নিউজ ডেস্ক, ২৫ এপ্ৰিল: মেলেৰিয়া নিয়ন্ত্ৰণ আৰু শেষত নিৰ্মূলৰ বাবে বিশ্বব্যাপী প্ৰচেষ্টাৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টিৰ লক্ষ্যৰে প্ৰতি বছৰে ২৫ এপ্ৰিলত বিশ্ব মেলেৰিয়া দিৱস পালন কৰা হয় । ২০০৮ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে অনুষ্ঠিত হৈছিল, আৰু ২০০৭ চনৰ বিশ্ব স্বাস্থ্য সভাৰ সময়ত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহে এই দিৱসটোৰ বাবে প্ৰস্তাৱ আগবঢ়াইছিল ।
মেলেৰিয়া হৈছে মহৰ দ্বাৰা সংক্ৰমিত এক বিপজ্জনক ৰোগ যিয়ে গুৰুতৰ ক্ষেত্ৰত মৃত্যুৰ কাৰণ হ’ব পাৰে । কিন্তু এই ৰোগ প্ৰতিৰোধ কৰিব পৰা যায় আৰু সময়মতে চিকিৎসা কৰিলেও ইয়াৰ নিৰাময় সম্ভৱ । প্ৰতি বছৰে ২৫ এপ্ৰিলত এই দিৱস উদযাপন কৰি মেলেৰিয়াৰ বিৰুদ্ধে সজাগতা সৃষ্টি কৰা হয় ।
বিশ্ব মেলেৰিয়া দিৱসৰ বিষয়বস্তু: ২০২৪ চনৰ বিশ্ব মেলেৰিয়া দিৱসৰ আনুষ্ঠানিক বিষয়বস্তু হৈছে ‘অধিক সমতাপূৰ্ণ বিশ্বৰ বাবে মেলেৰিয়াৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ ত্বৰান্বিত কৰা’।
মেলেৰিয়া কি: মেলেৰিয়া হৈছে মহৰ কামোৰৰ দ্বাৰা মানুহলৈ সংক্ৰমিত হোৱা এক গুৰুতৰ আৰু সম্ভাৱ্য মাৰাত্মক ৰোগ । বিশেষকৈ গ্রীষ্মমণ্ডলীয় আৰু উপগ্রীষ্মমণ্ডলীয় অঞ্চলত ই জনস্বাস্থ্যৰ বাবে এক ডাঙৰ চিন্তাৰ বিষয় । ই প্রতি বছৰে লাখ লাখ লোকক আক্ৰান্ত কৰে ।
বিশ্ব মেলেৰিয়া দিৱসৰ ইতিহাস: ২০০০ চনত নাইজেৰিয়াৰ আবুজাত ৰোল বেক মেলেৰিয়াৰ ওপৰত আফ্ৰিকান শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল । শীৰ্ষ সন্মিলনৰ মূল কাৰ্যসূচী আছিল মেলেৰিয়াৰ সৈতে জড়িত বিধ্বংসী স্বাস্থ্যজনিত বিপদসমূহৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা আৰু ২০১০ চনৰ ভিতৰত মেলেৰিয়াৰ ৰোগী আৰু মৃত্যুৰ সংখ্যা আধালৈ হ্ৰাস কৰাৰ বাবে এক কাৰ্য পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰা । কিন্তু অগ্ৰগতি লেহেমীয়া আছিল, আৰু মেলেৰিয়া বিশ্বজুৰি জনস্বাস্থ্যৰ এক ডাঙৰ চিন্তাৰ বিষয় হৈয়েই আছে ।
২০১৬ চনত ডব্লিউ এইচ অ’ই ২০৩০ চনৰ ভিতৰত মেলেৰিয়াৰ ৰোগী আৰু মৃত্যু ৯০ শতাংশ হ্ৰাস কৰাৰ লক্ষ্যত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি ২০১৬-২০৩০ চনৰ মেলেৰিয়াৰ বাবে বিশ্বব্যাপী কাৰিকৰী কৌশল আৰম্ভ কৰিছিল বিশ্ব মেলেৰিয়া দিৱস হিচাপে ।
ভাৰতত মেলেৰিয়াৰ প্ৰভাৱ:
ৱৰ্ল্ড মেলেৰিয়া ৰিপ’ৰ্ট ২০২৩ত প্ৰকাশ পাইছে যে ভাৰতত মহৰ সংক্ৰমণৰ ফলত আক্ৰান্ত আৰু মৃত্যুৰ সংখ্যা ক্ৰমাৎ হ্ৰাস পাইছে । আনুমানিক ৩৩.৮ লাখ ৰোগী আৰু ৫,৫১১ লোকৰ মৃত্যুৰ সৈতে ভাৰতত ২০২১ চনৰ তুলনাত ২০২২ চনত মেলেৰিয়াৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ ৩০ শতাংশ আৰু মৃত্যুৰ হাৰ ৩৪ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে ।
বিশ্বত মেলেৰিয়াৰ নতুন ৰোগীৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাই থকাৰ সময়তে ২০২২ চনত ভাৰত একমাত্ৰ দেশ যিয়ে এই ধাৰাটোক প্ৰতিহত কৰিছে । ভাৰতত ২০২১ চনৰ তুলনাত নতুন ৰোগীৰ সংখ্যা ৩০ শতাংশ হ্ৰাস আৰু মৃত্যুৰ হাৰ ৩৪ শতাংশ হ্ৰাস পোৱা দেখা গৈছে ।
ইয়াৰ বিপৰীতে বিশ্বজুৰি ২০২২ চনত ২৪.৯ কোটি নতুন ক’ৰ’না আক্ৰান্ত হৈছে, যিটো ২০২১ চনৰ তুলনাত পাঁচ নিযুত বেছি । ২০২২ চনত লিপিবদ্ধ হোৱা মৃত্যুৰ সংখ্যা ২০১৯ চনত ৰেকৰ্ড কৰা সংখ্যাৰ পৰা প্ৰায় ৬ লাখ (৫ লাখ ৭০ হাজাৰ) বৃদ্ধি পাইছে । ২০২১ চনত বিশ্বজুৰি ৬১৯,০০০ লোকৰ মৃত্যুৰ তথ্য পোৱা গৈছে । ২০২২ চনত ভাৰতত প্ৰায় ৩৩ লাখ নতুন মেলেৰিয়া ৰোগী ধৰা পৰে, আৰু ৫,৫১১ জন লোকৰ মৃত্যু হয় ।
বিশ্বব্যাপী মেলেৰিয়াৰ প্ৰভাৱ: বিশ্বজুৰি ২০২২ চনত ৮৫খন মেলেৰিয়াৰ স্থানীয় দেশ আৰু অঞ্চলত (ফ্ৰেঞ্চ গিয়ানাৰ ভূখণ্ডকে ধৰি) আনুমানিক ২৪.৯ কোটি মেলেৰিয়াৰ ৰোগী আছিল, যিটো ২০২১ চনৰ তুলনাত পাঁচ মিলিয়ন বৃদ্ধি পাইছে ।
বিশ্বজুৰি মৃত্যু: বিশ্বজুৰি মেলেৰিয়াত মৃত্যুৰ হাৰ ২০০০ চনত ৮,৬৪,০০০ৰ পৰা ২০১৫ চনত ৫,৮৬,০০০ আৰু ২০১৯ চনত ৫,৭৬,০০০ লৈ ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পাইছে । ২০২০ চনত মেলেৰিয়াৰ মৃত্যুৰ হাৰ ২০১৯ চনৰ তুলনাত ১০ শতাংশ বৃদ্ধি পাই আনুমানিক ৬,৩১,০০০ হৈছে ।
২০২২ চনত আনুমানিক মৃত্যুৰ সংখ্যা হ্ৰাস পাই ৬,০৮,০০০লৈ বৃদ্ধি পাইছে । পাঁচ বছৰৰ তলৰ শিশুৰ মুঠ মেলেৰিয়াত মৃত্যুৰ শতকৰা হাৰ ২০০০ চনত ৮৭ শতাংশৰ পৰা ২০১৫ চনত ৭৬ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে । তাৰ পিছৰ পৰা কোনো পৰিৱৰ্তন হোৱা নাই ।
মেলেৰিয়াৰ লক্ষণসমূহ:
- অত্যধিক ভাগৰুৱা
- অজ্ঞান হৈ পৰা
- উশাহ-নিশাহ লোৱাত অসুবিধা
- ক’লা প্ৰস্ৰাৱ
- জণ্ডিচ (চকু আৰু ছাল হালধীয়া হোৱা)
- অস্বাভাৱিক ৰক্তক্ষৰণ
মেলেৰিয়াৰ সম্ভাৱনা হ্ৰাস কৰিবলৈ প্ৰতিৰোধৰ পৰামৰ্শ:
- তেল ব্যৱহাৰ কৰক: পানী থকা স্থানত তেল প্ৰয়োগ কৰিব পাৰি । ইয়াৰ ফলত মহৰ পলু আৰু পূৰ শ্বাসৰুদ্ধ হৈ পৰে । একে কাম কৰিবলৈ আপুনি ভেজিটেবল অইল বা কেৰাচিন অইল ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে ।
- ধোঁৱা ব্যৱহাৰ কৰক: বাৰিষা আৰম্ভ হোৱাৰ আগতেই আপোনাৰ অঞ্চলত ধোঁৱা ব্যৱহাৰ কৰক আৰু এইটো পৰ্যাপ্ত সময়ৰ ব্যৱধানত পুনৰাবৃত্তি কৰিব লাগে । ধোঁৱাৰ ফলত ঠায়ে ঠায়ে লুকাই থাকিব পৰা মহবোৰক হত্যা কৰাত সহায় কৰে ।
- পানী জমা কৰি নাৰাখিব: কুলাৰ, সৰু গাঁত বা টায়াৰত পানী জমা কৰি ৰাখিব নালাগে । এইবোৰ মহৰ বৃদ্ধিৰ বাবে উপযোগী বাসস্থান । মজুত ৰখাৰ বাবে ৰখা ঠাইবোৰত যাতে থিয় হৈ থকা পানী নাথাকে তাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰখাটোৱেই উত্তম । যদি আগতীয়া বৰষুণ হয়, তেন্তে আপুনি তৎক্ষণাত চৌপাশ পৰিষ্কাৰ কৰিব লাগে ।
- সঠিক মাছ পোহক: মহৰ মাছ (Gambusia) সৰু জলভাগত ৰাখিলে মহৰ পলু নিয়ন্ত্ৰণত সহায়ক হ’ব পাৰে । কাৰণ এই মাছবোৰে মহৰ পলু খায় । আপোনাৰ ঘৰৰ ওচৰত যদি ডাঙৰ জলভাগ থাকে তেন্তে ই আপোনাক সহায় কৰিব ।
- উপযুক্ত কাপোৰ পিন্ধক: বিশেষকৈ সন্ধিয়াৰ সময়ত উপযুক্ত কাপোৰ পিন্ধক । কাপোৰে আপোনাৰ ছাল ঢাকিব লাগে আৰু শান্তিদায়ক হ’ব লাগে । কপাহী আৰু পাতল ৰঙৰ কাপোৰ পিন্ধিব লাগে ।
- মহ খেদা ক্ৰীম আৰু বেণ্ড ব্যৱহাৰ কৰক: আপুনি বিভিন্ন অভাৰ-দ্য-কাউণ্টাৰ মহ খেদা ক্ৰীম আৰু বেণ্ড ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে । বাৰীত বহি বা বাহিৰত খেলি থকাৰ সময়তো ই আপোনাক সুৰক্ষিত ৰখাত সহায় কৰিব ।
- মহৰ আঁঠুৱা ব্যৱহাৰ কৰক: মহ আঁতৰাই ৰখাৰ এইটোৱেই আটাইতকৈ সহজ আৰু কাৰ্যকৰী উপায় । এজন ব্যক্তি শুই থকাৰ সময়ত আটাইতকৈ বেছি মহে খায় । মহৰ আঁঠুৱা ব্যৱহাৰ কৰিলে ক্ষতিকাৰক মহৰ ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ সংস্পৰ্শলৈ নাহে আৰু শৰীৰৰ কোনো ক্ষতিও নহয় ।
- খিৰিকীত জাল ব্যৱহাৰ কৰক: আপোনাৰ খিৰিকীবোৰ ভালদৰে ঢাকি ৰাখক আৰু বন্ধ কৰি ৰাখক । যদি আপুনি ঘৰত শুদ্ধ বতাহ আহিব বিচাৰে তেন্তে জালেৰে ঢাকি দিব যাতে আপোনাৰ ঘৰত মহ সোমাব নোৱাৰে ।
- প্ৰতিষেধক লওক: এণ্ডেমিক জ’নলৈ যোৱাৰ আগতে এন্টিমেলেৰিয়া প্ৰফিলেক্সিছ ব্যৱহাৰ কৰক ।
- নিৰাময়তকৈ প্ৰতিৰোধ ভাল: ফলপ্ৰসূ চিকিৎসাই ইয়াৰ বিস্তাৰ ৰোধৰ মূল শিলাস্তম্ভ । উচ্চ জ্বৰ, ঠাণ্ডা, বমি আৰু দুৰ্বলতা দেখা পালে তৎক্ষণাত বিশেষজ্ঞৰ পৰামৰ্শ লওক ।
