বিশেষ প্ৰতিবেদন, ১৫ অক্টোবৰ : কানাডাত নিজ্জাৰ হত্যাত ভাৰত চৰকাৰৰ এজেণ্ট জড়িত থকাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰাৰ পিছত ভাৰত আৰু কানাডাই এক অভূতপূৰ্ব কূটনৈতিক সংকটৰ মোকাবিলা কৰি আহিছে । ভাৰতে কানাডাৰ অভিযোগসমূহ অস্বীকাৰ কৰিছে আৰু ইয়াক 'অযুক্তিকৰ' আৰু 'ৰাজনৈতিক উদ্দেশ্য প্ৰণোদিত' বুলি অভিহিত কৰিছে ।
২০২৩ চনত ব্ৰিটিছ কলম্বিয়াত খালিস্তানী সন্ত্ৰাসবাদী হৰদীপ সিং নিজ্জাৰৰ হত্যাৰ তদন্ত সন্দৰ্ভত সোমবাৰে কানাডাই ছয়গৰাকী ভাৰতীয় কূটনীতিবিদ আৰু কনছুলাৰ বিষয়াক বহিষ্কাৰ কৰে ৷ আনহাতে, ইয়াৰ প্ৰত্যুত্তৰত ভাৰতেও ছয়গৰাকী কানাডিয়ান কূটনীতিবিদক বহিষ্কাৰ কৰাৰ সিদ্ধান্ত ঘোষণা কৰিছে । ইয়াৰ ভিতৰত আছে ভাৰতত থকা কানাডাৰ কাৰ্যকৰী উচ্চায়ুক্ত ষ্টিৱাৰ্ড ৰছ হুইলাৰ, ভাৰতৰ উপ-উচ্চায়ুক্ত পেট্ৰিক হেবাৰ্ট আৰু প্ৰথম সচিব কেথেৰিন জ'লী ৷
ৰয়েল কানাডিয়ান মাউণ্টেড আৰক্ষী আয়ুক্ত মাইক ডুহেমে সোমবাৰে (স্থানীয় সময় অনুসৰি) দাবী কৰে যে তেওঁলোকৰ ওচৰত ভাৰত চৰকাৰৰ এজেণ্টৰ দ্বাৰা কৰা কিছুমান অপৰাধমূলক কাৰ্যকলাপৰ বিষয়ে তথ্য আছে ।
তেওঁ কয়, "বিগত কেইবছৰমানত আৰু অতি শেহতীয়াকৈ কানাডাৰ আইন প্ৰৱৰ্তনকাৰী সংস্থাসমূহে হত্যা, ধনদাবী আৰু অন্যান্য অপৰাধমূলক হিংসাত্মক কাৰ্যত প্ৰত্যক্ষভাৱে জড়িত থকাৰ ক্ষেত্ৰত সফলতাৰে তদন্ত কৰিছে আৰু ইয়াত যথেষ্টসংখ্যক ব্যক্তিক অভিযুক্ত কৰিছে । ইয়াৰ উপৰি এক ডজনতকৈও অধিক লোকৰ জীৱনৰ প্ৰতি আসন্ন ভাবুকি আছে, যাৰ ফলত দক্ষিণ এছিয়াৰ সম্প্ৰদায়ৰ সদস্য আৰু বিশেষকৈ খালিস্তানপন্থী আন্দোলনৰ সদস্যসকলৰ বাবে সতৰ্কতা অৱলম্বনৰ কৰ্তব্য পালন কৰা হৈছে ।"
সোমবাৰে এক বিবৃতিত ভাৰতে কানাডাৰ পৰা এক কূটনৈতিক যোগাযোগক 'দৃঢ়ভাৱে' প্ৰত্যাখ্যান কৰে য'ত কোৱা হৈছে যে ভাৰতীয় উচ্চায়ুক্ত আৰু অন্যান্য কূটনীতিবিদসকল এটা তদন্তত 'অভিযোগ কৰিবলগা ব্যক্তি' আছিল আৰু ইয়াক 'অযুক্তিকৰ আৰোপ' আৰু জাষ্টিন ট্ৰুডো চৰকাৰৰ ৰাজনৈতিক এজেণ্ডাৰ অংশ বুলি অভিহিত কৰে ।
বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰণালয়ে কয় যে কানাডাৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী জাষ্টিন ট্ৰুডোৰ ভাৰতৰ প্ৰতি শত্ৰুতা দীৰ্ঘদিন ধৰি প্ৰমাণিত হৈ আহিছে আৰু তেওঁৰ চৰকাৰে সচেতনভাৱে হিংসাত্মক সন্ত্ৰাসবাদীসকলক 'কানাডাত ভাৰতীয় কূটনীতিবিদ আৰু সম্প্ৰদায়ৰ নেতাসকলক হাৰাশাস্তি, ভাবুকি আৰু ভয় খুৱাবলৈ' স্থান প্ৰদান কৰিছে ।
যদিও ২০২৩ চনত হৰদীপ সিং নিজ্জাৰৰ হত্যাৰ পিছত ভাৰত-কানাডাৰ সম্পৰ্ক এক নতুন নিম্নস্তৰত উপনীত হৈছিল, কিন্তু ভাৰত আৰু কানাডাৰ মাজত তিক্ত সম্পৰ্কৰ ইতিহাস সাম্প্ৰতিক ঘটনাৰ বাহিৰেও অধিক বিস্তৃত । ইয়াত কেইবাটাও ঘটনাৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে, যাৰ ফলত দুয়োখন ৰাষ্ট্ৰৰ মাজত সম্পৰ্ক তিক্ততাপূৰ্ণ হৈ উঠিছে ।
ফেব্ৰুৱাৰী, ২০১৮ : নিষিদ্ধ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় শিখ যুৱ ফেডাৰেচনত সক্ৰিয় হৈ থকা তথা দোষী সাব্যস্ত এজন খালিস্তানী সন্ত্ৰাসবাদী যশপাল আটৱালে কানাডিয়ান প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ পৰিয়ালটো প্ৰথম ভাৰত ভ্ৰমণৰ সময়ত মুম্বাইত এক অনুষ্ঠানত কানাডাৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী জাষ্টিন ট্ৰুডোৰ প্ৰাক্তন পত্নী ছফি ট্ৰুডোৰ সৈতে প'জ দিয়ে ।
দিল্লীত কানাডাৰ উচ্চায়ুক্তৰ দ্বাৰা আয়োজিত কানাডাৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ সৈতে আনুষ্ঠানিক নৈশ ভোজৰ বাবে যশপাল অটৱালকো আমন্ত্ৰণ জনোৱা হৈছিল । অৱশ্যে পিচত ট্ৰুডোৰ অভ্যৰ্থনালৈ অটৱালক দিয়া আমন্ত্ৰণ বাতিল কৰা হৈছিল । ১৯৮৬ চনত ভেংকুভাৰ দ্বীপত পঞ্জাবৰ মন্ত্ৰী মালকিয়াত সিং সিদ্ধুৰ হত্যাৰ চেষ্টাৰ বাবে অটৱালক দোষী সাব্যস্ত কৰা হৈছিল ।
জুন, ২০২৩ : খালিস্তানী সন্ত্ৰাসবাদী হৰদীপ সিং নিজ্জাৰক ২০২৩ চনৰ ১৮ জুনত ব্ৰিটিছ কলম্বিয়াৰ ছাৰেৰ গুৰুদ্বাৰৰ বাহিৰত গুলীয়াই হত্যা কৰা হৈছিল ।
আগষ্ট, ২০২৩ : অষ্ট্ৰেলিয়া টুডেৰ বাতৰি অনুসৰি, শনিবাৰে নিশাৰ ভাগত খালিস্তান গণভোটৰ পোষ্টাৰৰ সৈতে সন্ত্ৰাসবাদী গোটে কানাডাত এটা হিন্দু মন্দিৰত আক্ৰমণ কৰে । ঘটনাটো কানাডাৰ ব্ৰিটিছ কলম্বিয়া প্ৰদেশত সংঘটিত হৈছিল ।
