প্ৰতি বছৰে ১০ অক্টোবৰত পালন কৰা বিশ্ব মৃত্যুদণ্ড বিৰোধী দিৱস মৃত্যুদণ্ডৰ বিৰুদ্ধে বিশ্বব্যাপী আন্দোলনক একত্ৰিত কৰে আৰু মৃত্যুদণ্ড সম্পূৰ্ণৰূপে বিলুপ্ত কৰাৰ বাবে নাগৰিক সমাজ, ৰাজনীতিবিদ, আইনী পেছাদাৰী আৰু সাধাৰণ জনতাৰ পৰা সমৰ্থন সংগ্ৰহ কৰে ।
প্ৰতিদিনে বিভিন্ন অপৰাধৰ বাবে ব্যক্তিক চৰকাৰে ফাঁচী দিয়ে, কেতিয়াবা এনে কাৰ্যক অবৈধ বুলি গণ্য কৰা উচিত নহয় । কিছুমান দেশত ড্ৰাগছ সম্পৰ্কীয় অপৰাধৰ বাবে আৰু আন কিছুমান দেশত বিশেষভাৱে সন্ত্ৰাসবাদ আৰু হত্যাৰ সৈতে জড়িত কাৰ্যৰ বাবে ফাঁচী দিয়া হ’ব পাৰে ।
২০২৩ চনত সৰ্বাধিক মৃত্যুদণ্ড দিয়া দেশসমূহ হ’ল চীন, ইৰাণ, চৌদি আৰব, ছোমালিয়া আৰু আমেৰিকা ।
বিশ্ব মৃত্যুদণ্ড বিৰোধী দিৱসৰ ইতিহাস:
২০০৩ চনত ডব্লিউচিএডিপিয়ে মৃত্যুদণ্ডৰ বিৰুদ্ধে বিশ্বব্যাপী আন্দোলন শক্তিশালী কৰাৰ লগতে সকলো দেশকে মৃত্যুদণ্ডৰ আইন আৰু প্ৰথা বিলুপ্ত কৰিবলৈ প্ৰেৰণা যোগোৱাৰ লক্ষ্যৰে ১০ অক্টোবৰক বিশ্ব মৃত্যুদণ্ড বিৰোধী দিৱস হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰে ৷
আগতীয়া মৃত্যুদণ্ড:
আটাইতকৈ প্ৰাচীন প্ৰতিষ্ঠিত মৃত্যুদণ্ডৰ আইনখন খ্ৰীষ্টপূৰ্ব অষ্টাদশ শতিকাত বেবিলনৰ ৰজা হাম্মুৰাবীৰ সংহিতাত লিপিবদ্ধ কৰা হৈছিল, য’ত ২৫টা ভিন্ন অপৰাধৰ বাবে মৃত্যুদণ্ডৰ সংহিতা নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল । ক্ৰুচত দিয়া, ডুব যোৱা, প্ৰহাৰ কৰা, জীৱিত অৱস্থাত জ্বলাই দিয়া আৰু ক্ৰুচত বান্ধি দিয়া আদি পদ্ধতিৰে মৃত্যুদণ্ডৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল ।
মৃত্যুদণ্ড বিলুপ্ত: আমেৰিকাত মৃত্যুদণ্ডৰ নিৰ্মূলৰ কাম আৰম্ভ হৈছিল । ১৮৬৩ চনত ভেনিজুৱেলা মৃত্যুদণ্ড নিৰ্মূল কৰা প্ৰথমখন দেশ হিচাপে পৰিগণিত হয় আৰু ১৯৪৫ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘ প্ৰতিষ্ঠা হোৱাৰ পিছত আমেৰিকাৰ শীৰ্ষ আঠখন দেশৰ ভিতৰত ছখন দেশ দাসত্ব বিলুপ্ত কৰা দেশলৈও পৰিণত হয় ।
১৯৭৭ চনৰ পৰা আমেৰিকাৰ দাসত্ব বিলুপ্ত কৰা দেশসমূহৰ ক্ৰমাগত উত্থান ঘটিছে । আমেৰিকাৰ বাহিৰে ২০০৯ চনৰ পৰা এই অঞ্চলত কোনো ধৰণৰ ফাঁচী হোৱা নাই ।
