નવી દિલ્હી: દેશમાં મંકીપોક્સનો પ્રથમ કેસ કેરળમાં નોંધાયો છે. વિદેશથી પરત આવેલા વ્યક્તિમાં મંકીપોક્સની પુષ્ટિ થઈ હતી. આને ધ્યાનમાં રાખીને, કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે (Union Ministry of Health) ગુરુવારે રાજ્યમાં ઉચ્ચ સ્તરીય મલ્ટિડિસિપ્લિનરી ટીમ મોકલી છે, જે અધિકારીઓને આ પરિસ્થિતિનો સામનો કરવામાં મદદ કરશે. આ ઉપરાંત મંકીપોક્સના રોગ, લક્ષણો અને નિવારણ પદ્ધતિઓ વિશે હાલમાં બઘાએ સભાન રહેવું જરુરી છે.
આ પણ વાંચો: શહીદોના સન્માનમાં 100 ફૂટ ઊંચા રાષ્ટ્રીય ધ્વજનું કરાયું ઉદ્ઘાટન
મંકી પોક્સ શું છે: મંકીપોક્સ એ વાઇરસ દ્વારા ફેલાતો ઝૂનોટિક રોગ છે. આ રોગના લક્ષણો (symptoms of monkeypox), હળવા હોવા છતાં, ઓર્થોપોક્સ વાયરસ ચેપ, સ્મોલ પોક્સ જેવા જ છે, જે 1980 ના વર્ષમાં વિશ્વમાંથી નાબૂદ કરવામાં આવ્યું હતું. આ રોગ મુખ્યત્વે મધ્ય અને પશ્ચિમ આફ્રિકાના દેશોમાં જોવા મળે છે. આ રોગ સૌપ્રથમ વાર 1958માં વાંદરાઓમાં જોવા મળ્યો હતો અને 1970ના વર્ષમાં કોંગોના પ્રજાસત્તાકમાં 9 વર્ષના છોકરામાં પ્રથમ માનવ ચેપ જોવા મળ્યો હતો. આ રોગ મંકીપોક્સ વાયરસથી થાય છે અને પ્રાણીઓથી મનુષ્યોમાં ફેલાય છે અને ચેપગ્રસ્ત મનુષ્યથી બીજામાં ફેલાય છે.
તે કેવી રીતે ફેલાય છે: ચેપગ્રસ્ત પ્રાણીઓના શરીરના પ્રવાહી સાથે સંપર્ક કરવાથી આ રોગ ફેલાય છે. આ રોગ ખિસકોલી, ઉંદરો અને વિવિધ વાંદરાઓમાં જોવા મળે છે. જંગલ વિસ્તારોની નજીક રહેતા લોકો, જ્યારે ચેપગ્રસ્ત પ્રાણીઓના સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે તેમને વાયરલ ચેપ લાગવાનું જોખમ રહેલું છે. મનુષ્યોમાં, આ રોગ શ્વસન સ્ત્રાવ દ્વારા ફેલાય છે. ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા ઘા, શરીરના પ્રવાહી અને પથારીના સંપર્કમાં આવવાથી થાય છે. સ્મોલ પોક્સ સામે રસીકરણ બંધ થવાને કારણે ઓછી પ્રતિરક્ષા લોકોને આ ચેપ માટે સંવેદનશીલ બનાવે છે.
આ પણ વાંચો: પોતાની પ્રથમ ઈન્ટરનેટ સેવા ધરાવતું પહેલું રાજ્ય બન્યું કેરળ
લક્ષણો શું છે? : મંકીપોક્સ વાયરસ માટે સામાન્ય સેવનનો સમયગાળો 6 થી 13 દિવસની વચ્ચે હોય છે. પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં, સેવનનો સમયગાળો 5 થી 21 દિવસની વચ્ચે હોવાનું જણાયું છે. લક્ષણો 2 થી 4 અઠવાડિયા સુધી રહી શકે છે. મંકીપોક્સના કેસોમાં મૃત્યુદર ઓછો છે. તાવ, ગંભીર માથાનો દુખાવો, જંઘામૂળની નજીક લસિકા ગાંઠોમાં સોજો, પીઠનો દુખાવો, સ્નાયુઓમાં દુખાવો અને સુસ્તી એ સામાન્ય લક્ષણો છે. તાવના 13 દિવસ પછી ચામડી પર ફોલ્લીઓ, મોટે ભાગે પાણી ભરેલા પરપોટા જેવા, ચહેરા, હાથ, પગ, હથેળીઓ, જનનાંગ વિસ્તાર અને આંખો પર દેખાવાનું શરૂ થાય છે. રોગની તીવ્રતા વ્યક્તિએ વ્યક્તિએ બદલાય છે, જે તેમના સામાન્ય સ્વાસ્થ્ય, રોગપ્રતિકારક શક્તિ અને અન્ય અંતર્ગત ચેપને આધારે બદલાય છે. આ રોગની ગૂંચવણોમાં બ્રોન્કો-ન્યુમોનિયા, સેપ્સિસ, એન્સેફાલીટીસ અને કોર્નિયાના ચેપનો સમાવેશ થાય છે. લક્ષણો (symptoms of monkeypox) વિના રોગનું અભિવ્યક્તિ હજુ સુધી જાણીતું નથી.
સારવાર અને નિવારણ: તે વાયરલ ચેપ (Viral infections) હોવાથી મંકીપોક્સની કોઈ સારવાર નથી. જો કે, સમાંતર ચેપ/જટીલતા ટાળવા માટે સારવાર જરૂરી છે. રોગની ગૂંચવણો અને લાંબા ગાળાની અસરોને ટાળવા માટે લક્ષણો સેટ થતાંની સાથે જ સારવાર શરૂ થવી જોઈએ. મંકીપોક્સ સામે રસીકરણ પહેલેથી જ ઉપલબ્ધ છે. ચેપગ્રસ્ત પ્રાણીઓ સાથે અસુરક્ષિત સંપર્ક ટાળો અથવા ચેપગ્રસ્ત મૃત પ્રાણીઓને દફનાવવામાં ઘ્યાન રાખો. વ્યક્તિએ તેમના માંસ અને શરીરના પ્રવાહી સાથેના સંપર્કને પણ ટાળવો જોઈએ. માંસ ઉત્પાદનો વપરાશ પહેલાં સારી રીતે રાંધવા જોઈએ. મનુષ્યોમાં ફેલાવાનું મુખ્ય કારણ ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિઓ સાથે નજીકનો સંપર્ક છે. મંકીપોક્સના દર્દીની સંભાળ રાખતી વખતે કોવિડ ચેપને રોકવા જેવી જ સાવચેતીઓ લેવી જોઈએ.
