তাৰকা ৰাজ্যৰ ৰহস্য: সংঘৰ্ষ হ’ব নেকি আকাশীগংগা আৰু এণ্ড্ৰমিডা গেলেক্সিৰ ?

আমি আকাশচুম্বী দূৰবীন আৰু জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানত কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গঠনৰ পৰা ভৱিষ্যতৰ সংঘৰ্ষলৈকে আকাশীগংগাৰ যাত্ৰা অন্বেষণ কৰিছো ।

প্ৰতিবেদন যুগুত কৰিছে অনুভা জৈনে

হায়দৰাবাদ: আমাৰ গেলেক্সি, নক্ষত্ৰপুঞ্জ (Milky Way) অগণন । আকাশীগংগা হৈছে এটা বেৰ্ড স্পাইৰেল গেলেক্সি, য’ত আমাৰ সৌৰজগত, তৰা, গ্ৰহ আৰু অন্যান্য মহাজাগতিক বস্তুবোৰ আছে । আকাশগংগা স্থানীয় গেলেক্সি গোটৰ এটা অংশ আৰু ই ভাৰ্গো সুপাৰক্লাষ্টাৰত অৱস্থিত । পৃথিৱীৰ পৰা চালে ইয়াক ৰাতিৰ আকাশৰ এটা ধোঁৱাকোৱা আলোকৰ ৰেখাৰ দৰে দেখা যায়, য’ত বহু দূৰৈৰ তৰাবোৰ একেলগে দেখা পোৱা যায় যদিও প্ৰত্যেকটো তৰা পৃথকে দেখা নাযায় ।

ভাৰতীয় জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান প্ৰতিষ্ঠান (Indian Institute of Astrophysics, IIA)ৰ অধিকাৰী প্ৰফেছৰ অন্নপূৰ্ণি সুব্ৰমনিয়ামে ETV ভাৰতৰ সৈতে হোৱা এক বিশেষ সাক্ষাৎকাৰত কয়, "আকাশীগংগা, যাক সৰু মহাবিশ্ব বুলিও ক’ব পাৰি, ইয়াৰ নিজা কেবাটাও উপগ্ৰহ গেলেক্সি আছে । গেলেক্সিবোৰ গোট আৰু ক্লাষ্টাৰ হিচাপে গঠিত হয় । আকাশীগংগাৰ বয়স মহাবিশ্বৰ সমানে পুৰণি, কাৰণ মহাবিশ্বৰ বয়স অতি প্ৰাচীন । ইয়াৰ গঠনৰ লগতে আমি ইয়াৰ বিকাশ আৰু সময়ৰ সৈতে ইয়াৰ পৰিৱৰ্তন কেনেদৰে হৈছে সেইবোৰ বুজিবলৈ চেষ্টা কৰিব লাগে ।"

প্ৰটো গেলেক্সিৰ পৰা স্পাইৰেল গেলেক্সিলৈ

প্ৰটো গেলেক্সি হৈছে গেলেক্সি গঠনৰ প্ৰথম পদক্ষেপ, য’ত প্ৰধানকৈ হাইড্ৰ’জেন গেছ আৰু ডাৰ্ক মেটাৰ থাকে । বেছিভাগ স্পাইৰেল গেলেক্সি, যেনে আকাশগংগা, ইয়াৰ কেন্দ্ৰত এটা সৰু ইলিপ্টিকেল গেলেক্সি থাকে, য’ত সৰু বাল্জ আৰু কেন্দ্ৰীয় বেৰ থাকে । সুব্ৰমনিয়ামে কৈছে যে এটা ডাঙৰ গেছৰ মেঘ (প্ৰধানকৈ হাইড্ৰ’জেন) ঠাণ্ডা হৈ গুৰুত্বাকৰ্ষণৰ বাবে কণাবোৰ একেলগে জমা হয় আৰু তাৰ পৰাই তৰা গঠন আৰম্ভ হয় ।

মেঘটো ঘনীভূত হৈ তৰা গঠন কৰে, শক্তি আৰু তাপ মুক্ত কৰে । মেঘটো সংকুচিত হৈ যায়, ইয়াৰ কৌণিক ভৰবেগ সংৰক্ষিত হৈ ঘূৰ্ণনৰ বেগ বৃদ্ধি কৰে আৰু ইয়াৰ ফলত মেঘটো চেপেটা হৈ ডিস্কৰ আকাৰ লয় । এই ঘূৰ্ণনশীল ডিস্কত তৰা আৰু গ্ৰহ গঠন হয় । সময়ৰ লগে লগে এই ঘূৰ্ণনৰ ফলত স্পাইৰেল গেলেক্সিৰ ডিস্ক গঠন হয় আৰু গেলেক্সিৰ মিথ্ৰিয়কৰণ আৰু সংঘৰ্ষৰ দ্বাৰা ইয়াৰ আকাৰ পৰিৱৰ্তন হয় ।

