પટના: મુક્તિના શહેર ગયામાં પિતૃ પક્ષમાં પિંડદાનના 11મા દિવસે (Importance Of Eleventh Day Of Pitru Paksha) ગયા સિર અને ગયા કૂપ નામના બે તીર્થસ્થાનોમાં પિંડ દાન છે. ગયા સિરની એવી માન્યતા છે કે, અહીં પિંડનું દાન કરવાથી નરક પીડિત પિતૃઓને પણ સ્વર્ગ મળે છે. તે જ સમયે, ગયા કૂપ વિશે કહેવામાં આવે છે કે અહીં પિંડનું દાન કરવાથી, દિવંગત પૂર્વજો મોક્ષ પ્રાપ્ત કરે છે. બંને તીર્થોની પૌરાણિક કથાઓ પણ પ્રચલિત છે.
11માં દિવસે પિંડ દાનની માન્યતા: કહેવાય છે કે, ભૂતકાળમાં વિશાલ પુરીમાં વિશાલ નામનો રાજા નિઃસંતાન હતો. તેણે એક બ્રાહ્મણને પૂછ્યું કે હે ! શ્રેષ્ઠ બ્રાહ્મણ આપણા કુળને પુત્ર કેવી રીતે પ્રાપ્ત થશે ? બ્રાહ્મણે કહ્યું કે, શ્રાદ્ધથી થશે. વિશાલ રાજાએ પણ ગયાના મસ્તકમાં પિંડનું દાન કર્યું અને હવે તે પુત્ર બની ગયો છે. પિંડ દાન કર્યા પછી, જ્યારે તેણે આકાશ તરફ જોયું, ત્યારે રાજાએ શ્વેત, કૃષ્ણ અને રક્તના આ ત્રણ પુરુષો જોયા. વિશાલે પૂછ્યું તમે કોણ છો. તેમાંથી એક શ્વેત વર્ણ બોલ્યો હું તમારો સફેદ વર્ણનો પિતા છું. હું ઈન્દ્રલોકથી અહીં આવ્યો છું. મારા પિતા લાલ રંગના છે એટલે કે તમારા દાદા, જેમણે બ્રાહ્મણને મારવાનું પાપ કર્યું છે અને મારા કૃષ્ણ રંગના પિતા જેમણે ઋષિઓની હત્યા કરી છે. તે બધા અવિચી નામના નરકમાં પડ્યા હતા. તમારા પિંડ દાનને કારણે તેઓ મુક્ત થયા છે. હું તેમને મારી સાથે લઈ જાઉં છું.
ગયા કૂવામાં પિંડ દાન: ગયા કૂવાની વેદી પર ત્રિપિંડી શ્રાદ્ધ કરવાથી રાક્ષસોનો મોક્ષ થાય છે અને ગયા નિમિત્તક શ્રાદ્ધ કરવાથી અશ્વમેધ યજ્ઞનું ફળ મળે છે. આ વેદીમાં એક કૂવો છે, જેને ગયા સુરની નાભિ કહેવાય છે. અહીં વ્યક્તિને પિતૃઓ (Pind Daan in Gayaji) તરફથી ભૂત યોનિમાંથી મુક્તિ મળે છે. નારિયેળમાં પૂર્વજને આહ્વાન કર્યા પછી, ધાર્મિક વિધિ કર્યા પછી નારિયેળને તે કૂવામાં છોડી દેવામાં આવે છે.
પંડિતો મંત્રોથી ભૂત-પ્રેતમાંથી મુક્તિ મેળવે છે: આ વેદી પર પિંડ-દાની પર રાક્ષસોની છાયા આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, વેદીની નજીકના કૂવા પાસે દિવાલોમાં લોખંડનો સિક્કો રાખવામાં આવે છે. તેની સાથે જોડાયેલ છે. ત્યાર બાદ ત્યાંના પંડિતો મંત્રોચ્ચારથી ભૂતમાંથી મુક્તિ મેળવે છે. ઝુલન બાબા કહે છે, કારણ કે મનુષ્યના ઘણા પ્રકાર છે. તે જ રીતે, ઘણા પ્રકારના ભૂત છે, જે ઉતાવળમાં માનતા નથી. પ્રતિનિધિ પિંડ દાન ગયા હેડ વેદી પર કરવામાં આવે છે. વિકલાંગ અને અસહાય વ્યક્તિના પિંડદાન (Process of Pinddan) પ્રતિનિધિ બનીને આ વેદી પર પિંડ દાન કરીને પિતૃઓને મોક્ષ અપાવી શકે છે.
પિંડ દાન શુદ્ધ રહીને કરવું જોઈએ: પિંડ દાન કરતી વખતે બ્રહ્મચારી રહેવું જોઈએ. આ સમય દરમિયાન એક જ ભોજન લેવું જોઈએ. વ્યક્તિએ પૃથ્વી પર સૂવું જોઈએ અને સાચું બોલવું જોઈએ. તે જ સમયે, વ્યક્તિએ શુદ્ધ રહેવું જોઈએ. આટલું કામ કરવાથી જ ગયા તીર્થનું ફળ મળશે. જેના ઘરમાં કૂતરા રાખવામાં આવે છે, તેમનું પાણી પણ પૂર્વજો લેતા નથી. નિયમોનું પાલન કરીને પિંડ દાન કરવાથી પિતૃઓ શિવલોકની પ્રાપ્તિ કરે છે.
પિતૃપક્ષની તિથિ: અશ્વિન કૃષ્ણ પક્ષની પ્રતિપદાથી અમાવસ્યા સુધીનો સમયગાળો પિતૃપક્ષ તરીકે ગણવામાં આવે છે. વૈદિક પરંપરા અને હિંદુ માન્યતાઓ અનુસાર, પિતૃઓ માટે આદર સાથે શ્રાદ્ધ કરવું એ ઉમદા અને ઉત્તમ કાર્ય છે. માન્યતા અનુસાર, પુત્રનું પુત્રત્વ ત્યારે જ સાર્થક માનવામાં આવે છે જ્યારે તે તેના જીવનકાળ દરમિયાન અને તેમના મૃત્યુ પછી, તેમની પુણ્યતિથિ અને મહાલય પર વિધિવત રીતે શ્રાદ્ધ કરે છે.
ભૂલથી પણ ન કરો આ કામ: પિતૃ પક્ષ દરમિયાન માંસ, માછલી, માંસ, લસણ, ડુંગળી, મસૂરની દાળને ઘરના રસોડામાં ભૂલીને પણ ન બનાવો. આમ કરવાથી પિતૃદેવ ક્રોધિત થાય છે અને પિતૃ દોષ લાગે છે. આ સાથે જે લોકો આ સમય દરમિયાન પિતૃઓને તર્પણ કરે છે તેમણે શરીરમાં સાબુ અને તેલનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ. પિતૃ પક્ષ દરમિયાન નવા વસ્ત્રો, જમીન, મકાન સહિત તમામ પ્રકારના શુભ કાર્ય પર પ્રતિબંધ છે. આ સમયગાળા દરમિયાન કોઈપણ શુભ કાર્ય કરવાનું ટાળો.