ছেপ্টেম্বৰ, ২০২৩ : কানাডাৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী জাষ্টিন ট্ৰুডোৱে যোৱা বছৰ ৯-১০ ছেপ্টেম্বৰত জি-২০ সন্মিলনত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ ভাৰত ভ্ৰমণ কৰিছিল । জি-২০ সন্মিলনৰ সময়ত ট্ৰুডোৰ সৈতে হোৱা দ্বিপাক্ষিক আলোচনাৰ সময়ত প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে কানাডাত সন্ত্ৰাসবাদী উপাদানসমূহৰ দ্বাৰা নিৰন্তৰ 'ভাৰতবিৰোধী কাৰ্যকলাপ' সম্পৰ্কে 'তীব্ৰ উদ্বেগ' উত্থাপন কৰে আৰু কয় যে বৈদেশিক মন্ত্ৰণালয়ৰ মতে এনে ধৰণৰ ভাবুকিৰ মোকাবিলাত দুয়োখন দেশৰ সহযোগিতা অপৰিহাৰ্য ।
আনকি কানাডাৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী ট্ৰুডো জি-২০ নেতাৰ সন্মিলনৰ বাবে ভাৰতত থকাৰ সময়ত খালিস্তানী বিচ্ছিন্নতাবাদীসকলে ব্ৰিটিছ কলম্বিয়াৰ ছাৰেত এক তথাকথিত 'গণভোট' অনুষ্ঠিত কৰিছিল । ছাৰেৰ গুৰু নানক সিং গুৰুদ্বাৰত অনুষ্ঠিত খালিস্তানী বিচ্ছিন্নতাবাদীসকলৰ সমাবেশত সন্ত্ৰাসবাদী ঘোষণা কৰা গুৰপতৱন্ত সিং পান্নুনো উপস্থিত আছিল ।
তেওঁ প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী, বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী এছ জয়শংকৰ আৰু অন্যান্য নেতাসকলৰ বিৰুদ্ধে ভাবুকিপূৰ্ণ ভাষা ব্যৱহাৰ কৰিছিল । জাষ্টিন ট্ৰুডো তেওঁৰ বিমানত কাৰিকৰী বিজুতিৰ বাবে জি-২০ নেতাৰ সন্মিলনত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ পিচত দুদিনৰ বাবে দিল্লীত আবদ্ধ হৈ আছিল ।
যোৱা বছৰৰ ১৮ ছেপ্টেম্বৰত ট্ৰুডোৱে হাউছ অব কমন্সত এই আশ্চৰ্যজনক কথা প্ৰকাশ কৰিছিল যে গুৰুদ্বাৰৰ বাহিৰত হৰদীপ সিং নিজ্জাৰ হত্যাৰ সৈতে ভাৰত চৰকাৰৰ বিশ্বাসযোগ্য চোৰাংচোৱাৰ সম্পৰ্ক আছে । ইয়াৰ পিচতে ভাৰতে দ্ৰুততাৰে এক বিবৃতি জাৰি কৰি প্ৰত্যুত্তৰ দি বিষয়টোত ভাৰত চৰকাৰ কোনোধৰণে জড়িত থকাৰ কথা অস্বীকাৰ কৰে আৰু সেই অভিযোগক 'অযুক্তিকৰ আৰু ৰাজনৈতিক উদ্দেশ্য প্ৰণোদিত' বুলি অভিহিত কৰে ।
বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰণালয়ে কয় যে কানাডাই নিৰন্তৰভাৱে ভাৰতবিৰোধী সন্ত্ৰাসবাদীসকলক স্থান দি আহিছে । বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰণালয়ৰ মতে, কানাডাই নিজ্জাৰ হত্যাৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ দাবীৰ সমৰ্থনত কোনো প্ৰমাণ উপস্থাপন কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাই ।
