નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્રની સત્તા પર ભાજપની નરેન્દ્ર મોદી સરકારને 8 વર્ષ થઈ ગયા (8 years narendra modi govt in the centre) છે. નરેન્દ્ર મોદીએ 26 મે 2014ના રોજ પ્રથમ વખત વડાપ્રધાન તરીકે શપથ લીધા હતા. આ વર્ષોમાં નરેન્દ્ર મોદીએ નીતિઓમાં ધરખમ ફેરફારો કર્યા. પોતાના કાર્યકાળના પ્રારંભિક તબક્કામાં આર્થિક મોરચે સારૂ પ્રદર્શન કરનાર મોદી સરકાર આઠમા વર્ષમાં આ મોરચે મોંઘવારી જેવી સમસ્યાઓથી ઘેરાયેલી (Achievement of modi govt ) હતી. આ સમય દરમિયાન ભારતની વિદેશ નીતિમાં પણ પરિવર્તન આવ્યું. દેશમાં સામાજિક રીતે મંદિર-મસ્જિદના વિવાદો પણ સામે આવ્યા. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય બાદ રામ મંદિરનું નિર્માણ શરૂ થયું તો કાશી-મથુરાનો મામલો પણ કોર્ટમાં પહોંચ્યો.
આ પણ વાંચો: PM મોદીના 8 વર્ષના શાસનમાં અત્યાર સુધી ગુજરાતને શું મળ્યું, જૂઓ
બ્રિટિશ યુગના 1450 કાયદાઓ નાબૂદ: છેલ્લા 8 વર્ષમાં દિલ્હીની રાજનીતિ પણ બદલાઈ (Achievement of modi govt) ગઈ છે. 2019માં મોદી સરકારે જીત મેળવીને નવો રેકોર્ડ બનાવ્યો હતો. મોદી 2.0 માં કાશ્મીરમાંથી કલમ 370 હટાવી, CAA કાયદો બન્યો. ખેડૂતોના આંદોલન બાદ ત્રણેય કૃષિ બિલ પણ પરત કરવામાં આવ્યા હતા. તેના પ્રથમ કાર્યકાળમાં, મોદી સરકાર નોટબંધી, ટ્રિપલ તલાક સામેના કાયદા, સર્જિકલ સ્ટ્રાઈક માટે સમાચારમાં હતી. આ દરમિયાન બ્રિટિશ યુગના 1450 કાયદાઓ પણ નાબૂદ કરવામાં આવ્યા હતા.
યોજનાઓનો લાભ ભાજપને: નરેન્દ્ર મોદી સરકારની મુખ્ય યોજનાઓમાં જન ધન યોજના, આયુષ્માન યોજના, પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજના, પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ, પ્રધાનમંત્રી મુદ્રા યોજના, પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના, આયુષ્માન ભારત યોજના અને ઉજ્જવલા યોજનાનો સમાવેશ થાય છે. આ યોજનાઓનો લાભ ભાજપને ચૂંટણીમાં પણ મળ્યો.
મોંઘવારી પડકાર બની: મોદી સરકારના પ્રથમ કાર્યકાળમાં મોંઘવારી ઓછી કે વધુ નિયંત્રણમાં રહી. બીજા કાર્યકાળમાં પહેલા કોરોના અને પછી રુસો-યુક્રેન યુદ્ધે મોંઘવારીને આગ લગાડી. 2014 માં, ગ્રાહક ભાવો પર આધારિત છૂટક ફુગાવાનો દર 7.72 ટકા હતો. 2019માં આ દર 2.57 ટકા પર પહોંચી ગયો, પરંતુ એપ્રિલ 2022માં તે 7.8 ટકા પર પહોંચી ગયો. મોદીના શાસનમાં જ રિટેલ ફુગાવાએ તેનો 8 વર્ષનો રેકોર્ડ તોડી નાખ્યો હતો. એપ્રિલ 2022માં જથ્થાબંધ મોંઘવારી દરે પણ નવો રેકોર્ડ બનાવ્યો હતો.
