ETV Bharat / bharat

Arguments on Same Sex Marriage: সমকামী বিবাহৰ আইনী বৈধতা সম্পৰ্কত উচ্চতম ন্যায়ালয়ত যুক্তি তৰ্ক

সমকামী বিবাহৰ (Arguments on Same Sex Marriage) বৈধতাৰ ওপৰত আজি উচ্চতম ন্যায়ালয়ত তুমুল তৰ্ক-যুদ্ধ হয় ৷ সমকামী বিবাহক আইনীৰূপে বৈধ হিচাপে ঘোষণা কৰিবলৈ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে নিজৰ যুক্তিসমূহ দাঙি ধৰিবলৈ নিৰ্দেশনা দিয়ে (SC hears arguments on Same Sex Marriage) ৷

Arguments on Same Sex Marriage
সমকামী বিবাহৰ আইনী বৈধতাৰ ওপৰত উচ্চতম ন্যায়ালয়ত যুক্তি তৰ্ক
author img

By

Published : Apr 18, 2023, 8:19 PM IST

নেশ্যনেল ডেস্ক, 18 এপ্ৰিল: বৰ্তমান সময়ত সমলিংগ বিবাহ ভাৰতীয় সভ্যতাত পৰিলক্ষিত কৰা হৈছে (Same Sex Marriage) ৷ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে 2018 চনৰ 7 ছেপ্টেম্বৰত ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ 5 জনীয়া সাংবিধানিক বিচাৰপীঠে ভাৰতীয় দণ্ডবিধিৰ ধাৰা 377 ৰ অধীনত ভাৰতত সমকামিতা বৈধ বুলি ঘোষণা কৰিছিল ৷ অৱশ্যে ইয়াৰ পিচতে সমকামী বিবাহৰ (Arguments on Same Sex Marriage) বৈধতাৰ ওপৰত কেন্দ্ৰৰ পৰা উত্তৰ বিচাৰিছিল উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ৷ তাৰ পিচতে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ এই প্ৰশ্নৰ উত্তৰস্বৰূপে সমকামী বিবাহক স্বীকৃতি দিয়াৰ দাবীৰ তীব্ৰ বিৰোধিতা কৰিছিল ৷

কেন্দ্ৰই সমকামী বিবাহক LGBTQ সম্প্ৰদায়ৰ "নগৰীয়া অভিজাত" দৃষ্টিভংগী বুলি অভিহিত কৰিছিল (Supreme Court on LGBTQ community)৷ ইয়াৰ পিচতেই 18 এপ্ৰিলত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে মঙলবাৰে সমকামী বিবাহৰ বাবে আইনী বৈধতা বিচৰা এটা গোটৰ আবেদনৰ ওপৰত যুক্তি প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ দিয়ে (legal validation of same sex marriages) ৷ সম্প্ৰতি মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড় আৰু ন্যায়াধীশ এছ কে কৌল, এছ আৰ ভাট, হিমা কোহলী আৰু পি এছ নৰসিংহক লৈ গঠিত পাঁচজনীয়া সংবিধান বিচাৰপীঠে গোচৰটোৰ শুনানি গ্ৰহণ কৰি আছে ৷

যোৱা ১৩ মাৰ্চত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে আবেদনসমূহ নিৰ্ণয়ৰ বাবে পাঁচজনীয়া বিচাৰপীঠলৈ প্ৰেৰণ কৰি ইয়াক "অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়" বুলি অভিহিত কৰে (SC hears arguments on Same Sex Marriage) ৷ এই যুক্তি প্ৰদৰ্শনৰ সময়ত কেন্দ্ৰক প্ৰতিনিধিত্ব কৰি ছলিচিটৰ জেনেৰেল তুষাৰ মেহতাৰ লগত মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড় ( Chief Justice of India DY Chandrachud), ন্যায়াধীশ কৌলৰ মাজত তীব্ৰ যুক্তি তৰ্কৰে আদালতৰ কাৰ্যক্ৰমনিকা আৰম্ভ হৈছিল ৷

