আমি জানো যে বায়ু প্ৰদূষণে আমাৰ শাৰীৰিক স্বাস্থ্য বিশেষকৈ শ্বাস-প্ৰশ্বাসতন্ত্ৰত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে ৷ কিন্তু শেহতীয়া গৱেষণাৰ পৰা দেখা গৈছে যে প্ৰদূষিত বায়ুত উশাহ-নিশাহ লোৱা প্ৰক্ৰিয়াইও আমাৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত বাৰুকৈয়ে প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে ৷ কাৰণ বাহিৰৰ আৰু ঘৰৰ ভিতৰৰ দুয়োটা বায়ু প্ৰদূষণ হতাশা, উদ্বেগ আনকি স্কিজ’ফ্ৰেনিয়াৰ দৰে গুৰুতৰ মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ সৈতেও জড়িত ৷ বৰ্তমান দিল্লীৰ বহু স্থানতে বায়ু প্ৰদূষণে এটি ভয়ংকৰ ৰূপ ধাৰণ কৰিবলৈ ধৰিছে এনে ক্ষেত্ৰত এই প্ৰদূষণ মানুহৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত কেনেদৰে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে বাৰুকৈয়ে এক চিন্তনীয় বিষয় হৈ পৰিছে ৷ বায়ু প্ৰদূষণে কেৱল আমাৰ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যই নহয় মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰতো নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে ৷
প্ৰদূষণৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিপদ
পৰামৰ্শদাতা মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ ডাঃ পল্লৱ ৰাজনে কয় যে, বায়ু প্ৰদূষণৰ সংস্পৰ্শলৈ আহিলে– বিশেষকৈ মিহি কণাযুক্ত পদাৰ্থ (পি এম ২.৫), নাইট্ৰজেন ডাই অক্সাইড আৰু নাইট্ৰাছ অক্সাইডৰ সংস্পৰ্শলৈ আহিলে উদ্বেগ আৰু হতাশাৰ দৰে মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে ৷ পিটিআইৰ আগত ডাঃ ৰাজনে কয় যে, এই প্ৰদূষকসমূহৰ দীৰ্ঘদিন সংস্পৰ্শলৈ আহিলে মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে ৷
মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত বায়ু প্ৰদূষণৰ প্ৰভাৱ বৃদ্ধি: আপুনি কি জানিব লাগিব
ইয়াৰ ফলত উদ্বেগ আৰু হতাশাকে ধৰি পূৰ্বতে থকা মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাও আৰু বেছি বেয়া হ’ব পাৰে বুলিও তেওঁ কয় ৷ মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত প্ৰদূষণৰ প্ৰভাৱ কেৱল প্ৰত্যক্ষ সংস্পৰ্শত সীমাবদ্ধ নহয় ৷ ডাঃ ৰাজনে আলোকপাত কৰে যে, চলি থকা অধ্যয়নসমূহে এই সংযোগৰ আঁৰৰ সম্ভাৱ্য ব্যৱস্থাৰ অনুসন্ধান কৰি আছে, ইয়াৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে বায়ু প্ৰদূষণে মগজুত অক্সিডেটিভ চাপ আৰু স্নায়ু-প্ৰদাহজনিত পৰিৱৰ্তনৰ সূচনা কৰিব পাৰে ৷ এই জৈৱিক পৰিৱৰ্তনে মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থা আৰম্ভ হোৱা বা বেয়া হোৱাত অৰিহণা যোগাব পাৰে ৷
গৱেষণাই কি কয়
আমেৰিকান চাইকিয়াট্ৰিক এছ’চিয়েশ্যনৰ মতে বায়ু প্ৰদূষণেও মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলোৱাৰ যথেষ্ট প্ৰমাণ পোৱা গৈছে ৷ ২০২৩ চনত প্ৰকাশ কৰা ‘মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত বায়ু প্ৰদূষণৰ প্ৰভাৱ’ত এই সংস্থাটোৱে লিখিছে যে এক পৰ্যালোচনাত মানসিক স্বাস্থ্য আৰু মগজুৰ হিপ’কেম্পছ, এমিগডালা আৰু প্ৰিফ্ৰন্টেল কৰ্টেক্সকে ধৰি মগজুৰ অংশৰ ওপৰত বাহিৰৰ বায়ু প্ৰদূষণৰ প্ৰভাৱৰ ওপৰত ১০০ৰো অধিক অধ্যয়ন চোৱা হৈছে মনোনিবেশ কৰা ৷