আকাশীগংগাৰ ভৱিষ্যত: এটা মহাজাগতিক সংঘৰ্ষ

বিজ্ঞানীসকলে ভৱিষ্যতবাণী কৰিছে যে প্ৰায় 4.5 বিলিয়ন বছৰৰ পিছত আকাশীগংগা আৰু এণ্ড্ৰমিডা গেলেক্সিৰ মাজত সংঘৰ্ষ হ’ব, যাৰ ফলত অলপ সময়ৰ বাবে তৰা গঠনৰ প্ৰক্ৰিয়া অধিক হ’ব । এই সংযুক্তিৰ পিছত নতুন গেলেক্সিটোৱে ইলিপ্টিকেল আকৃতি ল’ব পাৰে আৰু নতুন তৰা গঠনৰ পৰিমাণ কমি যাব । সূৰ্যক সম্ভৱতঃ নতুন এটা অঞ্চললৈ ঠেলি পঠিওৱা হ’ব, কিন্তু পৃথিৱী ধ্বংস নহয় । তৰাবোৰৰ মাজত কোনোধৰণৰ সংঘৰ্ষ নঘটে যদিও সিহঁতৰ কক্ষপথ সলনি হ’ব আৰু আমাৰ সৌৰজগত গেলেক্সিৰ কেন্দ্ৰৰ পৰা আঁতৰলৈ যাব পাৰে ।

তেওঁ কয়, "যদি সূৰ্যৰ এটা তৰাৰ সৈতে সংঘৰ্ষ হয়, তেন্তে আমি সূৰ্য আৰু ইয়াৰ ওচৰৰ তৰাবোৰৰ গতিপথ নিৰ্ণয় কৰিব লাগিব । একেদৰে, গেলেক্সিবোৰও মহাকাশত গতি কৰে, কেতিয়াবা সংঘৰ্ষ হয় বা বাইনেৰী যোৰ গঠন কৰে । লাৰ্জ মেগেলানিক ক্লাউড আৰু স্মল মেগেলানিক ক্লাউড হৈছে আকাশীগংগাৰ ওচৰত থকা আটাইতকৈ ওচৰৰ নক্ষত্ৰপুঞ্জ, কিন্তু আমি সিহঁতৰ গতি বা সিহঁত কেনেকৈ আকাশীগংগাৰ কাষেৰে পাৰ হয় সেইবোৰ সম্পূৰ্ণকৈ বুজা নাই । সিহঁতৰ কক্ষপথ আৰু গতি ট্ৰেক কৰিবলৈ আমি বিগত 20 বছৰৰ তথ্য সংগ্ৰহ কৰিছো । অৱশ্যে, এই গেলেক্সিবোৰৰ ভৰ নিৰ্ণয় কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ, কাৰণ ইয়াৰ দ্বাৰা আমি জানিব পাৰিম যে সিহঁতে আকাশীগংগাৰ সৈতে সংঘৰ্ষ কৰিব নে নকৰে ৷"

তেওঁ পুনৰ কয়, "ডাটাই এণ্ড্ৰ’মিডাৰ সৈতে সংঘৰ্ষৰ সম্ভাৱনা সূচায় যদিও, পূৰ্বৰ গৱেষণাই ইংগিত দিয়ে যে মেগেলানিক ক্লাউডবোৰ আন এটা গেলেক্সিৰ পৰা উৎপত্তি হৈছে, যিয়ে এণ্ড্ৰমিডাৰ সৈতে মিথ্ৰিয়াকৰণ কৰিছে । গতিকে, আমি সংঘৰ্ষৰ মডেলবোৰত সম্পূৰ্ণকৈ নিৰ্ভৰ কৰিব নোৱাৰোঁ, কাৰণ এইক্ষেত্ৰত অনিশ্চয়তা থাকি গৈছে ৷ বিশেষকৈ এই গেলেক্সিবোৰৰ ভৰ আৰু বেগৰ বিষয়ত ৷"

