গুৱাহাটী, ৬ এপ্ৰিল : অৰুণাচল চৰকাৰে বৃহৎ নদীবান্ধৰ যোগেদি উন্নয়ণৰ সপোন দেখিছে । যাৰবাবে অৰুণাচল চৰকাৰে নদী বান্ধ বিৰোধী কোনো কথা শুনিব নিবিচাৰে। ভৱিষ্যতৰ সংকট তথা প্ৰকৃতি ধ্বংসৰ দিশত চৰকাৰখনৰ কোনো দায়িত্ববোধ নাই। অৰুণাচল প্রদেশৰ ৰাজধানী ইটানগৰৰ সচিবালয়ৰ দেৱালত বৃহৎ নদী বান্ধৰ বিৰুদ্ধে দেৱাল অংকন কৰাৰ অপৰাধত চিত্রশিল্পী নীলিম মহন্ত আৰু ইব' মিলি নামৰ অধিবক্তা গৰাকীক গ্রেপ্তাৰ কৰা ঘটনাই এই কথা স্পষ্ট ৰূপত প্ৰকাশ কৰে। হাজাৰ হাজাৰ মেগাৱাট জলবিদ্যুৎ উৎপাদনেই লক্ষ্য হৈ পৰিছে পেমা খাণ্ডু নেতৃত্বাধীন অৰুণাচল চৰকাৰৰ ।
চলিত বিধানসভাৰ অধিৱেশনত ৰাজ্যখনৰ উপ মুখ্যমন্ত্রী তথা শক্তি বিভাগৰ দায়িত্বত থকা চাওনা মেইনে বিবৃতিত কৈছিল যে জলবিদ্যুৎ প্রকল্প নির্মাণ কৰিবলৈ অনিচ্ছুক বা কাম আৰম্ভ নকৰাৰ বাবে ৰাজ্য চৰকাৰে ইতিমধ্যে ৪৪ টা প্রতিষ্ঠানৰ লগত কৰা বুজাবুজিৰ চুক্তি বাতিল কৰিছে (44 hydropower plants in Arunachal Pradesh)। পূর্বৰ চৰকাৰখনৰ শাসনকালত ৰাজ্যখনত ৪৬,৯৪৩ মেগাৱাট জলবিদ্যুৎ উৎপাদনৰ বাবে ৰাজ্য চৰকাৰে ১৫৩ টা বিভিন্ন চৰকাৰী আৰু ব্যক্তিগত প্রতিষ্ঠানৰ লগত এনে চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰিছিল ।
অৰুণাচল প্রদেশত জলবিদ্যুৎ প্রকল্প স্থাপনৰ বাবে চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰাৰ ইমান ধুম উঠিছিল যে তাকে দেখি তদানীন্তন কেন্দ্রীয় বন আৰু পৰিৱেশ বিভাগৰ মন্ত্রী জয়ৰাম ৰমেশে ৰাজ্য চৰকাৰখন 'MOU Virus' ত আত্ৰান্ত হৈছে বুলি একপ্ৰকাৰ তীর্যক মন্তব্য কৰিছিল ।
ইতিমধ্যে অৰুণাচল প্রদেশত নীপকোৱে ৪০৫ মেগাৱাটৰ ৰঙানদী, ৬০০ মেগাৱাটৰ কামেং, ১১০ মেগাৱাটৰ পাৰে জলবিদ্যুৎ প্রকল্প তিনিটা নির্মাণ কৰি উৎপাদন আৰম্ভ কৰিছে । তদুপৰি ৩৩০ মেগাৱাটৰ কুৰুং, ১২০ মেগাৱাটৰ নাফ্রা আৰু ৯০ মেগাৱাটৰ নিউ মেলিং প্রকল্প তিনিটা নির্মাণৰ কাম চৰকাৰে নীপকোৰ হাতত অৰ্পণ কৰিছে। আনহাতে ৰাষ্ট্ৰীয় জলবিদ্যুৎ শক্তি নিগমে ২০০০ মেগাৱাটৰ নামনি সােৱণশিৰি জলবিদ্যুৎ প্রকল্পটোৰ কাম প্রায় সম্পূর্ণ কৰি তুলিছে ।
আগন্তুক আগষ্ট মাহৰ প্রথম পর্যায়ত ৫০০ মেগাৱাট আৰু ২০২৩ চনৰ মাজভাগত নিগমে ২০০০ মেগাৱাট বিদ্যুৎ শক্তি উৎপাদন কৰিব বুলি ঘােষণা কৰিছে । জলবিদ্যুৎ শক্তিৰ উন্নয়নৰ বাবে ৰাজ্য চৰকাৰে এতিয়া নিজাববীয়াকৈ গঠন কৰিছে হাইড্র’ পাৱাৰ ডেভলেপমেন্ট কর্পোৰেছন অব অৰুণাচল প্রদেশ । চিনাক্ত কৰা জলবিদ্যুৎ প্রকল্পসমূহৰ কাম খৰতকীয়া গতিত সম্পন্ন কৰিবলৈ ৰাজ্যখনৰ উপ মুখ্যমন্ত্ৰীগৰাকীয়ে অলপতে নতুন দিল্লীত ৰাষ্ট্ৰীয় জলবিদ্যুৎ শক্তি নিগম, ছুটলেজ জলবিদ্যুৎ নিগম, তেহৰি হাইড্র’ ডেভলেপমেন্ট কর্পোৰেছন আৰু নীপকোৰ অধ্যক্ষৰ লগত মিলিত হৈছিল । ছুটলেজ জল বিদ্যুৎ নিগমে ইতিমধ্যে অৰুণাচল প্রদেশত ৬০,০০০ কোটি টকা বিনিয়ােগেৰে ৫,০৯৭ মেগাৱাট বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰিব বুলি ঘােষণা কৰিছে ।
