এইচ আই ভি এইডছক বিশ্বৰ অন্যতম ভয়াৱহ ৰোগ হিচাপে গণ্য কৰা হয় । "বিশ্ব এইডছ দিৱস" প্ৰতি বছৰে ১ ডিচেম্বৰত এই ৰোগ আৰু ইয়াৰ চিকিৎসা আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়সমূহৰ বিষয়ে সজাগতা বিয়পাই ইয়াৰ বাবে বিভিন্ন কাৰ্যসূচী আৰু অভিযানৰ আয়োজন কৰাৰ উদ্দেশ্যেৰে পালন কৰা হয় ।
HIV এনে এবিধ সংক্ৰমণ যাক বিশ্বৰ আটাইতকৈ জটিল ৰোগৰ শ্ৰেণীত ৰাখিব পাৰি । যদিও চিকিৎসা আৰু সাৱধানতা অৱলম্বন কৰি বহু ক্ষেত্ৰত এই ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পৰা যায়, কিন্তু এই ৰোগৰ বাবে মৃত্যুৰ হাৰ যে অতি বেছি, সেই কথা অস্বীকাৰ কৰিব নোৱাৰি । ইয়াৰ দ্বাৰা আক্ৰান্ত লোকৰ সংখ্যা আৰু এই ৰোগ আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ৰোগত মৃত্যু হোৱা লোকৰ সংখ্যা চাই এই ৰোগৰ ভয়াৱহতা অনুমান কৰিব পাৰি ।
ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ এইডছ (ইউনিচেফৰ এটা শাখা)ৰ পৰিসংখ্যা অনুসৰি ২০২১ চনতহে প্ৰায় ১.৫ কোটি লোক এইচ আই ভি এইডছ সংক্ৰমিত হোৱা বুলি নিশ্চিত হয়, ইয়াৰে ৬.৫০ লাখ লোকৰ এই সংক্ৰমণ আৰু আনুষংগিক ৰোগৰ বাবে মৃত্যু হয় ।
এই প্ৰতিবেদন অনুসৰি এতিয়ালৈকে সমগ্ৰ বিশ্বতে প্ৰায় ৮ কোটি ৪২ লাখ লোক এইডছত আক্ৰান্ত হৈছে, ইয়াৰে প্ৰায় ৪ কোটি ১ লাখ লোকৰ মৃত্যু হৈছে। এই পৰিসংখ্যাৰ ভিত্তিত এইচ আই ভি এইডছ বৰ্তমান বিশ্বৰ অন্যতম বৃহৎ স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা বুলি ক’লে ভুল নহ’ব ।
এইচ আই ভি এইডছ সংক্ৰমণৰ বিষয়ে বিশ্বৰ মঞ্চত মানুহক সজাগ কৰাৰ লগতে ইয়াৰ সৈতে জড়িত ভুল ধাৰণা আৰু চিকিৎসাৰ বিষয়ে সজাগতা বিয়পাই আৰু তথ্য প্ৰদান কৰাৰ লক্ষ্যৰে প্ৰতি বছৰে ১ ডিচেম্বৰত বিশ্ব এইডছ দিৱস পালন কৰা হয় ।
বিষয়বস্তু আৰু উদ্দেশ্য
বিশ্ব এইডছ দিৱস উদযাপনৰ মূল উদ্দেশ্য কেৱল এই সংক্ৰমণ আৰু ইয়াৰ চিকিৎসাৰ বিষয়ে বিশ্বৰ মানুহৰ মাজত সজাগতা বিয়পাই দিয়াই নহয়, সেইসকল লোকৰ সৈতে সংহতি বা সমৰ্থন প্ৰদৰ্শন কৰা আৰু এইডছত আক্ৰান্তসকলক সহায় কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলোৱা । ইয়াৰ সমান্তৰালকৈ এই উপলক্ষে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত এইডছ আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ মৃত্যু হোৱা লোকসকলক শোক প্ৰকাশ কৰাৰ সুযোগো প্ৰদান কৰে ।