আনহাতে, জুনত খালিস্তানী সন্ত্ৰাসবাদীৰ হত্যাত ভাৰত চৰকাৰৰ জড়িত থকাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰাৰ পিচত ভাৰতেও কানাডালৈ ভিছা সেৱা স্থগিত ৰাখে ।
অক্টোবৰ, ২০২৩ : অক্টোবৰত কানাডাই ভাৰতৰ পৰা ৪১ জন কূটনীতিবিদক ওভতাই লৈ যায় আৰু কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰেও তেওঁলোকৰ কূটনীতিবিদসকলক আঁতৰোৱাৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত চণ্ডীগড়, মুম্বাই আৰু বেংগালুৰু কনছুলেটত ইয়াৰ ভিছা আৰু কনছুলাৰ সেৱা বন্ধ কৰি দিয়ে।
নতুন দিল্লীয়ে ভাৰতত সমানুপাতিক সংখ্যক কূটনীতিবিদৰ সংখ্যাক লৈ অটোৱাক নিজৰ উদ্বেগ প্ৰকাশৰ পিচত আৰু কূটনৈতিক শক্তিত 'সমতা' বিচৰাৰ পিচত এই ঘটনাটো ঘটে ।
অক্টোবৰত ভাৰতে নিৰাপত্তা পৰিস্থিতিৰ বিবেচিত পৰ্যালোচনা কৰাৰ পিচত চাৰিটা শ্ৰেণীৰ বাবে কানাডাত ভিছা সেৱা পুনৰ আৰম্ভ কৰে ।
প্ৰৱেশ ভিছা, ব্যৱসায়িক ভিছা, চিকিৎসা ভিছা আৰু কনফাৰেন্স ভিছা হৈছে চাৰিটা শ্ৰেণী, য'ত ভাৰতে 26 অক্টোবৰৰ পৰা কানাডাত ভিছা সেৱা পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছে ।
নৱেম্বৰ, ২০২৩ : কানাডাত ভাৰতীয় উচ্চায়ুক্ত সঞ্জয় কুমাৰ বাৰ্মাই কৈছিল যে ভাৰতে হৰদীপ সিং নিজ্জাৰ হত্যাৰ ক্ষেত্ৰত কেৱল 'নিৰ্দিষ্ট আৰু প্ৰাসংগিক' প্ৰমাণ বিচাৰিছে, যাতে ভাৰতে কানাডাক তদন্তৰ সমাপ্তিত উপনীত হোৱাত সহায় কৰিব পাৰে । তেওঁ টি এ জি টিভি টৰণ্টোত কানাডিয়ান সাংবাদিক তাহিৰ গোৰাৰ সৈতে এক সাক্ষাৎকাৰত এই মন্তব্য কৰিছিল ।
ৰাষ্ট্ৰীয় অনুসন্ধান সংস্থাই (এন আই এ) এক ভাইৰেল ভিডিঅ'ৰ বাবে 'তালিকাভুক্ত ব্যক্তিগত সন্ত্ৰাসবাদী' গুৰপতৱন্ত সিং পান্নুনৰ বিৰুদ্ধে এটা গোচৰ ৰুজু কৰিছিল । তেওঁ এয়াৰ ইণ্ডিয়া আৰু এয়াৰলাইনছৰ যাত্ৰীসকলক বিশ্বজুৰি অৱৰোধ আৰু ১৯ নৱেম্বৰৰ পৰা ইয়াৰ কাৰ্যকলাপ বন্ধ কৰাৰ ভাবুকি দিছিল ।
