ખેડૂત સંસદ ચલાવવાનો ઉદ્દેશ એ છે કે, દેશની સંસદમાં બેઠેલા નેતાઓના કાન સુધી અવાજ પહોંચે, જેથી ખેડુતો વિશે કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવે. આ યોગેન્દ્ર યાદવનું નિવેદન છે, જેમણે ખેડૂત આંદોલન અને સરકારના ઉદાસીન વલણ અંગે પોતાનું વલણ આપ્યું હતું. અહીં વાતચીતના અમુક અંશ છે ...
ETV Bharat - તમે લોકો ઘણા સમયથી આંદોલન કરી રહ્યા છો, અગાઉ લાખો લોકો એકઠા થયા હતા પણ પરિણામ બહાર આવ્યું નથી, હવે 200 લોકો સાથે શું થઈ રહ્યું છે?
યોગેન્દ્ર યાદવ - દિલ્લી આપણી રાજધાની છે, અમારા ગામમાં આંદોલન પહેલા કરતા વધારે મજબૂત છે. હું બાંહેધરી આપી શકતો નથી કે 200 લોકો જે કરશે તે લાખો લોકો કરી શકશે નહીં, કારણ કે તે સરકારનું છે, પરંતુ અમે નક્કી કર્યું છે કે, દરરોજ 200 નવા લોકો ખેડૂત સંસદની સ્થળની મુલાકાત લેશે. બધા લોકો સિંઘુ બોર્ડર પરથી પસાર થશે તે પણ નક્કી કરાયું હતું.
ETV Bharat - તમે કહી રહ્યા છો કે આ વખતે તમે નક્કી કર્યું છે કે ત્યાં કેટલા લોકો હશે,
શું આનો અર્થ એ પણ છે કે પ્રથમ આંદોલન અસંગઠિત હતું અને તેથી જ હિંસા થઈ?
યોગેન્દ્ર યાદવ - હું તેને સંગઠિત નહીં પણ સ્વયંભૂ કહીશ. છેલ્લી વખત આવી ગયેલી ભીડમાંથી આપણે એક પાઠ લીધો હતો કે આ ઉર્જા ચળવળ માટે જરૂરી છે, પરંતુ તેનું નિર્માણ થવું જોઈએ, 26 જાન્યુઆરી 2021 ના ખેડૂત આંદોલનને ફક્ત કેટલાક લોકોના કારણે જ કેમ યાદ આવે? તમે હાથમાં ત્રિરંગો લાવતા લાખો ખેડુતોની અવગણના કરી શકતા નથી. દેશમાં આટલી મોટી સંખ્યામાં સામાન્ય નાગરિકોએ દિલ્હી તરફ કૂચ કરી હતી. સરકાર દ્વારા મોકલેલા 10-50 લોકો કેવી રીતે આંદોલનને બદનામ કરી શકે છે તે પણ અમને શીખવા મળ્યું. તેથી આ વખતે અમે નક્કી કર્યું છે કે આપણે આપણી બધી શક્તિનો ઉપયોગ નિયંત્રિત રીતે કરીશું, જે તેની અસર પણ દર્શાવે છે.
ETV Bharat - આ આંદોલનનો હેતુ શું છે?
યોગેન્દ્ર યાદવ - આ વખતે તેમણે સંસદ સમક્ષ ત્રણ ઉદ્દેશ લીધા છે.
- પ્રથમ, ભારત સિવાય સમગ્ર વિશ્વની સંસદમાં જે મુદ્દાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવી રહ્યો છે, તે પછી ભારતીય સંસદમાં પણ તેની ચર્ચા થવી જોઈએ.
- બીજો હેતુ એ છે કે, સરકાર છેલ્લા 8 મહિનાથી કહી રહી છે કે, ખેડુતોનો વાંધો શું છે, તેઓ સરકારને જણાવી રહ્યા નથી, તેથી અમે જાહેરમાં કહી રહ્યા છીએ.