এছজি তুষাৰ মেহতাই কৈছিল যে, সমকামী বিবাহ বিচৰা আবেদনসমূহৰ ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বিৰুদ্ধে প্ৰাথমিক আপত্তিৰ প্ৰথমে সিদ্ধান্ত ল'ব লাগে আৰু শীৰ্ষ আদালতৰ দ্বাৰা সিদ্ধান্ত লোৱাৰ আগতে সকলো ৰাজ্যলৈ জাননী জাৰি কৰিব লাগে ৷ ‘‘পাঁচগৰাকী তীক্ষ্ণ মেধাসম্পন্ন আৰু বিদ্বান ব্যক্তিয়ে’’ সমগ্ৰ দেশৰ হকে সিদ্ধান্ত ল'ব নোৱাৰে ৷ বিবাহ প্ৰতিষ্ঠানত এক '‘নতুন সামাজিক-আইনী সম্পৰ্ক’’ সৃষ্টি কৰিব নোৱাৰে ৷

শুনানিৰ সময়ত মেহতাই কয় যে, এক আইনী নিয়ম অনুসৰি কেৱল জৈৱিক পুৰুষ আৰু জৈৱিক মহিলাৰ মাজতহে বিবাহ হ'ব পাৰে ৷ ই বিশেষ বিবাহ আইন ভিতৰত অন্তৰ্ভুক্ত ৷ মুখ্য ন্যায়াধীশগৰাকীয়ে মেহতাক কয়, "আপুনি অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ বিচাৰ কৰিছে ৷ জৈৱিক পুৰুষৰ আৰু জৈৱিক মহিলাৰ ধাৰণা শুদ্ধ" ৷ তেতিয়া মেহতাই কৈছিল যে, এজন জৈৱিক মহিলা আৰু জৈৱিক পুৰুষ এটা ধাৰণা নহয় ৷

তেতিয়া মুখ্য ন্যায়াধীশগৰাকীয়ে প্ৰত্যুত্তৰত কৈছিল, "পুৰুষ বা মহিলাৰ কোনো পৰম ধাৰণা নাই ৷ ই আপোনাৰ যৌনাংগ কি তাৰ সংজ্ঞা হ'ব নোৱাৰে, ই অধিক জটিল ৷ আনকি যেতিয়া বিশেষ বিবাহ আইনে (এছ.এম.এ.) ( Special Marriage Act)পুৰুষ আৰু মহিলা বুলি কয়, পুৰুষৰ ধাৰণা আৰু এগৰাকী মহিলাৰ ধাৰণাটোৱেই নহয়, আপোনাৰ কি যৌনাংগ আছে তাৰ ওপৰত আধাৰিত কৰিহে এই আইনে সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰে" ৷

মেহতাই দাখিল কৰিছিল যে, বিবাহ প্ৰতিষ্ঠানে ব্যক্তিগত আইন প্ৰভাৱিত কৰে, হিন্দু বিবাহ আইন হৈছে এক সংহিতাবদ্ধ ব্যক্তিগত আইন আৰু ইছলামৰ নিজা ব্যক্তিগত আইন আছে, আৰু সেইবোৰৰ কিছু অংশ সংশোধন কৰা নহয় ৷ ন্যায়াধীশ সঞ্জয় কিষাণ কৌল, এছ ৰবীন্দ্ৰ ভাট, হিমা কোহলী আৰু পি এছ নৰসিংহক লৈ গঠিত বিচাৰপীঠে উত্তৰ দিছিল যে ই ব্যক্তিগত আইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত নহয় ৷ মুখ্য ন্যায়াধীশগৰাকীয়ে কৈছিল যে আমি এটা মধ্যম পথ লৈ আছো ৷

মেহতা: আমি সমস্যটোৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি আছো ৷ গতিকে আমি এইটো একেবাৰে নুশুনো ৷

জুডিথ কৌল: আমি ব্যক্তিগত আইনলৈ যোৱা নাই, এতিয়া আপুনি আমাক কিয় বিচাৰিছে ? আপুনি কেনেকৈ আমাৰ পৰা সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ আশা কৰিব পাৰে ৷ আমি সকলো শুনিবলৈ বাধ্য নহয়।

মেহতা: ইয়াৰ দ্বাৰা হিন্দু আৰু মুছলমান লোকসকলো প্ৰভাৱিত হ'ব, যাৰ বাবে আমি ৰাজ্যসমূহৰ কথা শুনিব লাগিব ৷ ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ ব্যক্তিৰ (অধিকাৰ সুৰক্ষা) আইনত কোনো আইনী ত্ৰুটি নাই আৰু প্ৰশ্নটো সামাজিক-আইনী অনুমোদন প্ৰদান কৰাৰ নহয় ৷ কোনেও ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ ব্যক্তিসকলৰ বিৰুদ্ধে বৈষম্য কৰা হোৱা নাই ৷ ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰৰ বাবে সংৰক্ষণৰ ব্যৱস্থা আছে ।

মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড়: বিচাৰপীঠে কি চাবলৈ বিচাৰিছে ?