গৱেষণা অনুসৰি, আগন্তুক কেইবাবিলিয়ন বছৰত আকাশীগংগাত তৰা গঠনৰ পৰিমাণ কমি যাব, কাৰণ গেছৰ পৰিমাণ কমি আহিব আৰু সম্ভৱতঃ 10-15 বিলিয়ন বছৰৰ ভিতৰত তৰা গঠন সম্পূৰ্ণৰূপে বন্ধ হৈ যাব । তাৰ পিছত গেলেক্সিটো প্ৰধানকৈ পুৰণি, ম্লান তৰাবোৰেৰে গঠিত হ’ব । সময়ৰ সৈতে তৰাবোৰৰ বয়স বৃদ্ধি হ’ব আৰু নাইকিয়া হৈ যাব ।

সুব্ৰমনিয়ামে পুনৰ ব্যাখ্যা কৰি কয়, "গেলেক্সিৰ গোটত, বেছি ভৰযুক্ত গেলেক্সিবোৰ সাধাৰণতে কেন্দ্ৰত পোৱা যায় আৰু গেছৰ অভাৱ থাকে । গেছবোৰ গেলেক্সিৰ পৰা আঁতৰোৱা হৈছে কেইবাটাও কাৰণত, য’ত তৰা গঠনৰ বাবে গেছ ব্যৱহৃত হোৱাও অন্তৰ্ভুক্ত । ইয়াৰ উপৰি, গেলেক্সিৰ গতিৰ বাবে হোৱা ৰাম প্ৰেছাৰে গেছ আঁতৰাই পেলাব পাৰে । ক্লাষ্টাৰৰ ভিতৰত থকা মাধ্যমৰ পৰা হোৱা ৰাম প্ৰেছাৰ বল গেলেক্সিত থকা গেছক বান্ধি ৰখা গুৰুত্বাকৰ্ষণ বলতকৈ বেছি শক্তিশালী ৷"

ডাঙৰ মেগেলানিক ক্লাউডত গেছ আছে, আনহাতে সৰু মেগেলানিক ক্লাউডত আৰু বেছি গেছ আছে, সুব্ৰমনিয়ামে কয় । সুব্ৰমনিয়ামে আকৌ কয় যে এই মেঘবোৰ আকাশীগংগাৰ দ্বাৰা গতিশীলভাৱে প্ৰভাৱিত হয় আৰু আকাশীগংগাৰ ওচৰত এনেধৰণৰ গেছ-সমৃদ্ধ গেলেক্সি পোৱাটো অস্বাভাৱিক । গেলেক্সিবোৰ ৰঙা আৰু মৃত হৈ পৰে যদি সিহঁত একাকীভাৱে বিকাশ লাভ কৰে, অৰ্থাৎ মিথ্ৰিয়াকৰণ বা গেছৰ প্ৰৱাহৰ পৰা বঞ্চিত হয় ।

সুব্ৰমনিয়ামে মহাজাগতিক বিকিৰণ আৰু প্ৰাৰম্ভিক মহাবিশ্বই আকাশীগংগাৰ গঠনত কেনে প্ৰভাৱ পেলাইছে সেই বিষয়ে আলোচনা কৰি কৈছে, "আকাশীগংগাৰ গঠনৰ বাবে কোনো বিশেষ অৱস্থাৰ প্ৰয়োজন নাছিল, ইয়াৰ বাবে কেৱল এটা কথা হ’ল ইয়াৰ উচ্চ ঘনত্বৰ অঞ্চলত নথকা, য’ত ই আন এটা গেলেক্সিৰ সৈতে মিলিত হ’ব পাৰিলেহেঁতেন বা শোষিত হ’ব পাৰিলেহেঁতেন । ইয়াৰ ফলত গেলেক্সিটোৱে অধিক সময় জীয়াই থাকিবলৈ সক্ষম হৈছিল আৰু ইয়াৰ স্পাইৰেল গঠন বজাই ৰাখিছিল।"