આ પણ વાંચો: PM મોદી ઈન્ડિયન સ્કૂલ ઑફ બિઝનેસના વાર્ષિક દિવસની ઉજવણીમાં આપશે હાજરી
રોજિંદી જરૂરિયાતની વસ્તુઓના ભાવમાં વધારો: સરકારી આંકડા મુજબ એપ્રિલમાં જથ્થાબંધ ફુગાવાનો દર 15.08 ટકા રહ્યો હતો. છેલ્લા આઠ વર્ષમાં પેટ્રોલના ભાવમાં 40 રૂપિયા અને ડીઝલના ભાવમાં 35 રૂપિયા પ્રતિ લિટરથી વધુનો વધારો થયો છે. આના કારણે જાન્યુઆરી 2014ની સરખામણીમાં માર્ચ 2022માં રોજિંદી જરૂરિયાતની વસ્તુઓના ભાવમાં 70 ટકાનો વધારો થયો છે. LPG સિલિન્ડરની સબસિડી પૂરી થઈ ગઈ છે અને તેની કિંમત 8 વર્ષમાં લગભગ ત્રણ ગણી થઈ ગઈ છે. ખાદ્યતેલ, અનાજ, દૂધ, મસાલાના ભાવમાં સરેરાશ બે ગણો વધારો થયો છે.
અર્થતંત્રની સ્થિતિ શું છે?
- 2014માં ભારતનો જીડીપી આશરે રૂ. 112 લાખ કરોડ હતો. ભારતની જીડીપી હાલમાં 2022માં રૂ. 232 લાખ કરોડથી વધુ છે.
- છેલ્લા આઠ વર્ષમાં દેશની વિદેશી હૂંડિયામણની અનામત બમણી થઈ ગઈ છે. 2014માં દેશની વિદેશી હૂંડિયામણ અનામત રૂ. 22.34 લાખ કરોડ હતી, હાલમાં દેશમાં રૂ. 45 લાખ કરોડથી વધુનું વિદેશી હૂંડિયામણ અનામત છે. યુક્રેન યુદ્ધ બાદ ભારતના આયાત બિલ પર દબાણ વધ્યું છે અને તેની અસર દેશના વિદેશી ભંડાર પર પણ પડી છે.
- 2014માં દેશમાં સામાન્ય માણસની વાર્ષિક આવક અગાઉ સામાન્ય માણસની વાર્ષિક આવક લગભગ 80 હજાર રૂપિયા હતી. હવે તે લગભગ બમણું વધીને રૂ. 1.50 લાખથી વધુ થઈ ગયું છે.
- 2014માં દેશ પર 33.89 લાખ કરોડ રૂપિયાનું વિદેશી દેવું હતું. માર્ચ 2022માં જાહેર કરાયેલા નાણા મંત્રાલયના રિપોર્ટ અનુસાર, સરકાર પર દેવાનો કુલ બોજ વધીને 128.41 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ ગયો છે. દેશના દરેક નાગરિક પર 98,776 રૂપિયાનું દેવું છે.
- NPCI અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2014-15માં 76 લાખ કરોડ રૂપિયાનું ડિજિટલ પેમેન્ટ થયું હતું, 2021-22માં ડિજિટલ પેમેન્ટ હેઠળ રૂપિયા 200 લાખ કરોડથી વધુનું ટ્રાન્ઝેક્શન થયું હતું.
- ભારતમાં છેલ્લા આઠ વર્ષમાં બેરોજગારોની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. સેન્ટર ફોર મોનિટરિંગ ઈન્ડિયન ઈકોનોમી (CMIE) અનુસાર, દેશમાં લગભગ 40 કરોડ લોકો પાસે રોજગાર નથી. 2013-14 સુધી ભારતનો બેરોજગારી દર 3.4 ટકા હતો જે હાલમાં વધીને 8.7 ટકા થયો છે.