- ત્રીજો ઉદ્દેશ એ છે કે, દેશમાં પ્રથમ વખત અમે મતદાતા વ્હિપને લાગુ કર્યા છે. મતદાતા એમ કહી રહ્યા છે કે મતદારની ચાબુક પક્ષ ઉપર છે. સાંસદોએ આપણા માટે બોલવું પડશે.
ETV Bharat - તમે કહ્યું હતું કે, ખેડૂત આંદોલનને લઈને વિદેશી દેશોની સંસદમાં ચર્ચાઓ થઈ રહી છે.
તે મુદ્દો બનાવવામાં આવી રહ્યો છે કે જે કંઈ પણ થઈ રહ્યું છે તે ટૂલકિટ કાવતરુંનો એક ભાગ છે.
યોગેન્દ્ર યાદવ - એ વિચારવાની વાત છે કે દેશ વિરુદ્ધ ષડયંત્ર કેમ 2014 થી વધ્યા છે, જ્યારે દેશમાં પ્રબળ વડાપ્રધાન છે. અચાનક રાજદ્રોહના કેસો વધી ગયા. 1962 પછી ચીન આક્રમક બન્યું. દેશની અંદર વિદેશી હાથ આવતા હતા ત્યારે ઈન્દિરાજીના સમયમાં પણ આવું થતું. જો સત્તાવાળા પાસે જવાબ ન હોય તો, પછી આવા બહાના બનાવવામાં આવે છે.
ETV Bharat - એક એવો આક્ષેપ પણ કરવામાં આવે છે કે, ખેડૂત આંદોલન થઈ રહ્યું છે જેથી આપ પાર્ટીમાંથી બહાર આવેલા યોગેન્દ્ર યાદવ જેવા લોકો માટે નવા રાજકીય મેદાન તૈયાર થઈ શકે.
યોગેન્દ્ર યાદવ - જો આ સ્થિતિ છે, તો સરકાર ખેડૂતોના અભિપ્રાયને સ્વીકારીને આ તમામ આક્ષેપોનો અંત લાવી શકે છે. જો આપણે રોજ નવા નવા મુદ્દા લાવીશું, તો રાજકારણ કરવાનો આરોપ સાચો હશે. પરંતુ એવું નથી અમે ખેડૂતોનો મુદ્દો ઉઠાવી રહ્યા છીએ, સરકાર તેનો જવાબ આપી રહી નથી.
ETV Bharat - સરકાર એવી ધારણા પર ચાલી રહી છે કે ખેડૂત અમારી સાથે છે, ખેડૂત સમાજના પ્રતિનિધિઓ સાંસદ, ધારાસભ્યની પાર્ટીમાં છે. યોગેન્દ્ર યાદવ, રાકેશ ટીકૈત ક્યારથી ખેડૂતોના નેતા બન્યા?
યોગેન્દ્ર યાદવ: તમે જુઓ કે હરિયાણા, પંજાબ, પશ્ચિમ યુપી, પૂર્વ રાજસ્થાનમાં આ સાંસદ ધારાસભ્યની સ્થિતિ શું છે. જો આ સાંસદો / ધારાસભ્યો લોકો વચ્ચે આવ્યા હોત, જનતાને સહમત કરી શકે તો લાખો ખેડૂત આપણા આંદોલનમાં જોડાયા ન હોત. આ આંદોલન વિશે, જેમણે વિચાર્યું હતું કે સાત દિવસ ચાલશે નહીં, તે આંદોલનને હવે 8 મહિના પૂરા થશે.
ETV Bharat - તે બરાબર છે કે આંદોલનને 7-8 મહિના થયા છે, પરંતુ અવકાશ ક્યાં વધ્યો છે. જ્યારે દિલ્હી-એનસીઆર-પંજાબ. તેને દેશના ખેડુતોનો અવાજ કેવી રીતે સ્વીકાર કરવો?
