Anti Corruption Day: ભ્રષ્ટાચારના મામલે ભારતનું સ્થાન જાણો

વિશ્વભરના લોકોમાં જાગૃતિ લાવવા અને તેની સામે લડવા માટે દર વર્ષે 9 ડિસેમ્બરે આંતરરાષ્ટ્રીય ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી દિવસ (Anti Corruption Day)ઉજવવામાં આવે છે. ભ્રષ્ટાચાર અને લાંચ (corruption and bribery)એ વિશ્વ માટે મોટી સમસ્યા છે. લગભગ તમામ દેશો ભ્રષ્ટાચારની સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યા છે. ભ્રષ્ટાચારને નાથવા માટે દરેક દેશમાં પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. તે પ્રથમ વખત ક્યારે ઉજવવામાં આવ્યું, તે ક્યારે અને કેવી રીતે ઉજવવાનું શરૂ થયું?

• 9 ડિસેમ્બરે આંતરરાષ્ટ્રીય ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી દિવસ ઉજવવાય
• મુખ્ય હેતુ લોકોમાં ભ્રષ્ટાચાર અંગે જાગૃતિ લાવવાનો
• યુનાઈટેડ નેશન્સ કન્વેન્શને ભ્રષ્ટાચાર સામે લોકોને જાગૃત કર્યા

હૈદરાબાદ: ભ્રષ્ટાચાર એ ઉધઈ જેવો છે, જે આપણા સમાજને, આપણા અર્થતંત્રને અને સમગ્ર દેશને પોકળ બનાવી રહ્યો છે. સમાજ અને દેશના વિકાસમાં આ એક મોટો અવરોધ છે. દુનિયાના લગભગ તમામ દેશો આ સમસ્યાથી પીડિત છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને 31 ઓક્ટોબર 2003ના રોજ ભ્રષ્ટાચાર વિરુદ્ધ સંયુક્ત રાષ્ટ્રના સંમેલનમાં એક ઠરાવ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારથી, દર વર્ષે 9 ડિસેમ્બરે આંતરરાષ્ટ્રીય ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી દિવસ(December 9 is International Anti-Corruption Day ) ઉજવવામાં આવે છે. તેનો મુખ્ય હેતુ લોકોમાં ભ્રષ્ટાચાર અંગે જાગૃતિ લાવવાનો છે.

આ દિવસ દર વર્ષે ઉજવવામાં આવે છે

યુનાઈટેડ નેશન્સ કન્વેન્શને ભ્રષ્ટાચાર(United Nations Convention ) સામે લડવા અને રોકવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે અને લોકોને જાગૃત કર્યા છે. આ સંમેલન વર્ષ 2005માં અમલમાં આવ્યું અને ત્યારથી આ દિવસ દર વર્ષે ઉજવવામાં આવે છે.

આ વર્ષની થીમ

આ વખતે આંતરરાષ્ટ્રીય ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી દિવસ 2021 ની થીમ 'તમારો અધિકાર, તમારી ભૂમિકા: ભ્રષ્ટાચારને ના પાડો' છે. જાહેર અને ખાનગી ક્ષેત્રો, કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓ, નાગરિક સમાજ સંસ્થાઓ, શિક્ષણવિદો, મીડિયા અને યુવાનો સહિત ભ્રષ્ટાચાર સામે લડવામાં દરેક વ્યક્તિગત હિસ્સેદારના અધિકારો અને જવાબદારીઓને પ્રકાશિત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે.

ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી દિવસનો ઇતિહાસ

આંતરરાષ્ટ્રીય ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી દિવસની સ્થાપના 9 ઓક્ટોબર 2003ના રોજ સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘની જનરલ એસેમ્બલી દ્વારા ભ્રષ્ટાચાર પ્રત્યે જાગૃતિ લાવવા અને તેને રોકવામાં ભ્રષ્ટાચાર વિરુદ્ધ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંમેલનની ભૂમિકાને પ્રકાશિત કરવાના એક માર્ગ તરીકે કરવામાં આવી હતી. આંતરરાષ્ટ્રીય ભ્રષ્ટાચાર સામે લડવાનું પ્રથમ પગલું સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા ડિસેમ્બર 2003માં યુનાઈટેડ નેશનલ કન્વેન્શન અગેઈન્સ્ટ કરપ્શન (UNCAC) પસાર કરીને લેવામાં આવ્યું હતું. તે 31 ઓક્ટોબર 2003ના રોજ તૈયાર કરવામાં આવ્યું હતું.

