- અગાઉ 31 મેના રોજ દિલ્હીના રોહિણી વિસ્તારમાં હળવા આંચકા અનુભવાયા
- છેલ્લા 20 દિવસ દરમિયાન રાજધાની દિલ્હીમાં બીજી વાર ભૂકંપ
- તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર 2.4 માપવામાં આવી હતી
નવી દિલ્હી: રાજધાની દિલ્હીમાં રવિવારે બપોરે ભૂકંપના હળવા આંચકા અનુભવાયા હતા. ભૂકંપની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર 2.1 માપવામાં આવી હતી. હજુ સુધીમાં ભૂકંપને કારણે કોઈ જાન-માલના નુકસાનના સમાચાર નથી.
20 દિવસમાં બીજો ફટકો
ભૂકંપના આંચકા બાદ લોકો તેમના ઘરની બહાર નીકળ્યા હતા. છેલ્લા 20 દિવસ દરમિયાન રાજધાની દિલ્હીમાં ભૂકંપનો ( earthquake )આ બીજો કેસ છે. આ અગાઉ 31 મેના રોજ દિલ્હીના રોહિણી વિસ્તારમાં હળવા આંચકા અનુભવાયા હતા. જેની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર 2.4 માપવામાં આવી હતી. હજુ સુધી ભૂકંપને કારણે કોઈ જાન-માલનું નુકસાન થયું નથી કારણ કે ભૂકંપની તીવ્રતા ખૂબ ઓછી હતી.
જાણો ભૂકંપ કેમ આવે છે અને દિલ્હી માટે શું છે જોખમ
હકીકતમાં રાજધાની દિલ્હી પહેલાથી જ જોખમ મુજબ બીજા સૌથી ખતરનાક ઝોન 4 (ગંભીર તીવ્રતા ઝોન)માં આવે છે. અનેક સરકારી અને ખાનગી એજન્સીઓએ દિલ્હીના પૂર્વ વિસ્તારમાં ભયની આશંકા વ્યક્ત કરી છે. આવી સ્થિતિમાં ધરતીકંપની શક્યતાઓને બાયપાસ કરીને કોઈ પણ તપાસ અને ધરતીકંપ વિરોધી તકનીકીનો વિકાસ કર્યા વિના ધરતીકંપના ભયને વધુ મજબૂત બનાવે છે.
યમુનાની રેતાળ જમીન સલામત નથી
નિષ્ણાતો કહે છે કે, દિલ્હી ઝોન 4માં આવે છે જે ભૂકંપ માટે પહેલેથી જ જોખમી છે. આવી સ્થિતિમાં યમુનાની રેતાળ ભૂમિ પર વસેલા વિસ્તારો ઉંચી-ઉંચી ઇમારતો માટે સલામત નથી, પરંતુ તે અહીં નિર્દય રીતે બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. જોન પાર્ટીશનના નામે દિલ્હીમાં પહેલેથી જ કાર્યરત એજન્સીઓ આક્રમણ હેઠળ છે. જો દિલ્હીમાં ભારે તીવ્રતાનો ભુકંપ આવે તો વિનાશની હદનો અંદાજ લગાવી શકાય છે.
આ પણ વાંચો: કચ્છમાં 4.2ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ, ભચાઉ નજીક કેન્દ્રબિંદુ
આવનારી પેઢી પર જોખમ ઉભું થાય છે
થોડા વર્ષો પહેલા એક અહેવાલમાં ભારતના પ્રખ્યાત ડૉ. હર્ષ ગુપ્તાએ ભૂકંપની સ્થિતિમાં ભારતના 344 શહેરો અને નગરો ઉચ્ચ જોખમ ક્ષેત્ર 5માં જણાવ્યા હતા. દિલ્હી સહિત ભારતના અન્ય ઘણા રાજ્યો ઉચ્ચ તીવ્રતાના ભુકંપથી પ્રભાવિત થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં લાખો લોકો મરી જશે તેમજ આવનારી પેઢીઓને તેનું કેટલું નુકસાન થશે તેનો અંદાજ કાઢવો પણ મુશ્કેલ છે.
