টিবি বা যক্ষ্মা ৰোগক আমাৰ দেশত TB বা Tuberculosis বুলিও জনা যায় । টিবি মহামাৰীৰ বাবে সমগ্ৰ বিশ্বতে বহু শতিকা ধৰি বহু সংখ্যক লোকে নিজৰ প্ৰাণ হেৰুৱাবলগীয়া হৈছিল । একে সময়তে আধুনিক চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ অগ্ৰগতি হোৱাৰ পিছতো আজিও বৃহৎ সংখ্যক লোকে এই ৰোগৰ নামটোলৈও ভয় খাইছে। যিহেতু ই বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে সংক্ৰামক, সেয়েহে ইয়াৰ দ্বাৰা আক্ৰান্ত লোকসকলে সাধাৰণতে সমাজৰ পৰা বিচ্ছিন্নতাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হয়(Why is March 24th TB day)।
বিশ্বৰ বেছিভাগ ঠাইতে বিশেষকৈ উন্নয়নশীল দেশসমূহত যক্ষ্মা / টিবিক এক ভয়াৱহ মহামাৰী বুলি গণ্য কৰা হয় । যাৰবাবে প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ডেৰ লাখ লোকৰ মৃত্যু হয় । এই ৰোগ, ইয়াৰ প্ৰকাৰ আৰু ইয়াৰ চিকিৎসাৰ বিষয়ে সাধাৰণ জনতাৰ মাজত সজাগতা বিয়পোৱাৰ লক্ষ্যৰে আৰু মানুহ আৰু সংস্থাসমূহক নতুন গৱেষণা আৰু এই দিশত কাম কৰিবলৈ প্ৰেৰণা যোগোৱাৰ লক্ষ্যৰে প্ৰতি বছৰে ২৪ মাৰ্চত বিশ্বজুৰি “বিশ্ব যক্ষ্মা দিৱস” পালন কৰা হয় । এইবাৰ এই বিশেষ অনুষ্ঠান “Yes! We can end TB” বা “হয়! আমি টিবি শেষ কৰিব পাৰো” বিষয়বস্তুৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে(When was the first TB day celebrated?)।
টিবি ৰোগ কি ?
চিকিৎসকে টিবি বা যক্ষ্মা ৰোগক মাৰাত্মক সংক্ৰামক ৰোগ বুলি গণ্য কৰে । যিটো মাইকোবেক্টেৰিয়াম টিউবাৰকুলোচিছ বেক্টেৰিয়াৰ দ্বাৰা হয় । সাধাৰণতে হাওঁফাওঁত টিবিৰ প্ৰভাৱৰ ক্ষেত্ৰত বেছিকৈ দেখা যায় যদিও এই বেক্টেৰিয়াই হাওঁফাওঁৰ বাহিৰেও শৰীৰৰ আন আন অংশত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে(World TB Day 2023 significance)। এই সংক্ৰমণত আক্ৰান্ত ব্যক্তিয়ে যেতিয়া কাহ, হাঁচি বা কথা কয়, তেতিয়া ইয়াৰ সৈতে সংক্ৰামক টোপাল "নিউক্লিয়াছ" সৃষ্টি হয়, যিয়ে বতাহৰ মাজেৰে হাত আগবঢ়াই আন এজন ব্যক্তিক সংক্ৰমিত কৰিব পাৰে(World TB Day 2023 history)। তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে নিউক্লিয়েজসমূহ পৰিৱেশত কেইবা ঘণ্টা ধৰি সক্ৰিয় হৈ থাকিব পাৰে ।
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে টিবি ৰোগত আক্ৰান্ত লোকসকলক আটাইতকৈ অৱহেলিত আৰু দুৰ্বল বুলি গণ্য কৰা হয় আৰু বৃহৎ সংখ্যক টিবি আক্ৰান্ত লোকেও চিকিৎসা আৰু যত্নৰ বাবে সমস্যাৰ সন্মুখীন হয় । এনে পৰিস্থিতিত বিশ্ব টিবি দিৱস উপলক্ষে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই টিবি আৰু অন্যান্য ৰোগত আক্ৰান্ত লোকৰ স্বাস্থ্যৰ বৈষম্য দূৰ কৰাৰ বাবে বিশ্বব্যাপী ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ আহ্বান জনাইছে, যাতে টিবি শেষ কৰাৰ বাবে সুনিৰ্দিষ্ট ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব পৰা যায় ।
