હૈદરાબાદઃ હાલ સમગ્ર ભારતમાં સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણીની તૈયારીઓ પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે. ભારત આ વર્ષે તેનો 77મો સ્વતંત્રતા દિવસ ઉજવશે, 15મી ઓગસ્ટ 1947ના રોજ 47માં દિવસે જ ભારતને 200 વર્ષની ગુલામી બાદ આઝાદી મળી હતી. જો કે સ્વતંત્રતા દિવસ પર દેશભરમાં અનેક કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે, પરંતુ તમામ કાર્યક્રમોનું મુખ્ય આકર્ષણ ધ્વજવંદન છે.
ત્રણ રંગોનું મહત્વ જાણોઃ ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજ ત્રણ રંગોનો બનેલો ધ્વજ છે, જેને તમામ ભારતીયો તિરંગા કહે છે. તિરંગા ધ્વજની ડિઝાઇન અને રંગોનું ઐતિહાસિક મહત્વ છે. જેમ કે આપણે બધા જાણીએ છીએ કે, આ ત્રિરંગા ધ્વજમાં, કેસરી ટોચ પર છે, સફેદ મધ્યમાં છે અને લીલો છે. કેસરી રંગ હિંમત, બલિદાન અને બલિદાનનું પ્રતીક છે. સફેદ રંગ શાંતિનું પ્રતીક છે, તેને સત્ય અને પવિત્રતાનું પ્રતીક પણ માનવામાં આવે છે. તે ભારતની વિવિધતા અને તેની એકતાનું પણ પ્રતીક છે. લીલો રંગ પણ હરિયાળી અને સમૃદ્ધિનું પ્રતીક છે, તેથી ત્રિરંગા ધ્વજમાં પણ લીલા રંગને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવ્યું છે.
અશોક ચક્ર શાનું પ્રતીક છેઃ તિરંગા ધ્વજની મધ્યમાં, 24 સ્પોક્સ સાથે એક ચક્ર છે, જેને આપણે અશોક ચક્ર કહીએ છીએ. ત્રિરંગા ધ્વજની મધ્યમાં ઘેરા વાદળી રંગના 24 સ્પોક્સ સાથે એક અશોક ચક્ર છે, જે સાતત્ય અને ગતિશીલતાનું પ્રતીક છે.તે પ્રાચીન અશોક સ્તંભ પરથી પ્રેરિત છે. ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજનું સન્માન અને પવિત્રતા જાળવવા માટે ફ્લેગ કોડ ઓફ ઈન્ડિયા જારી કરવામાં આવ્યો છે. બ્યુરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સ અને ફ્લેગ કોડ ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવવા માટે જરૂરી માર્ગદર્શિકા જારી કરવામાં આવી છે. જેથી ભારતીય ધ્વજનું સન્માન અને ગરિમા હંમેશા જળવાઈ રહે. ચાલો જાણીએ ધ્વજવંદન દરમિયાન કઈ બાબતો અને સાવચેતીઓનું ધ્યાન રાખવું.
- તમામ નાગરિકો તેમના ખાનગી પરિસરમાં ધ્વજ ફરકાવી શકે છે.
- સામાન્ય નાગરિકો, ખાનગી સંસ્થાઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ તમામ દિવસો અને પ્રસંગોએ ગૌરવ અને સંપૂર્ણ સન્માન સાથે ભારતીય ધ્વજ ફરકાવી શકે છે.
- તિરંગા પ્રત્યે આદર પ્રેરિત કરવા માટે તે તમામ શાળાઓ, કોલેજો, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ, રમતગમત શિબિરો અને એનસીસી-સ્કાઉટની શિબિરો વગેરેમાં પણ લહેરાવવામાં આવે છે.
- ધ્વજ કોઈપણ કદનો હોઈ શકે છે પરંતુ તેનું પ્રમાણ 3:2 લંબચોરસમાં હોવું જોઈએ.
- કોઈપણ વ્યક્તિના ઘરના પરિસરમાં કોઈપણ સમયે 24 કલાક ત્રિરંગો ફરકાવી શકાય છે.
- ત્રિરંગો ફરકાવતી વખતે સૌથી જરૂરી છે કે તેને યોગ્ય રીતે લહેરાવવામાં આવે, કારણ કે કેસરી રંગ ટોચ પર હોવો જોઈએ.
- ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવતી વખતે જમીન અને પાણીને અડવું ન જોઈએ.
- તિરંગો ફરકાવતી વખતે એ સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ કે કોઈ પણ સંજોગોમાં તિરંગાની ઉપર અન્ય કોઈ ધ્વજ ન હોવો જોઈએ.
- જો રાષ્ટ્રધ્વજ વિકૃત અથવા ક્ષતિગ્રસ્ત હોય, તો તેને સન્માન સાથે રાખો અને તેનો ઉપયોગ કરશો નહીં.
- ભારતીય ધ્વજ સંહિતા અનુસાર, વિકૃત ધ્વજને સન્માન સાથે સળગાવીને ખાનગી રીતે નાશ કરવો જોઈએ.
- જો તિરંગા ધ્વજ કાગળનો બનેલો હોય તો તેને જમીન પર ફેંકવામાં ન આવે તેની ખાતરી કરવી જોઈએ.
- ત્રિરંગા ધ્વજનો ઉપયોગ સાંપ્રદાયિક રીતે અથવા વ્યક્તિગત ઉપયોગ માટે અથવા પ્રતીક તરીકે કાપડ તરીકે કરવો જોઈએ નહીં.
- શક્ય હોય ત્યાં સુધી દરેક હવામાનમાં સૂર્યોદયથી સૂર્યાસ્ત સુધી ત્રિરંગો લહેરાવવો જોઈએ, ક્ષતિગ્રસ્ત અને વિકૃત ધ્વજ લહેરાવવો જોઈએ નહીં.
- જ્યાં સુધી સરકાર દ્વારા આદેશ જારી કરવામાં ન આવે ત્યાં સુધી ધ્વજને ક્યારેય અડધી માસ્ટ પર લહેરાવવો જોઈએ નહીં.
- ધ્વજ પર કોઈ સ્લોગન કે કોઈ વાક્ય ન લખવું જોઈએ અને તેમાં કોઈ ચિત્ર વગેરે ઉમેરીને તેને વિકૃત ન કરવો જોઈએ.
- જ્યાં સુધી યોગ્ય લાઇટિંગની વ્યવસ્થા ન હોય ત્યાં સુધી ધ્વજ લહેરાવવો જોઇએ નહીં.
- જો ધ્વજનો ઉપયોગ ન થતો હોય, તો તેને સમાન સન્માન સાથે સુરક્ષિત રીતે ફોલ્ડ કરીને રાખવો જોઈએ.
આ પણ વાંચોઃ
