ETV Bharat / bharat

Holi Festival At Vrindavan Mathura : કૃષ્ણ નગરીમાં રંગોત્સવનો માહોલ, ભક્તો ભીંજાયા રંગની પ્રેમવર્ષામાં

મથુરા, વૃંદાવન અને બરસાનાની હોળી દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિદેશમાં પણ પ્રખ્યાત છે. દર વર્ષે હજારો લોકો અહીં પહોંચે છે. અહીં ક્યાંક ફૂલોની હોળી, ક્યાંક રંગ-ગુલાલ, ક્યાંક લાડુ તો ક્યાંક લઠ્ઠમાર હોળી રમાય છે. લોકો હર્ષોલ્લાસ સાથે હોળી રમે છે. જુઓ હોળી ક્યારે, ક્યાં અને કેવી રીતે રમાય છે?

Holi Festival At Vrindavan Mathura
Holi Festival At Vrindavan Mathura
author img

By

Published : Mar 4, 2023, 2:21 PM IST

Updated : Mar 4, 2023, 3:02 PM IST

ઉત્તર પ્રદેશ: શ્રીકૃષ્ણની ધરતી મથુરા, વૃંદાવનમાં હોળીનો તહેવાર ઘણા દિવસો અગાઉથી શરૂ થાય છે. જ્યાં હોળી જુદી જુદી રીતે રમવામાં આવે છે, જે સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે.

ભક્તો ભીંજાયા રંગની પ્રેમવર્ષામાં
ભક્તો ભીંજાયા રંગની પ્રેમવર્ષામાં

રંગોની વર્ષા: બરસાના અને નંદગાંવની હોળી લીલા પછી ભક્તો બાંકે બિહારીની હોળી રમવા આવે છે. બાંકે બિહારી મંદિરની બહાર ગલીઓમાં દોઢ કિમી લાંબી કતારો જોવા મળતી હોય છે. વૃંદાવનના દરેક મંદિરમાં રંગોની વર્ષા કરવામાં આવે છે. રંગ અને ગુલાલથી ફૂલોની એવી રીતે વર્ષા કરવામાં આવે છે કે જાણે ભોંયતળિયા પર જાડા ગાદલાથી પલંગ સજાવવામાં આવ્યો હોય. લોકો હર્ષોલ્લાસ સાથે રંગોમાં ભીંજાઈને હોળી રમે છે.

બાંકે બિહારીની હોળી
બાંકે બિહારીની હોળી

હોળીનો નજારો: સમગ્ર વ્રજમંડળ એટલે કે મથુરા, વૃંદાવન, ગોકુલ, ગોવર્ધન, બરસાના, નંદગાંવ વગેરેમાં વસંત પંચમીથી હોલિકા ઉત્સવ શરૂ થાય છે. આ પછી હોળાષ્ટક શરૂ થતાંની સાથે જ ફાગનો તહેવાર પણ શરૂ થઈ જાય છે. રંગભરી એકાદશીથી સમગ્ર કૃષ્ણ નગરીમાં રંગોત્સવનો માહોલ જોવા મળે છે. બરસાનામાં લઠ્ઠમાર હોળી રમવામાં આવે છે જ્યારે વૃંદાવનમાં હોળીનો નજારો જુદો હોય છે.

મથુરા, વૃંદાવન અને બરસાનાની હોળી દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિદેશમાં પણ પ્રખ્યાત
મથુરા, વૃંદાવન અને બરસાનાની હોળી દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિદેશમાં પણ પ્રખ્યાત

આ પણ વાંચો: Holi Festival 2023: હોળી સાથે ઉજવવામાં આવશે રસિયા ઉત્સવ, જાણો વિશેષ મહત્વ

વૃંદાવનની હોળી: વૃંદાવનની હોળીમાં વિદેશી ભક્તો વધુ હોય છે. દેશ-વિદેશના પ્રવાસીઓ હોળીના દિવસે બાંકે બિહારી શહેરમાં પહોંચે છે અને હોળીની મજા માણે છે. વૃંદાવનની ગલીઓમાં, હોળીના રાસ અને રંગોની તૈયારીઓ એક મહિના અગાઉથી શરૂ થઈ જાય છે. રંગભરી એકાદશી પછી હોળીનો તહેવાર પરંપરાગત રીતે શ્રીબાંકે બિહારી ધામમાં શરૂ થાય છે.