এন আই এয়ে পান্নুনক ভাৰতীয় দণ্ডবিধি আৰু বেআইনী কাৰ্যকলাপ (প্ৰতিৰোধ) আইন, 1967-ৰ বিভিন্ন ধাৰাৰ অধীনত গোচৰ ৰুজু কৰিছিল । ভিডিঅ'টোত পান্নুনে শিখসকলক এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ বিমানত ভ্ৰমণ নকবলৈ আহ্বান জনাইছিল আৰু ১৯ নৱেম্বৰৰ পিচত এয়াৰ ইণ্ডিয়াত ভ্ৰমণ কৰিলে তেওঁলোকৰ জীৱনৰ প্ৰতি ভাবুকি আহিব বুলি দাবী কৰিছিল । তেওঁ এইটোও ভাবুকি দিছিল যে এয়াৰ ইণ্ডিয়াক বিশ্বত সেৱা আগবঢ়াবলৈ অনুমতি দিয়া নহ'ব ।
এপ্ৰিল, ২০২৪ : টৰণ্টোত অনুষ্ঠিত খালচা দিৱস উদযাপনত কানাডাৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী জাষ্টিন ট্ৰুডোৰ লগতে বিৰোধী নেতা পিয়েৰ পইলিয়েভৰেৰ উপস্থিতিত উচ্চ স্বৰত খালিস্তানপন্থী শ্লোগান দিয়া দেখা গৈছিল ।
যেতিয়া ট্ৰুডোৱে খালচা দিৱস উপলক্ষে তেওঁৰ ভাষণ আগবঢ়াবলৈ মঞ্চত উঠিবলৈ ওলাইছিল, তেতিয়ালৈকে তেওঁলোকে দিয়া শ্লোগান অব্যাহত আছিল আৰু তাৰ ভিডিঅ' কানাডাস্থিত চি পি এ চি টিভিত সম্প্ৰচাৰিত হৈছিল । অনুষ্ঠানটোত 'খালিস্তান জিন্দাবাদ' শ্লোগানো শুনা গৈছিল, য'ত এন ডি পি নেতা জগমিত সিং আৰু টৰণ্টোৰ মেয়ৰ অলিভিয়া ছাৱো উপস্থিত আছিল ।
মে, ২০২৪ : হৰদীপ সিং নিজ্জাৰ হত্যা সন্দৰ্ভত কানাডিয়ান আৰক্ষীয়ে তিনিজন ব্যক্তিক গ্ৰেপ্তাৰ আৰু অভিযুক্ত কৰিছে । এই তিনিজন ব্যক্তিক কৰণপ্ৰীত সিং (২৮), কমলপ্ৰীত সিং (২২) আৰু কৰণ ব্ৰাৰ (২২) বুলি চিনাক্ত কৰা হৈছে । কেইদিনমান পিচত কানাডিয়ান আৰক্ষীয়ে হৰদীপ সিং নিজ্জাৰ হত্যাত জড়িত থকাৰ অভিযোগত চতুৰ্থ সন্দেহজনক ব্যক্তি এজনক গ্ৰেপ্তাৰ কৰে । অভিযুক্তজনক অমনদীপ সিং (২২) বুলি চিনাক্ত কৰা হৈছে ।
জুন, ২০২৪ : সকলো দলৰ কানাডিয়ান সাংসদসকলে নিজ্জাৰৰ বাবে এক মুহূৰ্তৰ মৌন প্ৰাৰ্থনা কৰে, যাক ছাৰেত গুৰুদ্বাৰৰ বাহিৰত গুলীয়াই হত্যা কৰা হৈছিল ।
জুলাই, ২০২৪ : এডমণ্টনৰ বি এ পি এছ স্বামীনাৰায়ণ মন্দিৰ আক্ৰমণৰ বলি হৈছিল । নেপিয়ানৰ সংসদ সদস্য চন্দ্ৰ আৰ্যই হিন্দু-কানাডিয়ান সম্প্ৰদায়ৰ ওপৰত নিৰ্দেশিত ঘৃণামূলক ইন্ধন যোগোৱা হিংসাৰ বৰ্ধিত ঘটনাৰ ওপৰত গভীৰ উদ্বেগ ব্যক্ত কৰে ।
