মাৰ্টিন লুথাৰ কিং জুনিয়ৰে কোৱাৰ দৰে, "যিকোনো ঠাইতে অন্যায় সকলো ঠাইতে ন্যায়ৰ বাবে ভাবুকি।" বৈদিক শাস্ত্ৰত ন্যায়ক ধাৰ্মিকতাৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ বা পৃথিৱীত আধ্যাত্মিকতাৰ এক মৌলিক দিশ বুলি গণ্য কৰা হয়। ন্যায়ে এক সমতাবাদী আৰু সামগ্ৰিক সামাজিক গাঁথনিৰ নৈতিক ভেটি হিচাপে কাম কৰে, সামাজিক অংশীদাৰসকলৰ মাজত সদিচ্ছা আৰু ভাতৃত্ববোধ বৃদ্ধি কৰে।
ন্যায়ৰ অবৰ্তমানে, এখন ৰাষ্ট্ৰ-ৰাজ্য বা সমাজ সুবিধাভোগী আৰু ব্ৰাত্য হৈ ৰোৱাসকলৰ মাজৰ যুদ্ধক্ষেত্ৰ এখন হৈ পৰে। ইয়াৰ ফলত সামাজিক সম্প্ৰীতি বিনষ্ট পৰে, যি বিবাদ আৰু যুদ্ধৰ ৰূপত প্ৰতিফলিত হয়। ফৰাচী, আমেৰিকান, ৰাছিয়ান আৰু পূবৰ উপনিবেশসমূহৰ দ্বাৰা কৰা সংঘটিত কেইবাটাও বিপ্লৱ আৰু মুক্তি সংগ্ৰামৰ উদ্দেশ্য আছিল ন্যায় বজায় ৰখা আৰু সমতা প্ৰতিষ্ঠা কৰা।
ন্যায় হৈছে এক শক্তিশালী নৈতিক শক্তি যি ক্ষমতাৰ ভাৰসাম্য বজায় ৰাখে আৰু অগণন সামাজিক, সাংস্কৃতিক, অৰ্থনৈতিক আৰু ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰত থকা ময়দানক সমতল কৰে।
বল আৰু ন্যায়
ন্যায়, যদিও এক পবিত্ৰ আৰু মহৎ লক্ষ্য, কেৱল তেতিয়াহে অৰ্থপূৰ্ণ হয় যেতিয়া ইয়াৰ কথিত উদ্দেশ্য সঠিক হয়। অৱশেষত, ন্যায় নিজেই এক “লক্ষ্য” নহয়, এক ন্যায়সঙ্গত সামাজিক ব্যৱস্থাৰ লক্ষ্য প্ৰাপ্ত কৰাৰ এক সাধন হে, যাতে ন্যায়ে এই মহান লক্ষ্য প্ৰাপ্ত কৰিব পাৰে, বলৰ সৈতে ইয়াৰ পাৰস্পৰিক সম্পৰ্কৰ বিবেচনা কৰাটো অনিবাৰ্য। যদিও প্ৰতীয়মান যে এই ধাৰণাবোৰ বিভাজনকাৰী, ন্যায় আৰু বল পাৰস্পৰিকভাৱে যুক্ত আৰু এই সম্পৰ্কই এক সুসংগত সামাজিক অস্তিত্ব আৰু জনসাধাৰণৰ কল্যাণৰ ৰূপৰেখা প্ৰতিফলিত কৰে।
ন্যায় অবিহনে বল
এই প্ৰসংগত অধিক বুজিবলৈ, ইজৰাইল আৰু হামাছৰ মাজত গাজা সংঘৰ্ষৰ সাম্প্ৰতিক পৰিস্থিতিক বিবেচনা কৰক। ২০২৩ চনৰ ৭ অক্টোবৰত হামাছৰ দ্বাৰা সংঘটিত কাপুৰুষোচিত সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণৰ প্ৰতিশোধ স্বৰূপে ইজৰাইলে ইয়াৰ সামৰিক শক্তি সম্পূৰ্ণৰূপে ব্যৱহাৰ কৰিছে। ইজৰাইলৰ নিৰ্বিচাৰ বল প্ৰয়োগৰ ফলস্বৰূপে, ৪০,০০০ তকৈও অধিক নিৰীহ নাগৰিক কঠোৰভাৱে নিহত হৈছে আৰু গাজাত দহ লাখৰো অধিক লোক স্থানচ্যুত হৈছে। ভোক, দৰিদ্ৰতা আৰু ৰোগৰ কথা নকলেও হ’ব, যিয়ে এই অঞ্চলটোক গ্ৰাস কৰিছে ।
দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ দৰে দেশে আন্তৰ্জাতিক অপৰাধ আদালতত (আইচিচি) ইজৰাইলৰ কাৰ্যকলাপক গণহত্যা সন্ধিৰ উলংঘন বুলি প্ৰত্যাহ্বান জনাইছে, আনকি আন্তৰ্জাতিক অপৰাধ আদালতেও ইজৰাইলী নেতৃত্বৰ বিৰুদ্ধে যুদ্ধ অপৰাধ কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰিছে। বিড়ম্বনাটো হ'ল যে এই সন্দৰ্ভত ইজৰাইলে হামাছে বন্দী কৰি থোৱা নাগৰিকসকলক ন্যায় প্ৰদান কৰিবলৈ বল প্ৰয়োগ কৰা বুলি দাবী কৰি আহিছে। নিজৰ স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে, অনুপযুক্ত শক্তিয়ে ন্যায়ক বন্দীলৈ পৰিণত কৰিছে আৰু অত্যাচাৰীলৈ ৰূপান্তৰিত হৈছে।
ভাৰতত, আমি প্ৰায়ে এনে ঘটনা শুনিবলৈ পাও য'ত কিছুমান লোকে ধৰ্মীয় আদৰ্শৰ সুৰক্ষাৰ নামত নিৰীহ ব্যক্তিক হত্যা কৰে। আনকি ৰাজ্যও বল প্ৰয়োগৰ পৰা মুক্ত নহয়। ১৯৮৪ চনত জৰ্জ অৰৱেলে উল্লেখ কৰা মতে ৰাজ্যিক শক্তিৰ অপব্যৱহাৰে ন্যায় ব্যৱস্থাক দুৰ্বল কৰি তোলে। ৰাজ্য চৰকাৰৰ দ্বাৰা প্ৰযোজ্য তথাকথিত "বুলড’জাৰ ন্যায়"ৰ শেহতীয়া উদাহৰণ, য'ত জঘন্য অপৰাধত অভিযুক্তৰ সম্পত্তি ধ্বংসাৱশেষলৈ পৰ্যবসিত কৰা হৈছে, বিবেচনা কৰা উচিত। উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ২০২৪ চনৰ ছেপ্টেম্বৰত প্ৰাকৃতিক ন্যায়ৰ নীতিৰ বিপৰীতে ক্ষমতাৰ এই অপমানজনক প্ৰথাক সমালোচনা কৰিছিল।
আজিৰ উপভোক্তাবাদী, বস্তুবাদী আৰু বিশ্বায়িত যুগত, বলে এক বৃহৎ ৰূপ লৈছে। তেওঁলোকৰ অস্থিৰ জীৱনশৈলীৰ জৰিয়তে, ব্যক্তিসকলে, প্ৰকৃতিৰ বিৰুদ্ধে ধ্বংসাত্মক শক্তি ব্যৱহাৰ কৰি আছে। উপাৰ্জন বৃদ্ধি কৰাৰ অন্বেষণত, নিগমবোৰে তেওঁলোকৰ বজাৰৰ স্থিতি প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ বল প্ৰয়োগ কৰি আছে আৰু প্ৰতিযোগিতাখনত সৰু খেলুৱৈসকলক একাষৰীয়া কৰি আছে। শেহতীয়াকৈ, আমেৰিকান