નિમલી (રાજસ્થાન): ભારતમાં 25.87 મિલિયન હેક્ટર (હેક્ટર) જંગલો(INDIA MISSING 25.87 MN HECTARES FORESTS) "ખુટે છે" - એકસાથે મળીને, વિસ્તાર ઉત્તર પ્રદેશની સમકક્ષ હશે - જે સત્તાવાર ડેટા મુજબ રેકોર્ડ કરેલ જંગલ અને વન કવર વચ્ચેના તફાવતનું પરિણામ છે, સેન્ટર ફોર સાયન્સ એન્ડ એન્વાયર્નમેન્ટ (Center for Science and Environment) વિશ્લેષણ ગુરુવારે દર્શાવ્યું હતું. CSE વિશ્લેષણ થોડા અઠવાડિયા પહેલા પ્રકાશિત થયેલા ઈન્ડિયા સ્ટેટ ઑફ ફોરેસ્ટ રિપોર્ટ 2021 (ISFR2021) પર આધારિત હતું.
સ્ટેટ ઓફ ફોરેસ્ટનો રિપોર્ટ
"સ્ટેટ ઓફ ફોરેસ્ટ રિપોર્ટ એ સમજાવતું નથી કે આ જંગલની જમીનની સ્થિતિ શું છે જે ભારત 'ગુમ' છે - 25.87 મિલિયન હેક્ટર જેટલું વિશાળ. આ જંગલ વિસ્તાર અને વાસ્તવિક જંગલ કવર તરીકે 'રેકોર્ડ' થયેલ છે તે વચ્ચેનો તફાવત છે. તે રેકોર્ડ કરેલ વિસ્તાર પર. નોંધાયેલ વન વિસ્તાર 77.53 મિલિયન હેક્ટર છે પરંતુ આ જમીનો પરનું વન આવરણ 51.66 મિલિયન હેક્ટર છે. આનો સ્પષ્ટ અર્થ એ છે કે જંગલો તરીકે વર્ગીકૃત થયેલ વિસ્તારના 34 ટકા જેટલો વિસ્તાર આકારણીમાં ખૂટે છે," CSE ડિરેક્ટર જનરલ સુનિતા નારાયણે જણાવ્યું હતું.
25.87 મિલિયન હેકટરનો તફાવત
આખા અહેવાલમાં ક્યાંય એ સમજાવવામાં આવ્યું નથી કે "આ 25.87 મિલિયન હેક્ટરનો તફાવત ક્યાં છે?" તેણીએ કહ્યુ કે રેકોર્ડની બહાર, એક ખૂબ જ વરિષ્ઠ વન અધિકારીએ કહ્યું કે 11 મિલિયન હેક્ટર હિસ્સો ધરાવે છે, જેમાં 3 મિલિયન હેક્ટર અતિક્રમણ છે, 1 મિલિયન હેક્ટર ગામોની અંદર છે અને 2 મિલિયન હેક્ટર ડાઇવર્ટ કરવામાં આવ્યા છે. "પરંતુ આ બધું અહેવાલમાં દર્શાવવામાં આવતું નથી," તેણીએ ધ્યાન દોર્યું. કુલ 328.74 મિલિયન હેક્ટર ભૌગોલિક વિસ્તારમાંથી, 23.5 ટકા, એટલે કે, 77.53 મિલિયન હેક્ટર રેકોર્ડેડ ફોરેસ્ટ એરિયા (RFA) છે. તેમાં 44.22 મિલિયન હેક્ટર આરક્ષિત જંગલો, 21.22 મિલિયન હેક્ટર સંરક્ષિત જંગલો અને 12.07 અવર્ગીકૃત જંગલોનો સમાવેશ થાય છે.
જંગલોની સીમાઓનું ડિજીટલાઇઝેશન ક્યારે
"કુલ RFAમાંથી, 51.66 મિલિયન હેક્ટર જેટલું જંગલ કવર છે (ભારતના ભૌગોલિક વિસ્તારના 15.7 ટકા), જે 25.87 મિલિયન હેક્ટર અસ્પષ્ટ છોડે છે," નરૈને વાર્ષિક મીડિયા કોન્ક્લેવ, અનિલ અગ્રવાલ ડાયલોગ 2022 ને સંબોધિત કરતી વખતે જણાવ્યું હતું. 2015 પહેલા, જ્યારે જંગલોની સીમાઓનું ડિજીટલાઇઝેશન કરવામાં આવતું ન હતું, ત્યારે આવી ખોટી ગણતરીઓને અવકાશ હતો પરંતુ હવે જ્યારે તે થઈ ગયું છે, ત્યારે વન વિભાગ પાસે જંગલની જમીનના ચોક્કસ ડિજિટલ કોઓર્ડિનેટ્સ છે, જે સ્થાપિત કરે છે કે દેશમાં 28 ટકા વન આવરણ ચાલુ છે. વિભાગના નિયંત્રણ બહારની જમીન.
73 ટકા જેટલા ગાઢ જંગલો
નરૈને ભારતના આદિવાસી જિલ્લાઓમાં 73 ટકા જેટલા ગાઢ જંગલો જોવા મળે છે, કેવી રીતે ભારતનું વધુ સારું વન આવરણ જંગલ વિસ્તારની બહાર છે અને તે વધી રહ્યું છે અને તે પછી ભારપૂર્વક જણાવ્યું: "આ ખૂટે છે 25.87 મિલિયન હેક્ટર - પુનઃજીવિત થવું જ જોઈએ. જ્યારે તે મહાન છે કે જંગલો બહાર વધી રહ્યા છે કારણ કે લોકો વૃક્ષો વાવે છે, તેમની જમીનો પર પણ વૃક્ષારોપણ કરે છે, તે સમય છે કે વન વિભાગ દ્વારા કબજે કરેલી અને જંગલો તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવેલી જમીનોની અંદર શું થઈ રહ્યું છે તે વિશે વાત કરવાનો.