এই প্রতিষ্ঠানটোৰ হাতত অৰ্পণ কৰা প্রকল্পকেইটা হৈছে ইটালিন (৩,০৯৭ মেগাৱাট), আটুনলি (৬৮০ মেগাৱাট), এমিনি (৫০০ মেগাৱাট), আমুলিন (৪২০ মেগাৱাট) আৰু মিহুমদন (৪০০ মেগাৱাট)। এই বছৰৰ এপ্রিল মাহৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰীয় জলবিদ্যুৎ শক্তি নিগমে নির্মাণ আৰম্ভ কৰিব ২,৮৮০ মেগাৱাট শক্তি সম্পন্ন দিবাং জলবিদ্যুৎ প্রকল্পটো ।
তদুপৰি ছিয়াং নদীৰ অৱবাহিকাত স্থাপন কৰা হ’ব ছিয়াং ল’ৱাৰ (২,৭০০ মেগাৱাট), ছিয়াং আপাৰ ষ্টেজ-২ (৩,৭৫০ মেগাৱাট) আৰু ছিয়াং আপাৰ ষ্টেজ-১ (৬,০০০ মেগাৱাট) প্রকল্প। অৰুণাচল চৰকাৰে বৰ্ত্তমান কেন্দ্রীয় চৰকাৰৰ সহযােগত পূর্ণোদ্যমে বৃহৎ নদী বান্ধ নিৰ্মাণত অগ্ৰসৰ হৈছে। জলবিদ্যুৎ প্রকল্প স্থাপনেৰে বৃহৎ উন্নয়নৰ সপােন দেখা অৰুণাচল চৰকাৰখনে কিন্তু প্রকল্পসমূহে সৃষ্টি কৰিব পৰা বিধ্বংসী কার্যকলাপক লৈ মুঠেও চিন্তিত নহয় ।
কেন্দ্রীয় জল আয়ােগৰ এটা অধ্যয়নৰ তথ্যত দেখা গৈছে যে পৰিকল্পনা কৰা অৰুণাচলৰ এনে ৪৪ টা জলবিদ্যুৎ প্রকল্পৰ বাবে ২৯ খন নদী আৰু জান-জুৰিৰ প্রাকৃতিক জলস্রোতৰ দিশ সলনি হ’ব । প্রায়সমূহ নদী আৱদ্ধ হ’ব বান্ধৰ বৃহৎ ৰিজাৰ্ভাৰত নতুবা টানেল সমূহত। চৰকাৰী সংস্থাৰ প্রতিবেদনৰ মতেই কেৱল ইটালিন প্রকল্পটোৰ বাবেই ২.৭ লাখ জোপা গছ কাটিব লাগিব । ছিয়াং অৱবাহিকাত তিনিটা জলবিদ্যুৎ প্রকল্পৰ বাবে ধ্বংস হ’ব ১৫,০০০ বর্গ কিলােমিটাৰ জোৰা অৰণ্য ।
ছিয়াং পিপুলছ ফ’ৰাম নামৰ এটা স্বেচ্ছাসেৱী সংগঠনৰ তৰফৰ পৰা কোৱা হৈছে যে, এই অৰণ্যাঞ্চল এঘাৰটা ভিন্ন প্ৰকাৰৰ অৰণ্যৰ সমষ্টি আৰু ইয়াত ১,৩৪৯ টা উদ্ভিদ আৰু ১,১৯৭ টা বিভিন্ন প্রজাতিৰ প্ৰাণীৰ আৱাসস্থল । উল্লেখ যে ২০১৪ চনৰ লােকসভা নির্বাচনৰ সময়ত পাছিঘাটৰ এখন সভাত বর্তমান প্রধানমন্ত্রী নৰেন্দ্ৰ মােদীয়ে বৃহৎ নদী বান্ধৰ বিৰােধিতা কৰি ক্ষুদ্র বান্ধ নিৰ্মাণৰ হকে তেওঁৰ চৰকাৰে ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব বুলি প্ৰতিশ্ৰুতি দিছিল । কিন্তু শাসনভাৰ লােৱাৰ পাছতেই চৰকাৰখনে দেশখনৰ সর্ববৃহৎ ২,৮৮০ মেগাৱাট দিবাং প্রকল্পটোৰ সেউজ সংকেত প্রদান কৰে ।
ইফালে, অৰুণাচল চৰকাৰে সমগ্ৰ ৰাজ্যখনতে নির্মাণ কৰিবলৈ লােৱা এনে জলবিদ্যুৎ প্রকল্পসমূহে অমূল্য জৈৱ বৈচিত্র্যতা নিঃশেষ কৰাৰ উপৰি নামনিৰ অসমতাে প্রলয়ৰ সূচনা কৰিব সেয়া নিশ্চিত । চীনদেশে তেওঁলােকৰ অধিকৃত এলেকাত নির্মাণ কৰা জলবিদ্যুৎ প্রকল্পসমূহৰ তীব্র বিৰােধিতা কৰা অৰুণাচল প্ৰদেশ আৰু কেন্দ্রীয় চৰকাৰে এতিয়া ওলােটা খৰ মাৰি নিজেই বৃহৎ নদী বান্ধসমূহৰ পৃষ্ঠপােষকতা কৰিছে । ইয়াৰ দ্বাৰা ভৱিষ্যতে ভয়াৱহ সংকটে দেখা দিয়াটো নিশ্চিত (hydropower plants in Arunachal Pradesh could cause danger) ।
লগতে পঢ়ক : ছয় বছৰত ৰাজ্যত সংঘটিত হৈছে ৬,১৯২ টা হত্যাকাণ্ড