নিয়ন্ত্ৰকসকলে গুগল আৰু এপলৰ ওপৰত একচেটিয়া আচৰণ গ্ৰহণ কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰাটো হৈছে ন্যায় অবিহনে অপব্যৱহাৰ হিচাপে নিয়ন্ত্ৰিত শক্তি কিমান প্ৰকট হৈছে তাৰ এক উদাহৰণ। এডাম স্মিথৰ বজাৰ অদৃশ্য হাতৰ প্ৰস্তাৱকো পুঁজিবাদী শক্তিয়ে সকলোৰে বাবে সমৃদ্ধিৰ গেৰাণ্টি হিচাপে আঁতৰাই পেলাইছে।
বলবিহীন ন্যায়
যদিও ওপৰোক্ত পঠনৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ন্যায় বলৰ নীতিৰ বিপৰীত যেন লাগিব পাৰে, তথাপিও, ক্ষমতাৰ দাঁত অবিহনে ন্যায় কেৱল এক অসহায় প্ৰাণী। এইটো মন কৰক - 1992 চনত, ভৱৰী দেৱী নামৰ এগৰাকী সমাজকৰ্মীৰ বিৰুদ্ধে এক নিৰ্মম দলবদ্ধ ধৰ্ষণ সংঘটিত হৈছিল যেতিয়া তেওঁ বাল্য বিবাহ বন্ধ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। এই ঘটনাটোৱে মহিলাসকলৰ কৰ্মস্থানৰ সুৰক্ষাৰ বাবে নাৰীবাদী সক্ৰিয়তাৰ ঢৌৰ জন্ম দিছিল। 1997 চনত, "বিশাখা বনাম ৰাজস্থান ৰাজ্য"ৰ অধীনত, উচ্চতম ন্যায়ালয়ে কৰ্মক্ষেত্ৰত যৌন নিৰ্যাতন প্ৰতিৰোধ কৰাৰ বাবে নিৰ্দেশনা জাৰী কৰিছিল।
26 বছৰৰ পিছত, বিশাখা দিশা-নিৰ্দেশনাক আইনী বৈধতা প্ৰদান কৰিবলৈ POSH. আইন 2013 কাৰ্যকৰী কৰা হৈছিল। অৱশ্যে, এয়া বিড়ম্বনাৰ বিষয় যে লিংগ ন্যায়ৰ অগ্ৰগতিৰ বাবে এক লাভজনক আইন POSH আইন 2013 ইয়াৰ প্ৰৱৰ্তনত দায়বদ্ধতাৰ অভাৱৰ বাবে এক হাস্যকৰ দস্তাবেজ হৈ পৰিছে। সেয়েহে আচৰিত নহয় যে ক‘লকতা আৰ জি কৰ চিকিৎসালয় মহাবিদ্যালয় কাণ্ডৰ দৰে মহিলাৰ বিৰুদ্ধে ভয়ংকৰ অপৰাধবোৰ দায়মুক্তভাৱে সংঘটিত কৰা হৈছে। একেদৰে, হেমা সমিতিৰ প্ৰতিবেদনৰ পৰা হোৱা উন্মোচনবোৰে মালায়ালম চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগত মহিলাৰ বিৰুদ্ধে যৌন নিৰ্যাতন আৰু হিংসা সম্পৰ্কীয় গোচৰত ন্যায়ৰ বিফলতা উন্মোচন কৰে।
চৰকাৰবোৰে সামাজিক, অৰ্থনৈতিক আৰু ৰাজনৈতিক ন্যায়ৰ বাবে তেওঁলোকৰ সাংবিধানিক অন্বেষণত দলিতসকলক মুক্তি দিয়াৰ বাবে অজস্ৰ ইতিবাচক নীতি প্ৰস্তুত কৰিছে। কিন্তু এইবোৰৰ লাভালাভ অভিপ্ৰেত হিতাধিকাৰীসকলৰ ওচৰলৈ আহিছে নেকি?