তেওঁ আকাশীগংগাক বুজিবলৈ ডপলাৰ শ্বিফ্ট বা প্ৰভাৱ আৰু স্পেক্ট্ৰস্কোপিৰ ভূমিকাও ব্যাখ্যা কৰিছে । "বস্তুবোৰৰ গতি আৰু বেগ জুখিবলৈ আমি ডপলাৰ ইফেক্টৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰোঁ । এই মৌলিক ধাৰণাটোৰ জৰিয়তে জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানীসকলে নিৰ্ণয় কৰিব পাৰে যে এটা বস্তু গতিশীল হয়নে নহয় আৰু ইয়াৰ বেগ কিমান । ইয়াৰ দুটা মূল দিশ আছে: এটা হ’ল পজিচনেল শ্বিফ্ট, যিয়ে দেখুৱায় যে বস্তুটো গতিশীল আৰু আনটো হ’ল তৰংগদৈৰ্ঘ বা ফ্ৰিকোৱেন্সিৰ পৰিৱৰ্তন, যিয়ে সূচায় যে বস্তুটো পৰ্যবেক্ষকৰ ফালে আহি আছে নে দূৰলৈ গৈ আছে । মূলতঃ, ডপলাৰ ইফেক্টে গেলেক্সি আৰু তৰাবোৰৰ পোহৰৰ শ্বিফ্ট বিশ্লেষণ কৰি সিহঁতৰ গতি কেনেকৈ হয় সেইবোৰ ট্ৰেক কৰাত আমাক সহায় কৰে ।"

গাইয়া মিছন আৰু হাবল স্পেচ টেলিস্কোপ

বিশ্বৰ দুটা সবাতোকৈ শক্তিশালী স্পেচ টেলিস্কোপ—নাছা আৰু ইছাৰ হাবল স্পেচ টেলিস্কোপ আৰু ইছাৰ গাইয়া মিছন ৷ এয়া ব্যৱহাৰ কৰি জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানীসকলে এতিয়ালৈকে মহাবিশ্ব সম্প্ৰসাৰণৰ হাৰৰ সবাতোকৈ সঠিক জোখ-মাখ কৰিছে ।

সুব্ৰমনিয়ামে কয় যে হাবল স্পেচ টেলিস্কোপৰ ডাটা প্ৰ'প্ৰাইএটাৰী সময়ৰ পিছত সাধাৰণ লোকৰ বাবে উন্মুক্ত কৰা হয়, যাতে যিকোনোৱে ইয়াক ডাউনলোড আৰু ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে । বিশ্বজুৰি জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানীসকলে তেওঁলোকৰ গৱেষণাত এই মূল্যবান ডাটা নিয়মিতভাৱে ব্যৱহাৰ কৰে ।

বিভিন্ন টেলিস্কোপ সন্দৰ্ভত আলোকপাত কৰি সুব্ৰমনিয়ামে কয়, "হাবল স্পেচ টেলিস্কোপে দূৰৈৰ বস্তুবোৰক উচ্চ ৰিজ’লিউচন আৰু বিতংভাৱে অধ্যয়ন কৰে । আনহাতে, গাইয়া টেলিস্কোপে আকাশখনক অধিক বহলভাৱে স্কেন কৰে । দূৰৈৰ, ম্লান বস্তুবোৰ আৰু ৰেড-শ্বিফ্ট হোৱা গেলেক্সিবোৰ ইনফ্ৰাৰেডত অধ্যয়ন কৰিবলৈ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানীসকলে জেমছ ৱেব স্পেচ টেলিস্কোপ (JWST)ৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে, যিটো হাবলতকৈ ডাঙৰ ।"

জেমছ ৱেব স্পেচ টেলিস্কোপে গ্ৰহ গঠন কৰা তৰাবোৰৰ ডিস্কত থকা আণৱিক ৰেখাবোৰ আৰু গেলেক্সিবোৰৰ পলি এৰ’মেটিক হাইড্ৰকাৰ্বনৰ দৰে আণৱিক গঠন অধ্যয়ন কৰাত গুৰুত্ব দিয়ে । ই বিশেষকৈ ৰেডশ্বিফ্ট থকা গেলেক্সিবোৰ চাবলৈ উপযোগী, যিয়ে জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানীসকলক সময়ৰ পিছলৈ ঘূৰি চাই গেলেক্সি গঠনৰ প্ৰক্ৰিয়া দেখুৱায় বুলি সুব্ৰমনিয়ামে কয় ।

