- જાણો...સંકષ્ટિ ગણેશ ચતુર્થીનું મહત્વ
- કેવી રીતે સંકષ્ટિ ગણેશ ચતુર્થીનું વ્રત કરવું
- શા માટે કરવું ગણેશજી અને ચંદ્રની વ્રત- પૂજા
હૈદરાબાદ: વ્રતથી શરીરની શુદ્ધી થાય છે અને આત્મ-અધ્યયન મનને શુદ્ધ કરે છે. ભૂતકાળમાં કટોકટીની પરિસ્થિતિ હોય કે સંકટ આવવાની સંભાવના હોય તો સંકષ્ટ ગણેશ ચતુર્થીનું વ્રત કરવું જોઈએ. સંકષ્ટિ ગણેશ ચતુર્થી (Sankashti chaturthi 2021) વ્રત દર મહિને કૃષ્ણ ચતુર્થી પર ઉજવવામાં આવે છે. આમાં ચંદ્રોદય વ્યાપીની ચતુર્થી લેવામાં આવે છે. જો 2 દિવસ સુધી ચંદ્રોદય હોય તો પછી પ્રથમ દિવસે વ્રત કરવું જોઈએ. આમાં વ્રત સવારે ઉઠીને સ્નાન કરવું જોઈએ અને જમણા હાથમાં સુગંધ, ફૂલો, અક્ષત અને ફૂલો લઈને સંકલ્પ કરવો જોઈએ. આ મંત્ર બોલો- “મમ વર્તમાન અગમિક સકલ સંકટ દૂર કરો, સંપૂર્ણ સકલ અનન્ય સિધ્ધયે, સંકટ ચતુર્થી વ્રતમ્ અહમ કરિષ્યે”.
કેવી રીતે કરવી સંકષ્ટિ ગણેશ ચતુર્થી પર પૂજા વિધી..?
તેણે મંત્ર સાથે સંકલ્પ કરીને દિવસભર મૌન રહેવું જોઈએ. આ પછી સાંજે ફરી એકવાર સ્નાન કર્યા પછી, ગણેશજીની પાટલા અથવા બાજોઠ ઉપર સ્થાપિત કરવું જોઈએ. આ પછી 16 નામોની મદદથી ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવી જોઈએ. કપૂર અથવા ઘીનો દીવો પ્રગટાવીને આરતી કરવી જોઈએ.
આ પછી મંત્ર સાથે પુષ્પાંજલી કરવી જોઈએ. મંત્ર- યજ્ઞેન યજ્ઞં અયજન્ત દેવઃ તાની ધર્માણી પ્રથમાની આસન તે નાંક મહિમાનઃ સચન્તયત્રા પૂર્વે સાધ્યાહંસ્તિ દેવા:
આ મંત્ર પછી સોપારી સહિત જે પણ સામગ્રી છે તે ભગવાનને અર્પણ કરવી જોઈએ અને ત્યાં હાજર તમામ લોકોને પ્રસાદ વિતરણ કરવું જોઈએ. આ પછી ચંદ્રોદય પછી ચંદ્રની ગંધ, અક્ષત અને ફૂલોથી વિધિવત પૂજા કર્યા પછી, ચંદ્રમાને અર્પણ કરવી જોઈએ.
આ વખતે ગણેશ સંકષ્ટિ ચતુર્થી રવિવારે
આ વખતે ગણેશ ચતુર્થી રવિવારે છે. રાત્રે 9:35 વાગ્યે ચંદ્ર પર અર્ઘ્ય અર્પણ કરવાનું વિધાન છે. આ કર્યા પછી ગણેશજીને ત્રણ વાર અર્ઘ્ય ચઢાવવું જોઈએ. તેમની પૂજા યોગ્ય રીતે કર્યા પછી બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવવું જોઈએ.
શા માટે ગણેશજી અને ચંદ્રનું વ્રત- પૂજા કરવી?
