષતા માટે બીજી પરંપરા છેલ્લા 100 વર્ષથી સતત ચાલી રહી છે. હકીકતમાં, લગભગ 108 વર્ષ પહેલા મંદિરમાં જ ભગવાન શ્રી રામની જન્મ પત્રિકાનું વાંચન મંદિરમાં જ સ્થાપિત ભગવાન હનુમાનજીની મૂર્તિની સામે શરૂ થયું હતું અને ત્યારથી આ પરંપરા શરૂ થઈ હતી. ભગવાન રામના જન્મ પછી, જન્મ પત્રિકા અહીં વાંચવામાં આવે છે અને તે પછી ફરીથી જન્મ પત્રિકા મંદિરમાં જ સુરક્ષિત રાખવામાં આવે છે. દર વર્ષે રામનવમીના અવસરે આ જન્મપત્રક વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર બહાર કાઢવામાં આવે છે અને વાંચ્યા પછી તેને મંદિરમાં પાછું રાખવામાં આવે છે.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.