অক্টোবৰ, ২০২৪ : ১৫ অক্টোবৰত জাষ্টিন ট্ৰুডোৱে ভাৰত চৰকাৰৰ এজেণ্টসকলক 'গোপনে তথ্য সংগ্ৰহৰ কৌশল, কানাডিয়ানসকলক লক্ষ্য কৰি বলপূৰ্বক আচৰণ আৰু ভাবুকি আৰু হিংসাত্মক কাৰ্যত জড়িত থকাৰ' অভিযোগ উত্থাপন কৰে ।
ৰয়েল কানাডিয়ান মাউণ্টেড পুলিচৰ (আৰ চি এম পি) প্ৰমাণ উল্লেখ কৰি ট্ৰুডোৱে দাবী কৰে যে ভাৰত চৰকাৰৰ বিষয়াসকল ৰাজহুৱা সুৰক্ষাৰ বাবে ভাবুকি সৃষ্টি কৰা কাৰ্যকলাপত জড়িত আছে ।
"আৰ চি এম পি আয়ুক্তই পূৰ্বতে কোৱাৰ দৰে তেওঁলোকৰ ওচৰত স্পষ্ট আৰু সঠিক প্ৰমাণ আছে যে ভাৰত চৰকাৰৰ এজেণ্টসকলে ৰাজহুৱা সুৰক্ষাৰ বাবে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভাবুকি সৃষ্টি কৰা কাৰ্যকলাপত জড়িত হৈ আছে আৰু অব্যাহত ৰাখিছে । ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত আছে গোপনে তথ্য সংগ্ৰহৰ কৌশল, দক্ষিণ এছিয়াৰ কানাডিয়ানসকলক লক্ষ্য কৰি বলপূৰ্বক আচৰণ আৰু হত্যাকে ধৰি কেইবাটাও ভাবুকি দিয়া আৰু আইন উলংঘন কৰা কাৰ্যত জড়িত থকা । এইটো গ্ৰহণযোগ্য নহয় ।"
ট্ৰুডোৱে সংবাদমেল সম্বোধন কৰাৰ সময়ত এই অভিযোগ কৰে । তেওঁ লগতে দাবী কৰে যে কানাডিয়ান আইন প্ৰণয়নকাৰীসকলে এই বিষয়বোৰত ভাৰতীয়সকলৰ সৈতে কাম কৰিবলৈ 'কেইবাটাও প্ৰচেষ্টা' কৰিছিল, কিন্তু 'বাৰে বাৰে অস্বীকাৰ' কৰা হৈছিল ।
কানাডাৰ বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী মেলানিয়া জ'লীয়ে কৈছে যে ভাৰতীয় কূটনীতিবিদসকলক বহিষ্কাৰ কৰাৰ সিদ্ধান্তটো ভাৰতৰ দ্বাৰা ঘোষিত সন্ত্ৰাসবাদী হৰদীপ সিং নিজ্জাৰ হত্যা গোচৰ ৰয়েল কানাডিয়ান মাউণ্টেড পুলিচে (আৰ চি এম পি) সংগ্ৰহ কৰা প্ৰমাণৰ ওপৰত আধাৰিত আৰু ভাৰত চৰকাৰক দুয়োখন ৰাষ্ট্ৰৰ সুবিধাৰ বাবে চলি থকা তদন্তক সমৰ্থন কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে ।
এক্সৰ এটা পোষ্টত জ'লীয়ে কয়, "কানাডিয়ানসকলক সুৰক্ষিত ৰখাটো আমাৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোচ্চ অগ্ৰাধিকাৰ । ব্যক্তিসকলক বহিষ্কাৰ কৰাৰ সিদ্ধান্তটো নিজ্জাৰ গোচৰত আৰ চি এম পিৰ দ্বাৰা সংগ্ৰহ কৰা স্পষ্ট প্ৰমাণৰ ওপৰত আধাৰিত আছিল । আমি ভাৰত চৰকাৰক দুয়োখন দেশৰ হিতৰ বাবে আমাৰ চলি থকা তদন্তক সমৰ্থন কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছোঁ ।"
