ETV Bharat / bharat

Chandrayaan-3 Mission : ক্ষিপ্ৰতাৰে চলিছে চন্দ্ৰ অভিযানৰ প্ৰস্তুতি

ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থাই জুলাইত চন্দ্ৰযান-৩ অভিযান আৰম্ভ কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে । ইতিমধ্যে মহাকাশযানখন উৎক্ষেপণৰ প্ৰস্তুতি অব্যাহত আছে । ৰকেট মাৰ্ক-৩ (এলভিএম৩)ৰ সৈতে মহাকাশযানক সফলতাৰে সংযোগো কৰা হৈছে ।

Chandrayaan 3 Mission
ক্ষিপ্ৰতাৰে চলিছে চন্দ্ৰ অভিযানৰ প্ৰস্তুতি
author img

By

Published : Jul 6, 2023, 12:12 PM IST

নেশ্যনেল ডেস্ক,৬ জুলাই : ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থা চমুকৈ ইছৰোৱে বুধবাৰে ঘোষণা কৰা মতে সতীশ ধাৱান মহাকাশ কেন্দ্ৰত উৎক্ষেপণ বাহন মাৰ্ক-৩ (এলভিএম৩)ৰ সৈতে চন্দ্ৰযান-৩ মহাকাশযানক সফলতাৰে একত্ৰিত কৰা হৈছে ।

শ্ৰীহৰিকোটাৰ সতীশ ধাৱান মহাকাশ কেন্দ্ৰত চন্দ্ৰযান-৩ ৰে গঠিত এনকেপচুলেটেড অংশটোক এলভিএম৩ৰ সৈতে সংলগ্ন কৰা হৈছে । ১২ ৰ পৰা ১৯ জুলাইৰ ভিতৰত উৎক্ষেপণ হ'বলগীয়া চন্দ্ৰযান-৩ অভিযানটো চন্দ্ৰত মহাকাশযান অৱতৰণৰ ভাৰতৰ দ্বিতীয় প্ৰয়াস হ'ব । ২০১৯ চনৰ ২২ জুলাইত আৰম্ভ কৰা চন্দ্ৰযান-২ অভিযান ৬ ছেপ্টেম্বৰৰ পুৱতি নিশা লেণ্ডাৰ আৰু ৰভাৰ চন্দ্ৰত দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্ত হোৱাৰ পাছত আংশিকভাৱে এই প্ৰচেষ্টা বিফল হৈছিল ।

চন্দ্ৰযান-৩ত লেণ্ডাৰ, ৰোভাৰ আৰু সঞ্চালক মডিউল আছ যি নিজে মহাকাশলৈ যাত্ৰা কৰিব নোৱাৰে । এই ক্ষেত্ৰত, এলভিএম-৩ৰ দৰে বাহন বা ৰকেট উৎক্ষেপণ কৰিবলৈ ইয়াক যিকোনো উপগ্ৰহৰ দৰে সংলগ্ন কৰিব লাগিব । ৰকেটবোৰত শক্তিশালী সঞ্চালক প্ৰণালী আছে যি পৃথিৱীৰ মাধ্যাকৰ্ষণীয় শক্তি অতিক্ৰম কৰে আৰু মহাকাশলৈ উপগ্ৰহৰ দৰে গধুৰ বস্তু কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় প্ৰচুৰ পৰিমাণৰ শক্তি উৎপন্ন কৰে ।

আকৌ এলভিএম-৩ হৈছে ভাৰতৰ আটাইতকৈ গধুৰ ৰকেট যাৰ মুঠ ওজন ৪০ টন । ইয়াৰ মুঠ দৈৰ্ঘ্য ৪৩.৫ মিটাৰ আৰু ৫ মিটাৰ ব্যাসৰ পেলোড ফেয়াৰিং আছে । উৎক্ষেপণ ৰকেটে পৃথিৱী পৃষ্ঠৰ পৰা প্ৰায় ২০০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত থকা পৃথিৱীৰ কক্ষপথ (এলইঅ') অতিক্ৰম কৰিবলৈ ৮ টনলৈকে পেলোড কঢ়িয়াব পাৰে । কিন্তু যেতিয়া পৃথিৱীৰ বাহিৰত প্ৰায় ৩৫,০০০ কিলোমিটাৰ পৰ্যন্ত অৱস্থিত ভূ-স্থিৰ স্থানান্তৰ কক্ষপথৰ (জিটিঅ') কথা আহে, ই মাত্ৰ ৪ টনহে কঢ়িয়াব পাৰে ।