યોગેન્દ્ર યાદવ - છેલ્લા 200 વર્ષમાં દેશમાં કોઈ ખેડૂત આંદોલન એટલું સઘન રહ્યું નથી. આંદોલન પણ વિસ્તર્યું છે, કારણ કે પહેલા માત્ર પંજાબમાં જ આંદોલન ચાલતું હતું, ત્યારબાદ ખેડુતો હરિયાણા અને રાજસ્થાનમાં આવતા હતા. પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશમાં ખેડૂત આંદોલન વિસ્તર્યું. તે સાચું છે કે તમે અખિલ ભારતીય કક્ષાએ એક સરખી રીતે ખેડૂત આંદોલન ન લઈ શક્યા, પરંતુ દક્ષિણ ભારતના કર્ણાટકમાં, અમે એક દિવસના બંધનું આહ્વાન કર્યુ હતુ, જ્યાં ખેડુતોએ બે દિવસ બંધ રાખ્યો. જ્યારે પણ કોલ આપવામાં આવ્યો ત્યારે 18-20 રાજ્યોમાં આંદોલન કરવામાં આવ્યું. આપણે આખા દેશમાં સમાન નથી, પણ તેનો અર્થ એ નથી કે આપણે શૂન્ય પર છીએ.
ETV Bharat - સરકાર કહી રહી છે કે, અમે મંડીઓ માટે એક લાખ કરોડ આપ્યા છે. આ બાંહેધરી છે કે મંડીઓ મરી રહી નથી. તમારી અફવાઓ બહાર આવી છે.
યોગેન્દ્ર યાદવ - આ ભંડોળની જાહેરાત 2019 ના બજેટમાં કરવામાં આવી હતી. 2021 ના બજેટમાં પણ જાહેરાતના ઘેરા હેઠળ બજાર લાવવાની ઘોષણા કરવામાં આવી હતી. ત્રીજી અગત્યની બાબત એ છે કે તે માત્ર એક ફંડ જ નથી, પરંતુ તે એક લોન છે. સરકાર દ્વારા એક લાખ રૂપિયાની લોન પોસાય તેવા દરે ઉપલબ્ધ કરવામાં આવશે, સરકાર આ પૈસા પોતાના ખિસ્સામાંથી રોકાણ કરી રહી નથી. સરકારે આ માટે માત્ર 900 કરોડ રૂપિયા જ રાખ્યા છે. ચોથી વાત એ છે કે, તે ખેડૂત અને મંડી માટે નથી, પરંતુ કૃષિ એકત્રીકરણકર્તા અને ઉદ્યોગસાહસિક માટે છે. તે ખૂબ જૂનો કૌભાંડ છે કે ખેડૂતોના નામે લોન આપવામાં આવે અને તે મુંબઇની કંપનીઓ લે છે. ફરક એટલો જ છે કે, APMC પણ લોન લેવા પાત્ર છે. અત્યાર સુધીમાં એક લાખ કરોડના દાવામાંથી લોકોને થોડા હજારની લોન મળી છે, જેમાં મંડીઓને એક પૈસો પણ મળ્યો નથી.
ETV Bharat - હવે સમાધાન શું છે?
યોગેન્દ્ર યાદવ - માર્ગ ખૂબ સીધો છે. ખેડુતોએ કાયદો માંગ્યો ન હતો. ન તો ખેડૂતનો અભિપ્રાય લેવામાં આવ્યો ન ખેડૂત સંગઠનો સાથે કોઈ વાત થઈ. ભાજપના ખેડૂત સંગઠનો કહી રહ્યા છે કે તેઓએ અમારી સલાહ લીધી નથી. સરકારે તેને પાછું લેવું જોઈએ. તે હકીકત છે કે, કેટલાક મંત્રીઓ પણ પાછા લેવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, પરંતુ ઘમંડ આડે આવી રહ્યુ છે. મારા મતે આ કાયદો મરી ગયો છે, તેના ડેથ સર્ટિફિકેટ પર હસ્તાક્ષર કરવાનું બાકી છે, જે સરકાર કરી રહી નથી.