হয়, প্ৰত্যক্ষ লাভালাভ স্থানান্তৰ, আৰু ইউ.পি.আই.-আধাৰিত ই-গভৰ্ণেন্স সমাধানৰ দৰে প্ৰযুক্তিয়ে সামাজিক ন্যায় গভীৰ কৰি তুলিছে কিন্তু এনে বহুতো হস্তক্ষেপ এতিয়াও ৱেবাৰিয়ান আমোলাতান্ত্ৰিক গাঁথনিৰ গোলকধাৰাত আৱদ্ধ হৈ আছে য'ত নৈতিক, নৈতিক আৰু আৱেগিক শক্তিৰ অভাৱ আছে, যাৰ অবিহনে প্ৰকৃত ন্যায় আধৰুৱা হৈ আছে।
বিশ্বব্যাপী আইনী আৰু ন্যায়িক হস্তক্ষেপ স্বত্বেও, মেনুৱেল স্কেভেঞ্জাৰ, ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ, দলিত, থলুৱা লোক আৰু সংখ্যালঘুসকল অৱহেলিত অৱস্থাত আছে। ধনী আৰু শক্তিশালী দেশসমূহ ন্যায় বিতৰণ প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ উপস্থিতি স্বত্বেও, বৰ্তমানৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ দায়বদ্ধতাৰ পৰা আঁতৰি আছে। আন্তৰ্জাতিক ন্যায়ালয় (ICJ), আগতে উল্লেখ কৰা অনুসৰি, ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সৰ্বোচ্চ ন্যায়ালয় আৰু ইয়াৰ সিদ্ধান্তবোৰ মানি লোৱাটো বাধ্যতামূলক। অৱশ্যে, এক প্ৰৱৰ্তন প্ৰণালীৰ অভাৱৰ ফলত ইয়াৰ সিদ্ধান্তবোৰ কাৰ্যকৰী কৰা কঠিন হৈ পৰে। ঐতিহাসিকভাৱে, আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ (আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ বনাম নিকাৰাগুৱা) দৰে তথাকথিত গণতান্ত্ৰিক ৰাজ্যসমূহে ইয়াৰ সিদ্ধান্তবোৰ দুৰ্বল কৰি তুলিছে, আৰু এতিয়া ইজৰাইলে অসামৰিক লোকৰ হতাহতি প্ৰতিহত কৰাৰ আদেশ পালন কৰিবলৈ সম্পূৰ্ণৰূপে অস্বীকাৰ কৰিছে।
পৰিৱেশৰ ক্ষেত্ৰত, উন্নত দেশবোৰে শক্তি পৰিৱৰ্তনৰ বাবে দৰিদ্ৰ দেশবোৰলৈ জলবায়ু বিত্ত আৰু প্ৰযুক্তি স্থানান্তৰ কৰাৰ বাবে তেওঁলোকৰ প্ৰতিশ্ৰুতি আৰু দায়বদ্ধতা বাৰে বাৰে পালন কৰাত ব্যৰ্থ হৈছে। কিন্তু ইয়াত কোনো দায়বদ্ধতা নাই, যাৰ ফলত ন্যায় বজাই ৰাখিবলৈ বলৰ অভাৱৰ কাৰণে ন্যায়ৰ অৱহেলা হয়।
বল আৰু ন্যায়ৰ মাজত ভাৰসাম্য স্থাপন কৰা
এনেদৰে, বল অবিহনে বহুতো ন্যায় প্ৰক্ৰিয়া শক্তিহীন আৰু ন্যায় অবিহনে বল অত্যাচাৰী, ই শক্তি আৰু ন্যায়ৰ মাজৰ জটিল সম্পৰ্কক গভীৰভাৱে উদঙাই দিয়ে। এক ন্যায়সঙ্গত সামাজিক ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ, সামগ্ৰিক আৰু নিৰন্তৰ প্ৰগতিৰ বাবে ন্যায় আৰু শক্তিৰ মাজত ভাৰসাম্য বৰ্তাই ৰখা প্ৰয়োজন। উভয়কে মজবুত কৰি এক বুজাবুজি স্থাপন কৰিলে এক অটুট বন্ধন সৃষ্টি হ'ব। তেতিয়াহে মাৰ্টিন লুথাৰৰ সকলো ঠাইতে ন্যায় ৰক্ষা কৰাৰ সপোন পূৰণ হ’ব, যাৰ ফলত স্থায়ী শান্তি আৰু ধাৰ্মিকতা স্থাপন হ'ব।
ঠিক ঋগবেদত কোৱাৰ দৰে - "য'তো ধৰ্মস্ততৌ জয়" - য'ত ধৰ্ম আছে, তাত মানৱতাৰ জয় আছে।
(বি: দ্ৰ: এই প্ৰতিবেদনত প্ৰকাশ কৰা মতামতবোৰ লেখকৰ। ইয়াত প্ৰকাশ কৰা তথ্য আৰু মতামতে ইটিভি ভাৰতৰ মতামত প্ৰতিফলিত নকৰে)