ন্যায়াধীশ কৌল: তেন্তে আমি পুৰুষ আৰু মহিলাক বিশেষ বিবাহ আইনত ব্যক্তি হিচাপে সংজ্ঞায়িত কৰিব পাৰো নেকি আৰু বাকীখিনি অন্য শিতানৰ বাবে এৰি দিব পাৰোনে ?

মুখ্য ন্যায়াধীশ চন্দ্ৰচূড়: আনকি বিষমকামী বিবাহতো, বিবাহৰ ওপৰত আপত্তি জাৰি কৰা জাননী অসাংবিধানিক ।

জ্যেষ্ঠ অধিবক্তা সিংৱী (Sr Adv Singhvi): যদিও আদালতে সমকামী বিবাহ আইনী বুলি নিয়ম কৰে, তেনে অধিকাৰ ফোঁপোলা ৷ এটা হৈছে বিষমকামী বিবাহ, আৰু আনটো হৈছে সমকামী বিবাহ ৷ গতিকে এইটো চৰ্ত যৌনতাৰ ওপৰত আধাৰিত আৰু যদি আদালতে নিয়ম কৰে যে সমলিংগ বিবাহ বৈধ ৷ ইয়াৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে সকলো শ্ৰেণীৰ লোকক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে ৷ সঠিক স্থিতিটো হ'ব দুজন সন্মতিপ্ৰাপ্ত প্ৰাপ্তবয়স্কৰ মাজত বিবাহৰ অনুমতি দিয়া ৷ বিবাহ আৰু ব্যক্তিসকলৰ দুটা গুৰুত্বপূৰ্ণ শব্দ আছে ৷ পৰিণামৰ দুটা শ্ৰেণী আছে ৷ বিবাহৰ কিছুমান পৰিণামমূলক লাভালাভ থাকিব লাগিব ৷ আনকি এক সীমিত কেনভাচতো বিচাৰপীঠে ভৱিষ্যত চাইহে সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰি লাগিব ৷

লগতে পঢ়ক: Same Sex Marriage: সমকামী বিবাহৰ স্বীকৃতিৰ বিৰোধিতা কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ

নেশ্যনেল ডেস্ক, 18 এপ্ৰিল: বৰ্তমান সময়ত সমলিংগ বিবাহ ভাৰতীয় সভ্যতাত পৰিলক্ষিত কৰা হৈছে (Same Sex Marriage) ৷ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে 2018 চনৰ 7 ছেপ্টেম্বৰত ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ 5 জনীয়া সাংবিধানিক বিচাৰপীঠে ভাৰতীয় দণ্ডবিধিৰ ধাৰা 377 ৰ অধীনত ভাৰতত সমকামিতা বৈধ বুলি ঘোষণা কৰিছিল ৷ অৱশ্যে ইয়াৰ পিচতে সমকামী বিবাহৰ (Arguments on Same Sex Marriage) বৈধতাৰ ওপৰত কেন্দ্ৰৰ পৰা উত্তৰ বিচাৰিছিল উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ৷ তাৰ পিচতে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ এই প্ৰশ্নৰ উত্তৰস্বৰূপে সমকামী বিবাহক স্বীকৃতি দিয়াৰ দাবীৰ তীব্ৰ বিৰোধিতা কৰিছিল ৷