આ વિષયમાં બ્રહ્માંડ પુરાણમાં લખ્યું છે કે, પાર્વતીજીએ ગણેશજીને પ્રગટ કર્યા હતા. તે સમયે ચંદ્ર, ઇન્દ્ર, બધા દેવતાઓએ આવીને ગણેશજીને જોયા, પરંતુ શનિદેવ તેથી દૂર રહ્યા. આનું કારણ તે છે કે જેમની પર તેની દ્રષ્ટિ પડે છે, તે કાળો થઈ જાય છે. પરંતુ પાર્વતીજીના ગુસ્સા થવાના ડરથી શનિએ તેની નજર નાખી. શનિની દ્રષ્ટિથી, ગણેશજીનું માથું ઉડી ગયું અને અમૃત જેવા ચંદ્ર વર્તુળમાં ગયા. તેથી જ માનવામાં આવે છે કે તેઓનું મુખ આજ પણ ચંદ્રમાં પર પડેલું છે.
બીજી કથા મુજબ પાર્વતીજીએ તેમના શરીરના મેલથી ગણેશજીને ઉતપન્ન કર્યા હતા. પાર્વતીજી જ્યારે સ્નાન કરવા ગયા ત્યારે શિવજી આવ્યા. ગણેશજીએ શિવજીને અંદર જવા દીધા નહીં. ત્યારે શિવજીએ ત્રિશૂળ વડે ગણેશજીનું ગળું કાપી નાખ્યું. ત્રિશૂળ વડે ગણેશજીનું ગળું કાપ્યા પછી ભગવાન ગણેશનું મસ્તક ચંદ્રલોક પર ગયું.
અહીં પાર્વતીજીની પ્રસન્નતા માટે શિવજીએ એક હાથીના બચ્ચાનું મુખ ગણેશજીને લગાવી દીધુ. એવું માનવામાં આવે છે કે, ભગવાન ગણેશનું મસ્તક ચંદ્રમાં પર છે. તેથી જ ગણેશજી ચંદ્રમાં પર જોવા મળે છે. આ વ્રત 4 અથવા 13 વર્ષનું છે. આ પછી વિધિ-વિધાન દ્વારા ઉદ્યાપન થવું જોઈએ.
આ પણ વાંચોઃ Sankat Chaturthi 2021: આજે છે વિશેષ સંકટ ચોથ, જાણો મુહૂર્ત અને પૂજાવિધાન
21 મોદક લઈને ગણેશજીના 21 નામો સાથે કરવી પૂજા
આ વ્રતના ઉદ્યાપનમાં 21 મોદક લઈ 21 વાર ગણેશજીનો જાપ કરવો જોઈએ. આ પછી પોતાની ક્ષમતા અનુસાર દાન કરી શકો છો. 21 મોદકથી 10 મોદક પોતાના માટે, 10 બ્રાહ્મણો માટે અને એક ગણેશ માટે રાખવામાં આવે છે.
ભારતીય સંસ્કૃતિમાં ગણેશ જીનું સૌથી વધુ મહત્વ છે. તેથી જ તેની પૂજા કરવામાં આવે છે. જ્યારે કોઈ સમસ્યા માટો રસ્તો ન દેખાય, અવરોધો દેખાય, ત્યારે ગણેશજીની પૂજા કરવી જોઈએ. ગણેશજીની પૂજા દ્વારા વ્યક્તિને ખ્યાતિ, બુદ્ધિ, સંપત્તિ અને કીર્તિ મળે છે. ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવાથી તમામ પ્રકારની શુભકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. આ વખતે ચતુર્થી રવિવારે હોવાથી પૂજાનું મહત્વ પણ વધી ગયુ છે.
જાણો સંકટ ગણેશ ચતુર્થી 27 જૂન 2021
સૂર્યોદય - સવારે 5:47 વાગ્યે
સૂર્યાસ્ત - સાંજે 7:12 વાગ્યે
ચંદ્રોદય - રાત્રે 9: 33 વાગ્યે
ચંદ્રાસ્ત - સવારે 9: 11 વાગ્યે (જૂન 28)
પંડિત શ્રીપ્રકાશ, વારાણસીના જ્યોતિષી