ગોકુલમાં છડીમાર હોળી રમવાની પરંપરા
ગોકુલમાં છડીમાર હોળી રમવાની પરંપરા

અષ્ટ પ્રહર પૂજામાં 56 ભોગ: મંદિરને ફૂલોથી શણગારવામાં આવે છે અને તેની અષ્ટ પ્રહર વિશેષ પૂજામાં 56 ભોગ ચઢાવવામાં આવે છે. વૃંદાવનમાં કેસર ટેસુના ફૂલોથી ચારેબાજુ કેસરી રંગના ધુમાડા દેખાય છે અને વાતાવરણ સુગંધિત બને છે. મંદિરમાં ટેસુના રંગો તેમજ ચૌવા, ચંદન અને ગુલાલથી હોળી રમવામાં આવે છે. લોકો દૂર દૂરથી બાંકે બિહારીની મુલાકાત લેવા આવે છે અને અહીં તેઓ અબીલ-ગુલાલની મજાથી ભીંજાઈ જાય છે. અહીં રંગભરી એકાદશીથી લઈને રંગપંચમી સુધી હોળી ઉજવવામાં આવે છે. ખાસ કરીને ધુલંદી પર લોકો નાચે છે અને ગાય છે.

વૃંદાવનની ગલીઓમાં, હોળીના રાસ અને રંગોની તૈયારીઓ એક મહિના અગાઉથી શરૂ
વૃંદાવનની ગલીઓમાં, હોળીના રાસ અને રંગોની તૈયારીઓ એક મહિના અગાઉથી શરૂ

મથુરાની હોળી: મથુરા અને વ્રજમાં આખા સપ્તાહ દરમિયાન હોળીની ધૂમ જોવા મળે છે. મથુરામાં હોળી ઘણા દિવસો પહેલા જ શરૂ થઈ ગઈ છે, જે હોળી સુધી ચાલુ રહેશે. બરસાનાની હોળી માત્ર ભારતમાં જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે. જો તમે અહીંની હોળી ન જોઈ હોય સમજી લો કે તમે હોળી બિલકુલ રમી નથી. દૂર-દૂરથી લોકો અહીં હોળી રમવા આવતા હોય છે. બીજી તરફ વ્રજમાં હોળીનો તહેવાર વસંત પંચમીથી શરૂ થાય છે. જે 40 દિવસ સુધી ચાલે છે. જેમાં ફૂલોની હોળી, રંગોવાળી હોળી, લાડુની હોળી, છડીમાર હોળી અને લઠ્ઠમાર હોળી અહીં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે.

ફૂલોની હોળી, રંગોવાળી હોળી, લાડુની હોળી, છડીમાર હોળી અને લઠ્ઠમાર હોળી અહીં ખૂબ જ લોકપ્રિય
ફૂલોની હોળી, રંગોવાળી હોળી, લાડુની હોળી, છડીમાર હોળી અને લઠ્ઠમાર હોળી અહીં ખૂબ જ લોકપ્રિય

આ પણ વાંચો: Holi 2023: જાણો હોળી પ્રગટાવવાનું મહત્વ અને તેના શુભ મુહૂર્ત વિશે

નંદગાંવમાં દાઉજીની હુરંગા હોળી: ફાલ્ગુન મહિનાની એકાદશી, અમલકી એકાદશી અથવા રંગભરી એકાદશીના દિવસે મથુરામાં હોળી ઉજવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે શિવજી અને માતા પાર્વતી કાશી પહોંચ્યા હતા અને આ ખુશીમાં રંગભરી એકાદશીના દિવસે મથુરામાં ધૂમધામથી હોળી રમવામાં આવે છે. ગોકુલમાં છડીમાર હોળી રમવાની પરંપરા છે. આમાં રંગ લગાવવા માટે મહિલાઓ પુરુષોને લાકડીઓ વડે માર મારે છે. વ્રજમાં હોલિકા દહન થશે અને હોળી પણ રમાશે. બીજી તરફ હોલિકા દહન 7 માર્ચે મોટાભાગના સ્થળોએ થશે. હોલિકા દહન બાદ દુલ્હંડી ઉજવવામાં આવશે. જેમાં નંદગાંવમાં દાઉજીની હુરંગા હોળી રમવામાં આવે છે. આ દિવસે નંદગાંવમાં મહિલાઓ અને પુરુષો એકસાથે હોળી રમે છે.