অৱশ্যে, ইয়াৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে এলভিএম-৩ আন দেশ বা মহাকাশ কোম্পানীৰ দ্বাৰা একে ধৰণৰ কামৰ বাবে ব্যৱহৃত ৰকেটতকৈ দুৰ্বল । উদাহৰণ স্বৰূপে, ইউৰোপীয় মহাকাশ সংস্থাৰ (ইএছএ) এৰিয়ান ৫ ৰকেটৰ লিফ্ট-অফ ভৰ ৭৮০ টন আৰু ই এলইঅ'লৈ ২০ টন আৰু জিটিঅ'লৈ ১০ টন পেলোড কঢ়িয়াব পাৰে । এলভিএম-৩য়ে ২০১৪ চনত মহাকাশলৈ প্ৰথম যাত্ৰা কৰিছিল আৰু ২০১৯ চনত চন্দ্ৰযান-২ কঢ়িয়াই লৈ গৈছিল । শেহতীয়াকৈ, এই বছৰৰ মাৰ্চ মাহত, ই এল.ই.ও.-ত প্ৰায় ৬,০০০ কিলোগ্ৰাম ওজনৰ ৩৬ টা ৱানৱেব উপগ্ৰহ স্থাপন কৰিছিল, যি মহাকাশলৈ একাধিক উপগ্ৰহ কঢ়িয়াই নিয়াৰ সামৰ্থ্য প্ৰদৰ্শন কৰিছিল ।

ৰকেটটোত বহুতো বিচ্ছিন্ন কৰিব পৰা শক্তি প্ৰদানকাৰী অংশ আছে । তেওঁলোকে ৰকেটটোক শক্তি প্ৰদান কৰিবলৈ বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ ইন্ধন জ্বলায় । এবাৰ তেওঁলোকৰ ইন্ধন শেষ হোৱাৰ পাছত, সিহঁত ৰকেটৰ পৰা পৃথক হয় আৰু পৰি যায় । প্ৰায়ে ই বায়ুৰ ঘৰ্ষণৰ ফলত বায়ুমণ্ডলত জ্বলি যায় আৰু ধ্বংস হয় । চন্দ্ৰযান-৩ৰ দৰে মূল ৰকেটৰ কেৱল এটা সৰু অংশহে উপগ্ৰহৰ আকাংক্ষিত গন্তব্য স্থানলৈ যায় ।

লগতে পঢ়ক :ISRO Science and Technology Exhibition: প্ৰথমবাৰৰ বাবে অসমত ISRO ৰ মহাকাশ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ প্ৰদৰ্শনী

নেশ্যনেল ডেস্ক,৬ জুলাই : ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থা চমুকৈ ইছৰোৱে বুধবাৰে ঘোষণা কৰা মতে সতীশ ধাৱান মহাকাশ কেন্দ্ৰত উৎক্ষেপণ বাহন মাৰ্ক-৩ (এলভিএম৩)ৰ সৈতে চন্দ্ৰযান-৩ মহাকাশযানক সফলতাৰে একত্ৰিত কৰা হৈছে ।

শ্ৰীহৰিকোটাৰ সতীশ ধাৱান মহাকাশ কেন্দ্ৰত চন্দ্ৰযান-৩ ৰে গঠিত এনকেপচুলেটেড অংশটোক এলভিএম৩ৰ সৈতে সংলগ্ন কৰা হৈছে । ১২ ৰ পৰা ১৯ জুলাইৰ ভিতৰত উৎক্ষেপণ হ'বলগীয়া চন্দ্ৰযান-৩ অভিযানটো চন্দ্ৰত মহাকাশযান অৱতৰণৰ ভাৰতৰ দ্বিতীয় প্ৰয়াস হ'ব । ২০১৯ চনৰ ২২ জুলাইত আৰম্ভ কৰা চন্দ্ৰযান-২ অভিযান ৬ ছেপ্টেম্বৰৰ পুৱতি নিশা লেণ্ডাৰ আৰু ৰভাৰ চন্দ্ৰত দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্ত হোৱাৰ পাছত আংশিকভাৱে এই প্ৰচেষ্টা বিফল হৈছিল ।

