નવી દિલ્હીઃ રામ ભક્ત બજરંગ બલી ઘણા નામોથી ઓળખાય છે. ભગવાન હનુમાનને દરેક સમસ્યાનું નિવારક પણ માનવામાં આવે છે. હનુમાનજીના ભક્તો પર તેમની કૃપા હંમેશા બની રહે છે. હનુમાનજી કળિયુગમાં જાગ્રત દેવતા છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર હનુમાનજીને પ્રસન્ન કરવા (Ritual of pleasing Hanumanji) ખૂબ જ સરળ છે. હનુમાનજીની કૃપાથી દરેક પ્રકારની મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. દર વર્ષે ચૈત્ર શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાના દિવસે હનુમાનજીની જન્મજયંતિ (Hanuman Jayanti) ઉજવવામાં આવે છે. આ પવિત્ર દિવસે હનુમાનજીનો જન્મ (hanuman birth story ) થયો હતો. આ દિવસ ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો: હનુમાન જયંતિએ જોઇ શકાશે ‘સુપર મુન’, વાંચો આ વિશેષ અહેવાલ...
અનેક શુભ યોગ અને શુભ મુહૂર્ત: જ્યોતિષી ડો.અનીશ વ્યાસે જણાવ્યું કે, ચૈત્ર માસની પૂર્ણિમાના દિવસે 16મી એપ્રિલે હનુમાન જયંતિ ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે હનુમાન ભક્તો હનુમાનજીની જન્મજયંતિ ઉજવશે. પૂર્ણિમા તિથિ સવારે 02:25 થી શરૂ થશે, જે રાત્રે 12:24 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. આ દિવસે રવિ યોગ, હસ્ત અને ચિત્રા નક્ષત્ર પણ રહેશે. રવિ યોગ સવારે 05:55 થી શરૂ થશે, જે રાત્રે 08:40 સુધી રહેશે, ત્યારબાદ ચિત્રા નક્ષત્ર શરૂ થશે. હસ્ત નક્ષત્ર સવારે 08.40 સુધી રહેશે. આ વર્ષે હનુમાન જન્મોત્સવ અનેક શુભ યોગો અને શુભ મુહૂર્તમાં ઉજવવામાં આવશે.
તમામ વિઘ્નોનો અંત: જ્યોતિષાચાર્ય ડો.અનીશ વ્યાસે જણાવ્યું કે બાળપણમાં સૂર્યને ફળ સ્વરૂપે ખાનારા મહાબલી હનુમાનનો અવતાર શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાએ એટલે કે રામનવમીના બરાબર છ દિવસ પછી થયો હતો. મોટા પહાડોને ઉપાડનાર, મહાસાગર પાર કરનાર અને ખુદ ભગવાનનું કાર્ય કરનાર મુશ્કેલીનિવારકનો ઉતરતો દિવસ નજીક છે. સમગ્ર વિશ્વમાં આ તહેવાર હનુમાન ભક્તો દ્વારા ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે હનુમાન જયંતિના દિવસે બજરંગબલીની પૂજા કરવાથી તમામ વિઘ્નોનો અંત આવે છે અને ઈચ્છિત ફળ પ્રાપ્ત થાય છે. જે લોકો હનુમાનજીના માર્ગ પર ચાલે છે તેમને કોઈ મુશ્કેલી નથી આવતી. હનુમાન જયંતિ પર ભગવાન હનુમાનની પૂજાનું વિશેષ મહત્વ છે.
મુહૂર્તઃ પંચાંગ અનુસાર આ વર્ષે ચૈત્ર પૂર્ણિમા 16 એપ્રિલે બપોરે 02.25 કલાકે શરૂ થઈ રહી છે. તારીખ 16 અને 17 એપ્રિલની મધ્યરાત્રિ 12.24 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. 16મી એપ્રિલના સૂર્યોદયથી શનિવાર પૂર્ણિમા તિથિ હોવાથી હનુમાન જયંતિ ઉદયતિથિ હોવાથી 16મી એપ્રિલે ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે વ્રત રાખવામાં આવશે અને હનુમાન જયંતિની ઉજવણી કરવામાં આવશે. આ વખતે હનુમાન જયંતિ રવિ યોગ, હસ્ત અને ચિત્રા નક્ષત્રમાં છે. હસ્ત નક્ષત્ર 16 એપ્રિલના રોજ સવારે 8.40 વાગ્યા સુધી છે, ત્યારબાદ ચિત્રા નક્ષત્ર શરૂ થશે. આ દિવસે રવિ યોગ સવારે 05:55 વાગ્યે શરૂ થઈ રહ્યો છે અને સવારે 08:40 વાગ્યે સમાપ્ત થશે.