- મોદી સરકાર દરમિયાન દેશમાં હાઈવે ખૂબ જ ઝડપથી બનાવવામાં આવ્યા હતા. મનમોહન સિંહ સરકાર દરમિયાન 2009 થી 2014 વચ્ચે કુલ 20,639 કિમી હાઈવે બનાવવામાં આવ્યા હતા. એપ્રિલ 2014માં દેશમાં હાઈવેની લંબાઈ 91,287 કિમી હતી. 20 માર્ચ, 2021 સુધીમાં 1,37,625 કિ.મી. હાલમાં દેશમાં 25 હજાર કિલોમીટરના હાઈવેનું નિર્માણ ચાલી રહ્યું છે. દરરોજ લગભગ 68 કિમીનો નેશનલ હાઈવે બનાવવામાં આવી રહ્યો છે.
- નરેન્દ્ર મોદીના શાસનના છેલ્લા 8 વર્ષમાં કરદાતાઓની સંખ્યા બમણીથી વધુ થઈ ગઈ છે. ડેટા અનુસાર, જ્યાં નાણાકીય વર્ષ 2013-14માં કુલ કરદાતા 3.79 કરોડ હતા, ત્યાં 2020-21 અનુસાર દેશમાં કુલ 8,22,83,407 કરદાતા છે.
શિક્ષણ અને આરોગ્ય: 2014 દરમિયાન દેશમાં ખાનગી, સરકારી અને સરકારી સહાયિત પ્રાથમિક શાળાઓની સંખ્યા 8.47 લાખ હતી, છેલ્લા આઠ વર્ષમાં તેમની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. હાલમાં દેશમાં લગભગ 15 લાખ પ્રાથમિક શાળાઓ છે. 2014 અને 20 ની વચ્ચે દેશમાં 15 AIIMS, 7 IIM અને 16 ટ્રિપલ આઈટી બનાવવામાં આવ્યા હતા. 2014માં દેશમાં 6 એઈમ્સ હતા, હવે તેમની સંખ્યા વધીને 22 થઈ ગઈ છે. એ જ રીતે, છેલ્લા આઠ વર્ષમાં 170 થી વધુ મેડિકલ કોલેજો ખોલવામાં આવી છે.
ડોક્ટરોની સંખ્યામાં વધારો: આગામી બે વર્ષમાં 100 મેડિકલ કોલેજો તૈયાર થઈ જશે. તેની અસર ડોકટરોની સંખ્યા પર પણ પડી. મોદી સરકારમાં ડોક્ટરોની સંખ્યામાં 4 લાખથી વધુનો વધારો થયો છે. દેશભરમાં 25 ટ્રિપલ આઈટી છે, જે ત્રણ સ્તરે કાર્યરત છે. ભારત સરકાર, રાજ્ય સરકાર અને લોકોના ભંડોળમાંથી ચલાવવાની સાથે સાથે ટ્રીપલ આઈટી પણ પીપી મોડ હેઠળ કાર્યરત છે. 2014 સુધી ભારતમાં માત્ર 9 ટ્રિપલ આઈટી હતા.
સંરક્ષણ બજેટ અને સુરક્ષા: મોદી શાસનમાં દેશનું સંરક્ષણ બજેટ બમણું થયું છે. નાણાકીય વર્ષ 2013-14માં દેશનું સંરક્ષણ બજેટ 2.53 લાખ કરોડ રૂપિયા હતું, જે નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં વધીને 5.25 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ ગયું છે. દસ વર્ષમાં સંરક્ષણ બજેટમાં ખર્ચમાં 76 ટકાનો વધારો થયો છે. આ દરમિયાન મેક ઈન ઈન્ડિયા હેઠળ ભારતમાં શસ્ત્રો અને સાધનોની નિકાસની પ્રક્રિયા પણ શરૂ થઈ. મોદીના કાર્યકાળમાં કાશ્મીર અને પાકિસ્તાન સરહદ પર શાંતિ હતી, પરંતુ ચીન સાથે તણાવ વધ્યો. ગાલવાનની ઘટના બાદ ભારત અને ચીન વચ્ચે સરહદ પર હથિયારોનો ઉપયોગ નહીં કરવાનો કરાર અનૌપચારિક રીતે તોડવામાં આવ્યો હતો.