কেন্দ্ৰই সমকামী বিবাহক LGBTQ সম্প্ৰদায়ৰ "নগৰীয়া অভিজাত" দৃষ্টিভংগী বুলি অভিহিত কৰিছিল (Supreme Court on LGBTQ community)৷ ইয়াৰ পিচতেই 18 এপ্ৰিলত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে মঙলবাৰে সমকামী বিবাহৰ বাবে আইনী বৈধতা বিচৰা এটা গোটৰ আবেদনৰ ওপৰত যুক্তি প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ দিয়ে (legal validation of same sex marriages) ৷ সম্প্ৰতি মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড় আৰু ন্যায়াধীশ এছ কে কৌল, এছ আৰ ভাট, হিমা কোহলী আৰু পি এছ নৰসিংহক লৈ গঠিত পাঁচজনীয়া সংবিধান বিচাৰপীঠে গোচৰটোৰ শুনানি গ্ৰহণ কৰি আছে ৷

যোৱা ১৩ মাৰ্চত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে আবেদনসমূহ নিৰ্ণয়ৰ বাবে পাঁচজনীয়া বিচাৰপীঠলৈ প্ৰেৰণ কৰি ইয়াক "অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়" বুলি অভিহিত কৰে (SC hears arguments on Same Sex Marriage) ৷ এই যুক্তি প্ৰদৰ্শনৰ সময়ত কেন্দ্ৰক প্ৰতিনিধিত্ব কৰি ছলিচিটৰ জেনেৰেল তুষাৰ মেহতাৰ লগত মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড় ( Chief Justice of India DY Chandrachud), ন্যায়াধীশ কৌলৰ মাজত তীব্ৰ যুক্তি তৰ্কৰে আদালতৰ কাৰ্যক্ৰমনিকা আৰম্ভ হৈছিল ৷

এছজি তুষাৰ মেহতাই কৈছিল যে, সমকামী বিবাহ বিচৰা আবেদনসমূহৰ ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বিৰুদ্ধে প্ৰাথমিক আপত্তিৰ প্ৰথমে সিদ্ধান্ত ল'ব লাগে আৰু শীৰ্ষ আদালতৰ দ্বাৰা সিদ্ধান্ত লোৱাৰ আগতে সকলো ৰাজ্যলৈ জাননী জাৰি কৰিব লাগে ৷ ‘‘পাঁচগৰাকী তীক্ষ্ণ মেধাসম্পন্ন আৰু বিদ্বান ব্যক্তিয়ে’’ সমগ্ৰ দেশৰ হকে সিদ্ধান্ত ল'ব নোৱাৰে ৷ বিবাহ প্ৰতিষ্ঠানত এক '‘নতুন সামাজিক-আইনী সম্পৰ্ক’’ সৃষ্টি কৰিব নোৱাৰে ৷

শুনানিৰ সময়ত মেহতাই কয় যে, এক আইনী নিয়ম অনুসৰি কেৱল জৈৱিক পুৰুষ আৰু জৈৱিক মহিলাৰ মাজতহে বিবাহ হ'ব পাৰে ৷ ই বিশেষ বিবাহ আইন ভিতৰত অন্তৰ্ভুক্ত ৷ মুখ্য ন্যায়াধীশগৰাকীয়ে মেহতাক কয়, "আপুনি অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ বিচাৰ কৰিছে ৷ জৈৱিক পুৰুষৰ আৰু জৈৱিক মহিলাৰ ধাৰণা শুদ্ধ" ৷ তেতিয়া মেহতাই কৈছিল যে, এজন জৈৱিক মহিলা আৰু জৈৱিক পুৰুষ এটা ধাৰণা নহয় ৷

তেতিয়া মুখ্য ন্যায়াধীশগৰাকীয়ে প্ৰত্যুত্তৰত কৈছিল, "পুৰুষ বা মহিলাৰ কোনো পৰম ধাৰণা নাই ৷ ই আপোনাৰ যৌনাংগ কি তাৰ সংজ্ঞা হ'ব নোৱাৰে, ই অধিক জটিল ৷ আনকি যেতিয়া বিশেষ বিবাহ আইনে (এছ.এম.এ.) ( Special Marriage Act)পুৰুষ আৰু মহিলা বুলি কয়, পুৰুষৰ ধাৰণা আৰু এগৰাকী মহিলাৰ ধাৰণাটোৱেই নহয়, আপোনাৰ কি যৌনাংগ আছে তাৰ ওপৰত আধাৰিত কৰিহে এই আইনে সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰে" ৷