বিশ্ব টিবি দিৱসৰ উদ্দেশ্য হৈছে মানুহৰ মাজত টিবি সম্পৰ্কে সজাগতা বিয়পাই দিয়া আৰু ইয়াৰ প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰচেষ্টা চলোৱাৰ লগতে মানুহৰ ওপৰত ইয়াৰ স্বাস্থ্য, সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক প্ৰভাৱৰ বিষয়ে জনসচেতনতা বিয়পাই দিয়া । ইয়াৰ বাবেই বিশ্ব টিবি দিৱস উপলক্ষে সজাগতা অভিযানৰ লগতে আন বহু ধৰণৰ কাৰ্যসূচীৰো আয়োজন কৰা হয় ।
বিশ্ব টিবি দিৱসৰ গুৰুত্ব আৰু উদ্দেশ্য
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ পৰিসংখ্যা অনুসৰি ২০২১ চনত ১ কোটি ৬০ লাখ লোক টিবি ৰোগত আক্ৰান্ত হৈছিল, ইয়াৰে ১৬ লাখ লোকে এই ৰোগৰ বাবে মৃত্যুৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল । বিশ্ব টিবি দিৱসৰ জৰিয়তে বিশ্বৰ মানুহ আৰু চিকিৎসা, সামাজিক আৰু অন্যান্য সংস্থাসমূহে একত্ৰিত হৈ এই মহামাৰীৰ সংক্ৰমণ আৰু ইয়াৰ ফলত প্ৰাণ হেৰুৱা লোকৰ সংখ্যা হ্ৰাস কৰাৰ চেষ্টা কৰাৰ এক সুযোগ প্ৰদান কৰে ।
এই বছৰ টিবি শেষ কৰিবলৈ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ ৱেবছাইটত উপলব্ধ তথ্য অনুসৰি সদস্য ৰাষ্ট্ৰৰ পৰা ঔষধ প্ৰতিৰোধী টিবিৰ বাবে WHO-এ পৰামৰ্শ দিয়া নতুন চুটি সম্পূৰ্ণ মৌখিক চিকিৎসা পদ্ধতিৰ ৰূপায়ণ কৰা হ’ব ত্বৰান্বিত কৰিবলৈ কাৰ্য সংস্থাটোৱে ২০২৩ চনটোক টিবি শেষ কৰাৰ বছৰ হিচাপে ঘোষণা কৰিছে আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা লাখ লাখ লোকৰ দুখ-কষ্টৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে, আৰু আক্ৰান্তসকলৰ বাবে ব্যাপক আৰু সাৰ্বজনীন যত্নৰ আহ্বান জনাইছে(World TB Day 2023 theme)।
তথ্য অনুসৰি ২০২৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ পৰিষদত সংস্থাটোৱে সদস্য দেশসমূহৰ ৰাষ্ট্ৰৰ মুৰব্বীসকলক টিবিৰ বিৰুদ্ধে অগ্ৰগতি ত্বৰান্বিত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ৰাজনৈতিক আৰু সামাজিক দায়বদ্ধতাৰ বাবে ঐক্যবদ্ধভাৱে কাম কৰিবলৈ আহ্বান জনায় ৷ যাতে কেৱল এই ৰোগ নিৰ্মূল কৰাই নহয়, ইয়াৰ চিকিৎসাৰ বাবে গৱেষণাও কৰিব পৰা যায় আৰু টিবিৰ যত্নৰ সাৰ্বজনীন সুবিধা নিশ্চিত কৰিবলৈ সম্পদ, সমৰ্থন, যত্নৰ বাবে প্ৰচেষ্টাও কৰিব পৰা যায় ।