ભ્રષ્ટાચાર અને ચિંતાની સમસ્યા

સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા આ દિવસ બનાવવા પાછળનું સત્તાવાર કારણ એ છે કે તે ભ્રષ્ટાચારની ગંભીરતા અને સમાજની સ્થિરતા અને સુરક્ષા માટે સમસ્યાઓ અંગે ચિંતિત હતું. લોકશાહીની સંસ્થાઓ અને મૂલ્યો, નૈતિક મૂલ્યો અને ન્યાય અને વિકાસ, કાયદો અને વ્યવસ્થા સ્થિર અને સુગમ રાખવા માટે આ પગલું જરૂરી હતું.

યુનાઇટેડ નેશન્સ ઓફિસ પ્રતિભાવ

દિવસ પહેલાથી જ યોજાઈ ગયો હોવાથી, દિવસના આયોજકો, યુનાઈટેડ નેશન્સ ડેવલપમેન્ટ પ્રોગ્રામ અને યુનાઈટેડ નેશન્સ ઓફિસ ઓન ડ્રગ્સ એન્ડ ક્રાઈમ કહે છે કે ભ્રષ્ટાચાર પ્રત્યે અસહિષ્ણુતા વધી છે. આ રાજકારણીઓ અને મુખ્ય અધિકારીઓની વધતી સંખ્યા પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે જેઓ ગુના માટે દોષિત ઠરે છે.

ભ્રષ્ટાચારનું કારણ

ભ્રષ્ટાચાર એ એક એવો મુદ્દો છે જે વિશ્વના દરેક દેશને અસર કરે છે. તે નૈતિક અખંડિતતાને નબળી પાડે છે, જે પ્રમાણિકતાના અભાવને પ્રતિબિંબિત કરે છે. તે એવા લોકોનો પણ ઉલ્લેખ કરે છે જેઓ અપ્રમાણિક લાભ માટે સત્તા અથવા વિશ્વાસની સ્થિતિનો લાભ લે છે. ભ્રષ્ટાચાર લોકશાહીને નબળી પાડે છે, અસ્થિર સરકારો બનાવે છે અને દેશોને આર્થિક રીતે પાછળ છોડી દે છે. ભ્રષ્ટાચાર વિવિધ સ્વરૂપોમાં થાય છે, જેમ કે લાંચ, કાયદાનો અમલ નિષ્પક્ષ રીતે પરિણામો સાથે વ્યવહાર કર્યા વિના, ખોટી રીતે ચૂંટણી પ્રક્રિયાઓ હાથ ધરવી અને પરિણામોમાં ફેરફાર કરવો. ભૂલોને ઢાંકવા અથવા વ્હિસલબ્લોઅરને ચૂપ કરવા (જેઓ ન્યાય મળશે તેવી આશામાં ભ્રષ્ટાચારનો પર્દાફાશ કરે છે).

ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી દિવસનું મહત્વ

દર વર્ષે એક ટ્રિલિયન ડોલર લાંચમાં ચૂકવવામાં આવે છે, જ્યારે ભ્રષ્ટાચાર દ્વારા વાર્ષિક અંદાજે $2.6 ટ્રિલિયનની ચોરી થાય છે, જે વૈશ્વિક જીડીપીના પાંચ ટકા કરતાં વધુની રકમ છે. યુનાઇટેડ નેશન્સ ડેવલપમેન્ટ પ્રોગ્રામ અનુસાર, વિકાસશીલ દેશોમાં ભ્રષ્ટાચારથી ચોરાયેલ નાણાં સત્તાવાર વિકાસ સહાય કરતાં 10 ગણા વધુ હોવાનો અંદાજ છે. ભ્રષ્ટાચાર એ એક ગંભીર ગુનો છે, જે તમામ સમાજોમાં સામાજિક અને આર્થિક વિકાસને નબળો પાડી શકે છે.

સંયુક્ત રાષ્ટ્ર વિકાસ કાર્યક્રમોના ઉદ્દેશ્યો

સમગ્ર વિશ્વમાંથી સરકારો, ખાનગી ક્ષેત્ર, NGO, મીડિયા અને નાગરિકો આ ગુના સામે લડવા માટે સુરક્ષા દળો સાથે જોડાઈ રહ્યા છે. યુનાઈટેડ નેશન્સ ડેવલપમેન્ટ પ્રોગ્રામ (UNDP) અને યુનાઈટેડ નેશન્સ ઓફિસ ઓન ડ્રગ્સ એન્ડ ક્રાઈમ (UNODC) આ પ્રયાસોમાં મોખરે છે.

વિશ્વ રેન્કિંગ

માહિતી અનુસાર, વિશ્વમાં ભ્રષ્ટાચારના રેન્કિંગમાં ભારત પાંચ પોઈન્ટથી નીચે છે, પરંતુ ચીન અથવા પાકિસ્તાન કરતાં વધુ સારું છે. ભારત 2021માં વ્યાપારી ભ્રષ્ટાચારની વૈશ્વિક યાદીમાં 82મા સ્થાને આવી ગયું છે, જે ગયા વર્ષના 77મા સ્થાનથી પાંચ સ્થાન નીચે છે.