মেহতাই দাখিল কৰিছিল যে, বিবাহ প্ৰতিষ্ঠানে ব্যক্তিগত আইন প্ৰভাৱিত কৰে, হিন্দু বিবাহ আইন হৈছে এক সংহিতাবদ্ধ ব্যক্তিগত আইন আৰু ইছলামৰ নিজা ব্যক্তিগত আইন আছে, আৰু সেইবোৰৰ কিছু অংশ সংশোধন কৰা নহয় ৷ ন্যায়াধীশ সঞ্জয় কিষাণ কৌল, এছ ৰবীন্দ্ৰ ভাট, হিমা কোহলী আৰু পি এছ নৰসিংহক লৈ গঠিত বিচাৰপীঠে উত্তৰ দিছিল যে ই ব্যক্তিগত আইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত নহয় ৷ মুখ্য ন্যায়াধীশগৰাকীয়ে কৈছিল যে আমি এটা মধ্যম পথ লৈ আছো ৷

মেহতা: আমি সমস্যটোৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি আছো ৷ গতিকে আমি এইটো একেবাৰে নুশুনো ৷

জুডিথ কৌল: আমি ব্যক্তিগত আইনলৈ যোৱা নাই, এতিয়া আপুনি আমাক কিয় বিচাৰিছে ? আপুনি কেনেকৈ আমাৰ পৰা সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ আশা কৰিব পাৰে ৷ আমি সকলো শুনিবলৈ বাধ্য নহয়।

মেহতা: ইয়াৰ দ্বাৰা হিন্দু আৰু মুছলমান লোকসকলো প্ৰভাৱিত হ'ব, যাৰ বাবে আমি ৰাজ্যসমূহৰ কথা শুনিব লাগিব ৷ ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ ব্যক্তিৰ (অধিকাৰ সুৰক্ষা) আইনত কোনো আইনী ত্ৰুটি নাই আৰু প্ৰশ্নটো সামাজিক-আইনী অনুমোদন প্ৰদান কৰাৰ নহয় ৷ কোনেও ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ ব্যক্তিসকলৰ বিৰুদ্ধে বৈষম্য কৰা হোৱা নাই ৷ ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰৰ বাবে সংৰক্ষণৰ ব্যৱস্থা আছে ।

মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড়: বিচাৰপীঠে কি চাবলৈ বিচাৰিছে ?

ন্যায়াধীশ কৌল: তেন্তে আমি পুৰুষ আৰু মহিলাক বিশেষ বিবাহ আইনত ব্যক্তি হিচাপে সংজ্ঞায়িত কৰিব পাৰো নেকি আৰু বাকীখিনি অন্য শিতানৰ বাবে এৰি দিব পাৰোনে ?

মুখ্য ন্যায়াধীশ চন্দ্ৰচূড়: আনকি বিষমকামী বিবাহতো, বিবাহৰ ওপৰত আপত্তি জাৰি কৰা জাননী অসাংবিধানিক ।

জ্যেষ্ঠ অধিবক্তা সিংৱী (Sr Adv Singhvi): যদিও আদালতে সমকামী বিবাহ আইনী বুলি নিয়ম কৰে, তেনে অধিকাৰ ফোঁপোলা ৷ এটা হৈছে বিষমকামী বিবাহ, আৰু আনটো হৈছে সমকামী বিবাহ ৷ গতিকে এইটো চৰ্ত যৌনতাৰ ওপৰত আধাৰিত আৰু যদি আদালতে নিয়ম কৰে যে সমলিংগ বিবাহ বৈধ ৷ ইয়াৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে সকলো শ্ৰেণীৰ লোকক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে ৷ সঠিক স্থিতিটো হ'ব দুজন সন্মতিপ্ৰাপ্ত প্ৰাপ্তবয়স্কৰ মাজত বিবাহৰ অনুমতি দিয়া ৷ বিবাহ আৰু ব্যক্তিসকলৰ দুটা গুৰুত্বপূৰ্ণ শব্দ আছে ৷ পৰিণামৰ দুটা শ্ৰেণী আছে ৷ বিবাহৰ কিছুমান পৰিণামমূলক লাভালাভ থাকিব লাগিব ৷ আনকি এক সীমিত কেনভাচতো বিচাৰপীঠে ভৱিষ্যত চাইহে সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰি লাগিব ৷

লগতে পঢ়ক: Same Sex Marriage: সমকামী বিবাহৰ স্বীকৃতিৰ বিৰোধিতা কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.