ભૂકંપનું કારણ શું છે
ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓ અનુસાર પૃથ્વીની અંદર 7 પ્લેટો છે. જે સતત ફરતી રહે છે. જ્યાં આ પ્લેટો વધુ ટકરાઈ જાય છે. તે ઝોનને ફોલ્ટ લાઇન કહેવામાં આવે છે. વારંવાર અથડામણને કારણે પ્લેટોના ખૂણા વળી દેવામાં આવે છે. જ્યારે વધુ દબાણ બને છે અને પ્લેટો તૂટવાનું શરૂ કરે છે. નીચેની ઊર્જા એક માર્ગ શોધે છે અને ખલેલ પછી ભૂકંપ આવે છે. આ સિવાય ઉલ્કાના પ્રભાવો અને જ્વાળામુખી ફાટી નીકળવું, ખાણનું પરીક્ષણ અને પરમાણુ પરીક્ષણ પણ ભૂકંપના કારણો છે.
આ પણ વાંચો: Earthquake news : કચ્છમાં વરસાદી માહોલ વચ્ચે ભૂકંપના આંચકાઓથી લોકો ભયભીત
કેન્દ્ર અને તીવ્રતાનો અર્થ જાણો છો?
ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓ અનુસાર ભૂકંપનું કેન્દ્ર તે સ્થાન કહેવામાં આવે છે જેની નીચે પ્લેટોની ગતિવિધિને કારણે ભૌગોલિક ઊર્જા છૂટી થાય છે. જો રિક્ટર સ્કેલ પર 7 કે તેથી વધુની તીવ્રતા સાથે ભૂકંપ આવે છે. તો 40 કિ.મી.ની ત્રિજ્યામાં આંચકો તીવ્ર છે. જેમ-જેમ અંતર વધતું જાય છે તેમ-તેમ સ્પંદનો પણ ઘટવા લાગે છે.
ભૂકંપના કિસ્સામાં બચાવ કેવી રીતે કરવો
જો તમે ભૂકંપ દરમિયાન ઘરમાં છો તો પછી ફ્લોર પર બેસો. ઘરના ખડતલ ટેબલ અથવા ફર્નિચરની નીચે બેઠા હોય ત્યારે માથા અને ચહેરાને હાથથી ઢાંકી દો. કંપન અટકે ત્યાં સુધી ઘરની અંદર જ રહો અને કંપન અટકે પછી જ રવાના થાઓ. જો રાત્રે ભૂકંપ આવે છે અને તમે પલંગ પર સૂઈ ગયા છો તો પછી સૂઈ જાઓ. તમારા માથાને ઓશીકાથી ઢાંકી દો. જો તમને ભૂકંપ દરમિયાન કાટમાળ નીચે દફનાવવામાં આવે તો તમારા મો મોઢાને રૂમાલ અથવા કપડાથી ઢાંકી દો. જો તમારી પાસે કંઈ નથી તો મોટેથી ચીસો પાડશો જેથી લોકો અવાજ સાંભળીને મદદ માટે આવે.
ભૂકંપ આવે ત્યારે આ કામ કરશો નહીં
નિષ્ણાતોના મતે જો તમે ભૂકંપ દરમિયાન ઘરની બહાર હોવ તો ઉંચી ઇમારતો અને ઇલેક્ટ્રિક પોલ્સથી દૂર રહો. જો તમે ડ્રાઇવિંગ કરી રહ્યા છો તો તેને રોકો અને વાહનમાંથી બહાર ન આવો. કોઈપણ બ્રિજ અથવા ફ્લાય ઓવર પર વાહન પાર્ક કરશો નહીં. કાચ, બારી, દરવાજા અને દિવાલોથી દૂર રહો. લિફ્ટનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળો.
