અમદાવાદ: 'મરાઠી ભાષા મહિમા દિવસ' 27 ફેબ્રુઆરી, કુસુમાગ્રજના જન્મદિવસે ઉજવવામાં આવે છે. 21 જાન્યુઆરી, 2013ના રોજ, મહારાષ્ટ્ર સરકારે કવિ કુસુમાગ્રજની સ્મૃતિને માન આપવા માટે 27 ફેબ્રુઆરીને 'મરાઠી ભાષા ગૌરવ દિવસ' તરીકે ઉજવવાનું નક્કી કર્યું. પરંતુ આ દિવસને ઘણા લોકો 'મરાઠી રાજભાષા દિવસ' પણ કહે છે. જો કે, 10 એપ્રિલ 1997ના રોજ મહારાષ્ટ્ર સરકારના સામાન્ય વહીવટ વિભાગ દ્વારા જારી કરાયેલા એક પરિપત્રમાં સૂચના આપવામાં આવી હતી કે 1 મેને 'મરાઠી રાજભાષા દિવસ' તરીકે ઉજવવામાં આવે.
શા માટે ઉજવવામાં આવે છે: 1999માં કુસુમાગરાજના મૃત્યુ પછી, સરકારે 'મરાઠી રાજભાષા ગૌરવ દિન' ઉજવવાનું શરૂ કર્યું. મરાઠી સાહિત્યના પ્રચાર માટે પહેલ કરનાર વ્યક્તિઓને સન્માનિત કરવા માટે સરકાર દ્વારા બે વિશેષ પુરસ્કારો પણ શરૂ કરવામાં આવ્યા હતા. તેમણે સોળ કવિતાઓ, ત્રણ નવલકથાઓ, આઠ ટૂંકી વાર્તાઓ, સાત નિબંધો, અઢાર નાટકો અને છ એકાંકી નાટકો લખ્યા હતા. આ દિવસ મરાઠી સાહિત્યની મહાનતાને ઓળખવા અને સન્માન આપવા માટે ઉજવવામાં આવે છે. મરાઠી ભાષામાં આધુનિક ઈન્ડો-આર્યન ભાષાઓના કેટલાક પ્રાચીન સાહિત્યનો સમાવેશ થાય છે.
આ પણ વાંચો: National Women Day 2023 : શા માટે, રાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે સરોજિની નાયડુનો જન્મદિવસ
મરાઠી ભાષા માટે મહિમાનો દિવસ: મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય સાંસ્કૃતિક નીતિ 2010માં, કવિ કુસુમાગ્રજના જન્મદિવસ 27મી ફેબ્રુઆરીને 'મરાઠી ભાષા ગૌરવ દિવસ' તરીકે ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. કુસુમાગ્રજે મહારાષ્ટ્રના સાંસ્કૃતિક ક્ષેત્રમાં ઘણું યોગદાન આપ્યું છે. મરાઠી કવિતાને કુસુમાગ્રજાએ એક અલગ ઊંચાઈએ લઈ જવી. તદુપરાંત, કુસુમાગ્રજાએ મહારાષ્ટ્રની બોલીને સાહિત્યમાં વિશિષ્ટ સ્થાન અપાવવામાં અમૂલ્ય ફાળો આપ્યો છે. મરાઠી ભાષાને જ્ઞાનની ભાષા બનાવવા માટે તેમણે અથાક મહેનત કરી. કુસુમાગરાજનો જન્મ 27 ફેબ્રુઆરી 1912ના રોજ નાસિકમાં થયો હતો. વિષ્ણુ વામન શિરવાડકરની મોટી બહેનનું નામ કુસુમ હતું. તે નામ પરથી જ તેમણે કુસુમાગરાજ નામનો કવિ તરીકે ઉપયોગ કર્યો હતો. કુસુમાગ્રે તેમની આત્મ-બલિદાન પ્રતિભા અને સામાજિક રીતે સંવેદનશીલ લેખનશક્તિ વડે વિશ્વસ્તરીય લખાણો લખ્યા. દરેક ઘર સુધી પહોંચેલુ નાટક અને ફિલ્મ 'નટસમ્રાટ' તેમના લેખનનું ઊંડાણ દર્શાવે છે.
આ પણ વાંચો: Mother Language Day : આજે સમગ્ર વિશ્વ મનાવી રહ્યું છે, આંતરરાષ્ટ્રીય માતૃભાષા દિવસ
પ્રખ્યાત કાવ્યસંગ્રહો, નાટકો: જીવનલહારી, કિનારા, મરાઠી માટી, ત્યાંગવેલ વગેરે કુસુમાગ્રજાના પ્રકાશિત કાવ્યસંગ્રહો છે. કાવ્યસંગ્રહ વિશાખા એ આધુનિક મરાઠી કવિતાનું કાયમી રત્ન છે. બીજું પ્રખ્યાત નાટક પેશ્વા છે, વિજે ધરતીલા, નટ સમ્રાટ, રાજમુકુટ વગેરે.