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে টিবি ৰোগত আক্ৰান্ত লোকসকলক আটাইতকৈ অৱহেলিত আৰু দুৰ্বল বুলি গণ্য কৰা হয় আৰু বৃহৎ সংখ্যক টিবি আক্ৰান্ত লোকেও চিকিৎসা আৰু যত্নৰ বাবে সমস্যাৰ সন্মুখীন হয় । এনে পৰিস্থিতিত বিশ্ব টিবি দিৱস উপলক্ষে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই টিবি আৰু অন্যান্য ৰোগত আক্ৰান্ত লোকৰ স্বাস্থ্যৰ বৈষম্য দূৰ কৰাৰ বাবে বিশ্বব্যাপী ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ আহ্বান জনাইছে, যাতে টিবি শেষ কৰাৰ বাবে সুনিৰ্দিষ্ট ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব পৰা যায় ।
বিশ্ব টিবি দিৱসৰ উদ্দেশ্য হৈছে মানুহৰ মাজত টিবি সম্পৰ্কে সজাগতা বিয়পাই দিয়া আৰু ইয়াৰ প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰচেষ্টা চলোৱাৰ লগতে মানুহৰ ওপৰত ইয়াৰ স্বাস্থ্য, সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক প্ৰভাৱৰ বিষয়ে জনসচেতনতা বিয়পাই দিয়া । ইয়াৰ বাবেই বিশ্ব টিবি দিৱস উপলক্ষে সজাগতা অভিযানৰ সমান্তৰালকৈ আন বহু ধৰণৰ কাৰ্যসূচীৰো আয়োজন কৰা হয় ।
ইতিহাস
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে ১৮৮২ চনৰ ২৪ মাৰ্চত জাৰ্মান চিকিৎসক আৰু অণুজীৱবিজ্ঞানী ৰবাৰ্ট কোচে টিবি বেক্টেৰিয়া মাইকোবেক্টেৰিয়াম টিউবাৰকুলোচিছ আৱিষ্কাৰ কৰে । আচলতে সেই সময়ত টিবিয়ে সমগ্ৰ ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাত বিধ্বংসী ৰূপ ধাৰণ কৰিছিল আৰু ইয়াৰ বাবে প্ৰতি সাতজনৰ ভিতৰত এজনৰ মৃত্যু হৈছিল । কোচৰ এই আৱিষ্কাৰে টিবি ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু চিকিৎসাৰ পথ মুকলি কৰি দিলে । ইয়াৰ বাবেই ১৯০৫ চনত তেওঁক নোবেল বঁটাও প্ৰদান কৰা হয় ।
ইয়াৰ পিছত ১৯৮২ চনত আন্তৰ্জাতিক যক্ষ্মা আৰু হাওঁফাওঁ ৰোগ বিৰোধী সংঘই ২৪ মাৰ্চক বিশ্ব টিবি দিৱস হিচাপে ঘোষণা কৰে । পিছলৈ ১৯৯৬ চনৰ শেষৰ ফালে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই অন্যান্য সংস্থাসমূহৰ সৈতেও এই অভিযানত যোগদান কৰে, তাৰ পিছত ১৯৯৮ চনত আনুষ্ঠানিকভাৱে টিবি বন্ধ অংশীদাৰিত্ব স্থাপন কৰা হয় । যাৰ উদ্দেশ্য আছিল টিবি ৰোগৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়া আৰু ইয়াক বিয়পি পৰাত বাধা দিয়া ।
বিশ্ব টিবি দিৱস উপলক্ষে সমগ্ৰ বিশ্বতে বহু ধৰণৰ সজাগতামূলক কাৰ্যসূচী আৰু অভিযানৰ আয়োজন কৰা হয় । ইয়াৰ ভিতৰত টিবি প্ৰতিৰোধৰ উপায়ৰ বিষয়ে সম্প্ৰদায়ৰ আলোচনা, ফটো প্ৰদৰ্শনী, দাতব্য অনুষ্ঠান, আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধ আৰু বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ নিজৰ জীৱন উৎসৰ্গা কৰা লোকসকলক সন্মান আৰু পুৰস্কৃত কৰাৰ বিশেষ অনুষ্ঠান আদি অন্তৰ্ভুক্ত ।
লগতে পঢ়ক: Preity Zinta Fitness: ৪৮ বছৰ বয়সতো নিজকে এনেদৰে ফিট ৰাখিছে প্ৰীতি জিন্টাই