জেমছ ৱেব টেলিস্কোপে বিগ বেংৰ মাত্ৰ 290 নিযুত বছৰ পিছত গঠন হোৱা এতিয়ালৈকে আটাইতকৈ দূৰৈৰ গেলেক্সি JADES-GS-z14-0 চিনাক্ত কৰিছে, য’ত অক্সিজেনৰ উপস্থিতিৰ চিন দেখা গৈছে, যিয়ে ইয়াৰ পৰিপক্কতা সূচায় । আনহাতে, হাবলে ইয়াৰ আগতে বিগ বেংৰ 400 নিযুত বছৰ পিছত গঠন হোৱা GN-z11 নামৰ গেলেক্সি চিনাক্ত কৰিছিল, যিটো আকাশগঙ্গাতকৈ বহু সৰু আৰু ইয়াৰ কেৱল 1% ভৰ আছে । ইয়াৰ মাজতে ইছাৰ গাইয়া অবজাৰভেটৰীয়ে 2025 চনৰ 15 জানুৱাৰীত আকাশীগংগাৰ মেপিং কৰাৰ দহ বছৰতকৈ অধিক সময়ৰ পিছত ইয়াৰ মিছন সম্পূৰ্ণ কৰে । 2030 চনলৈকে গাইয়াই ইয়াৰ মিছনৰ সময়ত আৱিষ্কাৰ কৰা কৃষ্ণগহ্বৰ, তৰা আৰু অন্যান্য মহাজাগতিক বস্তুৰ ডাটা মুকলি কৰিব।

জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানত AI আৰু MLৰ ভূমিকা

জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানত কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা (AI) আৰু মেচিন লাৰ্নিং (ML)ৰ ভূমিকা সম্পৰ্কে সোধাত সুব্ৰমণিয়ামে কয় যে AI আৰু ML আধুনিক জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ হৈ পৰিছে আৰু এতিয়া এই ক্ষেত্ৰখনৰ মানক আহিলা ।

লগতে তেওঁ কয়, "জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানে বিপুল পৰিমাণৰ কিউৰেটেড ডাটা উৎপন্ন কৰে, যাৰ সহায়ত এআই আৰু এমএল মডেলক প্ৰশিক্ষণ দিয়া হয় । জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানে ইয়াৰ বৃদ্ধিত অতি কম বয়সৰ পৰাই অৰিহণা যোগাইছে । এই প্ৰযুক্তিসমূহৰ অবিহনে জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানৰ তথ্য ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰক্ৰিয়াকৰণ কৰি নিষ্কাশন কৰাটো অসম্ভৱ হ'ব ।"

Etv ভাৰতৰ সৈতে হোৱা এক সাক্ষাৎকাৰত আই আই আই টি বেংগালুৰুৰ জ্যেষ্ঠ অধ্যাপিকা তথা গৱেষক শ্ৰীষা ৰাৱে কয় যে তথ্য বিশ্লেষণ স্বয়ংক্ৰিয় কৰি, আৰ্হি চিনাক্ত কৰি আৰু ভৱিষ্যদ্বাণী কৰি এই প্ৰযুক্তিসমূহে জ্যোতিপদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰখনক নতুন ৰূপ দিছে আৰু তাৰকাৰাজ্যৰ মেপিঙৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰগতি সক্ষম কৰি তুলিছে । ইয়াৰ মূলতে এআইত এনে এলগৰিদমৰ বিকাশ জড়িত হৈ থাকে যিয়ে মেচিনক পৰম্পৰাগতভাৱে মানুহৰ বুদ্ধিমত্তাৰ প্ৰয়োজনীয় কামসমূহ সম্পন্ন কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে । এআই পদ্ধতিয়ে জ্যোতিপদাৰ্থ বিজ্ঞান আৰু তাৰকাৰাজ্যৰ মেপিঙৰ ক্ৰমান্বয়ে জটিল প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰি আছে।

ৰাৱে আৰু কয় যে জ্যোতিৰ্পদাৰ্থবিজ্ঞানত এম এলৰ অন্যতম প্ৰাচীন আৰু প্ৰভাৱশালী ব্যৱহাৰ হৈছে তাৰকাৰাজ্যৰ স্বয়ংক্ৰিয় শ্ৰেণীবিভাজন। স্ল’ন ডিজিটেল স্কাই চাৰ্ভে (SDSS)ৰ দৰে প্ৰকল্পৰ জৰিয়তে পৰ্যবেক্ষণ কৰা তাৰকাৰাজ্যৰ সংখ্যা সূচকীয়ভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল, যাৰ ফলত হাতৰ দ্বাৰা শ্ৰেণীবিভাজন কৰাটো অসম্ভৱ হৈ পৰিছিল । একেদৰে ৰেডশ্বিফ্ট জুখিবলৈ পৰম্পৰাগত বৰ্ণালীবিজ্ঞান পদ্ধতি সঠিক যদিও সময়সাপেক্ষ আৰু টেলিস্কোপৰ উপলব্ধতাৰ বাবে সীমিত । এতিয়া এম এল মডেলে ফটোমেট্ৰিক ডাটা (বিভিন্ন ফিল্টাৰত উজ্জ্বলতা) ব্যৱহাৰ কৰি ৰেডশ্বিফ্টৰ ভৱিষ্যদ্বাণী কৰে ।