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ উদ্যোগত আৰম্ভ হোৱা বিশ্ব এইডছ দিৱস প্ৰতি বছৰে এটা থিম লৈ উদযাপন কৰা হয়(World AIDS Day theme) । সমাজত বিয়পি পৰা বৈষম্য দূৰ কৰি শিপাৰ পৰা এইডছ নিৰ্মূলৰ দিশত প্ৰয়োজনীয় পদক্ষেপ লোৱাৰ লক্ষ্যৰে এইবাৰ বিশ্ব এইডছ দিৱস "সমতা"(Equalize) শীৰ্ষক বিষয়ত উদযাপন কৰা হৈছে(World AIDS Day 2022) ।
ইতিহাস
দৰাচলতে এইডছ সম্পৰ্কে এনে এক অনুষ্ঠান আয়োজন কৰাৰ ধাৰণাটো প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৮৭ চনত প্ৰস্তাৱ কৰা হৈছিল । বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ "গ্ল'বেল অন এইডছ" কাৰ্যসূচীৰ দুজন তথ্য বিষয়া জেমছ ডব্লিউ বান আৰু থমাছ নেটাৰে প্ৰথমে এই অনুষ্ঠানটো উদযাপন কৰাৰ ধাৰণাটো সকলোৰে সন্মুখত ৰাখিছিল। ইয়াৰ পিছত "গ্ল'বেল অন এইডছ"ৰ পৰিচালক জনাথন মানে ১৯৮৮ চনৰ ১ ডিচেম্বৰক বিশ্ব এইডছ দিৱস হিচাপে পালন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয় । যাৰ বাবে "যোগাযোগ" থিম নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল ।
ইয়াৰ পিছত ১৯৯৬ চনৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ এক কাৰ্যসূচী "UN AIDS"ৰ দ্বাৰা বিশ্ব এইডছ দিৱস উদযাপন কৰাৰ লগতে ইয়াৰ অধীনত বিভিন্ন সজাগতামূলক অনুষ্ঠান আৰু অভিযানৰ আয়োজন কৰাৰ প্ৰচেষ্টা আৰম্ভ কৰা হয় । প্ৰথম অৱস্থাত এই অভিযানৰ বাবে শিশু আৰু যুৱক-যুৱতীসকলক কেন্দ্ৰত ৰখা হৈছিল । কিন্তু পাছলৈ প্ৰতিটো বয়সৰ আৰু লিংগৰ মানুহক এই ৰোগৰ পৰা বচাবলৈ আৰু তেওঁলোকক সজাগ কৰাৰ প্ৰচেষ্টা আৰম্ভ কৰা হ’ল ।
এই বিষয়টোৰ সংবেদনশীলতাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ২০০৭ চনত হোৱাইট হাউছত Red Ribbonক বিশ্ব এইডছ দিৱসৰ প্ৰতীক হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হয় । সেইবাবেই এই দিনটোক "Red Ribbon Day" বুলিও কোৱা হয় ।
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে ১৯৫৭ চনত আফ্ৰিকাৰ কংগোত এইডছৰ প্ৰথমটো ৰোগী ধৰা পৰিছিল । এই ৰোগত আক্ৰান্ত এজন ব্যক্তিৰ মৃত্যুৰ পিছত যেতিয়া তেওঁৰ তেজ পৰীক্ষা কৰা হৈছিল, তেতিয়া তেওঁ এইডছ ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ পিছত তেজটো চৰ্চালৈ আহিছিল । কিন্তু এই ৰোগে ১৯৮০ চনত "এইডছ" হিচাপে স্বীকৃতি লাভ কৰে । যদি আমি ভাৰতৰ কথা কওঁ, ১৯৮৬ চনত মাদ্ৰাজত আমাৰ দেশত এইডছৰ প্ৰথমটো ৰোগী পোহৰলৈ আহিছিল ।
এইচ আই ভি এইডছৰ কাৰণ আৰু লক্ষণসমূহ