ETV Bharat - વિરોધી પક્ષો પાસેથી તમે શું અપેક્ષા કરો છો? કારણ કે આ પ્રકારનો ડ્રાફ્ટ યુપીએના સમય દરમિયાન પણ બનાવવામાં આવ્યો હતો.
યોગેન્દ્ર યાદવ - આ સાચું છે પણ યુપીએ સરકારમાં હિંમતનો અભાવ હતો. તે સારા અને ખરાબ બંને કાર્યોમાં અચકાતો હતો. મોદી સરકારમાં અસ્પષ્ટતા છે, તેથી તેઓએ તેનો અમલ કર્યો. નહિંતર, નીતિ અને હેતુ બંને સમાન છે. જો આ દેશના વિપક્ષે પોતાનું કામ કર્યું હોત, તો ખેડુતોને રસ્તા પર આવવાની જરૂર ન પડી હોત. દેશમાં સાચો વિપક્ષ સંસદમાં નથી પરંતુ ખેડૂતો સાથે રસ્તા પર છે.
ETV Bharat - જ્યારે ચૂંટણી નજીક આવશે, ત્યારે વિરોધાભાસ થશે કે યોગેન્દ્ર યાદવે સ્વરાજ ભારત દળને ચૂંટણીના રાજકારણમાં લેવો જોઈએ કે ખેડૂત આંદોલન?
યોગેન્દ્ર યાદવ - જ્યારે બંનેની લાઇન જુદી હોય ત્યારે વિરોધાભાસ રહેશે. આવું નહીં થાય કારણ કે આજની પરિસ્થિતિમાં અમારા માટે ખેડૂત આંદોલન સૌથી મોટું છે. આપણી બધી ઇચ્છા અને મહત્વાકાંક્ષા બીજા નંબર પર મૂક્યા. અમે તેને દૂર કર્યું છે. માત્ર અને માત્ર ભાજપનો વિરોધ કરશે, કોઈપણ રાજકીય પક્ષ માટે મત માંગશે નહીં.
ETV Bharat - શું તેનો અર્થ એ કે સંયુક્ત મોરચા સાથે ચૂંટણીલક્ષી રાજકારણ પણ એક વિકલ્પ હશે?
યોગેન્દ્ર યાદવ - હું હમણાં આ વિશે કંઈ કહેવા માંગતો નથી, કારણ કે મારા અંગત અભિપ્રાયથી કોઈ ફરક પડતો નથી. કંઇક કહેવું અકાળ હશે. અમે બંગાળમાં ભાજપને મત આપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. ટીએમસી, કોંગ્રેસ, સીપીએમ ભાજપ વિરુદ્ધ હતા. સીપીએમ કિસાન મોરચાનો ભાગ હતો, પરંતુ અમે તેમના માટે મત માંગ્યા નહોતા.
આ પણ વાંચો: Exclusive Interview: જંતર-મંતર પર આંદોલન કરી રહેલા રાકેશ ટિકૈત સાથે ખાસ વાતચીત
ETV Bharat - આગળની વ્યૂહરચના શું છે, કારણ કે ટેકેદારો પણ તમને પૂછશે?
યોગેન્દ્ર યાદવ: અમારી જવાબદારી છે, પરંતુ લોકોનો ટેકો પણ ત્યાં છે. ખેડુતોનું કહેવું છે કે, આ પછી આ તક મળશે નહીં, આ વખતે તે કરવું પડશે. જો સરકાર વાત કરે અને મારો તંબૂ ઉપાડીશું અને ઘરે જઇશું એમ માનવાનું બંધ કરે તો અમે બધી લાકડીઓ, અપશબ્દો ભૂલી જવા તૈયાર છીએ.