લાંચ-રૂશ્વત વિરોધી ધોરણો-સેટિંગ સંસ્થા TRACE વેપાર ભ્રષ્ટાચાર સાથે 194 દેશો, પ્રદેશો અને સ્વાયત્ત અને અર્ધ-સ્વાયત્ત પ્રદેશોની યાદી આપે છે.

આ વર્ષે જાહેર કરાયેલા આંકડાઓ અનુસાર ઉત્તર કોરિયા, તુર્કમેનિસ્તાન, વેનેઝુએલા અને એરિટ્રિયામાં સૌથી વધુ કોમર્શિયલ ભ્રષ્ટાચાર જોવા મળ્યો છે, જ્યારે ડેનમાર્ક, નોર્વે, ફિનલેન્ડ, સ્વીડન અને ન્યુઝીલેન્ડમાં સૌથી ઓછો ભ્રષ્ટાચાર જોવા મળ્યો છે.

2021 માં દેશનો ક્રમ

રેન્ક	દેશ
1	ડેનમાર્ક
2	નોર્વે
3	સ્વીડન
82	ભારત
192	એરિટ્રિયા
193	તુર્કમેનિસ્તાન
194	ઉત્તર કોરિયા

વૈશ્વિક ભ્રષ્ટાચાર સૂચકાંક અને ભારત

ગ્લોબલ સિવિલ સોસાયટી ટ્રાન્સપરન્સી ઈન્ટરનેશનલ દ્વારા જાહેર કરાયેલ વાર્ષિક ઈન્ડેક્સમાં 180 દેશોને જાહેર ક્ષેત્રના ભ્રષ્ટાચારના તેમના માનવામાં આવેલા સ્તરના આધારે રેન્ક આપવામાં આવે છે, નિષ્ણાતો અને ઉદ્યોગપતિઓ અનુસાર. તે શૂન્યથી 100 ના સ્કેલ પર દેશોને રેન્ક આપે છે, જેમાં શૂન્ય ભ્રષ્ટાચારનું ઉચ્ચતમ સ્તર અને 100 સૌથી નીચું દર્શાવે છે.

ભારતનો ટોચનો ક્રમ અને સ્થાન

દેશ	રેન્ક 2020	સ્કોર 2020	રેન્ક 2019	સ્કોર 2019
ન્યુઝીલેન્ડ	1	88	1	87
ડેનમાર્ક	1	88	1	87
ફિનલેન્ડ	3	85	3	86
સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ	3	85	4	85
સિંગાપોર	3	85	4	85
સ્વીડન	3	85	4	85
ભારત	86	40	80	41

છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારતનું પ્રદર્શન

વર્ષ	રેન્ક	સ્કોર	દેશોનોસર્વે
2012	94	36	174
2013	94	36	175
2014	85	38	174
2015	76	38	167
2016	79	40	176
2017	81	40	180
2018	78	41	180
2019	80	41	180
2020	86	40	180

2021 માં વિશ્વના ટોચના 10 ભ્રષ્ટ દેશો

નંબર	કરપ્ટેડ કન્ટ્રી	કરપ્ટ રેન્ક
1	ઈરાક	1
2	કોલંબિયા	2
3	મેક્સિકો	3
4	બ્રાઝિલ	4
5	રશિયા	5
6	ગ્વાટેમાલા	6
7	કઝાકિસ્તાન	7
8	લેવનોન	8
9	અલ સાલ્વાડોર	9
10	અઝરબૈજાન	10

વિશ્વના ટોચના 10 સૌથી ભ્રષ્ટ દેશો (2020 ભ્રષ્ટાચાર ધારણા સૂચકાંક)

મહત્તમ (0) થી ઓછામાં ઓછા (100) સુધીના ભ્રષ્ટાચારના સ્કેલ પર CPI સ્કોર

• સોમાલિયા - 12 (ટાઈ)
• દક્ષિણ સુદાન - 12 (ટાઈ)
• સીરિયા - 14
• વેનેઝુએલા - 15 (ટાઈ)
• યમન - 15 (ટાઈ)
• ઇક્વેટોરિયલ ગિની - 16 (ટાઈ)
• સુદાન - 16 (ટાઈ)
• લિબિયા - 17
• કોંગો(ડેમ રિપબ્લિક) - 18 (ટાઈ)
• હૈતી - 18 (ટાઈ)

આ પણ વાંચોઃ Accident in southern Mexico USA : દક્ષિણ મેક્સિકોમાં ટ્રક અથડામણમાં 53 પરપ્રાંતીયોના મોત, 54 ઈજાગ્રસ્ત

આ પણ વાંચોઃ Under 19 Team India : એશિયા કપ અને પ્રિપેરેટરી કેમ્પ માટે ભારતે અંડર 19 ટીમની જાહેરાત કરી