હનુમાન ભગવાન શિવનો અવતાર છેઃ ભગવાન હનુમાનને મહાદેવ શંકરનો 11મો અવતાર પણ માનવામાં આવે છે. હનુમાનજીની પૂજા અને વ્રત રાખવાથી હનુમાનજીના આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થાય છે અને જીવનમાં કોઈપણ પ્રકારની મુશ્કેલી આવતી નથી, તેથી હનુમાનજીને મુશ્કેલી નિવારક પણ કહેવામાં આવે છે. જે લોકોની કુંડળીમાં શનિ અશુભ સ્થાનમાં હોય અથવા શનિની અર્ધશતાબ્દી ચાલી રહી હોય તેવા લોકોએ હનુમાનજીની પૂજા કરવી જોઈએ. આમ કરવાથી શનિ ગ્રહ સંબંધિત સમસ્યાઓ દૂર થાય છે. હનુમાનજીને મંગલકારી કહેવામાં આવે છે, તેથી તેમની પૂજા કરવાથી જીવનમાં સૌભાગ્ય આવે છે.
ભગવાન હનુમાનની પૂજા પદ્ધતિઃ હનુમાનજીનો જન્મ સૂર્યોદય સમયે થયો હતો. તેથી હનુમાન જયંતિ પર બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં પૂજા કરવી શુભ માનવામાં આવે છે. હનુમાન જન્મજયંતિના દિવસે વ્યક્તિએ બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં ઉઠવું જોઈએ. આ પછી, ઘરની સફાઈ કર્યા પછી, ગંગાજળ છાંટીને ઘરને સ્વચ્છ કરો. સ્નાન વગેરે પછી હનુમાન મંદિર અથવા ઘરમાં પૂજા કરવી જોઈએ. પૂજા દરમિયાન હનુમાનજીને સિંદૂર અર્પણ કરવુ જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે ચમેલીનુ તેલ ચઢાવવાથી હનુમાનજી પ્રસન્ન થાય છે. પૂજા દરમિયાન તમામ દેવી-દેવતાઓને જળ અને પંચામૃત અર્પણ કરો, ત્યારબાદ અબીર, ગુલાલ, અક્ષત, ફૂલ, ધૂપ-દીપ વગેરેનો ભોગ ચઢાવીને પૂજા કરો. સરસવના તેલનો દીવો પ્રગટાવો. હનુમાનજીને વિશેષ પાન ચઢાવો. તેમાં ગુલકંદ, બદામ ઉમેરો. આમ કરવાથી તમને ભગવાનની વિશેષ કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. હનુમાન ચાલીસા, સુંદરકાંડ અને હનુમાન આરતીનુ પઠન કરો અને આરતી પછી પ્રસાદ વહેંચો.
હનુમાનજીના આ 12 નામ લેવાથી બધા ખરાબ કામ સારા થઈ જાય છે.
ॐ हनुमान ॐ अंजनी सुत ॐ वायु पुत्र ॐ महाबल ॐ रामेष्ठ,
ॐ फाल्गुण सखा ॐ पिंगाक्ष ॐ अमित विक्रम ॐ उदधिक्रमण,
ॐ सीता शोक विनाशन ॐ लक्ष्मण प्राण दाता ॐ दशग्रीव दर्पहा।।
મહત્વઃ એવી ધાર્મિક માન્યતા છે કે હનુમાન જયંતિના અવસર પર બજરંગબલીની પૂજા કરવાથી ધાર્યા મુજબનું ફળ મળે છે, પરંતુ એક વાતનું ધ્યાન રાખો કે હનુમાનજીની પૂજા કરતી વખતે રામજીની પૂજા કરવી જોઈએ, કારણ કે એવી માન્યતા છે કે હનુમાનજીની આરાધના કાયમ રહે છે. રામજીની પૂજા વિના અધૂરી છે.
આ પણ વાંચો: આજે હનુમાન જયંતિઃ સાળંગપુર મંદિરની આરતીના કરો દર્શન...
હનુમાન જન્મ કથાઃ શાસ્ત્રોમાં હનુમાનજીના જન્મ વિશે ઘણી માન્યતાઓ છે. પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, એકવાર સ્વર્ગમાં, દુર્વાસા દ્વારા આયોજિત સભામાં સ્વર્ગના રાજા ઇન્દ્ર પણ હાજર હતા. તે સમયે પુંજીકસ્થલી નામની અપ્સરાએ કોઈપણ હેતુ વગર સભામાં દખલ કરીને ઉપસ્થિત દેવતાઓનું ધ્યાન ભટકાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. આનાથી ગુસ્સે થઈને ઋષિ દુર્વાસાએ પુંજિકાસ્થલીને વાનર બનવાનો શ્રાપ આપ્યો. આ સાંભળીને પુંજીકસ્થલી રડવા લાગી, ત્યારે ઋષિ દુર્વાસાએ કહ્યું કે આગામી જન્મમાં તારા લગ્ન વાનરોના દેવતા સાથે થશે. આ સાથે પુત્ર વાનર પણ મળશે. આગલા જન્મમાં માતા અંજનીના લગ્ન વાનર દેવ કેસરી સાથે થયા અને ત્યારબાદ માતા અંજનીના ઘરે હનુમાનજીનો જન્મ થયો.
