અમદાવાદ: હિન્દુ કેલેન્ડર વૈદિક કેલેન્ડર તરીકે ઓળખાય છે. પંચાંગ દ્વારા સમય અને અવધિની ચોક્કસ ગણતરી કરવામાં આવે છે. મૂળભૂત રીતે પંચાંગ 5 ભાગોનો બનેલો છે. 5 ભાગ છે તિથિ, નક્ષત્ર, વર, યોગ અને કરણ. જ્યોતિષી શિવ મલ્હોત્રા પાસેથી આજનું પંચાંગ જાણો. 05 ફેબ્રુઆરી 2023 પંચાંગ શુભ સમય અને રાહુકાલ સમય.
આજની તારીખ: 05-02-2023
વિક્રમ સંવત - 2079, રાક્ષસ
શક સંવત - 1944, શુભકૃત
પૂર્ણિમંતા - ફાલ્ગુન
અમંત મહિનો - માઘ
તિથિ
કૃષ્ણ પક્ષ પ્રતિપદા - ફેબ્રુઆરી 05 11:58 PM - 07 ફેબ્રુઆરી 02:18 AM
કૃષ્ણ પક્ષ દ્વિતિયા - ફેબ્રુઆરી 07 02:19 AM - 08 ફેબ્રુઆરી 04:28 AM
નક્ષત્ર
આશ્લેષા - ફેબ્રુઆરી 05 12:13 PM - 06 ફેબ્રુઆરી 03:03 PM
માઘ - ફેબ્રુઆરી 06 03:03 PM - 07 ફેબ્રુઆરી 05:45 PM
હિંદુ કેલેન્ડર અનુસાર, 'ચંદ્ર રેખા'ને 'સૂર્ય રેખા'થી 12 ડિગ્રી ઉપર જવામાં જે સમય લાગે છે તેને તિથિ કહેવામાં આવે છે. એક મહિનામાં ત્રીસ તિથિઓ હોય છે અને આ તિથિઓને બે પક્ષોમાં વહેંચવામાં આવે છે. શુક્લ પક્ષની છેલ્લી તિથિને પૂર્ણિમા અને કૃષ્ણ પક્ષની છેલ્લી તિથિને અમાવસ્યા કહેવામાં આવે છે. તારીખોના નામ - પ્રતિપદા, દ્વિતિયા, તૃતીયા, ચતુર્થી, પંચમી, ષષ્ઠી, સપ્તમી, અષ્ટમી, નવમી, દશમી, એકાદશી, દ્વાદશી, ત્રયોદશી, ચતુર્દશી, અમાવસ્યા/પૂર્ણિમા.
નક્ષત્રઃ આકાશમાં તારા સમૂહને નક્ષત્ર કહે છે. તેમાં 27 નક્ષત્રોનો સમાવેશ થાય છે અને આ નક્ષત્રોની માલિકી નવ ગ્રહો ધરાવે છે. 27 નક્ષત્રોના નામ- અશ્વિન નક્ષત્ર, ભરણી નક્ષત્ર, કૃતિકા નક્ષત્ર, રોહિણી નક્ષત્ર, મૃગશિરા નક્ષત્ર, આર્દ્રા નક્ષત્ર, પુનર્વસુ નક્ષત્ર, પુષ્ય નક્ષત્ર, અશ્લેષા નક્ષત્ર, મઘ નક્ષત્ર, પૂર્વાક્ષત્રગુણ, નક્ષત્ર, નક્ષત્ર, નક્ષત્ર, નક્ષત્ર, નક્ષત્ર, નક્ષત્ર. વિશાખા નક્ષત્ર, અનુરાધા નક્ષત્ર, જ્યેષ્ઠા નક્ષત્ર, મૂળ નક્ષત્ર, પૂર્વાષદા નક્ષત્ર, ઉત્તરાષદા નક્ષત્ર, શ્રવણ નક્ષત્ર, ઘનિષ્ઠા નક્ષત્ર, શતભિષા નક્ષત્ર, પૂર્વાભાદ્રપદ નક્ષત્ર, ઉત્તરાભાદ્રપદ નક્ષત્ર, નક્ષત્ર નક્ષત્ર.
વાર: વાર એટલે દિવસ. અઠવાડિયામાં સાત વાર થાય છે. સોમવાર, મંગળવાર, બુધવાર, ગુરુવાર, શુક્રવાર, શનિવાર, રવિવાર - આ સાત સમય ગ્રહોના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યા છે.
યોગઃ નક્ષત્રની જેમ 27 પ્રકારના યોગ છે. સૂર્ય-ચંદ્રના વિશેષ અંતરની સ્થિતિને યોગ કહેવાય છે. અંતરના આધારે રચાયેલા 27 યોગોના નામ - વિષ્કુંભ, પ્રીતિ, આયુષ્માન, સૌભાગ્ય, શોભન, અતિગંડ, સુકર્મા, ધૃતિ, શૂલ, ગંડ, વૃદ્ધિ, ધ્રુવ, વ્યાઘાત, હર્ષન, વજ્ર, સિદ્ધિ, વ્યતિપાત, વરિયાણ, પરિઘ, શિવ , સિદ્ધ, સાધ્ય, શુભ, શુક્લ, બ્રહ્મા, ઇન્દ્ર અને વૈધૃતિ.
કરણઃ એક તિથિમાં બે કરણ હોય છે. એક તારીખના પહેલા ભાગમાં અને એક તારીખના બીજા ભાગમાં. કુલ 11 કરણ છે જેમના નામ નીચે મુજબ છે - બાવ, બાલવ, કૌલવ, તૈતિલ, ગર, વણિજ, વિષ્ટિ, શકુની, ચતુષ્પદ, નાગ અને કિસ્તુઘ્ના. વિષ્ટિ કરણને ભદ્રા કહેવામાં આવે છે અને ભદ્રામાં શુભ કાર્ય વર્જિત માનવામાં આવે છે.
