લખનૌ: દિલ્હીના એક ન્યાયાધીશના સાળાને કોઈએ તેના તેમના અવાજમાં ફોન કરીને માહિતી આપી કે તે રોડ એક્સિડન્ટનો ભોગ બન્યો છે. તેને પૈસાની જરૂર છે. જજના સાળાએ ઓનલાઈન જે ખાતા નંબર આપ્યો હતો તે ખાતામાં રૂ. 1.5 લાખ ટ્રાન્સફર કર્યા હતા. થોડા સમય પછી, જ્યારે તેણે તેના સાળાને ફોન કર્યો, ત્યારે તેને ખબર પડી કે તેણે કોઈ ફોન કર્યો નથી. ભોગ બનનારને સમજાયું કે તે આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ છેતરપિંડીનો શિકાર બન્યો છે. ભોગ બનનારે લખનૌના હુસૈનગંજ પોલીસ સ્ટેશનમાં એફઆઈઆર નોંધાવી છે.
રાજધાનીમાં આવેલા પ્રશિક્ષણ અને સેવયોજન કાર્યાલયમાં કાર્યરત ફૂલચંદ્ર દિવાકરના બનેવી દિલ્હીમાં જજ છે. તેમના મોબાઈલના વોટ્સએપ પર ફોન આવ્યો. કોલ કરનારનો અવાજ તેમના બનેવી જેવો લાગ્યો. ભોગ બનનારના જણાવ્યા અનુસાર કોલ ઉઠાવતા તેના બનેવીના અવાજમા કોઈ વ્યક્તિએ કહ્યું કે તેઓ કામ અર્થે લખનૌ આવ્યા હતા, પરંતુ તેમની સાથે આવેલા મિત્રનો અકસ્માત થતા તે ઘાયલ થઇ ગયો હતો. તેના ઈલાજ માટે પૈસાની જરૂર છે. ફોન કરનારે પીડિતને ઈ-વોલેટ આઈડી આપ્યું, જેમાં ફૂલચંદ્રએ 1 લાખ 58 હજાર રૂપિયા જમા કરાવ્યા. થોડા સમય પછી, જ્યારે પીડિત ફૂલચંદ્રએ તેના સાળાને ફોન કર્યો અને તેના ઘાયલ મિત્રની સ્થિતિ વિશે પૂછ્યું, ત્યારે તેના સાળાએ કોઈપણ માર્ગ અકસ્માત અને પૈસાની માંગ અંગે અજ્ઞાન વ્યક્ત કર્યું હતું. હુસૈનગંજના ઇન્સ્પેક્ટર જિતેશ કુમાર સિંહના જણાવ્યા અનુસાર, પીડિતા પાસેથી જે એકાઉન્ટમાં છેતરપિંડીથી પૈસા ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યા હતા તે લખનૌમાં જ ઓપરેટ કરવામાં આવી રહ્યું છે.
સાયબર એક્સપર્ટ અમિત દુબેના જણાવ્યા અનુસાર, સાયબર ગુનેગારો આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ એટલે કે AI ટેક્નોલોજીનો ફાયદો ઉઠાવી રહ્યા છે. અગાઉ, આ સાયબર ઠગ્સ સોશિયલ મીડિયા પર નકલી એકાઉન્ટ બનાવીને નજીકના મિત્રો અને લોકોના સંબંધીઓ પાસેથી પૈસાની માંગણી કરતા હતા, પરંતુ હવે ઠગ આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સની ડીપફેક ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. અમિત કહે છે કે આ ટેક્નોલોજી ખૂબ જ ખતરનાક છે, કારણ કે હવે તમારા પરિચિતોના વીડિયો કોલિંગ અને ઓડિયો કોલિંગ દ્વારા તમે તેમની સાથે એકસરખા ચહેરા અને અવાજથી વાત કરીને પૈસા વેડફાવી શકો છો. લોકોએ સાવચેત રહેવાની જરૂર છે.
આ રીતે છેતરપિંડી થાય છે:
- આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ ડીપફેક એ ચાઇના તરફથી સંચાલિત ફેસ-સ્વેપિંગ ટેક્નોલોજી છે, જેની મદદથી છેતરપિંડી કરનાર પીડિતાના નજીકના સંબંધી અથવા મિત્ર હોવાનો ઢોંગ કરે છે અને વીડિયો અથવા ઑડિયો કૉલ કરીને તેમને છેતરવાનો પ્રયાસ કરે છે.
- કૃત્રિમ બુદ્ધિમત્તાની ડીપફેક ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને, સાયબર ઠગ લોકો પાસેથી તેમની જરૂરિયાતો માટે પૈસાની માંગણી કરતા વિડિયો અને ઑડિયો કૉલ્સ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, લોકો સ્વજનોનો અવાજ અને ચહેરો જોઈને છેતરાઈ જાય છે અને મદદ માટે પૈસા ટ્રાન્સફર કરે છે.
- તાજેતરમાં જ બહાર આવેલા કેસ સ્ટડી મુજબ, આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ દ્વારા વીડિયો કે ઓડિયો પર વાત કરનાર છેતરપિંડી કરનાર ખૂબ જ ઉતાવળમાં હશે અને તમારી પાસેથી પૈસાની માંગણી કરશે.
આ રીતે કરો બચાવ: યુપી પોલીસના સાયબર એડવાઈઝર રાહુલ મિશ્રા કહે છે કે આવા છેતરપિંડી કરનારાઓથી બચવાનું સૌથી મોટું હથિયાર સાવધાની અને જાગૃતિ છે. તેમ છતાં છેતરપિંડી કરવાની આ પદ્ધતિથી બચવા માટે ઘણી બાબતો ધ્યાનમાં રાખી શકાય છે જેમ કે વીડિયો ક્વૉલિટી. આ પ્રકારના વીડિયો કૉલની વીડિયો ક્વૉલિટી નબળી હોય છે. કોઈ વોટ્સએપ નંબર ઉપરથી કોલ કરે તો નંબર ધ્યાનથી જુઓ અને ત્યારબાદ જ આગળ વધો.