ইয়াত কোৱা হৈছে যে, “গৱেষকসকলে দেখা গৈছে যে ৭৩% অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে গড়তকৈ অধিক মাত্ৰাৰ বায়ু প্ৰদূষণৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ পিছত মানুহ আৰু জীৱ-জন্তুৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ লক্ষণ আৰু আচৰণ বৃদ্ধি পায় ৷” সংস্থাটোৱে আৰু কয় যে অধ্যয়নটোৰ মুখ্য লেখিকা ক্লাৰা জি. ৱৰ্ল্ড ইকনমিক ফ’ৰামৰ প্ৰতিবেদনত জুণ্ডেলে এইদৰে কয় যে, “প্ৰদূষিত বায়ু উশাহ লোৱা লোকৰ মগজুৰ আৱেগ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা অংশত পৰিৱৰ্তন ঘটে, আৰু ফলস্বৰূপে, পৰিষ্কাৰ বতাহ উশাহ লোৱা লোকতকৈ তেওঁলোকৰ জ্ঞানশক্তিৰ অক্ষমতা বেছি হ’ব পাৰে ৷” উদ্বেগ আৰু হতাশা বিকশিত কৰে ৷"
২০২৩ চনত অক্সফৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মনোৰোগ বিভাগে কৰা আন এক অধ্যয়নত প্ৰমাণ পোৱা গৈছে যে “বায়ু প্ৰদূষকৰ সংস্পৰ্শলৈ আহিলে স্নায়ুজনিত বিকাৰ যেনে হতাশা, উদ্বেগ, মনোৰোগ, আনকি ডিমেনচিয়াও হ’ব পাৰে” ৷
অক্সফৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটা প্ৰবন্ধত লিখা আছে, "শিশু আৰু কিশোৰ-কিশোৰীসকলে মানসিক বিকাশৰ জটিল পৰ্যায়ত বায়ু প্ৰদূষণৰ সংস্পৰ্শলৈ আহিব পাৰে, যাৰ ফলত তেওঁলোকে আটাইতকৈ গুৰুতৰ প্ৰভাৱ আৰু ভৱিষ্যতে মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ সন্মুখীন হ'ব পাৰে ৷" " "
ঘৰৰ ভিতৰৰ বায়ু প্ৰদূষণ
বাহিৰৰ বায়ু প্ৰদূষণ সাধাৰণতে অধিক মনোযোগ লাভ কৰে যদিও বিশেষজ্ঞসকলে সতৰ্ক কৰি দিয়ে যে ঘৰৰ ভিতৰৰ বায়ুৰ গুণাগুণো মানসিক স্বাস্থ্যৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰক ৷ ৰন্ধা বা গৰম কৰা উৎসৰ পৰা হোৱা বায়ু চলাচল আৰু নিৰ্গমনৰ ফলত ঘৰৰ ভিতৰত কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ মাত্ৰা বৃদ্ধি পাব পাৰে, যিয়ে জ্ঞানমূলক কাৰ্য্যত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে ৷
ঘৰৰ ভিতৰত কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ অধিক ঘনত্ব ভাগৰুৱা হোৱা, মনোনিৱেশ কৰাত অসুবিধা হোৱা আৰু ‘মগজুৰ কুঁৱলী’ আদি লক্ষণৰ সৈতে জড়িত বুলি ধৰা হৈছে ৷ এই জ্ঞানমূলক বিকাৰবোৰে পাছলৈ মেজাজ আৰু মানসিক স্বাস্থ্যত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে ৷
এই প্ৰভাৱসমূহ হ্ৰাস কৰিবলৈ ঘৰৰ ভিতৰৰ বায়ুৰ গুণাগুণ উন্নত কৰাৰ প্ৰচেষ্টা গুৰুত্বপূৰ্ণ ৷ বায়ু চলাচল বৃদ্ধি কৰা, ঘৰৰ ভিতৰৰ প্ৰদূষক হ্ৰাস কৰা, আৰু বায়ু বিশুদ্ধকৰণ যন্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰা আদিয়ে ঘৰ আৰু কৰ্মস্থলীত বায়ুৰ মান উন্নত বজাই ৰখাত সহায় কৰিব পাৰে, যিয়ে সম্ভাৱনাময়ভাৱে জ্ঞানমূলক কাৰ্য্য আৰু আৱেগিক সুস্থতা দুয়োটাকে উন্নত কৰিব পাৰে ৷
ব্যাপক স্বাস্থ্যজনিত প্ৰভাৱ
প্ৰদূষণৰ ব্যাপক স্বাস্থ্যজনিত প্ৰভাৱৰ বিষয়ে ভালদৰে নথিভুক্ত কৰা হৈছে ৷ দীৰ্ঘদিন ধৰি প্ৰদূষিত বায়ুৰ সংস্পৰ্শলৈ আহিলে শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত ৰোগ, সংক্ৰমণ আৰু হাঁপানী আৰু ব্ৰংকাইটিছৰ দৰে জটিলতাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায় ৷ অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে মানসিক প্ৰভাৱো সমানেই গুৰুত্বপূৰ্ণ হ’ব পাৰে ৷ নিয়মিতভাৱে প্ৰদূষিত বায়ু উশাহ ল’লে মেজাজৰ বিকাৰ, খঙাল, হতাশা আৰু উদ্বেগৰ লক্ষণ দেখা দিব পাৰে ৷
বিশেষজ্ঞসকলে কয় যে মানসিক স্বাস্থ্য সুৰক্ষিত কৰিবলৈ ঘৰৰ ভিতৰৰ আৰু বাহিৰৰ বায়ুৰ গুণাগুণ উন্নত কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ৷ ডাঃ ৰাজনে কয় যে, "মানসিক স্বাস্থ্য সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে ঘৰৰ ভিতৰৰ বায়ুৰ গুণাগুণ উন্নত কৰাৰ প্ৰচেষ্টা গুৰুত্বপূৰ্ণ ৷ পৰিষ্কাৰ বায়ুৱে কেৱল আমাৰ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যতে নহয়, আমাৰ আৱেগিক আৰু মানসিক সুস্থতাতো যথেষ্ট প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে ৷"