এইডছ আচলতে "একোৱাইৰড ইমিউন'ডেফিচিয়েন্সি চিণ্ড্ৰম"ৰ জনপ্ৰিয় নাম(What is the Acquired Immune Deficiency Syndrome) । এই সংক্ৰমণৰ প্ৰভাৱৰ বাবেই দায়ী ভাইৰাছে শৰীৰৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ টি কোষক আক্ৰমণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে(Causes and symptoms of HIV AIDS) ।
বিশেষকৈ অসুৰক্ষিত আৰু অধিক লোকৰ সৈতে যৌন সম্পৰ্ক এই সংক্ৰমণৰ বাবে দায়ী বুলি গণ্য কৰা হয়। ইয়াৰ বাহিৰেও এইচ আই ভি আক্ৰান্ত পুৰুষ বা মহিলাৰ সৈতে যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন, সংক্ৰমিত ব্যক্তিৰ তেজ আন কাৰোবাক সঞ্চাৰণ, সংক্ৰমিত ব্যক্তিয়ে ব্যৱহাৰ কৰা বেজী পুনৰ ব্যৱহাৰ কৰি বা ইয়াৰ কোনো অংগ আন এজনক প্ৰতিস্থাপন কৰি ইয়াৰ সংক্ৰমণৰ আশংকা থাকে(Why is it called Acquired Immunodeficiency) ।
ইয়াৰ উপৰিও এই সংক্ৰমণ প্লেচেণ্টাৰ জৰিয়তে এইচ আই ভি সংক্ৰমণত আক্ৰান্ত গৰ্ভৱতী মহিলাৰ গৰ্ভত বৃদ্ধি পোৱা শিশুৰ ওচৰলৈও যায় ।
এইডছ ৰোগত আক্ৰান্ত ব্যক্তিৰ শৰীৰত দেখা পোৱা লক্ষণসমূহ তলত দিয়া ধৰণৰ-
- গাঁঠি আৰু মাংসপেশীৰ বিষ
- অত্যধিক ঠাণ্ডা আৰু জ্বৰ
- শৰীৰটো দুৰ্বল আৰু ভাগৰুৱা অনুভৱ কৰা
- হঠাৎ ওজন হ্ৰাস পোৱা
- অত্যধিক মূৰৰ বিষ আৰু ডিঙিৰ বিষ
- দৃষ্টিশক্তি হেৰুওৱা
- শৰীৰত ৰঙা দাগ দেখা দিয়া
- জিভা আৰু মুখত বগা দাগ
- শুকান কাহ আৰু ডায়েৰিয়া
- উশাহ-নিশাহ লোৱাত অসুবিধা
- ৰাতি ঘাম ওলোৱা
ভ্ৰান্ত ধাৰণা
কেৱল আমাৰ দেশতে নহয় সমগ্ৰ বিশ্বতে এইডছ সম্পৰ্কে বহু ধৰণৰ ভুল ধাৰণা বা বিভ্ৰান্তিৰ সৃষ্টি হৈছে । যাৰ বেছিভাগেই ভুল । ইয়াৰ বাবেই ইয়াক বিশ্বৰ বহু ঠাইত অভিশাপ হিচাপেও দেখা যায় আৰু মানুহে এইডছ ৰোগীৰ পৰা দূৰত্ব বজাই ৰাখে, বৰ্জন কৰে আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰতি বেয়া অনুভৱ কৰে ।
সাধাৰণতে এইচ আই ভি এইডছ ৰোগত আক্ৰান্ত ব্যক্তিক চুমা খাই, পানী খাই, তেওঁলোকৰ লগত থাকি বা তেওঁলোকৰ লগত পৰিৱেশত থাকি, মহে কামুৰিলে, কাপোৰ ব্যৱহাৰ কৰি, আনকি কাপোৰ-কানিও ব্যৱহাৰ কৰি এইচ আই ভি এইডছ ৰোগত আক্ৰান্ত হয় । স্পৰ্শৰ দ্বাৰাও বিয়পিব পাৰে । যিটো শুদ্ধ নহয় ।
এইচ আই ভি ভাইৰাছ বতাহৰ মাজেৰে বিয়পি নাযায়, সংক্ৰমিত ব্যক্তিয়ে কাহ, হাঁচি বা থু পেলোৱাৰ সময়তো বিয়পি নাযায় । ইয়াৰ বাহিৰেও এই সংক্ৰমণ এইচ আই ভি পজিটিভ ব্যক্তিৰ সৈতে চুইমিং পুলত গা ধুই, কাপোৰ ধুই আনকি তেওঁৰ লেতেৰা পানীও খালেও এই সংক্ৰমণ বিয়পি নাযায় । একে সময়তে সংক্ৰমিত ব্যক্তিক কামোৰাৰ পিছত এই সংক্ৰমণ আন এজনক কামুৰিলেও বিয়পি নাযায় ।
লগতে পঢ়ক: Covid-19: পৰৱৰ্তী Covid ভেৰিয়েন্ট হ'ব পাৰে Omicronতকৈও অধিক মাৰাত্মক