আশীৰ দশকৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই বিশ্বজুৰি মৃত্যুদণ্ড নাইকীয়া কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলি আহিছে, যিটো এতিয়াও চলি আছে । যোৱা কিছু বছৰত সমগ্ৰ বিশ্বতে মৃত্যুদণ্ডৰ সংখ্যা ভয়ংকৰভাৱে হ্ৰাস পাইছে । ১৯৭৬ চনৰ পৰা ৮৫ খনতকৈও অধিক ৰাষ্ট্ৰই সকলো অপৰাধৰ মৃত্যুদণ্ড বিলুপ্ত কৰাৰ বিপৰীতে আন কিছুমানে সাধাৰণ অপৰাধৰ বাবে ইয়াক বিলুপ্ত কৰিছে ।
এই দিনটোৰ তাৎপৰ্য:
এই দিৱসটোৱে মৃত্যুদণ্ডৰ বন্দীসকলৰ দুৰ্দশাৰ প্ৰতি দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰে আৰু মৃত্যুদণ্ড বিলুপ্ত কৰাৰ আহ্বান জনায় ।
এই দিৱসটোৱে মৃত্যুদণ্ডৰ বিৰুদ্ধে বিশ্বব্যাপী আন্দোলন সন্দৰ্ভত ৰাজনৈতিক আৰু সাধাৰণ সজাগতাক উৎসাহিত আৰু শক্তিশালী কৰে ।
বহুতো বেচৰকাৰী সংস্থা আৰু বিশ্ব চৰকাৰ যেনে এম্নেষ্টী ইণ্টাৰনেশ্যনেল, ইউৰোপীয় সংঘ, ৰাষ্ট্ৰসংঘই এই দিনটোক সমৰ্থন কৰে।
এই দিৱসৰ উদ্দেশ্য :
মৃত্যুদণ্ডৰ শাস্তি পোৱা ব্যক্তিসকলৰ পৰিস্থিতিৰ বিষয়ে মানুহক সজাগ কৰা ।
ৰাজনৈতিক নেতা, নাগৰিক সমাজ, অধিবক্তা আৰু জনমতক প্ৰেৰণা যোগোৱা
বিশ্বজুৰি মৃত্যুদণ্ড বিলুপ্ত কৰাৰ আবেদনক সমৰ্থন কৰা
যিসকল মহিলাক হয় মৃত্যুদণ্ড শাস্তি হৈছে, নহয় মৃত্যুদণ্ড দিয়া হৈছে বা তেওঁলোকৰ শাস্তি হ্ৰাস কৰা হৈছে, দোষমুক্ত কৰা হৈছে বা ক্ষমা কৰা হৈছে, তেওঁলোকৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া ।
প্ৰতি বছৰে মৃত্যুদণ্ডৰ সৈতে জড়িত নিৰ্দিষ্ট বিষয়সমূহৰ প্ৰতি দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিবলৈ এটা বিশেষ বিষয়বস্তুৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয় ।
ভাৰতত মৃত্যুদণ্ড কি?
ভাৰতৰ সৰ্বোচ্চ শাস্তি, যাক মৃত্যুদণ্ড বা ফাঁচী বুলি জনা যায়, অতি বিৰল ক্ষেত্ৰতহে প্ৰদান কৰা হয় । কোনো অপৰাধৰ শাস্তি হিচাপে চৰকাৰে কোনো ব্যক্তিক ফাঁচী দিয়ে । ভাৰতীয় দণ্ডবিধি, ১৮৬০ৰ লগতে অন্যান্য বিভিন্ন আইন যেনে সেনা আইন, ১৯৫০, বায়ুসেনা আইন, ১৯৫০ আৰু নৌসেনা আইন, ১৯৫৬ অনুসৰি মৃত্যুদণ্ড প্ৰদান কৰা হয় । শেহতীয়াকৈ ভাৰতত ২০২০ চনৰ মাৰ্চ মাহত মৃত্যুদণ্ড বিহা হৈছিল, য’ত ২০১২ চনৰ দিল্লী দলীয় ধৰ্ষণ আৰু হত্যাৰ অপৰাধত চাৰিজন লোকক ফাঁচী দিয়া হৈছিল।
লগতে পঢ়ক: বিশ্ব দৃষ্টি দিৱস; চকুৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ক