ৰেণ্ডম ফৰেষ্ট আৰু নিউৰেল নেটৱৰ্কৰ দৰে এলগৰিদমক বৰ্ণালীবিজ্ঞানৰ তথ্যৰ ওপৰত প্ৰশিক্ষণ দিয়া হৈছে যাতে সঠিক ফটোমেট্ৰিক ৰেডশ্বিফ্ট অনুমান প্ৰদান কৰা হয়, যাৰ ফলত ডি ই এছ (ডাৰ্ক এনাৰ্জি চাৰ্ভে)ৰ দৰে বৃহৎ পৰিসৰৰ জৰীপ সম্ভৱ হয়। এআইয়ে ব্ৰহ্মাণ্ডবিজ্ঞানৰ অনুকৰণ আৰু পৰ্যবেক্ষণমূলক তথ্য বিশ্লেষণ কৰি বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বৃহৎ পৰিসৰৰ গঠনৰ মেপিং কৰাত সহায় কৰে; বিজুতি ধৰা পেলোৱা; টেলিস্কোপৰ সময়সূচী আৰু অনুকূলন, তেওঁ লগতে কয়।

চিমুলেচন আৰু ইমুলেটৰ

ৰাৱে কয় যে কচম’লজিকেল চিমুলেচন, যেনে ইলুষ্ট্ৰিছ বা ইগলৰ বাবে উল্লেখযোগ্য গণনামূলক সম্পদৰ প্ৰয়োজন । AI-ভিত্তিক ইমুলেটৰসমূহে গণনামূলক খৰচৰ এটা অংশত এই চিমুলেচনসমূহ আনুমানিক কৰিব পাৰে । জেনেৰেটিভ এডভাৰ্চেৰিয়েল নেটৱৰ্ক (GANs) বা ভেৰিয়েচনেল অটোএনকোডাৰ (VAEs)ৰ দৰে কৌশলে প্ৰকৃত পৰ্যবেক্ষণ বা চিমুলেচন অনুকৰণ কৰা কৃত্ৰিম তথ্য সৃষ্টি কৰে । উদাহৰণস্বৰূপে, GAN সমূহে এম এল মডেল প্ৰশিক্ষণৰ বাবে বাস্তৱ তাৰকাৰাজ্যৰ ছবি সৃষ্টি কৰিব পাৰে ।

তেওঁ কয় যে AI জ্যোতিৰ্পদাৰ্থবিজ্ঞানৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ হৈ পৰাৰ লগে লগে ব্যাখ্যাযোগ্যতাৰ প্ৰয়োজনীয়তা বাঢ়ি যায় । SHAP (Shapley Additive explanations) বা LIME (Local Interpretable Model-agnostic Explanations)ৰ দৰে পদ্ধতিয়ে জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানীসকলক বুজিবলৈ সহায় কৰে যে মডেলে কিয় নিৰ্দিষ্ট ভৱিষ্যদ্বাণী কৰে, AI আৰু ডমেইন বিশেষজ্ঞতাৰ মাজৰ ব্যৱধান দূৰ কৰে ৷

জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী, কম্পিউটাৰ বিজ্ঞানী আৰু পৰিসংখ্যাবিদসকলৰ মাজৰ সহযোগিতাই অধিক শক্তিশালী আৰু ব্যাখ্যাযোগ্য এআই মডেলৰ বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰিব, যাৰ ফলত জ্যোতিৰ্পদাৰ্থবিজ্ঞান বৈজ্ঞানিক আৱিষ্কাৰৰ ক্ষেত্ৰত আগৰণুৱা হৈ থকাটো নিশ্চিত হ’ব । এআই সঁজুলিসমূহৰ বিকাশ আৰু ক্ষেত্ৰখনৰ গভীৰতালৈ একত্ৰিত হোৱাৰ লগে লগে ইয়াৰ দ্বাৰা অন্বেষণৰ এক নতুন যুগ গঢ়ি তোলাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া হৈছে বুলিও তেওঁ লগতে কয় ।

লগতে পঢ়ক: অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত জলবায়ু পৰিৱৰ্তন: এক চমু অৱলোকন