চন্দ্ৰযান-৩ত লেণ্ডাৰ, ৰোভাৰ আৰু সঞ্চালক মডিউল আছ যি নিজে মহাকাশলৈ যাত্ৰা কৰিব নোৱাৰে । এই ক্ষেত্ৰত, এলভিএম-৩ৰ দৰে বাহন বা ৰকেট উৎক্ষেপণ কৰিবলৈ ইয়াক যিকোনো উপগ্ৰহৰ দৰে সংলগ্ন কৰিব লাগিব । ৰকেটবোৰত শক্তিশালী সঞ্চালক প্ৰণালী আছে যি পৃথিৱীৰ মাধ্যাকৰ্ষণীয় শক্তি অতিক্ৰম কৰে আৰু মহাকাশলৈ উপগ্ৰহৰ দৰে গধুৰ বস্তু কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় প্ৰচুৰ পৰিমাণৰ শক্তি উৎপন্ন কৰে ।

আকৌ এলভিএম-৩ হৈছে ভাৰতৰ আটাইতকৈ গধুৰ ৰকেট যাৰ মুঠ ওজন ৪০ টন । ইয়াৰ মুঠ দৈৰ্ঘ্য ৪৩.৫ মিটাৰ আৰু ৫ মিটাৰ ব্যাসৰ পেলোড ফেয়াৰিং আছে । উৎক্ষেপণ ৰকেটে পৃথিৱী পৃষ্ঠৰ পৰা প্ৰায় ২০০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত থকা পৃথিৱীৰ কক্ষপথ (এলইঅ') অতিক্ৰম কৰিবলৈ ৮ টনলৈকে পেলোড কঢ়িয়াব পাৰে । কিন্তু যেতিয়া পৃথিৱীৰ বাহিৰত প্ৰায় ৩৫,০০০ কিলোমিটাৰ পৰ্যন্ত অৱস্থিত ভূ-স্থিৰ স্থানান্তৰ কক্ষপথৰ (জিটিঅ') কথা আহে, ই মাত্ৰ ৪ টনহে কঢ়িয়াব পাৰে ।

অৱশ্যে, ইয়াৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে এলভিএম-৩ আন দেশ বা মহাকাশ কোম্পানীৰ দ্বাৰা একে ধৰণৰ কামৰ বাবে ব্যৱহৃত ৰকেটতকৈ দুৰ্বল । উদাহৰণ স্বৰূপে, ইউৰোপীয় মহাকাশ সংস্থাৰ (ইএছএ) এৰিয়ান ৫ ৰকেটৰ লিফ্ট-অফ ভৰ ৭৮০ টন আৰু ই এলইঅ'লৈ ২০ টন আৰু জিটিঅ'লৈ ১০ টন পেলোড কঢ়িয়াব পাৰে । এলভিএম-৩য়ে ২০১৪ চনত মহাকাশলৈ প্ৰথম যাত্ৰা কৰিছিল আৰু ২০১৯ চনত চন্দ্ৰযান-২ কঢ়িয়াই লৈ গৈছিল । শেহতীয়াকৈ, এই বছৰৰ মাৰ্চ মাহত, ই এল.ই.ও.-ত প্ৰায় ৬,০০০ কিলোগ্ৰাম ওজনৰ ৩৬ টা ৱানৱেব উপগ্ৰহ স্থাপন কৰিছিল, যি মহাকাশলৈ একাধিক উপগ্ৰহ কঢ়িয়াই নিয়াৰ সামৰ্থ্য প্ৰদৰ্শন কৰিছিল ।

ৰকেটটোত বহুতো বিচ্ছিন্ন কৰিব পৰা শক্তি প্ৰদানকাৰী অংশ আছে । তেওঁলোকে ৰকেটটোক শক্তি প্ৰদান কৰিবলৈ বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ ইন্ধন জ্বলায় । এবাৰ তেওঁলোকৰ ইন্ধন শেষ হোৱাৰ পাছত, সিহঁত ৰকেটৰ পৰা পৃথক হয় আৰু পৰি যায় । প্ৰায়ে ই বায়ুৰ ঘৰ্ষণৰ ফলত বায়ুমণ্ডলত জ্বলি যায় আৰু ধ্বংস হয় । চন্দ্ৰযান-৩ৰ দৰে মূল ৰকেটৰ কেৱল এটা সৰু অংশহে উপগ্ৰহৰ আকাংক্ষিত গন্তব্য স্থানলৈ যায় ।

লগতে পঢ়ক :ISRO Science and Technology Exhibition: প্ৰথমবাৰৰ বাবে অসমত ISRO ৰ মহাকাশ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ প্ৰদৰ্শনী

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.