ઉત્તર પ્રદેશ: શ્રીકૃષ્ણની ધરતી મથુરા, વૃંદાવનમાં હોળીનો તહેવાર ઘણા દિવસો અગાઉથી શરૂ થાય છે. જ્યાં હોળી જુદી જુદી રીતે રમવામાં આવે છે, જે સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે.

ભક્તો ભીંજાયા રંગની પ્રેમવર્ષામાં
ભક્તો ભીંજાયા રંગની પ્રેમવર્ષામાં

રંગોની વર્ષા: બરસાના અને નંદગાંવની હોળી લીલા પછી ભક્તો બાંકે બિહારીની હોળી રમવા આવે છે. બાંકે બિહારી મંદિરની બહાર ગલીઓમાં દોઢ કિમી લાંબી કતારો જોવા મળતી હોય છે. વૃંદાવનના દરેક મંદિરમાં રંગોની વર્ષા કરવામાં આવે છે. રંગ અને ગુલાલથી ફૂલોની એવી રીતે વર્ષા કરવામાં આવે છે કે જાણે ભોંયતળિયા પર જાડા ગાદલાથી પલંગ સજાવવામાં આવ્યો હોય. લોકો હર્ષોલ્લાસ સાથે રંગોમાં ભીંજાઈને હોળી રમે છે.

બાંકે બિહારીની હોળી
બાંકે બિહારીની હોળી

હોળીનો નજારો: સમગ્ર વ્રજમંડળ એટલે કે મથુરા, વૃંદાવન, ગોકુલ, ગોવર્ધન, બરસાના, નંદગાંવ વગેરેમાં વસંત પંચમીથી હોલિકા ઉત્સવ શરૂ થાય છે. આ પછી હોળાષ્ટક શરૂ થતાંની સાથે જ ફાગનો તહેવાર પણ શરૂ થઈ જાય છે. રંગભરી એકાદશીથી સમગ્ર કૃષ્ણ નગરીમાં રંગોત્સવનો માહોલ જોવા મળે છે. બરસાનામાં લઠ્ઠમાર હોળી રમવામાં આવે છે જ્યારે વૃંદાવનમાં હોળીનો નજારો જુદો હોય છે.

મથુરા, વૃંદાવન અને બરસાનાની હોળી દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિદેશમાં પણ પ્રખ્યાત
મથુરા, વૃંદાવન અને બરસાનાની હોળી દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિદેશમાં પણ પ્રખ્યાત

આ પણ વાંચો: Holi Festival 2023: હોળી સાથે ઉજવવામાં આવશે રસિયા ઉત્સવ, જાણો વિશેષ મહત્વ

વૃંદાવનની હોળી: વૃંદાવનની હોળીમાં વિદેશી ભક્તો વધુ હોય છે. દેશ-વિદેશના પ્રવાસીઓ હોળીના દિવસે બાંકે બિહારી શહેરમાં પહોંચે છે અને હોળીની મજા માણે છે. વૃંદાવનની ગલીઓમાં, હોળીના રાસ અને રંગોની તૈયારીઓ એક મહિના અગાઉથી શરૂ થઈ જાય છે. રંગભરી એકાદશી પછી હોળીનો તહેવાર પરંપરાગત રીતે શ્રીબાંકે બિહારી ધામમાં શરૂ થાય છે.

ગોકુલમાં છડીમાર હોળી રમવાની પરંપરા
ગોકુલમાં છડીમાર હોળી રમવાની પરંપરા

અષ્ટ પ્રહર પૂજામાં 56 ભોગ: મંદિરને ફૂલોથી શણગારવામાં આવે છે અને તેની અષ્ટ પ્રહર વિશેષ પૂજામાં 56 ભોગ ચઢાવવામાં આવે છે. વૃંદાવનમાં કેસર ટેસુના ફૂલોથી ચારેબાજુ કેસરી રંગના ધુમાડા દેખાય છે અને વાતાવરણ સુગંધિત બને છે. મંદિરમાં ટેસુના રંગો તેમજ ચૌવા, ચંદન અને ગુલાલથી હોળી રમવામાં આવે છે. લોકો દૂર દૂરથી બાંકે બિહારીની મુલાકાત લેવા આવે છે અને અહીં તેઓ અબીલ-ગુલાલની મજાથી ભીંજાઈ જાય છે. અહીં રંગભરી એકાદશીથી લઈને રંગપંચમી સુધી હોળી ઉજવવામાં આવે છે. ખાસ કરીને ધુલંદી પર લોકો નાચે છે અને ગાય છે.

વૃંદાવનની ગલીઓમાં, હોળીના રાસ અને રંગોની તૈયારીઓ એક મહિના અગાઉથી શરૂ
વૃંદાવનની ગલીઓમાં, હોળીના રાસ અને રંગોની તૈયારીઓ એક મહિના અગાઉથી શરૂ

મથુરાની હોળી: મથુરા અને વ્રજમાં આખા સપ્તાહ દરમિયાન હોળીની ધૂમ જોવા મળે છે. મથુરામાં હોળી ઘણા દિવસો પહેલા જ શરૂ થઈ ગઈ છે, જે હોળી સુધી ચાલુ રહેશે. બરસાનાની હોળી માત્ર ભારતમાં જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે. જો તમે અહીંની હોળી ન જોઈ હોય સમજી લો કે તમે હોળી બિલકુલ રમી નથી. દૂર-દૂરથી લોકો અહીં હોળી રમવા આવતા હોય છે. બીજી તરફ વ્રજમાં હોળીનો તહેવાર વસંત પંચમીથી શરૂ થાય છે. જે 40 દિવસ સુધી ચાલે છે. જેમાં ફૂલોની હોળી, રંગોવાળી હોળી, લાડુની હોળી, છડીમાર હોળી અને લઠ્ઠમાર હોળી અહીં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે.

ફૂલોની હોળી, રંગોવાળી હોળી, લાડુની હોળી, છડીમાર હોળી અને લઠ્ઠમાર હોળી અહીં ખૂબ જ લોકપ્રિય
ફૂલોની હોળી, રંગોવાળી હોળી, લાડુની હોળી, છડીમાર હોળી અને લઠ્ઠમાર હોળી અહીં ખૂબ જ લોકપ્રિય

આ પણ વાંચો: Holi 2023: જાણો હોળી પ્રગટાવવાનું મહત્વ અને તેના શુભ મુહૂર્ત વિશે

નંદગાંવમાં દાઉજીની હુરંગા હોળી: ફાલ્ગુન મહિનાની એકાદશી, અમલકી એકાદશી અથવા રંગભરી એકાદશીના દિવસે મથુરામાં હોળી ઉજવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે શિવજી અને માતા પાર્વતી કાશી પહોંચ્યા હતા અને આ ખુશીમાં રંગભરી એકાદશીના દિવસે મથુરામાં ધૂમધામથી હોળી રમવામાં આવે છે. ગોકુલમાં છડીમાર હોળી રમવાની પરંપરા છે. આમાં રંગ લગાવવા માટે મહિલાઓ પુરુષોને લાકડીઓ વડે માર મારે છે. વ્રજમાં હોલિકા દહન થશે અને હોળી પણ રમાશે. બીજી તરફ હોલિકા દહન 7 માર્ચે મોટાભાગના સ્થળોએ થશે. હોલિકા દહન બાદ દુલ્હંડી ઉજવવામાં આવશે. જેમાં નંદગાંવમાં દાઉજીની હુરંગા હોળી રમવામાં આવે છે. આ દિવસે નંદગાંવમાં મહિલાઓ અને પુરુષો એકસાથે હોળી રમે છે.

Last Updated : Mar 4, 2023, 3:02 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.